Otizm doğuştan gelen bir problemdir. Genellikle ilk iki yıl içinde ortaya çıkar ve ortaya çıkış sebebi hala tam olarak netleşmemiştir. Buna karşın korkulacak bir problem değildir çünkü uygun bir eğitim planı ve bazı durumlarda probleme destek olacak ilaçlarla çocuk kendi kapasitesi içinde en üst seviyeye gelebilmektedir.
Otizmli çocukları incelediğimizde onların sosyal etkileşimde yetersiz; dil gelişimi ve iletişimde normalden farklı olan ve ilgileri sınırlı sayıda olan çocuklar olduklarını görüyoruz. Peki, biz çocuğumuzdaki farklılığı bu problemlerin tamamını gördüğümüzde mi fark ediyoruz? Tabi ki hayır.
Günümüzde otizm farkındalık projelerine daha fazla yer verilmesi, konuyla ilgili kitaplar yazılması, filmler yapılması sebebiyle aileler çok daha bilinçli. Doğumdan itibaren çocuklarını gözlemleyip onlardaki farklılıkları kısa zamanda keşfedebiliyorlar. Çoğu anne baba, çocuklarına otizm teşhisi konulduğunda buna şaşırmıyor hatta bir süredir farkındaydık diyorlar. Çocuklar doğumdan sonraki 6 aylık süreçte dahi farklı olduklarını hissettiriyorlar.
Doğumdan sonraki süreçte dikkatimizi çeken ilk belirtiler bu bebeklerin kolaylıkla huzursuzlanabildikleridir. Motor gelişimleri gayet normal görünür fakat göz kontağı kurmazlar, mırıldanmazlar ya da anlamsız sesler çıkarmazlar. Ayrıca nesneleri almak için uzanma davranışı göstermezler.
Gelişiminin 6-12. ayında bebekteki belirtiler daha da netleşmeye başlar. Bu bebekler anne babaya karşı ilgisizdirler; kucaklama hareketi yapmazlar, sözcük kullanımları yoktur ve katı yiyecekleri çiğneyemezler. Motor gelişimlerinde gecikme başlamıştır. Oyuncak bebeklerle ilgilenmezler buna karşın ellerine ya da avuç içlerine bakıp heyecanlanabilirler.
Bu dönemde çocuklar isimlerini defalarca tekrar etmenize rağmen bakmazlar, bu yüzden anneler öncelikle çocuklarının duymadığından şüphelenirler. Ancak televizyonda tekrar eden bir reklam müziğine tepki verip işitme problemlerinin olmadığını kendileri annelerine göstermiş olurlar.
2 yaşından önce bir şeylerin yolunda gitmediğinin ipuçlarını veren diğer önemli davranışlarıysa göz kontağı kurmamalarıdır. Çocuğun yaşı ilerledikçe azalabilecek olan bu durum diğer otizm belirtilerinin de bir anda ortadan kalkacağı anlamına gelmez. Normal gelişen bir çocuk bir yetişkin konuştuğunda onun yüzünü incelerken, otizmli çocuklarda bu durum pek yaşanmaz. Konuşan yetişkine gülümsemez ya da sesler çıkararak tepki vermeye çalışmazlar.
Geriye dönüp bakıldığında insan ilişkileri kurmakta zorlanıldığı gözlemlenen bu çocuklar, anneleriyle dahi bir bağ kurmakta güçlük çekerler. Yetişkinlerin onlarla ilgilenmesi otizmli çocuklar için pek bir şey ifade etmez.
Bütün bu belirtilere baktığınızda, eğer çocuğunuzda fark ettiğiniz bir problem varsa ve problemi anlattıklarıma çok benziyorsa çocuğunuzu bir uzmana götürmenizde yarar var. Otizm, tedaviyle iyi sonuçlar alınabilecek bir problemdir ve unutulmamalıdır ki, bu çocuklar geriden de gelse yaşıtlarını yakalayabilirler.

Hande Nacar