TANIM VE ÖZELLİKLERİ

Şizofreni adı verilen ruhsal bozukluk, düşüncelerin dağılması ve duyguların (hissiyatın) karmaşasının yaşandığı psikotik bir bozukluktur. Bu bozukluğun en sık görüldüğü semptomları işitsel halüsinasyonlar, görsel halüsinasyonlar, paranoya ve fantastık sanrılardır.

Genel olarak şizofreniye göz attığımızda, kavram karmaşarı olduğunu gözlemleriz. Kavramlar ve gerçekler arasında herhangi bir engel yoktur. Yani şizofreni dünyasında duygular somut nesnelere dönüşebiliyor. Şizofreninin belirtileri beş ana başlıkta toplanabilir:

· Psikoz belirtiler

· Negatif belirtiler

· Bilişsel bozukluklar

· Duygudurum bozuklukları

· Davranış bozuklukları

Bununla birlikte şizofrenide hezeynlar ikiye ayrılır: Tuhaf Hezeyanlar ve Tuhaf olmayan Hezeyanlar. Tuhaf Hezeyanlar, gerçekleşmesi mümkün olmayan şeylerdir. Tuhaf Olmayan Hezeyanlar ise, gerçekleşmesi mümkün olanlardır.

- Tuhaf Hezeyanlara örnek olarak şunu verebiliriz: “Uzaylılar peşimde, beni her yerde arıyorlar.”

- Tuhaf Olmayan Hezeyanlara da örnek olarak şunu örnek verebiliriz: “Ben peygamberim, beni Allah gönderdi.”

Hezeyanın da kendilerine göre bazı nedenleri vardır. Genellikle nedenlerin birçoğu çevreye ve geçmişteki yaşanmışlıklara dayanmaktadır. Bir diğer deyişle, hezeyanlar ve halüsinasyonlar kişiye özgüdür; geçmişteki deneyimlerinden temel alarak yaşanan tecrübelerdir.

YAYGINLIK VE SIKLIK

Şizofreninin yaygınlığı genel nüfusun %0,5 – 1 arasındadır. Şizofreni'nin genellikle kadınlarda başlangıç yaşı 26-32, erkeklerde ise başlangıç yaşı 20-28'dir. Yaygınlıkta dikkat edilmesi gereken önemli bir husus vardır. Şizofreni’nin geç başlama veya çok erken (çocuklukta) başlayabilme ihtimali de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle özellikle çocuklardaki şizofreninin “çocukluk şizofrenisinden” ayırt edilmesi gerekiyor.

TEDAVİ

Şizofreni ve Psikoterapi

Şizofreni tanısı konulmuş kişinin psikoterapide alabileceği birkaç şey vardır. Öncelikle, şizofreni tanısı konulmuş kişi, daha önce de belirtildiği gibi bazı davranış bozuklukları da göstermektedir. Unutmayın, nedensiz hiçbir şey yoktur! Bu yüzden de davranış bozukluğunun muhakkak bir nedeni vardır. Psikoterapist bunu ortaya çıkarır ve ona uygun olarak bazı psikoterapötik yöntemler uygular. Araştırmalara göre en çok faydalı olan yöntem BDT’dir (Bilişsel Davranışçı Terapi).



İlaç Kullanımı

Şizofreni tanısı almış kişinin ilaç kullanması, kendi yakınları ve ailesi için de oldukça önemlidir. Hezeyanlar, halüsinasyonlar, konuşma ve davranış bozuklukları ilaç kullanımıyla dengelenir. Yani, negatif belirtiler oldukça azalır. Etki gösterme süresi genellikle ağırlık derecesine göre değişir – kimisinde birkaç saat, daha ağır olanlarda ise günler ve belki de haftalar.

YAKINLARI İÇİN BİRKAÇ ÖNERİ

Eğer ailenizin bir üyesi, dostunuz veya akrabanıza şizofreni tanısı konulduysa, yapmanız gereken en önemli şey, bu tanı hakkında yeterinde bilgi edinmenizdir. Kavgasız, gürültüsüz, şiddet olmadan o kişiyle iletişiminizi sürdürünüz.

Unutmayın, karşınızdaki kişinin sizin desteğinize ihtiyacı var. Ona karşı değil, onun yanında olduğunuzu hissettirmeniz gerekmektedir. Çünkü hezeyanların genelinde hep birileri onlara karşıdır. Dünyayı karşılarına almış olan bu insanların yanında olduğunuzu göstererek, sıcaklığınızı ve desteğinizi eksik etmeyin.

Toğrul SALAMZADE

Kaynak: http://newspdr.com/m_64_sizofreni.html