ÇOCUKLARDA KONUŞMA GECİKMESİ
Çocukların konuşma gecikmesinde en önemli sebeplerden birisi işitme azlığı olasılığıdır işitme azlığı doğum öncesi kazanabileceği gibi doğumdan sonra başlamış da olabilir. Konuşma gecikmesi görülen çocuklarda detaylı bir işitme değerlendirilmesi yapılarak ilk olarak kulak burun boğaz muayenesinden çocuğun geçmesi gerekir. Olası nedenler araştırılıp fiziksel tedavi yapıldıktan sonra çocukta konuşma gecikmesinin çeşitli sebepleri olabilir. Öncelik ve cinsiyet farklılıklarına bakıldığında erkek çocuklarında kız çocuklarına oranla gelişimsel dil gecikmesi daha fazla görülür.
Gelişimsel dil gecikmesinin görüldüğü durumlarda ebeveynlerin öncelikle çocuğun dil gelişimine katkıda bulunmaları gerekir. Çocuk ile bol bol iletişim kurulmalı, konulabilmesi için çocuğa fırsat verilmelidir. Çocuğun istediği şeyleri sözel olarak ifade etmesi beklenmelidir. Çocuğa sorular yöneltilerek günlük iletişimi desteklenmelidir.
Ebeveynler çocukların oyunları da katılarak, fırsat buldukça öğretilmek istenen kelimelerin bol bol tekrarlanarak görsel kavram kartları ile çalışılması ve sabırla tekrar edilmesi gerekir. Anne babaların çocukla birlikte bol bol vakit geçirmeleri önemlidir. TV tablet telefon gibi elektronik cihazlardan çocuklar mümkün olduğunca uzak tutulmalıdır.
Erken çocukluk döneminde bir buçuk 2 yaşlarında çocuklar ilk kelimelerini söylemeye başlarlar bu dönem çocukları yaklaşık 10 ile 50 arasında kelime dağarcıkları olur. 2 yaşından sonra çocuğun dil gelişimi hızlanır, 2.5 yaşında artık çocuklar iki üç kelimelik cümleler kurabilir. 3 yaşına yakın çocukların cümleleri artık daha gelişmiş hale gelir, konuştuklarının%80 -%90’ı artık başkaları tarafından anlaşılabilir durumdadır. Konuşma gecikmesinde 2 yaşa gelmiş henüz hiç konuşmayan ve uyarıları algılamasında da sorunlar yaşayan çocuklar mutlaka bir uzman tarafından görülmelidir.
Konuşma gecikmesinin çok farklı sebepleri olabilir: işitme kayıpları olabileceği gibi uyaran eksikliği zeka geriliği ve otizmin ayırıcı tanılarına bakılması gerekiyor. Çocuğun nörogelişimsel gelişiminde de birtakım bozukluklar olabilir. Tüm bu sebepler göz önünde bulundurularak çocuğun bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekir. Zeka geriliği konuşma gecikmesinde sık rastlanan bir durumdur, çocuğun zeka düzeyi azaldıkça dil gelişimi de azalabilir. Zeka geriliğine bağlı gecikmelerinde hem konuşulanı anlama da hem de ifade etmede sorunlar vardır. Bütün bu değerlendirmelerin yanı sıra iki farklı dilin konuşulduğu ev ortamlarında da konuşma gecikmeleri görülebilir. Çocuk aynı anda iki farklı dil kullanımına maruz kalıyorsa dil gelişiminde gecikme görülebiliyor, bu gibi durumlarda çocuk önce anadilini kavramalı kendi anadilini hâkim olduktan sonra ikinci yabancı dil öğrenimine başlanmalıdır.