2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kişilik Bozuklukları
YAZI #2028 © Yazan Uzm.Psk.Kamil ERTEKİN | Yayın Mart 2014
 KİŞİLİK BOZUKLUKLARI
 KİŞİLİK;
bireyin kendine özgü olan
ve
başkalarından ayırdettiren uyum özellikleridir.
 Bu özellikler;
 Bireyin bilişsel değerlendirmelerine dayanarak iç ve dış dünyaya uyum için geliştirmiş olduğu duyuş, düşünüş ve davranış örüntülerini içerir.
 Bu örüntüler,
 Belli durumlarda belli duygusal tepki gösterebilme yetileri, engellenme ve çatışmalar karşısında yerleşmiş başetme biçimleri ve savunma düzenekleridir.
 Psikanalitik yayınlarda sıklıkla
“KİŞİLİK” ve “KARAKTER”
deyimleri eş anlamda kullanılmaktadır.
 “KİŞİLİK” ve “KİMLİK”
kavramları birbiri ile karıştırılmamalıdır !!!
 KİŞİLİK
 Bireye özgü, kalıcı özellikleri tanımlar
 Bireyin “nasıl bir kişi” olduğunu betimler.
 KİMLİK
 Bireyin kişisel, mesleksel, toplumsal konumunu, yani bireyin “kim” olduğunu belirler.
 Kişiliğin oluşumu;
 1- doğum öncesi, doğum sonrası ve çocukluk çağındaki fiziksel, ruhsal koşullar
 2- olgunlaşma, öğrenme ve toplumsallaşma etkenleriyle biçimlenir.
 Bu biçimlenme çocukluk döneminde bile az çok belli olur. Giderek yerleşmiş bir kişilik yapısı oluşur.
 KİŞİLİK TÜRLERİ
 Eski çağlardan beri insan kişiliğini tanımlama ve sınıflandırma çabaları oluşmuştur.
 Örneğin, HİPOKRAT ve GALENOS;
› KANLI (Sanguine)
› SARI SAFRALI (Choleric)
› KARA SAFRALI (Melancholic)
› BALGAMLI (Phlegmatic)
› kişilikler tanımlamış ve birçok hastalığın bu salgıların aşırılığından oluştuğunu ileri sürmüşlerdi.
 19. Yüzyılda beden yapıları ve kişilik türleri üzerinde kuramlar ileri sürülmüştür.
 20.yüzyılda da kişiliği psikolojik açıdan ele alan kuramlar geliştirilmiştir.
 Örneğin, KRETSCHMER belli beden tiplerine uyan kişilik türleri tanımlamıştır.
› ATLETİK TİP- NORMAL KİŞİLİK
› PİKNİK TİP-SİKLOTİMİK KİŞİLİK
› ASTENİK TİP-ŞİZOİD KİŞİLİK
› DİSPLASTİK TİP
 Ancak Kretschmer”in bu tipoloji tarihe karışmış gibidir.
 Kretschmer”den sonra SHELDON;
› ENDOMORFİK – iç organların egemen olduğu
› MESOMORFİK – kas ve iskelet dizgesinin egemen olduğu
› EKTOMORFİK-sinir dizgesinin egemen olduğu beden tiplerini tanımlamıştır.
 Ve bu tanımlara uyan;
-Viserotonik;dışa dönük,neşeli,yemeyi seven (piknik ya da siklotimik)
-Somatotonik;atletik,atılgan ve hareketli (atletik tip)
-Serebrotonik;astenik ve zihinsel yönden gelişmiş (astenik tip)
 Ancak beden yapısı ve kişilik yapısı arasında ilişki olduğu kanıtlanmamıştır.
Psikoanalitik açıdan çocukluk çağında belirli psikoseksüel gelişme dönemlerinde saplanma sonucu oluşan kişilik özellikleri;
-Oral
-Anal
-Genital kişilik türleridir.

Jung”a göre canlıların iki temel uyum biçimi vardır:
-dışa yönelme ve üretme
-içe yönelme ve koruma

Bu tanımlara dayanarak;
-Dışa dönük kişilik (ekstrovert); algı, düşünce, duygu ve davranışları ile daha çok dış uyaranlara bağımlı (anormali siklotimi)
-İçe dönük kişilik (İntrovert); öznel iç uyaranlara bağımlıdır (anormali şizoid)
 KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN TANIMI;
 Psikiyatride tanı tartışmasına en çok yol açan sorun kişilik bozukluklarıdır.
 Bilinen ruhsal bozuklukların dışında kalan ve uzun süreli uyum bozuklukları gösteren kişilerin her toplumda sık görüldüğü bir gerçektir.
 Kişilik bozukluğu tanısında en önemli sorun KİŞİLİK YAPISI ile KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN karıştırılmasıdır.
 Burada özelliklerin ağırlık derecesi önemlidir.
 Kişilik bozukluğu tanısını koyabilmek için;
› Bireyin toplumsal uyum sağlayamaması
› Düzenli bir iş tutamaması
› İlişkilerinde süreklilik sağlayamaması ve
› Bu sorunların devamlı, uzun süreli ve kalıcı bulunması gerekir.
 Kişilik bozukluklarındaki ortak özellikler;
 Esneklik gösterememe
 Toplum uyumunu sağlayan ölçütlerden sapma, aykırı davranışlar
 Çocukluk ya da ergenlik çağından beri süregelmesi
 Benliğe uyumlu (ego syntonic) ya da uyumsuz (ego dystonic) olsa bile değiştirilememesi
 Kişilik bozukluklarındaki ortak özellikler;
 Kendini çevreye değil çevreyi kendisine uydurmaya çalışması (alloplastik uyum)
 Kişinin bilişsel yetilerinde, temel duygulanım ve düşünce yapısında belirgin bozukluk olmaması
 Kişilik bozukluğunun yanısıra başka psikiyatrik bozukluklar birlikte bulunabilir.
› Eksen I
› Eksen II tanıları!!!!!
 KİŞİLİK MUAYENESİ
 Görüşmeler sırasında şu belirtilerle karşılaşınca K.B. Tanısı düşünülmelidir:
› Hastanın sorunları için daha çok çevreyi suçlaması, kendini haklı çıkarmaya çalışması
› Kendi davranışlarından yakınmaması, değişim için çaba olmaması, tersine çevreyi değiştirme çabası
 KİŞİLİK MUAYENESİ
 Sık sık çevre ile çatışma ve sürtüşme yaşaması
 İçine girdiği durumlardan ders almama
 Sorumluluktan kaçınma ve yakayı kurtarma becerisi
 Antisosyal tutumlar göstermesine rağmen suçluluk hissetmeme
 KİŞİLİK MUAYENESİ
 Alkol ve başka maddelere karşı düşkünlük
 Hastanın ses tonu, yüz ifadesi, postürü
 Psikiyatrik görüşme dışında,
› aileden edinilen bilgi
› Projektif testler
› Kişilik testleri
› Yapılandırılmış görüşmeler
Tanı koymak için kullanılan önemli araçlardır.
 SIKLIK VE YAYGINLIK
 Bu oranlar toplumdan topluma farklılık gösterir.
 Yapılan araştırmaların güvenirliği tartışmalıdır.
 Ayrıca eksen I tanısı ile karışabilir.
 SIKLIK VE YAYGINLIK
 Gelişmiş toplumlarda yaygınlık oranı % 5-20 arasında değişmektedir.
 Erkeklerde kadınlara oranla 4-5 kat daha fazladır.
 Genel olarak, toplumda kişilik bozukluklarını saptamak zor bile olsa, psikiyatriye gelen hastalarda bu oran oldukça yüksektir.
 AYIRICI TANI
 Psikonevrozlarda kişinin kendisi yakınır.
 Psikozlarda gerçeği değerlendirme yetisi bozulur.
 Organik ruhsal bozukluklarda bilişsel yetilerde bozulma vardır ve bu yıkım kişilik bozukluklarında olmaz.
 AYIRICI TANI
 Kişilik bozukluğu süregendir.
 Alkol ve başka psikoaktif madde kullananların çoğunda kişilik bozukluğu vardır.
 OLUŞ NEDENLERİ
 KALITIM
 YAPISAL ETMENLER
 ÇEVRESEL ETMENLER
 KİŞİLİK / PERSONA
 Bir insanı başkalarından ayıran
 Değiş(tiril)mesi güç olan
 İşlevselliğin tüm alanlarında sergilenen
 Kendine özgü duygu, düşünce, tutum ve davranış örüntülerinin bütünüdür
 KİŞİLİK GELİŞİMİ
 Biyo-psiko-sosyal bir bütündür
 Gelişim-olgunlaşma sürekliliği
 Ailesel ve sosyokültürel etkileşimler
 Yaşam olaylarının katkısı
 MİZAÇ – HUY (yaratılış-fıtrat-tabiat)
temperament
 Doğuşta varolan davranış örüntüsüdür
 Duygusal, güdülenme, uyum özelliklerinin yapısal çekirdeğidir
 Nörobiyolojik yapılanma söz konusudur
 KARAKTER
Mizaç olasılıklarının ikincil niteliği
(birey ve çevre arasındaki etkileşim – ilişki)
 SÜREKLİ
 TUTARLI
 KALIPLAŞMIŞ özelliklerdir
 Kişilik Bozukluğu
Bireyin ait olduğu sosyal çevre ve kültürün beklentilerinden sapan, süreklilik ve katılık arz eden, içsel yaşantı ve davranış örüntüsüdür.
 Bilişsel (algılama ve yorumlama)
 Duygulanım
 Kişiler arası işlevsellik
 Dürtü denetim alanlarında farklılık, zorlanma
 ORTAK ÖZELLİKLER
 Egosintonik
 Çocukluktan beri süregelen özellikler
 Kişiler-arası işlevsellikte bozukluk
 Alloplastik uyum
 Bilişsel yetiler-Duygulanım-Düşünce yapısı
 Kişilik Bozuklukları
 Topluma maliyeti yüksektir
 Suç, alkolizm, madde kullanımı
 İntihar, kazaya uğrama, acile müracaat
 Evlilik sorunları, mahkeme başvuruları
 İşsizlik, eğitim düzeyi düşüklüğü
 Psikosomatik hastalıklar sıktır.
 KİŞİLİK BOZUKLUKLARI VE KOMORBİDİTE
 Madde kötüye kullanımı ve bağımlılığı
 İntihar girişimleri
 Duygudurum bozuklukları
 Dürtü kontrol bozuklukları
 Yeme bozuklukları
 Anksiyete bozuklukları
 EPİDEMİYOLOJİ
 Genel nüfusta %10-20
 K=E
 €Antisosyal ve Şizoid KB
 �Borderline,Histrionik ve Bağımlı KB
 Yatan hasta %15
 Ayaktan takip %30-50
 ETYOLOJİ
 SPEKTRUM BOZUKLUKLARI HİPOTEZİ
 PSİKODİNAMİK MODEL
 PSİKOBİYOLOJİK MODEL
 SPEKTRUM BOZUKLUKLARI HİPOTEZİ
 Majör Eksen I sendromların minör varyantı
 Etyopatogenetik doğaları farklı
 Predispozan faktörler
 Premorbid özellikler
 Süregenlik
 PSİKODİNAMİK MODEL-I
Kişilik organizasyonunun borderline seviyesi
 Dürtü kontrol bozukluğu
 Anksiyete toleransında düşüklük
 Gerçeği değerlendirme potansiyelinde azlık
 Birincil düşünce süreçleri
 Kendilik nesnesi sınırlarında siliklik
 Taraflı nesne ilişkisi
 İlkel savunma mekanizmaları
 Kimlik karmaşası
 PSİKODİNAMİK MODEL-II
 FREUD
 Psikoseksüel gelişim basamakları
 Oral döneme fiksasyon - Bağımlı KB
 Anal döneme fiksasyon - OKKB
 Ödipal döneme fiksasyon - Histrionik KB
 PSİKOBİYOLOJİK MODEL
 GENETİK
 MİZAÇ ÖZELLİKLERİ
 NÖROFİZYOLOJİ
 Serotonin: Agresyon ve dürtü
 Dopamin: Şizotipalite ve agresyon
 Noradrenalin: Saldırganlık
 Asetil kolin: Duygusal duyarlılık / labilite
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Kamil ERTEKİN Fotoğraf
Uzm.Psk.Kamil ERTEKİN
Denizli
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi36 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Kamil ERTEKİN'in Makaleleri
► Kişilik Bozuklukları Psk.Fadıl KARAKOÇ
► Kişilik Bozuklukları Psk.Enes KUŞ
► Kişilik Bozuklukları Psk.Ferit KARADAŞ
► Kişilik Bozuklukları Psk.Dnş.Özgür TÖNBÜL
► Kişilik Bozuklukları Psk.Gonca BAĞLAR
► Kişilik Bozuklukları Psk.Şeyma KAMA
► Kişilik Bozuklukları Psk.Pınar BAŞPINAR CAN
► Kişilik Bozuklukları Dr.Psk.Melis DEMİRCİOĞLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Kişilik Bozuklukları' başlığıyla benzeşen toplam 24 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Öfke Yönetimi Ekim 2014
► Psikolojik Stress Eylül 2014
► Dissosiyatif Bozukluklar Mayıs 2014
► Zeka Nedir? Nisan 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:24
Top