Baş Dönmesi ile Yaşamak Zorunda Değilsiniz!
Kişinin yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren “baş dönmesi ( Vertigo ), insanın kendisinin veya çevresinin döndüğünü hissetmesidir. Vertigo sıklıkla bir iç kulak probleminden kaynaklanır.
Dengeyi sağlamada iç kulaklar, gözler derin duyu alıcıları ve merkezi sinir sistemi gibi birçok doku ve organ görev alır. Denge sistemini en çok etkileyen durumlar ise; kan dolaşımı, travma, iltihap, alerji ve kronik hastalıklardır.
Baş dönmesi veya denge problemi olan bir hasta öncelikle detaylı bir muayeneden geçirilmelidir.
Öncelikle detaylı olarak hastanın sersemlik hissinden ‘ne kastettiği, ne kadar zamandır olduğu, ne gibi bir problem yarattığı, ne kadar sürdüğü, bulantı veya kusma ile birlikte olup olmadığı, beraberinde işitme kaybı, çınlama varlığı‘ sorgulanmalıdır. Genel sağlık durumu, kullanılan ilaçlar, kafa travmaları, son zamanlarda geçirilen iltihabi hastalıklar ile sinir sistemi hakkında bilgi alınmalıdır.
Baş dönmesi görülebilen bir problem olmadığı sadece hasta tarafından hissedilen bulgu olduğu için mümkün olduğunca çok bilgi edinilmeli, hastanın hikayesi ve öz geçmişi sabırla dinlenilmelidir.
Baş dönmesi eğer iç kulaktaki bir hastalığa bağlı ise, dış ve orta kulakta hastalık yoksa kulak muayenesinde problem görülmez. Sadece dış kulak ve orta kulak kaynaklı problemlerde; iltihap, travma, tümör gibi hastaıklarda, muayenede belirli bulgulara ulaşılabilir.
Baş dönmesinin aktif olduğu dönemlerde Nistagmus olarak adlandırılan ve teşhis için çok önemli olan anormal göz hareketleri saptanabilir. Bu göz hareketlerinin yönü ve şekli hangi kulağın hasta olduğu veya baş dönmesinin kulak dışı bir nedene bağlı olup olmadığı hakkında çok önemli bazı bilgiler verebilir. Muayenenin devamında gözler kapalı nokta tayini, ayakta durma, yürüme gibi bir seri test uygulanır.
Doğru teşhis için bir takım testlerin yapılması gerekir.
Detaylı KBB muayenesini takiben gereken hastalarda iç kulağın işitme ve denge fonksiyonları ile ilgili testler yapılabilir.
Kulakla ilgili en sık uygulanan tetkikler:
• Odiometri (işitme testi)
• Timpanogram ( kulak basınç testi)
• OAE
• BERA
• Hallpike testi (pozisyonel baş dönmesini tespit için)
• VNG (içkulak denge testi)
• Posturografi
Bazı vakalarda, kafa filmleri, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans filmleri çekilebilir.
Dopler Ultrasonografi ile iç kulak ve beyine giden kan akımı ölçülebilir.
Gerek görülen vakalarda, açlık kan şekeri, kan yağları, B12 vitamin tayini, tiroid hormonları vb. bazı kan testleri ve kalp muayeneleri yapılabilir. Başka branş muayeneleri gerekebilir.
Ayrıca yine kulakla ilgili normal filmler çekilebilir.
Denge testleri
• Videonistagmografi (VNG),
• Elektronistagmografi (ENG)
• Kalorik test
Vücudumuzun dengesini sağlayan vestibüler sistem iç kulakta bulunur. Burada üç farklı düzlemde yerleşmiş olan 3 adet yarım daire kanalı yer alır. Bu kanalların içinde sıvı vardır. Baş hareket ettikçe bu sıvı da hareket eder. Alıcı hücreler ve kristaller algıladıkları bu hareketi elektrik enerjisine dönüştürerek beyne iletir. Bu sistemde olacak bir arıza dengesizlik ve baş dönmesine neden olur.
Kanallar içindeki sıvı hareketinde var olan problemler normal filmle, tomografi yada MR ile gösterilemez.
İç kulak denge sisteminden kaynaklanan baş dönmesinin ve denge bozukluğunun nedenini araştırmak en uygun tedavinin seçilmesine yardımcı olmak için ENG ve VNG denilen Vestibüler testler uygulanır.
Test sırasında kulak kanalına özel bir cihazla oluşturulan soğuk ve sıcak kalorik uyaran (hava veya su) verilerek geçici ve kısa süreli baş dönmesi oluşturulur. Oluşan bioelektrik aktivite ve gözlerdeki nistagmus dediğimiz istemsiz göz hareketleri özel bir video veya yüz bölgesine göz çevresine yerleştirilen elektrotlarla kaydedilerek bilgisayara aktarılır. Bu veriler ilgili uzman tarafından değerlendirilir. Test yaklaşık bir saat sürer ve ağrısızdır.
Birçok hastalık baş dönmesine neden olabiliyor.
İç kulakta sıvı basıncının artması, enfeksiyon sonucu iç kulak denge bölümündeki sinir hücrelerinin görev yapmaması, orta ve iç kulağı birbirinden ayıran zarların yırtılması, denge sisteminde oluşan iyi huylu tümörler, iç kulaktaki kalsiyum kristallerinin kontrolsüz hareketleri, araç tutması, yaşlılığa bağlı baş dönmesi gibi daha pek çok hastalık baş dönmesine neden olabilir.
Baş dönmesi olan hastaların, evde uygulayabileceği bazı egzersiz hareketleri vardır. Bunları ya doktor tarif edebilir ya da verilecek broşürlerle bilgi verilebilir. Ayrıca stresten kaçınmalı, çay, kahve az tüketilmeli, sigara ve alkolden uzak durulmalıdır. Gereken durumlarda tuz kısıtlanmasına gidilebilir. Kan şekerinin düşmemesi için yemek öğünleri atlanmamalıdır.
Dengeyi sağlamada iç kulaklar, gözler derin duyu alıcıları ve merkezi sinir sistemi gibi birçok doku ve organ görev alır. Denge sistemini en çok etkileyen durumlar ise; kan dolaşımı, travma, iltihap, alerji ve kronik hastalıklardır.
Baş dönmesi veya denge problemi olan bir hasta öncelikle detaylı bir muayeneden geçirilmelidir.
Öncelikle detaylı olarak hastanın sersemlik hissinden ‘ne kastettiği, ne kadar zamandır olduğu, ne gibi bir problem yarattığı, ne kadar sürdüğü, bulantı veya kusma ile birlikte olup olmadığı, beraberinde işitme kaybı, çınlama varlığı‘ sorgulanmalıdır. Genel sağlık durumu, kullanılan ilaçlar, kafa travmaları, son zamanlarda geçirilen iltihabi hastalıklar ile sinir sistemi hakkında bilgi alınmalıdır.
Baş dönmesi görülebilen bir problem olmadığı sadece hasta tarafından hissedilen bulgu olduğu için mümkün olduğunca çok bilgi edinilmeli, hastanın hikayesi ve öz geçmişi sabırla dinlenilmelidir.
Baş dönmesi eğer iç kulaktaki bir hastalığa bağlı ise, dış ve orta kulakta hastalık yoksa kulak muayenesinde problem görülmez. Sadece dış kulak ve orta kulak kaynaklı problemlerde; iltihap, travma, tümör gibi hastaıklarda, muayenede belirli bulgulara ulaşılabilir.
Baş dönmesinin aktif olduğu dönemlerde Nistagmus olarak adlandırılan ve teşhis için çok önemli olan anormal göz hareketleri saptanabilir. Bu göz hareketlerinin yönü ve şekli hangi kulağın hasta olduğu veya baş dönmesinin kulak dışı bir nedene bağlı olup olmadığı hakkında çok önemli bazı bilgiler verebilir. Muayenenin devamında gözler kapalı nokta tayini, ayakta durma, yürüme gibi bir seri test uygulanır.
Doğru teşhis için bir takım testlerin yapılması gerekir.
Detaylı KBB muayenesini takiben gereken hastalarda iç kulağın işitme ve denge fonksiyonları ile ilgili testler yapılabilir.
Kulakla ilgili en sık uygulanan tetkikler:
• Odiometri (işitme testi)
• Timpanogram ( kulak basınç testi)
• OAE
• BERA
• Hallpike testi (pozisyonel baş dönmesini tespit için)
• VNG (içkulak denge testi)
• Posturografi
Bazı vakalarda, kafa filmleri, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans filmleri çekilebilir.
Dopler Ultrasonografi ile iç kulak ve beyine giden kan akımı ölçülebilir.
Gerek görülen vakalarda, açlık kan şekeri, kan yağları, B12 vitamin tayini, tiroid hormonları vb. bazı kan testleri ve kalp muayeneleri yapılabilir. Başka branş muayeneleri gerekebilir.
Ayrıca yine kulakla ilgili normal filmler çekilebilir.
Denge testleri
• Videonistagmografi (VNG),
• Elektronistagmografi (ENG)
• Kalorik test
Vücudumuzun dengesini sağlayan vestibüler sistem iç kulakta bulunur. Burada üç farklı düzlemde yerleşmiş olan 3 adet yarım daire kanalı yer alır. Bu kanalların içinde sıvı vardır. Baş hareket ettikçe bu sıvı da hareket eder. Alıcı hücreler ve kristaller algıladıkları bu hareketi elektrik enerjisine dönüştürerek beyne iletir. Bu sistemde olacak bir arıza dengesizlik ve baş dönmesine neden olur.
Kanallar içindeki sıvı hareketinde var olan problemler normal filmle, tomografi yada MR ile gösterilemez.
İç kulak denge sisteminden kaynaklanan baş dönmesinin ve denge bozukluğunun nedenini araştırmak en uygun tedavinin seçilmesine yardımcı olmak için ENG ve VNG denilen Vestibüler testler uygulanır.
Test sırasında kulak kanalına özel bir cihazla oluşturulan soğuk ve sıcak kalorik uyaran (hava veya su) verilerek geçici ve kısa süreli baş dönmesi oluşturulur. Oluşan bioelektrik aktivite ve gözlerdeki nistagmus dediğimiz istemsiz göz hareketleri özel bir video veya yüz bölgesine göz çevresine yerleştirilen elektrotlarla kaydedilerek bilgisayara aktarılır. Bu veriler ilgili uzman tarafından değerlendirilir. Test yaklaşık bir saat sürer ve ağrısızdır.
Birçok hastalık baş dönmesine neden olabiliyor.
İç kulakta sıvı basıncının artması, enfeksiyon sonucu iç kulak denge bölümündeki sinir hücrelerinin görev yapmaması, orta ve iç kulağı birbirinden ayıran zarların yırtılması, denge sisteminde oluşan iyi huylu tümörler, iç kulaktaki kalsiyum kristallerinin kontrolsüz hareketleri, araç tutması, yaşlılığa bağlı baş dönmesi gibi daha pek çok hastalık baş dönmesine neden olabilir.
Baş dönmesi olan hastaların, evde uygulayabileceği bazı egzersiz hareketleri vardır. Bunları ya doktor tarif edebilir ya da verilecek broşürlerle bilgi verilebilir. Ayrıca stresten kaçınmalı, çay, kahve az tüketilmeli, sigara ve alkolden uzak durulmalıdır. Gereken durumlarda tuz kısıtlanmasına gidilebilir. Kan şekerinin düşmemesi için yemek öğünleri atlanmamalıdır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Baş Dönmesi ile Yaşamak Zorunda Değilsiniz!" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Hamdi YAKUT'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Hamdi YAKUT'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
6 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
vertigo, kristal oynamasi, iç kulak problemleri, denge, nistagmus, iç kulak sıvı basıncı, baş dönmesi, geçmeyen baş dönmesi, sürekli baş dönmesi, vertigo hastalığı, denge hastalığı, geçmeyen vertigo, denge testleri, videonistagmografi, elektronistagmografi, kalorik test, vestibüler sistem
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
