Ergenlik artık herkes tarafından bilinen, farkında olunan bir dönemdir. Bu dönem çocuklukla erişkinlik arasında kalan ve çocukluktan erişkinliğe geçilen bir süreçtir. İşte bu arada sıkışmışlık, birçok değişikliğin yaşanması ile birlikte ergenlerin farklı bir döneme girmesine neden olmaktadır. Fiziksel, zihinsel ve duygusal değişikliklerin yaşandığı bir dönem olmasının yanı sıra “Ben kimim?”, “Neye inanıyorum?” “Neye değer veriyorum?” gibi sorgulamalarla bir kimlik kazanma sürecidir de.

12-24 yaş arası yaşanılan ergenlik süreci insan hayatında en çalkantılı, karmaşa ve sorun dolu dönem olarak görülür ve bu nedenle “isyan dönemi” olarak da adlandırılır. Peki, genç ergenler ne yaşıyorlar da bu süreç böyle sıkıntılı ve çalkantılı geçiyor?

Fiziksel değişimlerine alışmaya, cinsel kimliğini ve kendi benliğini kazanmaya çalıştıkları bu dönemde duygu yoğunlukları normalden çok daha fazla kendini gösterir. Duygularını çok yoğun olarak yaşadıkları bu süreçte tepkileri çok ani ve inişli çıkışlı olabilmektedir. Bu nedenle engellerle karşılaştıklarında normal tepkilerden daha büyük ve ani tepkiler gösterebilmektedirler çünkü karşısındakilere; genellikle anne babalarına, öğretmenlerine kısacası sosyal çevresine kendini kanıtlamaya ve büyüdüğünü göstermeye çalışmaktadır. Bu durumdan kaynaklı ergenlik döneminin hem genç ergen için hem de ebeveynleri için stresli ve fırtınalı bir dönem olduğu söylenebilir.

Kendini çevresine kanıtlamaya çalışan, davranışlarıyla, düşünceleriyle, ani çıkışlarıyla “Ben buradayım” diyen ergenlik dönemindeki bir genç, çevresindeki kişilerden anlayış bulamadıkça ailesinden uzaklaşarak kendini kabul ettirebildiği ortamlarda daha çok vakit geçirmeye başlar. Ebeveynler bu durumdan endişe duyabilmekte ve katı kurallar uygulayabilmektedirler. Nasihat etmek yerine aktif dinleyici olmak, emir vermek yerine fikir vermek genç ergenlerin kabul gördüklerini hissettirecektir. Bu dönemde onların ihtiyaç duydukları daha esnek, daha sabırlı, güven veren yetişkinlerdir. Kendinin kabul edildiğini, düşüncelerinin önemsendiğini düşünen genç ergen bu dönemde daha az isyankar olacaktır ve bu dönemi daha sağlıklı bir şekilde geçirebilecektir.
İlay AKTOPRAK
Uzm. Psikolog