2007'den Bugüne 92,309 Tavsiye, 28,219 Uzman ve 19,977 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Panik Atak
MAKALE #9132 © Yazan Psk.Dnş.Ertan GÖRGÜ | Yayın Haziran 2012 | 8,023 Okuyucu
Panik Atak Nedir ?

Panik Atak, başta “Panik Bozukluk” olmak üzere, birçok psikiyatrik bozuklukta ve bazı fiziksel hastalıklarda (Tiroid bezinin aşırı çalışması, kan şekeri düşüklükleri, enfeksiyon hastalıkları, kansızlık gibi…) görülebilen; beklenmedik bir anda, herhangi bir yerde ortaya çıkan; yoğun kaygı, bunaltı, korku karışımı bir nöbettir. Bu nöbet kişiye öylesine yoğun bir korku ve rahatsızlık duygusu yaşatır ki, kötü bir şey olacağı veya sonunun geldiğini, öleceğini hisseder. Bu korku fırtınasını yaşayan insan, doğal olarak o ortamdan ve durumdan kaçma, uzaklaşma davranışı gösterir, bir an önce yardım alınabilecek bir sağlık kuruluşuna müracat edilir. Çoğu kez de hastane, doktor gördüğünde kişide rahatlama olur ve nöbet geçebilir.

Panik atağı yaşayanların bazıları, o esnada kalp krizi geçirdiklerini ve öleceklerini hissederler. İlk defa hayatla ölüm arasındaki o ince çizgiyi gördüm, kendimi ölüme yakın hissettim gibi açıklamalarda bulunurlar ve büyük bir korku ve dehşet yaşadıklarını söylerler. Bazısı o an kim varsa, ona vasiyetini söyler. Telaş ve kaygıyla bir an önce acile-doktora yetişmek için etrafına yalvarır. Kimisi aklını kaçıracağını, felç geçireceğini, kontrolünü yitireceğini, düşüp bayılacağını hisseder.

Panik atak geçtikten sonra; kişi üzerinden kamyon geçmiş gibi hisseder. Müthiş bir yorgunluk, isteksizlik, sese, gürültüye, kalabalığa, ışığa karşı tahammülsüzlük ortaya çıkar. Yatmak, dinlenmek en iyi bir seçim olur. Yanında güvendiği birisi olsun ama soru sormasın, fazla konuşmasın istenir. Bunlar zaten bir “harpten çıkmış” insanı daha da yorar.

Panik atak nöbetleri bazen belirli olaylar, mekanlar veya kontrolün kişinin elinde olmadığı durumlarda ortaya çıkar. Örneğin arabayı kendisi kullanırken sorun yaşamayan bir kişi ne zaman otobüsle yolculuk yapsa nöbet geçirdiğini ifade edebilir. Zaman içinde değişik mekanlarda, durumlarda nöbet geçiren kişi bu olaylardan, durumlardan veya mekanlardan kaçınma tepkileri gösterebilir. Örneğin sürekli iş yerinde tekrarlayan nöbetleri olan bir kişi artık iş yerine gitmek istemez ve o işten ayrılır, eşiyle cinsel ilişki sonrası veya sırasında nöbetler geçirmişse cinsel ilişkiden kaçınmaya başlar. Spor yaparken bile kalbinin hızlı hızlı çarpmasını bir süre sonra nöbet olarak yorumlamaya başlar.

Bazı kişiler özellikle hastanelerin kapalı olduğu hafta sonlarında yoğun kaygı yaşarlar ve hafta sonlarının gelmesini istemezler, bazıları hastanelerin olmadığı yerlere gitmezler bazılarıysa hastaneye çok yakın yerlerde ev tutarlar.

Panik Atak Türleri:


1. Beklenmedik Ataklar: Nedensiz, birden ortaya çıkan nöbetler. Panik bozuklukta bu tür ataklar vardır.
2. Duruma bağlı olanlar: Korkulan bir kedi, köpek veya başka bir nesneyle ya da bir durum karşısında ortaya çıkar.
3. Durumsal yatkınlık gösterilen panik ataklar: Genellikle destekleyici bir etken vardır, ama her zaman panik oluşmaz. Örneğin araba kullanırken panik atak oluşmaktadır. Bazen araba kullandıktan sonra atak geçirmektedir…

Panik Atağın 13 bedensel -bilişsel belirtisi vardır.Bunlardan 4 tanesinin olması nöbet için yeterlidir, çoğunlukla 7-10 arası belirti yaşanmaktadır. Nöbet hızlı başlangıçlıdır, 10 dakikada zirveye çıkar. Bazen yarım veya bir saat sürebilir.

Panik Atakta Görülen Belirtiler:

1. Çarpıntı, kalp atışlarını duyumsama, kalbin yerinden fırlayacakmış gibi olması, göğüste basınç bazen sol kola yayılan ağrı ve uyuşmalar…
2. Terleme(Sıcak -Soğuk boşalımlar, bazen üşüme bazen alevlerin basması hissi)
3. Titreme, sarsılma, itilme hissi
4. Boğulma ve nefes alamama hali (Boğazda düğümlenme veya bir yumru, tıkanma hissi)
5. Soluğun kesilmesi (Derin nefes alma ihtiyacı, havanın yetmemesi gibi hisler)
6. Göğüste daralma, sıkışma, ağrı duyumsama
7. Bulantı, karında ağrı, şişkinlik , gaz oluşması, geğirti.(Bazen mideden başlayıp boğaza doğru yayılan kalkışma rahatsızlık hali)
8. Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma hali
9. Derealizasyon (Gerçek dışılık duyguları panik yaşandığında olaylar bir sis perdesinin gerisinde algılanır,cisimler, küçülür her şey bulanıklaşır, ya da depersonalizasyon (Benliğinden ayrılmış olma hali; sanki bedenle ruh birbirinden ayrılıyor ve kişide kendisini hissedememe, algılayamama, kendisine yabancılaşma durumu oluşur.)
10. Panik anında kontrolünü kaybedeceği yada çıldıracağı korkusu (Kendisine, çocuklara, çevreye zarar verme korkusu)
11. O esnada “yaşamım buraya kadarmış” duygususu, ölüm korkusu
12. Ellerde, kollarda, bacaklarda, başta ve birçok yerde uyuşmalar, yanmalar, karıncalanmalar, diken diken olma halleri
13. Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları

Panik Bozukluğun Toplumdaki Yaygınlığı

Panik bozukluğu-kadınlarda erkeklere göre 2-3 kat daha sık görülür.
Panik bozukluk tanılı hastaların%75-80′i kadındır. Aile çalışmalarında; eğitim,sosyal durumla bağlantı bulunmamıştır. Yaşam boyu yaygınlığı değişik çalışmalarda %1,5-3,5 arasında saptanmıştır. Bu oran gittikçe artmaktadır.

Değişik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan panik ataklar ve “sınırlı belirtili atakların” ise %15-20 arasında olduğu bildirilmektedir. Dolayısıyla gerek panik bozukluğuna bağlı gerekse diğer psikolojik,biyolojik nedenlere bağlı panik atakların her yüz kişiden 20-25 inde görüldüğü anlaşılmaktadır.Bu oran her 4 kişiden 1′inin panik ataklı olduğu anlamına gelmektedir.Paniğin bu kadar popüler olması bu yaygınlığı ve korkutucu belirtileri olsa gerek…

Panik hastalarının çoğunluğu başta psikiyatri/psikoloji dışı tıp alanlarına başvurmaktadır. Görülen belirtiler otonomik ve fiziksel belirtiler olduğundan kalp hastalığı görünümü verebilmektedir. İlk başvurular bu yüzden dahili branşlar olmaktadır.

Stein1994,Chignon 1993′de yaptıkları bir araştırmada panik bozukluklu hastaların % 35′nin sık sık nefes alma ,% 15′inin baş dönmesi,%16′sının kalp şikayetleriyle başka hekimlere başvurduklarını saptamıştır. Yine göğüs ağrısı nedeniyle kalp anjiosu yapılan hastaların %20-30′unda kalp damarlarının normal çıktığı, anjiosu normal bulunan hastaların % 35-45′inin ayrıntılı muayenesinde panik bozukluğu olduğu saptanmıştır. Bu yanlış anlayış ve yöntemin ABD’ye yıllık maliyetinin 33 milyon dolar olduğu iddia edilmektedir.

Panik Bozuklukta Sosyal-Kültürel Faktörler


* Panik Bozukluğu her yaşta başlayabilir (Son yıllarda ilkokul çocuklarına kadar inmiştir.)
* En sık 20-30 yaş arasında başlar, yaş ilerledikçe başlama oranı düşer
* Etnik, kültürel farklılıklar çok önemli bulunmamıştır.
* Şehir yaşamında, kırsal bölgelere göre daha sık görülmektedir.
* Ekonomik durumla bağlantısı bulunamamıştır.
* Eğitim düzeyiyle panik bozukluğu arasında direkt bir ilişki saptanmamıştır
* Evli insanlarda,dul yada boşanmış insanlara göre daha az görülmektedir, (Bir çalışmada boşanmış yada dullarda 5 kat daha fazladır )

Panik Atağın Teşhis Kriterleri Nelerdir?


PANİK ATAK TEŞHİS ÖLÇÜTLERİ (DSM-IV’e göre panik atağın tanı ölçütleri)
Not: Panik atağı kodlanabilir bir bozukluk değildir.Aşağıdaki semtomlardan dördünün (ya da daha fazlasının) birden başladığı ve on dakika içinde en yüksek düzeye ulaştığı,ayrı bir yoğun korku ya da rahatsızlık duyma döneminin olması:
1. Çarpıntı,kalp atımlarının duyumsama ya da kalp hızında artma olması
2. Terleme, titreme ya da sarsılma
3. Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma duyumları
4. Soluğun kesilmesi
5. Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi
6. Bulantı ya da karın ağrısı
7. Baş dönmesi,sersemlik hissi,düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
8. Derealizasyon (gerçekdışılık duyguları) ya da depersonalizasyon (benliğinden ayrılmış olma)
9. Kontrolünü kaybedeceği ya da çıldıracağı korkusu
10. Ölüm korkusu
11. Paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
12. Üşüme,ürperme, ya da ateş basmaları

Tedavi

Panik atak kesinlikle kontrol altına alınabilir.

Tedavide Temel İlkeler Şunlardır :
  1. Panik atakları ortadan kaldırma
  2. Sürekli atak yaşayacağım diye bunaltı, kaygı yaşamayı önlemek.
  3. Panik atak korkusuyla yapılmayan davranışların yapılır hale gelmesi ( tek başına yola çıkabilmek, kapalı mekanlara girebilmek, yalnız kalabilmek gibi… )
  4. Panikle birlikte görülebilen diğer bedensel ve psikolojik sorunları gidermek
  5. Zamanla paniği önemsemeyecek ve unutacak seviyeye gelmek
  6. Panikten dolayı bozulan aile , iş-sosyal yaşamın eskisi gibi normalleşmesi.
  7. Hekim önerisi dışında kesinlikle ilaç almamak gerekir.
  8. Başka hastalıklarınız nedeniyle ilaç alacaksanız doktorunuza danışın.
  9. Terapi; bilişsel-davranışçı terapi ve EMDR’nin panikte iyi sonuç verdiği bilinmektedir. Burada kişinin bedensel belirtileri algılama ve onlara ” kötü anlamlar yükleme” durumu düzeltilir. Düşünce , beden ve belirtilerin ilişkisi; belirtilerin düşünceyi nasıl etkilediği konuşulur.Yani önce hastalığın nasıl oluştuğu, belirtilerinin anlamının ne olduğu ve nelere yol açamayacağı anlatılır. Daha sonra kaçınma davranışlarının nasıl yok edileceğini geçilir. Daha gelecek projeksiyonlu çalışmalara geçilir. Böylece ilerde karşılaşabileceği olumsuz durumlarda nasıl baş etmesi gerektiğine dair kişi hazırlanır. Bunları mutlaka bir terapistle birlikte yürütmek gerekir. Terapiye istekli ve azimli olduktan sonra bir ayla üç ay arasında danışan günlük yaşamını rahat bir şekilde devam ettirebilecek seviyeye gelir.

PANİK ATAKTA EN ÇOK SORULAN SORULAR ve CEVAPLARI :

- Panik atak kalp krizine yol açar mı ? – HAYIR
- Panik felce yol açar mı ? – HAYIR
- Panik anında ölebilir miyim? – HAYIR
- Panik anında kendimi, kontrolümü yitirir kendime ve çevreme zarar verebilir miyim ? – HAYIR
- Panik atak bayılmaya sebep olur mu ? – HAYIR
- Deliliğe yol açar mı ? – HAYIR
- Uçakta panik atak gelirse ölür müyüm ? – HAYIR
- Tedavisi var mıdır? – EVET
- Panik Tekrarlar mı ? Biyolojik, Sosyo-kültürel-ekonomik ve psikolojik şartlar müsaitse her hastalık gibi panikte tekrarlayabilir. Fakat ciddi uzun süreli bir tedavi ile tekrar riski azalır. Ayrıca tekrarlayacaksa çok hafif tekrarlar.Kontrol edilebilir seviyede olur.Bazen doktora bile ihtiyaç duyulmaz. Tedavide paniği kontrol altına almak ve onu tanımak ne yapıp-yapamayacağını bilmek önemlidir.
- Panik şizofreniye çevirir mi? - HAYIR
- Alkol alarak paniği yenebilir miyim ? – HAYIR ( zamanla alkol tüketimi artar ve bağımlılık gelişir.)
- Kendimi dine inanca versem geçer mi ? Paniğin inançsızlık ve ibadetsizlikle ilgisi yoktur; “inançlı” insanlarda’da panik yaşanır.
- Yanımda ilaç,adres ve telefonlar,su,bisküvi,tansiyon aleti vs.. taşıyorum. Olmayınca yola çıkamıyorum bir şey olur mu ? Bağlanma ,garantiye alma ihtiyacından yola çıkıyorsunuz.Tedavi ile yavaş yavaş bu bağlanma nesnelerinden kurtulmak,özgür ve özgüvene dayalı ” sahaya” çıkmanız mümkündür.
- Spor paniği arttırır mı ? - HAYIR (Sporun faydası vardır )
- Seks yapabilir miyim ? - EVET
- Panik geldiğinde acile gideyim mi ? – HAYIR ( Daha önceki nöbetler nasıl geçtiyse bu nöbet de geçecek )
- Panik, depresyonla beraber olur mu ? - EVET
- Panik anında boğazım düğümleniyor, tıkanıyorum. Nefessiz kalıp ölebilirmiyim. - HAYIR
- İlaçla beraber alkol alınır mı? – Çoğunlukla HAYIR, fakat doktorunuza danışmakta yarar var…
- İlaçlar bağımlılık yapar mı? Hayat boyu kullanmam gerekir mi? - HAYIR
- Panikten dolayı işimi değiştirip,veya bırakayım mı? - HAYIR Kesinlikle işinizi bırakmayın ve değiştirmeyin.
- İlaçlar, yiyecekler, içecekler boğazımı tıkar mı? Boğulur muyum? – HAYIR
- Bana büyü yapılmış veya ‘cin’ çarpmış olabilir mi? Paniğin bunlarla hiçbir ilişkisi yoktur, kesinlikle hocalara,büyücülere,medyumlara, biyoenerjiyle uğraşanlara gitmeyin.

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Panik Atak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Ertan GÖRGÜ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Ertan GÖRGÜ'nün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ertan GÖRGÜ Fotoğraf
Psk.Dnş.Ertan GÖRGÜ
İstanbul
Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi1 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Ertan GÖRGÜ'nün Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,977 uzman makalesi arasında 'Panik Atak' başlığıyla benzeşen toplam 20 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


01:43
Top