Çocuğumun Süt Dişleri Değişiyor, Ama Alttan Gelen Dişler Çapraşık, Bu Normal Midir? Ne Yapmalıyım?
Çocuklarda karışık dişlenmeye geçme yaşı genellikle 6 yaş civarıdır ve ilk süren daimi dişler de alt kesici dişler ve bunları takiben alt ve üst birinci daimi azı dişleridir.
Alt kesici dişler çoğunlukla dil tarafından sürer, ve henüz süt dişi düşmeden süt dişinin arkasından bu iri daimi keserlerin sürmesi ailede panik yaratır. Korkmayın, bu olması gerekendir. Daimi kesiciler dil baskısıyla öne doğru ilerleyip olmaları gereken yere yerleşirler, bu sırada da alt çene kesici dişler bölgesindeki kemiği genişleterek kendilerine yer açarlar.
Üst kesici dişlerse alt keserlerin tam aksine, süt kesicilerin yukarısından ve önünden sürüp dudak baskısıyla olmaları gereken yere yerleşirler. Bu da normal bir süreçtir ve bu yolla keserler daha geniş bir boşluğa sürerek kendilerine yer yaratmış olurlar.
Bu sürme biçimleri her ne kadar normal olsa da, bazen alt keserler aşırı iri olduklarından, sürme tamamlandıktan sonra da daimi kesiciler bölgesinde çapraşıklık görülebilir. Benzer şekilde üst daimi kesicilerde de çapraşıklık görülebilir, yahut çene uyumsuzluğu ya da dişlerde boyut uyumsuzluğuna bağlı olarak üst kesiciler ileri fırlıyormuş gibi durabilir, ki bu ortodontide artmış overjet olarak tanımlanan uyumsuzluktur. Bazen de yeni süren daimi dişler küçükse aralarında boşluklar bulunabilir. Ortodontide gerçek yer darlığı denen, küçük çene kemiklerinde iri daimi dişlerin sürmesinden kaynaklanan durumda ise, bu iri daimi kesiciler sürerken, süt kesici dişlerinin kökleri ile beraber, süt köpek dişlerinin(süt kaninlerinin) köklerini de eritirler, ve normalde 10-12 yaş civarında düşmesi gereken süt kanin dişleri, 7-9 yaş civarında sallanarak düşerler. Daimi kesiciler süt köpek dişinin erken düşerek boşalttığı bu yere yerleşirler ve çapraşıklık çözülmüş gibi görünür, ancak daimi köpek dişlerinin sürme zamanı geldiğinde, bu dişler diş dizisinin dışında sürerek ciddi estetik sorunlar yaratırlar.
Daimi azı dişlerinin sürmeleri sırasında yaşanacak en büyük sorunsa, bu sırada daimi süt dişlerinin çürüyerek küçülmesi ve daimi azı dişlerinin daimi süt dişlerinin küçülmeleriyle boşalttıkları yere doğru kaymalarıdır. Bu hareket ortodontide çürüğe bağlı yer kaybı olarak adlandırılır ve ciddi problemlere neden olur. Bu yer kaybı nedeni ile, çürük süt azılarının altında gelişmekte olan daimi küçükazı dişleri, sürme zamanları geldiğinde ya çapraşık sürerler, ya tam süremezler, yada hiç süremez ve çene kemiğinde gömülü kalırlar, çünkü yerleri azı dişleri tarafından işgal edilmiştir. Bu problemlerin yaşanmaması için, çürük süt dişlerinin tedavisi yapılmalı, yer kaybı varsa sabit ya da hareketli ortodontik aygıtlarla yer kaybı telafi edilmeli, süt dişlerinin tedavi edilemeyecek denli çürük olduğu durumlarda ise süt dişleri çekildikten sonra yerlerine sabit ya da hareketli yer tutucular yapılmalıdır. Tüm bu müdahaleler ortodontide önleyici ve durdurucu tedaviler olarak nitelendirilirler. Ve bu uygulamaların başarılı olabileceği dönem sınırlıdır. Bu dönem karışık dişlenme dönemi, yani ağızda hem süt dişlerinin hem de daimi dişlerin bir arada bulunduğu 6-12 yaş dönemdir. Bu kritik dönemde yapılması gereken müdahaleler yapılmadığında, 12 yaş sonrası daimi dişli döneme çapraşık dişlerle girildiğinde, süt dişlerinin çürümesi ve/veya erken kaybıyla oluşmuş ve aslında önlenebilecek veya düzeltilebilecek bu tarz çapraşıklıklar, çoğu kez daimi küçükazı dişlerinin çekilerek çapraşıklığın giderilmesi yoluyla tedavi edilebilmektedir. Bu nedenle süt dişleri sallanıp yerlerine daimi dişleri sürmeye başlayan çocuğunuzun 6-7 yaş civarında ilk ortodonti muayenesini yaptırmanız önemlidir. Böylelikle, bir ortodontik uyumsuzluk gelişiyorsa, erken dönemde teşhis edilebilir ve tedavisi planlanabilir.
Alt kesici dişler çoğunlukla dil tarafından sürer, ve henüz süt dişi düşmeden süt dişinin arkasından bu iri daimi keserlerin sürmesi ailede panik yaratır. Korkmayın, bu olması gerekendir. Daimi kesiciler dil baskısıyla öne doğru ilerleyip olmaları gereken yere yerleşirler, bu sırada da alt çene kesici dişler bölgesindeki kemiği genişleterek kendilerine yer açarlar.
Üst kesici dişlerse alt keserlerin tam aksine, süt kesicilerin yukarısından ve önünden sürüp dudak baskısıyla olmaları gereken yere yerleşirler. Bu da normal bir süreçtir ve bu yolla keserler daha geniş bir boşluğa sürerek kendilerine yer yaratmış olurlar.
Bu sürme biçimleri her ne kadar normal olsa da, bazen alt keserler aşırı iri olduklarından, sürme tamamlandıktan sonra da daimi kesiciler bölgesinde çapraşıklık görülebilir. Benzer şekilde üst daimi kesicilerde de çapraşıklık görülebilir, yahut çene uyumsuzluğu ya da dişlerde boyut uyumsuzluğuna bağlı olarak üst kesiciler ileri fırlıyormuş gibi durabilir, ki bu ortodontide artmış overjet olarak tanımlanan uyumsuzluktur. Bazen de yeni süren daimi dişler küçükse aralarında boşluklar bulunabilir. Ortodontide gerçek yer darlığı denen, küçük çene kemiklerinde iri daimi dişlerin sürmesinden kaynaklanan durumda ise, bu iri daimi kesiciler sürerken, süt kesici dişlerinin kökleri ile beraber, süt köpek dişlerinin(süt kaninlerinin) köklerini de eritirler, ve normalde 10-12 yaş civarında düşmesi gereken süt kanin dişleri, 7-9 yaş civarında sallanarak düşerler. Daimi kesiciler süt köpek dişinin erken düşerek boşalttığı bu yere yerleşirler ve çapraşıklık çözülmüş gibi görünür, ancak daimi köpek dişlerinin sürme zamanı geldiğinde, bu dişler diş dizisinin dışında sürerek ciddi estetik sorunlar yaratırlar.
Daimi azı dişlerinin sürmeleri sırasında yaşanacak en büyük sorunsa, bu sırada daimi süt dişlerinin çürüyerek küçülmesi ve daimi azı dişlerinin daimi süt dişlerinin küçülmeleriyle boşalttıkları yere doğru kaymalarıdır. Bu hareket ortodontide çürüğe bağlı yer kaybı olarak adlandırılır ve ciddi problemlere neden olur. Bu yer kaybı nedeni ile, çürük süt azılarının altında gelişmekte olan daimi küçükazı dişleri, sürme zamanları geldiğinde ya çapraşık sürerler, ya tam süremezler, yada hiç süremez ve çene kemiğinde gömülü kalırlar, çünkü yerleri azı dişleri tarafından işgal edilmiştir. Bu problemlerin yaşanmaması için, çürük süt dişlerinin tedavisi yapılmalı, yer kaybı varsa sabit ya da hareketli ortodontik aygıtlarla yer kaybı telafi edilmeli, süt dişlerinin tedavi edilemeyecek denli çürük olduğu durumlarda ise süt dişleri çekildikten sonra yerlerine sabit ya da hareketli yer tutucular yapılmalıdır. Tüm bu müdahaleler ortodontide önleyici ve durdurucu tedaviler olarak nitelendirilirler. Ve bu uygulamaların başarılı olabileceği dönem sınırlıdır. Bu dönem karışık dişlenme dönemi, yani ağızda hem süt dişlerinin hem de daimi dişlerin bir arada bulunduğu 6-12 yaş dönemdir. Bu kritik dönemde yapılması gereken müdahaleler yapılmadığında, 12 yaş sonrası daimi dişli döneme çapraşık dişlerle girildiğinde, süt dişlerinin çürümesi ve/veya erken kaybıyla oluşmuş ve aslında önlenebilecek veya düzeltilebilecek bu tarz çapraşıklıklar, çoğu kez daimi küçükazı dişlerinin çekilerek çapraşıklığın giderilmesi yoluyla tedavi edilebilmektedir. Bu nedenle süt dişleri sallanıp yerlerine daimi dişleri sürmeye başlayan çocuğunuzun 6-7 yaş civarında ilk ortodonti muayenesini yaptırmanız önemlidir. Böylelikle, bir ortodontik uyumsuzluk gelişiyorsa, erken dönemde teşhis edilebilir ve tedavisi planlanabilir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuğumun Süt Dişleri Değişiyor, Ama Alttan Gelen Dişler Çapraşık, Bu Normal Midir? Ne Yapmalıyım?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Dt. İrem KARADEDE'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Dt. İrem KARADEDE'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
