Farkında Olmak
FARKINDA OLMAK
Farkında olmak, kişinin kendi duyum, duygu, düşünce ve davranışlarıyla, yani kendi varlığı ve çevresindeki her şeyle etkileşim, iletişim halinde olmasıdır.
Farkına varma, farkında olma, farkındalık yaşama bir süreçtir ve birey bu süreçte patlamaya hazır bir yanardağ gibidir. Nasıl ki yanardağ patlayacağı zaman basınç artar, sıcak lavlar kaynamaya, çatlaklar oluşmaya başlarsa farkındalık yaşayan bireyde de aynı durumlara rastlanır. Farkına varma sürecinde de birey önce bazı şeyleri sezmeye başlar. Sezgiler, bilgiye dönüşür. Bilgiler de yeni manzaralara, yeni anlayışlara dönüşür. Bazen farkındalık, sıcak lavların etrafındaki her şeyi yakması gibi kişiyi de rahatsız eder ve mutsuz olmasına sebep olabilir.
Bireyin farkındalığını ortaya çıkaran, artıran bir takım etkenler vardır. Bunlar, içsel yaşantılar, çevresel faktörler ve uzlaşma alanlarındaki farkındalıktır.
Duyumları fark edebilmenin en kolay yolu şu sorulara içten cevaplar vermenizdir:
Bu alandaki farkındalığınızı artırmak için kendinize (çevrenizdeki sesleri ya da sessizliği dinleyerek) şu soruları sormak yararlı olabilir:
Bazı bireyler içsel yaşantıya ilişkin daha yoğun farkındalık yaşarken, bazı bireyler de çevresel faktörlere ilişkin daha fazla farkındalık yaşarlar. Örneğin; ne yapacağına, ne alacağına karar vermek için çaba sarfeden bir bireyin içsel yaşantı farkındalık düzeyi yüksekken, çalışmanın arta kalan zamanlarında spor yapan, kitap okuyan, televizyon seyreden bir kişinin çevresel faktörler ile ilgili farkıdalık düzeyi daha yüksektir.
Uzlaşma alanındaki farkındalığınızı geliştirmenize, aşağıda sunulan öneriler yardımcı olabilir.
Farkında olmak, kişinin kendi duyum, duygu, düşünce ve davranışlarıyla, yani kendi varlığı ve çevresindeki her şeyle etkileşim, iletişim halinde olmasıdır.
Farkına varma, farkında olma, farkındalık yaşama bir süreçtir ve birey bu süreçte patlamaya hazır bir yanardağ gibidir. Nasıl ki yanardağ patlayacağı zaman basınç artar, sıcak lavlar kaynamaya, çatlaklar oluşmaya başlarsa farkındalık yaşayan bireyde de aynı durumlara rastlanır. Farkına varma sürecinde de birey önce bazı şeyleri sezmeye başlar. Sezgiler, bilgiye dönüşür. Bilgiler de yeni manzaralara, yeni anlayışlara dönüşür. Bazen farkındalık, sıcak lavların etrafındaki her şeyi yakması gibi kişiyi de rahatsız eder ve mutsuz olmasına sebep olabilir.
Bireyin farkındalığını ortaya çıkaran, artıran bir takım etkenler vardır. Bunlar, içsel yaşantılar, çevresel faktörler ve uzlaşma alanlarındaki farkındalıktır.
- İçsel Yaşantıların Farkında Olma
- Duyum ve Davranışların Farkında Olma: Duyum, dış çevrede olup bitenlerin duyu organlarıyla algılanmasıdır. Pek çok kişi için duyumların farkında olmak kolay değildir. Duyumların farkında olunması için kişinin içinde bulunduğu fiziksel koşulların farkında olması gerekir. Duyumların farkındalığı bireyi davranışa yöneltir. Örneğin; susadığını fark eden kişi su içer; başı ağrıyan kişi ilaç alır.
Duyumları fark edebilmenin en kolay yolu şu sorulara içten cevaplar vermenizdir:
- Şu anda hangi duyumlarınızın farkındasınız?
- Aç mısınız?
- Susadınız mı?
- Bedeninizde neler oluyor?
- Bedeninizin duruşu nasıl?
- Nasıl oturuyorsunuz?
- Bedeninizin herhangi bir yerinde acı, ağrı, uyuşukluk, gerginlik hissediyor musunuz?
- Nasıl nefes alıp veriyorsunuz?
- Duyguların Farkında Olma: Pek çok kişi, duyguları belli etmek, duyguları ortaya koymanın zayıf olmakla eş anlam taşıdığına inanır ve bu sebeple duygulara/duygularına önem vermez. Asıl sorun duyguları fark edememektir. Duygularını gerçekten fark eden kişi, duygularını ortaya koymakta ve ifade etmekte sakınca görmez.
- İsteklerin Farkında Olma: Kişinin ne istediğini bilmesi, günlük yaşantısında elde etmek istediğini planlamasına fayda sağlar. Çünkü ne istediğini bilmeyen kişi ne yapacağını da bilmez. Çocukken ihtiyaçlarına önem verilmemiş, ihtiyaçları karşılanmamış bireyler ve depresyondaki kişiler için ne istediğini bilmek ve bunun için planlar yapmak zordur. İsteklerinizin farkında olmak için şu soruları yanıtlayabilirsiniz:
- Ne istiyorsunuz?
- Bu günlerdeki istekleriniz neler?
- Daha önce istediğiniz halde, şu günlerde istemediğiniz neler var?
- İsteklerinize ulaşmak için neler yapıyorsunuz?
- İsteklerinize ulaşmayı nasıl engelliyorsunuz?
- Değer Yargılarının Farkında Olma: Değer yargıları kişiye özgü, zamanla değişebilen olgular bütünü olarak tanımlanabilir. Bireyin bütün yaşantısı yani arkadaşlık ilişkileri, evliliği, aile yapısı, çocuk yetiştirme biçimi değer yargılarıyla ilgilidir. Değer yargılarının farkına varmak, duyum-duygu ve isteklerin farkına varmaktan daha fazla alan kaplar. Bireyler bazı değerlerinin farkında olmayabilirler. Bu değerleri fark edebilmesi bireyin geçirdiği yaşantılara bağlıdır. Örneğin sorumluluk sahibi olduğunun farkında olmayan bir birey, kendisine verilen bir işi yerine getirdiğinde bunu fark edebilir.
- Çevresel Faktörlerin Farkında Olma:
Bu alandaki farkındalığınızı artırmak için kendinize (çevrenizdeki sesleri ya da sessizliği dinleyerek) şu soruları sormak yararlı olabilir:
- Şu anda çevrenizle ilgili nelerin farkındasınız?
- Bulunduğunuz yer nasıl kokuyor?
- Oturmakta olduğunuz şey hangi malzemeden yapılmış? Yumuşak mı? Sert mi?
- Etrafınızda hangi eşyalar var? Bu eşyaların renklerinin farkında mısınız?
- Etrafınızdaki kişilerin ne yaptıklarının, ne hissettiklerinin farkında mısınız?
- Uzlaşma Alanının Farkında Olma:
Bazı bireyler içsel yaşantıya ilişkin daha yoğun farkındalık yaşarken, bazı bireyler de çevresel faktörlere ilişkin daha fazla farkındalık yaşarlar. Örneğin; ne yapacağına, ne alacağına karar vermek için çaba sarfeden bir bireyin içsel yaşantı farkındalık düzeyi yüksekken, çalışmanın arta kalan zamanlarında spor yapan, kitap okuyan, televizyon seyreden bir kişinin çevresel faktörler ile ilgili farkıdalık düzeyi daha yüksektir.
Uzlaşma alanındaki farkındalığınızı geliştirmenize, aşağıda sunulan öneriler yardımcı olabilir.
- Şu anda sessizce oturun ve zihninizden geçen düşüncelerin, acıların, fantezilerin, beklentilerin farkına varmaya çalışın. Hiçbirine yoğunlaşmayın, hiç birinin önünde uzun zaman durmayın. Sadece farkına varın ve bir sonrakine geçin. Bir süre bu şekilde dvam ettikten sonra çok yakın zamanda yaşadığınız bir olayı seçin ve onu düşünmeye başlayın.
- Bu olayı nasıl yorumluyorsunuz?
- Sizin için nasıl bir anlam taşıyor?
- Bu olay istediğiniz şekilde mi gelişti?
- İstediğiniz şekilde gelişmediyse farklı gelişmesi için neler yapılabilir?
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Farkında Olmak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.İlkten ÇETİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.İlkten ÇETİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
