27.02.2017

WECHSLER ÇOCUKLAR İÇİN ZEKÂ ÖLÇEĞİ-4 (WISC-IV) NEDİR?

Yetkin uzmanlar tarafından 2 yaştan itibaren uygun ölçme araçları kullanılarak zekânın değerlendirmeleri birçok şekilde yapılmaktadır. Bu değerlendirmelerle birey hakkında çeşitli kararlar verilmektedir. Ancak; bazı zekâ testlerinin güncellemeleri 1970-1980’lerde yapıldığı için, günümüzde uygulama doğru sonuçlar vermemektedir. Bununla birlikte, 2013 yılında güncellenen en güvenilir zekâ testi olarak WISC-4(Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği-IV) bulunmakta ve uygulanması önerilmektedir. Amerika’da güncellenen WISC-IV’ün telif hakkı 2008 yılında Türk Psikologlar Derneği TPD) tarafından alınmış olup, 2008-2012 yılları arasında Öktem ve arkadaşları tarafından TÜBİTAK destekli proje olarak Türkiye Standardizasyonu tamamlanarak 2013 yılında uygulamaya başlanmıştır.

“Psikometrik bağlamda zekâ ‘kişinin, farklı zihinsel becerileri ölçmek için geliştirilmiş alt testlerden oluşan bir test bataryasında gösterdiği başarımın aynı yaştaki ve özelliklerdeki norm grubunun başarımı ile karşılaştırılması sonucu elde edilen tekil bir sayı, yani IQ olarak tanımlanabilir’.” WISC-IV’ten önce kullanılan WISC-R testi zekâyı 3 bölümde (Performans Zekâ Puanı, Sözel Zekâ Puanı ve Tüm Test Ölçek Puanı) incelerken, güncellenen WISC-IV testi zekâyı 5 bölümde (Sözel Kavrama, Algısal Akıl Yürütme, Çalışma Belleği, İşlemleme Hızı ve Tüm Ölçek Zekâ Puanı (TÖZP)) incelemektedir. 6 yaştan 16 yaş 11 ay’a kadar uygulanabilen bu test, çocuğun motivasyonuna ve hızına göre belirlenip yaklaşık 1,5-2,5 saat arası sürebilmektedir. Testin değerlendirilmesi, sadece test puanlarına bakılmaksızın, davranışsal gözlemler, okul ve aileden alınan bilgilerle bütüncül olarak ele alınmalıdır.

Test sayesinde, çocuklar, test değerlendirilmesi esnasında hem normlara göre hem de kendi içlerindeki başarı dağılımına göre kapsamlı bir şekilde değerlendirilmektedir. Sonuçlar ailelerin problemlerine çözüm olarak yorumlanmalı, çocuğun yararına odaklanılmalı, çocukların etiketlenmelerini önlemek adına sonuç puanları değil, sonuca yönelik çözümler önemsenmeli, etik kurallara dikkat edilmeli, güncelliğini ve güvenilirliğini koruması adına da sadece Türk Psikologlar Derneği onaylı Psikologlar tarafından uygulanmalı ve yorumlanmalıdır.

WISC-IV’ün Türkiye’de kullanılmaya başlamasıyla Türkiye’de zekânın değerlendirilmesi adına yepyeni bir dönem başlamış olup, çokça çaba ve büyük hayallerle hazırlanan bu testin kısa zamanda tüm Türkiye’deki çocuklara yararlı olması hedeflenmektedir.

Psk. Hazan ŞAHNAOĞLU

Referanslar

Uluç, S. (2016) İnsan Zekâsının Cattell-Horn-Carroll Kuramı. Turkiye Klinikleri J Psychol-Special Topics 2016;1(1)

Uluç, S., Öktem, F., Erden, G., Gençöz, T. Ve Sezgin, N. (2011). Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-IV: Klinik Bağlamda Zekanın Değerlendirilmesinde Türkiye için Yeni Bir Dönem. Türk Psikoloji Yazıları, 14, 28, 49-57.