Değişen ve gelişen dünya insanların alışveriş ve tüketici davranışlarını da büyük ölçüde etkiledi. Eskiden lüks olarak addedilebilen pahalı cep telefonları, pahalı otomobil, marka giyim ve kuşam gibi dışarıdan gözlenebilen model ve fiyatına göre değişen tüketim araçları artık ihtiyaç olarak değerlendirilmektedir.

Çünkü insanlar lüks ve konforunu önemsiyor ve bunun için maddi, manevi fedakârlıktan vazgeçmiyor. Elbette bundan dolayı insanları suçlayamayız, her insan her şeyin en iyisine layıktır, fakat temel ihtiyaçların yerine saygınlık kazanmak için imaja gereğinden fazla önem vermek, sağlıklı bir davranış olarak nitelemek elbette mümkün değildir.

Aslında bütün bu tutum ve davranışlar psikolojik ihtiyaçlarla da alakalıdır. Çünkü kişisel gelişimini önemli ölçüde tamamlamış, kendisiyle barışık bireyler toplumsal saygınlığını lüks giyim kuşam, cep telefonu vb. araçlarla değil de, kendi olduğu için kazanan ya da kazanması beklenen bireylerdir. Bu bireyler, alış veriş ve tüketim tercihlerini daha rasyonel ve gerçekçi bir değerlendirme ile belirlemekte ve imkânlarını çok fazla zorlamayı tercih etmemektedirler. Kapitalist düzenin bin bir türlü ayak oyunlarına direnen bu bireyler, reklamların, mağazaların büyük indirim tuzaklarına boyun eğmeyen bu kişiler gerçekten sağlıklı ve güçlü bir psikolojik yapıya sahip oldukları söylenebilir.

Bunun yanında toplumsal tercihlerin, eğilimlerin uzağında tercihlerde bulunmak da bir öz güven ifadesi olarak düşünülebilir. Bununla birlikte, maalesef her zaman bireylere ilişkin algılarda kılık kıyafet, telefon vb. araçlar çok belirleyici olabilmektedir. Bu nedenle bu eğilimlere mesafe koyabilmek bu zorluklarla da göğüs germeyi gerekli kılmaktadır. En dikkat çekici olan takdir ettiğim ise bazı varlıklı insanların, daha kısıtlı imkâna sahip olanlardan daha sade giyinmeleridir.

Esasında konumuz ihtiyaçlar ve bu ihtiyaçların lüks tüketim araçlarıyla giderilmesine yönelik aşırı gayret ve çabalar üzerine ve bu konunun önemini gün geçtikçe artırmasıdır. Artık herkes başarılı olmak, zengin olmak, her şeyin en güzeline sahip olmak istiyor. Bu çok doğal bir durum fakat kendi imkânlarının çok üstünde istekler kişileri mutsuz ve doyumsuz kılmaktadır.
Toplumun bütün kesimindeki bireyler, bu zafiyetten payına düşeni almakta tereddüt etmiyor. Bu eğitimli eğitimsiz ayırt etmeyen bir tüketici davranış bozukluğu olarak adlandırabilir belki de. Çünkü sadece tüketim üzerine endeksli bir psikolojik iyilik hali bireyi de beraberinde tüketmektedir. İyilik halini, tüketim yerine, daha gerçekçi, daha maliyeti az olan tebessüm, sevgi, saygı, dostluklar ve paylaşmak gibi değerlerle sağlamalıyız.

Daha çok tüketim daha çok saygınlık demek değildir ve toplum olarak imkânların ötesinde lüks tüketimin kişileri mutlu etmediğini, edemeyeceğini unutmadan tüketmemiz gerekmektedir.