2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kolesterol Hakkında Bilmek İstedikleriniz.
MAKALE #9881 © Yazan Dyt.Canan DOĞAN | Yayın Kasım 2012 | 4,515 Okuyucu
Günde 1-2 kaşık sirke kullanmanın iyi kolesterol seviyenizi kontrol edebilir olduğu yapılan araştırmalarla gösterildi. Minnesota Üniversitesinde 120 gönüllü üzerinde yapılan bir araştırma 8 hafta boyunca elma sirkesi kullanan gönüllülerin HDL (yüksek dansiteli lipoprotein) düzeylerinde düzelme olduğunu göstermiştir.



Çalışmaya alınan 120 kişinin yarısına 8 hafta boyunca hergün sirke verilmiş, diğer yarısı ise plasebo almıştır. Bilindiği gibi elma sirkesi artirit ve gut hastalığında kullanılan yaygın bir tedavi yöntemidir. Araştırmalar, elma sirkesinin kan şekerini düşürdüğü ve iştahı azalttığını göstermektedir. Diyabetli (şeker hastalığı)hayvanlarda yapılan bir diğer araştırma da elma sirkesinin kötü kolestrol seviyesini düşürdüğü ve iyi kolesterol seviyesini artırdığını göstermiştir. Bu bilgilerden yola çıkarak kolesterol nedir, hangi besinlerden sağlanır, fazla alımda ne gibi problemler ortaya çıkar aşağıda sizler için özetledim.


Kolesterol nedir?


Hücrelerde ve vücut sıvılarında bulunan kolesterol vücutta serbest halde bulunduğu gibi uzun zincirli yağ asitleriyle esterleşmiş halde lipoproteinlerin bileşiminde de bulunur. Bu yağ asitleri doymuş yada doymamış olabilir. Vücudumuzdaki kolesterol2 kaynaktan sağlanmaktadır. Bunlardan birincisi vucutta sentez edilen kolesterol, ikincisi ise yiyeceklerle alınan kolesteroldür.



Kandaki toplam kolesterol miktarı 180-200 mg/100 dl civarındadır. Kanda bulunan kolesterol lipoproteinlerle taşınır. Bunlar yüksek,düşük ve çok düşük dansiteli lipoproteinler olarak adlandırılır. HDL (HighDensity Lipoprotein), LDL (Low Density Lipoprotein) VLDL (Very Low Density Lipoprotein).


Diyetle çok miktarda alınan doymuş yağ asitlerinin kandaki kolesterolü artırıcı doymamış yağ asitlerinin ise azaltıcı etkisi olduğu bilinmektedir. Harcadığından çok enerji alan bireylerde kan kolestrolündeki artış görülenlerin oranının dengeli enerji alanlardan daha yüksek olduğu yayınlarda belirtilmektedir. Kalp damar rahatsızlıkları olanlarda çoğunlukla kandaki düşük dansiteli lipoproteinle taşınan kolestrolün yüksek olduğunu göstermektedir. Bu durumda damar içindeki kolestrol birikerek kanın normal dolaşımını engeller. Bu toplum içinde damar sertliği olarak tanımladığımız durumu ortaya çıkarır. Kolesterol hangi organın damarında birikirse o organa ait hastalıklar ortaya çıkar.Örneğin; kalbi besleyen atardamarlarda (koroner arterler) kolesterol birikimi olursa göğüs ağrısı, kalp krizi gibi sorunlar oluşur. Böbrek damarlarında kolesterol birikimi yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabilir. Kolesterolün kanda çözünmesi ve taşınması için karaciğerde bir proteine bağlanması gerekir. Kolesterol ile protein birleşimine lipoprotein adı verilir. Farklı tipte lipoproteinleri LDL (low density lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein-Kötü huylu kolesterol, HDL (highdensity lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein-İyi huylu kolesterol) olarak sıralayabiliriz.
Yüksek dansiteli lipoproteinin kanda yükselmesi durumunda kolesterol karaciğere taşınarak safra ve benzer ürünlere yıkılır. Böylece damar sertliği olasılığı azalır. Bu nedenlerden dolayı kan kolestrolünün normal düzeylerde tutulması (200mg/100 dl)ve HDL nin mümkün olduğunca yüksek, LDL nin düşük olması kalp ve damar hastalıklarından korunmada önemli olduğu yapılan yayınlarla vurgulanmaktadır.
Kanda kolesterol ve LDL nin yüksek olması hasta için risk taşır. Aynı zamanda HDL nin düşük olması da bir risktir.

Kolesterolün 200 mg/dl düzeyi normal, 200-239 mg/dl düzeyi sınırda yüksek, 240mg/dl 'nin üstü ise yüksek olarak algılanır.

LDL düzeyinin 130 mg/dl'nin altında olması normal, 130-159mg/dl arası sınırda yüksek olarak algılanır.
HDL düzeyinin 35 mg/dl'nin altı düşük olarak değerlendirilir. Kolesterol düzeyinin200 mg/dl den büyük veya LDL düzeyi 130mg/dl den büyük veya HDL düzeyinin 35 mg/dl den küçük olması RİSK FAZLA olarak değerlendirilir.
HDL yükseldikçe risk azalır. Ortalama HDL düzeyi kadında 55 mg/dl ve erkekte 45mg/dl'dir yani kadınlar bu yönden daha şanslıdır. Kanda kolesterolün yüksek olması bir yağ metabolizması bozukluğudur. Yağ metabolizması bozukluğundan şüphe edilen durumlarda öncelikle kolesterol, LDL, HDL ve trigliserid düzeylerine bakılmalıdır. Tedaviye öncesi bu değerler en az 2 kere ölçülmeli ve tedavi düzenlemede öncelikle LDL düzeyleri temel alınmalıdır.

Kolesterolümüz niye yükselir?



Kan kolesterol düzeyini etkileyen çok sayıda faktörleri ; Kalıtımsal, kötü gıdalar ile beslenme alışkanlığı, şişmanlık ve stres olarak sıralayabiliriz. Düzenli egzersiz iyi huylu kolesterol seviyesinin artmasına ve kötü huylu kolesterol seviyesinin azalmasına yardımcıdır. 60-65 yaşa kadar yaşla birlikte kolesterol düzeyi artar. Kadınlarda menopozdan sonra kolesterol düzeyinin arttığı gösterilmiştir.


Bazı hastalıklar Kolesterol düzeyinin yükselmesine yol açabilirler bu hastalıkları; Kalıtsal yağ metabolizması hastalıkları, Hipotiroidi, Karaciğer hastalıkları, Nefrit, Diyabet, Şişmanlık, olarak sıralayabiliriz.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre gelişmiş ülkelerde ölüm nedenleri arasında kalp ve damar hastalıkları ilk sıradadır ve yüksek kolesterol, yüksek tansiyon,şişmanlık gibi sorunların düzeltilmesi ile bu ölümler önlenebilir veya geciktirilebilir. Kalp ve damar hastalıkları Türkiye'de ve diğer ülkelerde ölüm ve kalıcı sakatlıklara yol açan yaygın sorunlardır. Türkiye'de 6 milyon kişide kan kolesterol düzeyi sınırda yüksek (200-239 mg/dl) ve 2 milyon kişide yüksek(240 mg/dl) olduğunu biliyor muyuz.



Kanda kolesterol ve LDL nin yüksek olması hasta için risktir ve kolesterol yüksekliği de kardiyovasküler risk faktörüdür. HDL nin düşük olması da bir diğer risktir. Bu riske sahip hastalarda kalp krizi, felç, damar tıkanması, böbrek yetmezliği gibi hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır. Kolesterolü yüksek hastalarda, kolesterol yüksekliği dışındaki kardiyovasküler risk faktörlerine de sık rastlanır ve bu kardiyovasküler risk faktörlerinin düzeltilmesi ile kardiyovasküler kalıcı hasar ve ölüm riski kesin olarak azaltılır.



Bazı yiyeceklerdeki kolesterol miktarları aşağıda sıralanmıştır (100 gm daki miktarlar mg olarak)
Beyin 2000
Yumurta sarısı 1300
Tam yumurta 420
Karaciğer 300
Tereyağı 250
Istakoz 125
Yağlı peynir 100
Dana eti 90
Kuzu eti 70
Diğer balıklar 70
Tavuk eti 60
Süt 11

Kolestrol kontrolünde dikkat etmemiz gereken yağ çeşitlerineler olmalı

Diyetle Alınan Yağ
Ana Kaynakları
Oda ısısındaki durumu
Kolestrol düzeyine etkisi
Günlük alım düzeyi% (2200 kalorilk diyet ile ortalama gm)
Toplam Yağ

%25-30 55-64 gm

Monounsature yağlar-Çok iyi
Zeytinyağı,kanola yağı,yer fıstığı yağı,ceviz,badem,fıstık,avakado,zeytin
sıvı
LDL seviyesini düşürür HDL seviyesinde değişiklik yapmaz
%20 ye kadar 44 gm
Polyunsatre yağlar-iyi
Mısır yağı,soya yağı, ayçiçek yağı,balık yağı
sıvı
LDL ve HDL seviyesini düşürür
%10 a kadar 22 gm
Sature yağlar-kötü
Tam yağlı sütten elde edilmiş yağ,peynir,dondurma,kırmızı et, çukulata, hindistan cevizi, hindistan cevizi yağı
katı
LDL ve HDL yi artırır
%7 den fazla olmamalı 16 gm
Trans yağ-çok kötü
Margarinler, hidrojenize edilmiş ayçiçek ve sıvı yağlar, prosses yiyecekler (işlem görmüş gıdalar)
Katı/ yarı katı
LDL seviyesini artırır, HDL seviyesini düşürür
Önerilmez

Hepinize kolestrol ve LDL düzeyi düşük bol HDL li günler dileğiyle


Canan Doğan

Beslenme ve Diyet Uzmanı

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kolesterol Hakkında Bilmek İstedikleriniz." başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Canan DOĞAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Canan DOĞAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Canan DOĞAN Fotoğraf
Dyt.Canan DOĞAN
İstanbul
Diyetisyen
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi29 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Canan DOĞAN'ın Makaleleri
► Kolesterol Hakkında Bilmediklerimiz Dr.Dyt.Aylin HASBAY BÜYÜKKARAGÖZ
► Yüksek Kolesterol Hakkında Bilmeniz Gerekenler ÇOK OKUNUYOR Dyt.Gökmen GÖK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Kolesterol Hakkında Bilmek İstedikleriniz.' başlığıyla benzeşen toplam 65 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Krom ve Sağlığımız ÇOK OKUNUYOR Aralık 2012
► Hamilelikte Beslenme Şubat 2012
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


21:22
Top