İdeal ev ortamı, birden çok faktörün rol oynadığı prensipler bütünüdür. Bunu hemen bir iki satırla geçiştirmek pek mümkün gözükmüyor. Ama yine de temel bazı bilgileri ve uygulamaları sizlerle paylaşmak istiyorum. Burada anlatılanlar ideal modeller üzerindendir. Çevresel faktörlerin optimal koşullarda sağlandığı varsayımından hareketle kaleme alındığını lütfen kabul edin. Bu şekildeki bilgilendirmelerde daima yapılan budur. Bireyler bu modellere uymak noktasında ne denli ileri bir çaba sarf ederlerse ve özünde “üzüm yemek” hedeflenirse, uygulamaya geçmek o denli kolay, başarmak da bir o kadar mümkün olacaktır. Uygulamak ve başarmak sadece ilk adımdır asıl olan; sürekliliktir.
İdeal bir aile içi iletişim için yapılması gerekenler:
• Aile olmanın bilinci içinde davranın. Çocuğunuz ve diğer aile fertleriyle birlikte bir sorumluluğu paylaştığınızı unutmamanız gerekir. Bireysel yaşamanın ötesinde birlikte olmanın mutluluğunu tatmalısınız. Sadece çekirdek ailenin değil aynı zamanda geniş ailenin bir parçası olduğunuzu özellikle çocuklarınıza fark ettirmelisiniz. Eğer diğer üyelerle iyi bir iletişim içinde iseniz bu durum çocuklarınız üzerinde güven duygusu oluşturacaktır. Bazı sorunlu aile üyeleri olabilir. Sorunlu aile üyelerinin problemleri üzerinde çocuklarınızla konuşabilir, onlara, aynı hatalara düşmemenin erdeminden söz edebilirsiniz. Özellikle birlikte yaşamayan aile büyüklerinin belli periyotlarda ziyaret edilmesi ya da telefonla da olsa görüşülmesi, geniş aile kavramının ve büyüklere saygının algılanması bakımından önemlidir. Birlikte bir şeyleri paylaşmak aile içi iletişimin temel öğelerindendir. Çok yorgun ve meşgul olduğunuz zamanlarda bile ayırdığınız vaktin uzunluk ya da kısalığına bakmaksızın aile bireyleriyle birlikte olmak, onlara zaman ayırmak aradaki samimiyet, güven ve birlikteliği perçinleyecektir.
• Aile içinde birbirinize olan sevginizi açıkça ifade edin. Çeşitli nedenlerle çocuğunu sevemeyen, eşini sevemeyen, yani sevdikleri halde bunu gösteremeyen hastalarım oldu. Bu durumu ifade ederken yaşadıkları hüzün aslında her şeyi açıklıkla anlatıyordu. Gerçek bir iletişim öncelikle herkesin birbirine saygı ve sevgi duyduğu aile ortamlarında mümkündür. Bu sevginin nedensiz bir sevgi olması gerekir. Gerçek, tutarlı ve sürekli sevgiyi hisseden çocuk, bunu içselleştirir hem kendi hayatına hem de karşısındakilere bunu uygulamaya başlar. Kişileri her kim olursa olsun olduğu gibi kabul etmek önceliğimiz olmalıdır. Bu onların eleştirilmeyeceği anlamına gelmez, ama eleştiriyi yaparken bile olumlu bir yaklaşım tercih edilmelidir. Yapıcı, yüreklendirici ve sonuç odaklı…

• Aile saati uygulamasını ihmal etmeyin. Bizde bir çok şey tam da sorunun üzerine konuşulur. Normal zamanlarda hoyratça harcanan zamana inat bir çok şey konuşulmazken, özellikle seçilmişcesine önemli konular hep normal zamanların dışında gündeme getirilir. Oysa belli zamanlarda tüm aile bireylerinin katıldığı ve herkesin eşit haklara sahip olduğu bu tür toplantılarda aile içi davranış modelleri üzerine konuşmalar yapılabilir. Yapılan iyi şeyler takdir edilirken, olumsuzlukların nedenleri üzerinde durularak bir daha tekrarlanmaması ve mümkün olan en kısa sürede halledilmesi için alternatif teklifler gündeme getirilir.

• Aile içi iletişimde( ve tüm iletişimlerde)BEN dilini tercih edin. İçerisinde SEN dilinin yer aldığı en doğru söz bile en azından kırıcı ve yargılayıcıdır. Genelde sen dili suçlayıcı bir anlam taşır. Kişi kendisini savunma ihtiyacı hisseder. Oysa konu hakkında kendi görüşlerinizi ifade etmekten ibaret olan ben dili karşınızdaki kişiye değer verdiğinizi, onu kabul etmekle birlikte kendi görüşünüzün farklı olabileceğini açıklar.

Köşemizde aile içi iletişime yönelik yazılarımıza devam edeceğiz. Bunların bir çoğu zaten biliniyor ancak uygulanmadığı ya da birkaç kez uygulandıktan sonra terk edildiği için sonuç alınamıyor. Sabırla, istekle, inançla uygulamaya devam…