2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklarda Öfkeli Davranışlar: Arkadaşlar Arasında Dışlanma,okula Uyum ve Başarsızlık Sorunu
MAKALE #9776 © Yazan Gönül BAYALTUN | Yayın Ekim 2012 | 21,423 Okuyucu
öfke kavramı “Engellenme, saldırıya uğrama, tehdit edilme, yoksun bırakma, kısıtlama vb. gibi durumlarda hissedilen ve genellikle neden olan şeye ya da kişiye yönelik şu ya da bu biçimde saldırgan davranışlarla sonuçlanabilen oldukça yoğun olumsuz bir duygu” Budak (2000) olarak tanımlanmıştır.

Öfke tüm insanların çeşitli derecelerde hissettikleri sağlıklı ve normal bir duygudur.önemli olan bu öfkeyi kontrol edebilme ve olumlu bir şekilde kendine ve başkalarına zarar vermeden ifade edebilme alışkanlığı kazanabilmektir.

çocuk doğduğu andan itibaren gözlerini dünyaya açınca yaşama dair pek çok şey öğrenmeye ve alışkanlıklar edinmeye başlar.yeni doğan çocuk; karnı acıkınca doyurulmak, altı kirlenince temizlenmek,uykusu gelince uyumak ister.ağlayarak bir ihtiyacının karşılanmasını bekler. verdiği ağlama mesajı anne tarafından doğru algılanan kısa sürede ihtiyacı karşılanan çocuk, yaşama dair temel güven duygusunu oluşturur. temel güven ve sevgi duygusu ilk yıllarda tatmin edilmeyen çocuk değersizlik, sevgisizlik duygularıyla kişilik geliştirmenin temelini atar.


ilk yıllarda istek ve gereksinimleri annesi tarafından sevgi şefkat ve ilgiyle karşılanan çocuğun yürümeye başladıktan sonra 3 yaşına kadar anneden bağımsızlaşma özerklik dönemi başlayacaktır.çocuğun gelişimine yönelik bu anneden bağımsızlık dönemi çocuğun kendi var oluşunu;becerilerini ,yeteneklerini ortaya koyma fırsatı oluşturur.çocuk bu anneyle kurulan sevgi-güven bağı ve anneden bağımsızlaşma döneminde ailenin de tutumuna bağlı olarak yaşadığı iç çatışmalarının dışa vurumu olarak ta öfke yaşayabilir.

çocuklar yürümeye başladıktan sonra 1.5 ile 2,5 yaşlarındaki öfke nöbetlerinde ağlar,tutulur,kendilerini yere atıp,tepinerek morarma nefes tutma görülebilir.hatta bilincini kaybedene kadar böyle yapıp, sonra hemen kendilerine gelebilirler.bu normaldir. günde 2-3 kez böyle kriz geçirebilirler.ancak nefes tutma aşırı ise yardım almak doğru olur.
bu yaş çocukları yüremenin ve bağımsızlaşmanın başlamasıyla her şeyi kendileri kontrol etmek her şeyi kendileri yapmak isterler. hem yapamadıklarında hem engellendiklerinde öfkelenebilirler.

AİLENİN TUTUMU VE DAVRANIŞLARI DA ÇOCUKTA ÖFKEYİ TETİKLEYEBİLİR;


çocuk odaklı aillerde prens veya prenses gibi muamele edilen,anne-babanın davranış olarak kendisinden daha önemli-üstün bir statüye koyduğu çocuk yada çocuğuyla arkadaş iletişimi kuran ailelerde, çocuğun isteklerinin anında yerine getirildiği yada isteklerine” hayır” dendikten sonra çocuğun öfkesi karsısında sinip-pes edip “hayır “demekten vazgeçen ailelerde veya aynı davranısı yaptığında çocuğa bazen evet-bazen hayır dendiği kararsız tutumlu , sınırların belli olmadığı ailelerde , kararları ebeveynin değil çocukların aldığı ve aile içi rollerinin karıştığı, çocuğun anne –baba gibi otorite koyduğu durumlar da, çocuk ev dışındaki arkadaş ve okul çevresinde aynı kabulü bulamayınca, kabul ettirme yöntemi olarak öfke ve saldırganlığa başvurabilmektedir.

engellenince öfke yaşayan okula başladığı halde hala istek ve sıkıntılarını öfke yoluyla ifade etmeye çalışan,öfke davranışlarının pekiştiği çocukların; okulda ,sınıfta arkadaşlarla uyum sağlaması, sınıf kurallarına riayet etmesi, sıra beklemesi,paylaşması,iş birliği yapmalarında sorunlar yaşanmakta böyle durumlarda arkadaşlarına karşı öfke ve saldırgan davranışlar ortaya koyduklarından , kendi potansiyellerini ortaya koymakta güçlükler yaşamaları ve böylece okula uyumsuzluk ve derslerde başarısızlık sorunuyla yüzleşmeleri mümkün olmaktadır.arkadaşları tarafından dışlanan,öğretmenleri tarafından cezalandırılan ve sınıf ortamında yalnız kalabilen bu çocuklar okulu dersleri sevmeme ve başarısızlıklar yaşayabilmektedir.

Bu çocukların okula uyumu için öğretmenlerin , anne babayla beraber yapacağı çalışmalar çok önemlidir.okulda öfkeli ve saldırgan davranışları nedeniyle öğretmenleri tarafından anne-babalarına şikayet edilen ve böylece öğretmene,okula,arkadaşlarına karşı olumsuz duygular hissederek daha da agresifleşen bu çocukları,itmek şikayet etmek cezalandırmak yerine, arkadaşlarıyla nasıl iyi geçineceklerini ve bunun yararlarını anlatmak,doğru davranışları göstermek,doğru davrandıklarında ödüllendirmek, arkadaşlarıyla iletişim becerilerini geliştirmek için iş birliği ve grup çalışmalarına koymak,sorumluluklar vererek övmek ,ön sıralara oturtup sık sık dikkatlerini çekmek, söz hakkı vermek ,göz kontağı kurmak ve böylece olumlu davranışları çoğaltmak daha uygun olabilir.

ÇOCUKLARDA BAZI ÖFKE NEDENLERİ ŞÖYLE SIRALANABİLİR.


1-öfkelenen çocuğu sakinleştirmek için isteğinin hemen yerine getirilmesi.

2-kardeşler arası kıskançlıkları tetikleyen tutumlar
3-anne-baba arasındaki geçimsizlik, şiddet ,dayak olayları
4-çocuğun ihmal edilmesi, isteklerinin zamanında karşılanmaması
5-açlık uykusuzluk,yorgunluk,gerilim.
6-anne babanın eğitim tarzının çocuğun gelişimine ortam hazırlamayıp,engeller koyması
7-çocuğun eğitiminde anne-baba, bakıcı ve büyük anne-babalar arasında tutarlı ve dengeli bir fikir birliği olmaması
8-özellikle bebeklik döneminde anne-bebek arasında güvenli ve sevgi dolu bir bağın oluşmaması
9-anne-babanında öfkeli davranışlara sahip olması.çocuğa bağıran çağıran döven korkutan ve ağır cezalar uygulayan anne-baba tutumu
10- çocuğun adam yerine konulup,duygularını ifade etmesine izin verilmemesi.
11- çocukla alay edilmesi,tehdit edilmesi,küçümsenmesi,azarlanması..
12- öfke ,şiddet dolu, vurdulu kırdılı çizgi filmler çocuğun öfkeyi normal bir davranışmış gibi algılanmasına neden olabilir.
13- yine çocukların büyüklerle beraber dizileri izleyip; şiddet ve öfkeyi, yüksek sesle konuşmaları,bağırıp-çağırmayı,insanlar arasındaki saygısız, nezaketsiz,anlayışsız hoş görüsüz iletişime tanıklık etmesi,dayağı,küfürü, kötü muameleyi görerek , modelleyerek öğrenmesi.çocuğun günde yarım saatten fazla televizyon izlemesi
14-özellikle 0-6 yaşta anne-baba ölümleri, ayrılıklar, yer, mekan, bakıcı ,arkadaş,okul değişimleri…
15-aşırı koruyucu ailelerde bu ilginin koruyuculuğun azaltılması
16-çocuğa baskı, korkutma dayatmalar..

ÖFKELİ ÇOCUKLARDA ANNE BABALAR NELER YAPABİLİR


1-öncelikle çocuğun yürümesiyle başlayan 1.5- 4 yaş arası çocuklarda öfke ve inatçılığın doğal gelişim gereği olduğu kabul edilmeli.önemli olan bu doğal süreci pekiştirmeden doğru davranış tarzıyla atlatabilmek olmalı

2-çocuklar öfke nöbetleri geçirirken hiç bir şey yokmuş gibi yaptığınız işe devam edebilmek.öfkeyi değersizleştirebilmek.bunu sadece sözle değil beden dilinizle de hiç etkilenmediğinizi çocuğa hissettirebilmek ve dolayısyla öfkeyi isteklerini elde etmenin bir yöntemi gibi algılamasını engellemek
3-ama yine de öfke nöbeti sırasında çocuk çok kötüleşmeden dikkatini dağıtmaya çalışılmalı
4- öfkelenen çocuğa , öfkelenmediği zaman onunla ilgileneceğini söylemek.
5- öfkelenen çocuğa kızmak yerine, çocuk uyumlu davranış gösterdiğinde beğendiğimizi onayladığımızı göstermek.
6- çocuğun öfkelenmesine kızmak yerine izin vermek. Bırakın çocuğunuz öfkelensin ama kırılacak eşyaları kırıp dökmesini engelleyin. .çocuğunuz öfkelenebilir, ağlayabilir ama siz fikrinizi
değiştirmek zorunda değilsiniz.
7- çocuğun ihtiyaçlarını vaktinde karşılayarak öfke krizleri yaratacak ortamlar hazırlamamak.
8- ilk 1 yıl içinde bebeğin anneyle sevgi ve güvene dayalı bir bağ kurmasını sağlamak.
9-öfkelenerek, şiddet uygulayarak,kavga ederek öfke açısından çocuğa rol model olmamak.
10- 2 yaşına kadar çocukların televizyon izlemesini engellemek.2 yaşından sonra ancak gelişimine olumlu katkılar sağlayacak kısa süreli günde bir tek çizgi film izlemelerine izin vermek.
11- çocukları öfke ,şiddet, vurdu, kırdı içeren filmlerden ve çizgi filmlerden uzak tutmak.
12-çocuklarda kaygı korku güvensizlik uyandıran ortamlar yaratmamak.
13- anne-baba gecimsizliklerine, anne-babayla aynı odayı paylaşan çocukların mahrem davranışlara tanıklık etmesine izin vermemek
14_ çocukta stres ,sıkıntı varsa bunu doğuran nedenleri yok etmek.
15- çocuklarını streslerini atıp, enerjilerini harcayabilmeleri için parklarda bağçelerde , açık hava da geçirmelerine mesgul olmalarına oyunlar oynamalarına,atlayıp zıplamalarına izin vermek.çocuğun bütün gün kapalı,küçük ev ortamında kalmasını önlemek.
16 öfke krizlerinde kötü müdahale etmek yerine, uyumlu zamanlarında onu sevmek takdir etmek ödüllendirmek.
17-çocuğa öfke nöbetini durdurduğunda yanında olacağınızı anlatın.
18-kardeşler arası kıskançlıklara zemin hazırlayan davranışlardan kaçınılmalıdır.
19- çocuğun yapabaileceğinden daha çok beklentiler içinde olmakta ,çocuğa kendini yetersiz değersiz hissettirir ve öfkeye neden olabilir.yapamayan çocuğa gülmemek,alay etmemek.
20- öfkeli anında çocuğun yanından uzaklaşabilir onu kendi haline bırakarak duygusunu kontrol etmesini öğrenmesine katkıda bulunabilirsiniz
21- çocuklar büyürken sık sık sosyal ortamlara , insanlar arasına sokularak ;saygıyı sevgiyi görgüyü ve doğru iletişim tarzını öğrenmelerini sağlamak..
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklarda Öfkeli Davranışlar: Arkadaşlar Arasında Dışlanma,okula Uyum ve Başarsızlık Sorunu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Gönül BAYALTUN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Gönül BAYALTUN'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Gönül BAYALTUN Fotoğraf
Gönül BAYALTUN
Denizli
Çocuk Gelişimi Ve Eğitimcisi
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi78 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Gönül BAYALTUN'un Yazıları
► Okul Korkusu ve Okula Uyum Sorunu Psk.Dnş.Yaser MERT
► Okula Başlama ve Okula Uyum Süreci Psk.Dnş.Havva BAYAR
► Okula Uyum Dr.Psk.Dnş.İlker KABA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocuklarda Öfkeli Davranışlar: Arkadaşlar Arasında Dışlanma,okula Uyum ve Başarsızlık Sorunu' başlığıyla benzeşen toplam 17 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


03:39
Top