TRAFİKTE ORANTISIZ GÜÇ KULLANMAK VE YAYALAR HATALI SONUCUNU VEREN ARAŞTIRMA SONUÇLARI

"Malatya Türkiye'ye Çok Benziyor. Keşke bir de çılgın projesi olsa" şeklinde attığım yazımın başlığını bu sabah gazetede gördüğüm bir haber üzerine değiştirdim. Habere göre bir yaya yerde yaralı olduğu halde yatıyor, altında ise "yayalalar kusurlu" diye bir başlık bulunuyordu. Evet, yapılan bir araştırma sonucuna göre yaya kazalarında büyük ölçüde yayalar kusurluymuş.

Trafikte orantısız güç kullanan, çelikten, demirden, lastikten, kaportadan oluşan araçlarla etten ve kemikten olan insanoğlu ortak trafik alanında çarpışınca nedense yayalar kusurlu oluyormuş. Peki ya iki teneke boyayı çok görüp de belli bölgelere yaya çizgisi çizmeyenler, "dikkat burası yaya geçiş bölgesi, yavaşla" yazmayanlar, böylece kişileri karşıdan karşıya nereden ve nasıl geçebilecekleri konusunda sıkıntıya sokanlar, paniğe zorlayanlar kusurlu değiller midir? Üstelik de sorumluluklarıyla orantısız derecede yetkileri olduğu halde? Neyse, bu konuya yazımın ilerleyen bölümünde tekrar döneceğim. Şimdi yazımın asıl bölümüne başlayayım.

...

Malatya’yı nedense hep ülkemizin küçültülmüş bir hali gibi düşünmüşümdür. Diğer bir ifadeyle Türkiye’nin küçültülmüş hali Malatya, Malatya’nın büyültülmüş şekli de Türkiye’dir. Fazla düşünmeden, ilk akla gelenleri bile saymak böyle düşünmek için fazlasıyla yeterlidir. Şöyle ki:

LİDERLERİ, TANINMIŞ ŞAHSİYETLERİ

Türkiye’nin başta Atatürk olmak üzere Fatih, Kanuni, Dr. Mehmet Öz gibi dünya çapında tanınan meşhur şahsiyetleri vardır. Malatya’nın da ülke çapında yetiştirdiği tanınmış kişileri mevcuttur: Turgut Özel, İsmet İnönü, Kemal Sunal gibi.

MEŞHUR TARIM ÜRÜNLERİ

Türkiye’nin her bir bölgesinde meşhur tarım ürünleri yetişir. Ege’de üzüm ve incir, Karadeniz’de tütün, çay ve fındık, Akdeniz’de portakal, mandalina, muz, İç Anadolu’da tahılgiller, Doğu ve Güneydoğu’da narenciye ve baklagiller. Marmara’da ve Trakya’da ise ayçiçeği, zeytin… Aynı şekilde Malatya’nın da her bir köşesi meşhur tarım mahsülleri ile tanınmıştır: Arapgir’de üzüm, Arguvan’da kavun, Akçadağ’da kayısı, Yeşilyurt’ta kiraz… Ayrıca Hekimhan’ın cevizi, Doğanşehir’in elması ve fasülyesi gibi.

COĞRAFYA BENZERLİĞİ

Türkiye’nin coğrafi özellikleri ve bitki örtüsü son derece çeşitlidir. Mesela kimi yerleri bol yeşilli iken bazı yerler (Konya yöresi vs) adeta çöl özellikleri gösterebilir. Bu durum Malatya için de geçerlidir. Yeşilyurt, Akçadağ, Doğanşehir, Akçadağ bölgesi daha yeşilken bazı yöreleri çıplak, bitki örtüsü bakımından son derece fakirdir.

MOZAİK YAPISI

Ülkemiz genelindeki etnik, mezhep ve cemaat çeşitliliği ilimizde için de geçerlidir. Oy dağılımı bakımından ilimizde ilk üçe giren partilerin sıralaması -zaman zaman değişmekle birlikte- ülkemizdeki tablo ile büyük ölçüde örtüşür.

GELİŞMİŞLİK SEVİYESİ

Türkiye’nin her köşesi aynı ya da benzer bir gelişmişlik düzeyine sahip değildir. Bu olgu Malatya için de geçerlidir. Yeni belediye binası tarafı Sümer parkı, AVM’si ve çevre düzenlemesi ile İstanbul ve Ankara’yı andırmakta, çevre yolu bölgesi gibi bazı bölgeler de adeta Güneydoğu’daki ya da Batı Karadeniz’deki geri kalmış vilayetlerimizi çağrıştırmaktadır.

TRAFİĞİ

Ülkemiz ne kadar gelişirse gelişsin trafik sorunu bir türlü bitmez, malum. Bu durum ülkemizin küçük bir örneklemi olan şehrimiz için de geçerlidir. Beş yüz bin nüfusluk koca bir şehrin merkezinin “bir ilçe merkezi kadar dar olan kanal boyu ile dört yol arasına sıkıştığı” vilayetimizde bu alanda trafik akışına bırakılmıştır mesela. Her yaya oradan buradan karşıya geçmeye kalkışmakta, kimi arabaların önünden dolanırken kimisi de can havliyle arkasından manevra yapmakta, o gün de canını kurtarmış olmanın iç huzuruyla evinin yolunu tutmaya çalışmaktadır.

İHMALKARLIK HUYLARI

Bu kadar küçük olan bir bölgenin bazı yerlerine karşıya geçiş için yaya çizgileri çizilse, buralara gelen arabalar yavaşlasa, yavaşlamayana ise Batı’da olduğu gibi kamera marifetiyle en ağır cezalar kesilse olmaz mı acaba… Neden olmasın… Kapalıçarşı’nın oradan Öğretmenevi’ ne kadar olan bölgede ve Kışla’nın başı ile eski belediye önüne kadar ki en işlek alanda yayalar karşıdan karşıya nereden ve nasıl geçeceğini bilemiyor. Burada tam bir kurtlar sofrası boğuşması var. Bir ana baba günü görüntüsü ile Adeta Afganistan ya da Uganda trafiği manzarası hakim, bu en merkezi yerlere. Bakın, genel ihmalkarlık alışkanlığı itibariyle de şehrimizin yapısı ülkemizdeki tipik tutuma çok benzer.

TİPİK ALGILARDA BENZERLİK

Türkiye’de pek çok kişi trafiği araç ve yaya akışı olarak bilmeyen, trafiği sadece araç akışı zanneden ve maazallah yoldan karşıya geçen birine çarpsa bunun –adeta- suç olmadığına inanmış kişilerden oluşur; aynı anlayış ilimiz insanlarının mühim bir bölümü için de geçerli olsa gerektir. Çünkü trafikte, yolda önünden yaya geçtiğini gördüğü halde hızını düşürmeyen, bilakis arabasını üzerine üzerine süren bir çok şoför görünce bu tahlile varmak fazla zor değil.

SADECE BUNLAR MI BENZİYOR?

Elbette ki hayır… Ülkemizde su kaynakları, denizler var; şehrimizde su bol, üstelik barajları da bulunuyor.

Ülkemizin modern tarzı olan boğaz köprüleri var; ilimizin de benzer Beylerderesi köprüsü.

Ülkemizde turistik yerler çoktur; Malatya’da da... Yeşilyurt bölgesi, Karakaya baraj gölü civarı, Mişmiş park fuar alanı, Sürgü tarafı, Sultansuyu balık tesisleri gibi...

Ama bir konuda benzeşmiyor ilimizle ülkemiz. Ülkemizin artık bir de çılgın projesi var; ama Malatya’nın yok maalesef.

Yo, hemen üzülmeyin. Bu konuda benim iyi bir önerim var.

Önerim Şu: Daha önce ki bir yazımda önermiştim, bu vesile ile tekrar yineliyorum. Kışlanın başından Dede Korkut parkına kadar olan ve fazla uzun sayılmayan caddenin altına tünel açılarak şehrin trafiğinin adeta kilitlendiği bu ana caddedeki trafik yerin altına alınsın. Üstü sadece yayalara kalsın.

Nasıl?

Çevre yolu alt geçidi yapılabiliyorsa bu neden mümkün olmasın! Bu proje hayata geçerse şayet, ilimizin de bir çılgın projesi olmuş olur.

Böylece vilayetimiz; hem şehir merkezi trafiği yerin altından akan ilk ve tek şehir olma hem de “her konuda ülkemize benzeme” ayrıcalıklarını sonsuza dek muhafaza edecek olmanın haklı onurunu yaşasın.

Söyleyin hadi, bir çılgınlık yapmak bizi bu çok özel iki sonuca götürecekse değmez mi?

İzzet Güllü
MDH
BAKIŞ Gazetesi