İnsan yaşamı boyunca düşüncelerle yaşayan ve buna devam edecek olan bir düzenin parçasıdır. Peki bu düşüncelerin davranışlarımıza ve duygularımıza etkisi nedir?

Depresyon, kişi üzerinde oluşmasında ve sürmesinde, en etkili gücünü düşüncelerden alıyor. Tabi depresyon için düşünceler oldukça önemlidir ancak yalnız başlarına etkileri sandığımız kadar güçlü değildir. Bunun öncesinde “Ben küçükken…” diye başlayan yaşanmış hikayelerin, sizi derinden etkileyen yaşanmışlıkların etkisi vardır. Bu yaşanmış hikayeler şu an ki algılarınızı ve olaylara karşı yorumlama becerilerinizi etkilemektedir. Hal böyle olunca hayata karşı bir değerlendirme perdesi oluşur ve artık sizin kontrolünüzde olmayan, otomatik olarak ortaya çıkan düşünceler zihninizde etkin olmaya başlar.

Doğduğumuz andan itibaren bizlere fikirler, davranışlar, yaşam modelleri hatta duygularımızı gösteriş biçimleri gibi birçok yaşam gerçekleri öğretildi. Bazen bunları doğrudan öğrendik bazen de farkına varmadan öğretildi. Hatta birçok araştırmaya göre doğmadan önce anne karnında öğrenmeye başladık. Bu öğrenimlerin hepsi şu anki algılarımızı ve hayata karşı bakış çerçevemizi belirledi ve halen belirliyor. Bu bahsettiğim otomatik olarak beliren, doğruluğu kanıtlanmamış sayıltı şeklinde olan bu düşünceler, yaşantı birikimimizden besleniyor. Yaşantı birikimimizden beslendiği için de inandırıcılığı oldukça yüksek oluyor.

Örneğin evde tek başınıza film izlerken, kitap okurken, yemek yaparken veya sadece otururken başka bir odadan gelen bir sesi duyduğunuzda aklınıza ilk olarak ne gelir? Evde bir hırsızın olduğu düşüncesi mi yoksa pencerenin açık kalma olasılığını düşünüp ses bu sebepten geliyor düşüncesi mi? İnsan yaşamı boyunca düşüncelerle yaşayan ve buna devam edecek olan bir düzenin parçasıdır. Düşüncelere göre tepkiler veririz. Düşüncelerin duygularımızı değiştirmek gibi özellikleri vardır. Aklımıza gelen bir düşünce ansızın huzursuz, mutsuz, üzgün hissettirebilir. Bu yüzden düşünceleri iyi tanımalıyız. Düşüncelerin gücünü ve hayatımıza etkisini iyi bilmeliyiz.

Bir durum veya olay karşısında kişinin nasıl bir yaklaşımda bulunacağı bu düşüncelere verdiği yorumlarla belirlenir. Bu düşünceler herkesin zihnine gelen düşüncelerdir ancak bu düşüncelere verdiğimiz tepkiler bizi herkesten ayıran kısmıdır. Örnekle açıklamak gerekirse tüm dünyayı etkileyen pandemi sürecini inceleyelim. Biliyorsunuz ki tüm insanlığın sağlığını tehdit eden bir salgın vakası gerçekleşti. Yaşanan olay ve durum herkes için aynı ancak tepkiler farklı oldu. Kimisi aşırı endişelendi evlerinden çıkmadı, önlemlerini aldı sürekli kolonyalar, dezenfektanlarla yaşamlarına devam ettiler. Kimisi ise pek ciddiye almadı ve maske bile takmaz duruma gelindi. O zaman şöyle düşünebilir miyiz; olaylar aynı ancak tepkiler farklıysa buna sebebiyet veren şey zihnimizden geçen ve davranışlarımıza etki eden düşüncelerdir. Bazen bu düşünceleri fark etmeyiz bile. Direkt davranışa geçeriz. Bu ve buna benzer durumlarda, “O an zihninizden hangi düşünceler geçiyor?” sorusunun yanıtını arayın. Böylece zihninizde beliren ve davranışlarınızı, duygularınızı etkileyen otomatik düşüncelerinizi fark ederek onları değiştirme fırsatı yakalayabilirsiniz. Bu sayede sizi huzursuz eden davranışlarınız ve duygularınız artık sizin kontrolünüzde olmaya başlayacaktır.

www.gurkanustaoglu.com