Biraz ürküten ve belirsiz bir konu bu hafta ki yazımız. “Ölüm korkusu”. Varoluşsal psikolojinin beş temel sorusundan biri. “Dünyada ki tek gerçek”. “Ölüm”.

İkinci sorumuz. “Ölüm ne zaman gerçekleşecek ?”. Bilenimiz yok. İnsanı ürküten ve düşünmemeye çalışarak kaçınmaya çalıştığımız bir durum.

Sıra üçüncü soruda. “Varolma amacımız nedir ?” Hadi bakalım beyinlerimizi biraz zorlayalım. Kimi diyecek; doktor olmak, kimi diyecek aile kurmak, kimi diyecek çocuk büyütmek. Herkesin bir cevabı var elbette ki. Sanki bunların hepsi araç ve bir amaca hizmet ediyor. Kanımca bir duygunun peşindeyiz. Bu duygu belki mutluluk, belki de neşe, belki de acı ve kaygıdan uzak durmak. En önemlisi belki de ölüm gerçeğinden kaçınmak.

Diğer bir soru. “İstediğiniz hayatı yaşıyor musunuz ?” Olumsuz cevap verenlere soralım.

“Bunun sorumlusu kim ?”. İçten denetimli kişiler; tabi ki benim diyecek. Dıştan denetimli, kontrolün tamamen dışarıda olduğunu düşünen kişiler ise, ben kaderin kurbanıyım cevabını vererek, kendilerini biraz olsun rahatlatacak. Sanırım soruların hepsi; biraz karmaşık, kafa karıştırıcı ve ürkütücü.

Ölüm Delpierre’ ye göre, tek korku. Her bireyin yaşadığı ve narsistik yapısından dolayı reddettiği ve kabullenmek istemediği bir korku. Bu korkuya neler eşlik ediyor: Bilinmezlik, yalnızlık, kaybetme ve ölüm anında ıstırap çekme, cezalandırılma ve yok olma korkuları.

Ölüme farklı anlam verenlerde yok değil. Ölüm tasavvufta özel bir buluşma anı olarak tanımlanıyor. Hz.Mevlana’ nın Şeb-i arus (düğün gecesi) kavramında ki gibi.

Bir başka düşünür Epikuros, ölümün tam bir kayıtsızlık sorunu olarak ele alınması ve korkulacak bir yönü olmaması gerektiğini ünlü sözü ile belirtiyor. “Ben varken ölüm yok; ölüm varken ben yokum. O halde korkacak ne var”.

Peki o zaman neden korkuyoruz. Acaba yaşamın devam edeceği konusunda değil de, sonlanabileceğinden mi. Bunun sebebi kayıplar ve sahip olduklarımızı yitirme duygusu mu ? Dini inanç düzeyi kişinin ölüme verdiği anlamı belirliyor. Bazılarımızda ölüm korkusu ile başedebilmek için; yaşamını yoğun uğraşlarla doldurarak inkar ediyor, bir kısmı tehlikeli uğraşlarla ölüme meydan okuyor. Bir kısmımız ölümü istiyor, bir kısmımız ise kabullenme düzeyinde.

Heidegerre’ de kabullenmenin öneminden söz ediyor. Kişinin ölüm konusunda farkındalık ve dalgınlık durumunda olacağını belirtiyor. Ölümün farkındalığında olan kişi, bu dünyadaki yaşamını ona göre ayarlayabilir ve gerçek bir dönüşüm yaratabilir. Buna vasıta olarak ise örneğin; babalık rolü ile kendinden sonra yaşamını devam ettirecek bir nesil bırakabilir yada bir esere imza atabilir.