Ebeveynlerin çocuklarına ilişkin çok fazla kaygıları vardır. Doğdukları andan itibaren, ilk gülümseme, yürüme, ilk heceler kelimeleriyle ilgileniriz, tatlı bir telaştır bunların hepsi. Daha sonra yemek seçmeleri ya da yemek yememeleri en büyük kaygısıdır ebeveynin. Okul dönemi gelince dersleri, öğretmenine karşı tepkileri, oynadığı oyunlar kaygılandırmaya başlar. Vee arkadaş seçimi ebeveynleri en çok endişelendiren büyük sorunlardan biridir.
Ebeveynler, çocuklarının yanlış arkadaşlıklar kurmasından korktukları için aşırı korumacı davranabiliyorlar. İlköğretim öğrencisi olan çocuklarının gittiği arkadaşlarının telefon numaralarını, aile bilgilerini sorabilir, öğretmenden çocuklarının arkadaşları hakkında bilgi alabilirler. Özellikle büyük şehirlerde büyüyen çocukların aileleri arkadaş seçiminde daha hassastırlar. Büyük şehrin karmaşasına çocuğunu salmakta endişe yaşayan aileler çok dikkatli olmalıdır aynı zamanda. Çocuklarını koruma içgüdüsüyle hareket ederken, çocuklarını çok sıkıp yalan söylemek zorunda bırakabilirler. İlköğretim sürecinde anne babasının korumacı tavırlarına sessiz kalan çocuk, ergenliğinin ilk aylarında itirazlar ile sesini yükseltmeye başlar.
İşte bu süreçte anne baba tepkilerinde çok dikkatli olmalıdır. Çünkü ergenler için arkadaş gurubu çok önemlidir. Bakım veren anne babanın yerini yavaş yavaş arkadaşlar almaktadır; kendi deyimleriyle artık onların kankaları vardır. Ebeveynlerin etkisi ergen üzerinde azalırken, arkadaş etkisi artmaktadır. Hele bir de bu dönemde ebeveyn-ergen iletişimi eksikliği varsa, ergen yaşıtlarını daha çok örnek alacaktır, yaşıtları ile oluşturdu gurubun yazısız kurallarına uyarken anne baba kurallarını biraz daha dışarıda bırakır. Ergen için arkadaş gurubu tarafından benimsenmek, benzer tişörtler, benzer takılar giyinmek büyük mutluluk kaynağıdır. Arkadaşlar tarafından dışlanmak ise, ergenin katlanılması zor bir sorundur.
Olumlu ya da olumsuz özellikler küçük yaşlarda öğrenilmektedir, kişilik gelişimi ergenlik döneminde şekillenmeye başlar. Bunun farkında olan ebeveyn, ergene yaklaşabilmeli, onu anlamaya çalışmalıdır. Ebeveynin yapıcı kontrolü çocuğu ya da ergeni olumsuz özellikleri olan arkadaşlardan korur. Çocuklarımız yapıcı kontrolümüz sayesinde, başlarına kötü bir olay geldiği zaman ilk bizlere haber vereceğini bilir. Fakat bu yapıcı kontrollü olma durumunu abartmak ebeveynin çocuklarla çatışmaya girmesine neden olabilir. Unutmayınız ki, ergenlerle ebeveynler arasında olan her çatışma ergeni anne-babasından uzaklaştırabilir. Her şeyi denemeye hazır olan ergene sınırlar çizilmeli ve kendi alanında özgür olması sağlanmalıdır. Abartılı takip çocuklarınızı özgürlük pazarlığı yapmaya, yalan söylemeye itebilir. Üstelik yapılan abartılı takip çocuğun özgüven gelişimini de olumsuz etkilemektedir.

Yanlış arkadaşlar edinmeden sosyalleşebilen ve özgüveni yüksek bireyler yetiştirmek için neler yapılabilir?

İlköğretim döneminde çocuğunuzla iletişiminizi çok kuvvetli kurmalısınız. Onunla arkadaş gibi olmadan ama samimi olacak bir ilişki kurmanız gerekiyor ki ergenlik döneminde aradığı sıcaklığı sadece arkadaşlarından değil sizden de alsın. İletişimizin bu düzeyde olduğu takdirde çocuğunuz daha güvenli ilişkiler kuracaktır. Çünkü size olan samimiyetinden dolayı arkadaşlarıyla ilgili çok fazla ipucu verecektir ve sizin önerilerinizi daha çok önemseyecektir.
Çocuğunuzun seçtiği arkadaşlara ilk etapta çok müdahale etmeyin ve basit gerekçelerle onu kötülemeyin.
Çocuklarınızın çok samimi olduğu arkadaşlarının aileleriyle tanışın. Bu hem sizin içinizi hem de çocuğunuzun içini rahatlatır.
Çocuğunuzun bütün arkadaşlarını tehlikeli olarak görmemelisiniz. Sizde onları tanımaya gayret etmeli çocuğunuzu iyi seçimlerinden dolayı sık sık yüreklendirmelisiniz. Eğer çocuğunuz kötü bir arkadaş edindiyse, çocuğunuza ya da arkadaşına tehditle yaklaşmayınız. Göstereceğiniz bu tepki onu sizden daha çok uzaklaştırıp, arkadaşlarına yakınlaştıracaktır. Uygun bir dille yanlış arkadaşların nelere sebep olabileceği anlatmalı, buna ilişkin kaygılarınızdan bahsetmelisiniz. Tüm çabalarına rağmen çocuğunuzun olumsuz özellikleri olan arkadaşlarından kopamadığını düşünüyorsanız bir uzmandan yardım almanız faydalı olabilir.


Uzm. Psikolog
Tuğba Kaplanhan
0 505 967 07 32
tugba@terapimiz.com

BB Psik Dan. Merk.
0 212 257 94 45
Adnan Saygun Cad. No:5
Dostlar Sitesi 1-11
Etiler-Ulus / İSTANBUL