TOKSİK (ZEHİRLİ) POZİTİFLİK

"En iyi yol, içinden geçmektir."— Robert Frost

Toksik pozitiflik, yalnızca "iyi hisler" penceresinden bakarak olumsuz duyguları yok saymak veya bastırmak anlamına gelir. Bu tutum, insanların yaşadıkları zorluklarla sağlıklı bir şekilde başa çıkmasını engelleyerek, ihtiyaç duydukları gerçek desteği almalarını zorlaştırır.

Zehirli Pozitiflik Nedir?

Zehirli pozitiflik, insanların her durumda olumlu bir bakış açısını koruması gerektiğine inanmak anlamına gelir. İyimserlik ve olumlu düşünme ruh sağlığı açısından faydalı olsa da, toksik pozitiflik tüm zorlayıcı duyguları reddederek yapay bir neşe maskesi takmayı teşvik eder.

Hayata olumlu bakmak faydalıdır; ancak hayat her zaman olumlu değildir. Hepimiz zaman zaman acı veren duygular ve zorlu deneyimler yaşarız. Bu duyguların bastırılması yerine açık ve dürüst bir şekilde hissedilmesi, psikolojik dayanıklılığı ve kabullenmeyi destekler.

Toksik pozitiflik, yalnızca iyimserliği teşvik etmekle kalmaz; aynı zamanda mutluluk veya pozitiflik dışında kalan tüm insani duyguları küçümseyerek onları yok sayar. Zorlayıcı duyguları kısa vadede geri planda tutmak bazen işlevsel olabilir; ancak uzun vadede bu duyguları yok saymak, bireylerin duygularını sağlıklı bir şekilde işlemesini ve yaşadıkları sıkıntıları aşmasını engelleyebilir.

Pozitiflik ve iyimserlik önemli değerlerdir, ancak olumsuz duyguları tamamen reddetmek zararlıdır. Örneğin, bir kişi sıkıntısını dile getirdiğinde "Her şey bir nedenle olur" veya "Pozitif düşünmeye odaklan" gibi yanıtlar almak, duygularının geçersiz kılındığını hissettirebilir.

Zehirli Pozitifliğin Sonuçları

Olumsuz duygularla başa çıkmak zorlu bir süreçtir; ancak bu, onları hissetmekten kaçınmamız gerektiği anlamına gelmez. Duygularımız, ister olumlu ister olumsuz olsun, insan olmanın ve hayatı anlamanın ayrılmaz bir parçasıdır.

Bastırılan duygular, suçluluk, utanç, üzüntü ve kaygıyı artırabilir. Zamanla birikerek daha büyük duygusal sıkıntılara yol açabilir. Oysa duygular, doyuma, mutluluğa ve anlamlı değişimlere ulaşmamıza yardımcı olabilir. Duyguların özgürce ifade edilmesi, duygusal iyileşmeyi ve bireyin özgünlüğünü destekler.

Zehirli Pozitifliğe Örnekler

Zehirli pozitiflik birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Günlük hayatta karşılaşılabilecek bazı örnekler şunlardır:

İş kaybı yaşayan birine "Sadece pozitif kal" veya "İşin iyi yanına bak" denmesi, kişinin yaşadığı deneyimi paylaşmasını engelleyebilir.

Bir kayıp yaşayan kişiye "Her şeyin bir sebebi var" denmesi, onun acısını hafife almak anlamına gelebilir.

Üzüntü veya hayal kırıklığını dile getiren birine "Mutluluk bir seçimdir" denmesi, onun kendini suçlu hissetmesine yol açabilir.

Bu tür ifadeler iyi niyetle söylense de empati eksikliği yaratabilir. Alternatif olarak, "Üzgünüm, bu gerçekten zor görünüyor. Bana anlatmak ister misin?" gibi bir yanıt, kişinin duygularını kabul eder ve ona destek olduğunuzu hissettirir.

Zehirli Pozitiflik Neden Zararlıdır?

Aşırı pozitiflik, zor zamanlar geçiren kişiler için zarar verici olabilir. Gerçek insani duygularını paylaşmak ve destek görmek yerine, toksik pozitiflikle karşılaşan kişiler duygularının görmezden gelindiğini veya tamamen reddedildiğini hissedebilir.

Utanç hissettirebilir: Kişiler, olumsuz duygularının kabul edilemez olduğu mesajını alarak kendilerini kötü hissedebilirler.

Suçluluk duygusu yaratabilir: Her zaman pozitif olmaya zorlanmak, bireyin olumsuz duygularını hissettiğinde kendini suçlu hissetmesine neden olabilir.

Gerçek duyguların bastırılmasına yol açabilir: Zor duyguların yok sayılması, kişinin hem kendi hislerini bastırmasına hem de başkalarının duygularını görmezden gelmesine neden olabilir.

Bireysel gelişimi engelleyebilir: Zor duygularla yüzleşmek, kişinin kendini daha iyi tanımasına ve gelişmesine yardımcı olur. Ancak toksik pozitiflik bu süreci sekteye uğratabilir.

Özellikle büyük kayıplar, finansal zorluklar veya sağlık sorunları gibi durumlarda "Olumlu bak" şeklindeki yüzeysel tepkiler empati yoksunluğu olarak algılanabilir ve kişinin kendini daha yalnız hissetmesine yol açabilir.

Sağlıklı Bir Yaklaşım İçin Öneriler

Toksik pozitiflikten kaçınarak, duygularımızı sağlıklı bir şekilde ele alabilir ve başkalarına daha iyi destek olabiliriz:

✅ Gerçekçi olun: Zor bir durumda hissettiklerinizi kabul edin ve kendinize aşırı yüklenmeyin.
✅ Duyguları geçersiz kılmayın: Başkalarına "Bunu düşünme" veya "Sadece mutlu ol" demek yerine, onları anlamaya çalışın.
✅ Duyguları kelimelere dökün: Zor duygularınızı yazmak veya güvenilir bir dostla paylaşmak, duygusal yükünüzü hafifletebilir.
✅ Sosyal medya kullanımınızı değerlendirin: Sürekli "iyi hissetmelisin" mesajları veren içeriklerden uzak durun ve gerçekten sizi anlayan topluluklara yönelin.

Duygularımızı bastırmak yerine kabul etmek, sağlıklı bir psikolojik denge kurmanın anahtarıdır. Gerçek destek, zor duyguların da var olduğunu kabul etmek ve bunlarla başa çıkarken empatiyle yaklaşmaktır. Unutmayın: Tüm duygularınız değerlidir ve hissedilmeyi hak eder.

1. https://www.psychologytoday.com/intl/basics/toxic-positivity#:~:text=Toxic%20positivity%20is%20the%20act,insisting%20on% 20positive%20thinking%20instead.
2. https://www.verywellmind.com/what-is-toxic-positivity-5093958