Stressiz bir hayat yaşamak mümkün değil, ancak stresinizi yönetmek mümkün.

NEDİR STRES?

Hipotalamus otonom sinir sistemimizin en üst düzey kontrol bölgesidir.
Organizmamıza dışarıdan bir etki meydana geldiğinde beyinin hipotalamus bölgesi uyarılır, bu uyarılma beynin hipofiz bölgesinden 30 adet Kortizol (stres hormonu) salgılanmasına neden olur. Salgılanan stres hormonu vücudun başta solunum ve dolaşım olmak üzere tüm sistemini etkiler.
Organizmaya karşı oluşan etki sonucunda organizmanın verdiği fizyolojik ve psikolojik tepkiye de “stres” deriz.

PEKİ PSİKOLOJİMİZE YANSIMASI NASIL OLUR?

Freud, üç hayati kavramdan bahseder. İD, EGO, SUPEREGO. İd, “hemen, şimdi, şuanda yapmak istiyorum!” diyen en ilkel benliğimizdir. Süperego, İd’in tam tersine içinde bulunduğu çevrenin, koşulların şartlarına oldukça katı bir şekilde bağlı olan sağduyulu, toplumdan çekinen “insanlar ne der?” diye soran, vicdanımızı, iç sesimizi temsil eden benliğimizdir. Ego ise İd ile Süperego arasında dengeyi sağlamaya çalışan benliğimizdir. Günlük hayatımızdaki stresin ortaya çıkışı tam da bu çatışmanın ortasında kalmışlıktandır.

Bazılarımız İd’ine daha yakındır. İd’ini dinler, İd’inin ihtiyaçlarına göre davranmaya eğilimlidir. Bir çoğumuz bu psikolojik süreci bilmeyiz, ama “vurdumduymaz, gamsız, dünya yansa umru olmaz” diye yargılar oluştururuz İd’ini dinleyen insanlara karşı. Bu yargıları oluşturan bizler de aslında Süperego’muzun etkisinde yetişmişizdir. O yüzden kıskanırız aslında İd’ine yakın yaşayanları. Stressiz, dertsiz tasasız sanırız onları, nasıl sürdürürler hayatlarını anlamlandıramayız. Sahip olamadığımız ve anlamlandıramadığımız bir durum olunca tabi Süperego’muz devreye girer ve oluştururuz hemen önyargılarımızı. Hep stresliyizdir o yüzden, bizdeki bu yargılar başkalarında da var, ya bizim hakkımızda da böyle düşünüyorlarsa diye. O yüzden sürekli toplumun, ailemizin, dinimizin, başkalarının benden beklentileri ne diye düşünür, ona uygun hareket etmeye çalışırız her seferinde. Ama İd’imiz hep içimizde bir yerlerdedir, onun da yapmak istediği ama başkalarının onaylamayacağı şeyler vardır. İşte bunu farkettiğimiz ve içten içe İd’imize yaklaşmayı arzuladığımız ama vicdanımızın bizi rahat bırakmadığı noktada başlar stresimiz. Bir yere ait olamama, kendini gerçekleştirememe, bireyselleşememe, kendini bulamama, kendini dinleyememedir stres. Hangi tarafı seçmesi gerektiğini bilememedir. Yapmak istediklerimiz ve yapamadıklarımızın, yapamayacaklarımızın çatışmasıdır.

Peki id ve süperego’nun yaşadığı bu çatışmadan kendimizi nasıl koruyacağız? İşte Ego’muz tam da burada devreye giriyor. Bu çatışmayı optimum seviyede tutmanın yolu Ego’muzu doğru kullanmaktan geçiyor.

Gelin Ego’nuzu ihtiyacınıza en uygun şekilde kullanmanızda yol göstericiniz olalım. Stresiniz sizi yönetmesin, siz stresinizi yönetin!

Sevgilerimle,

Ecem KARAOĞLU
Klinik Psikolog