Diş Çürüğüyle Başa Çıkmanızın Yolları
Diş Çürüğü Nedir ?
Diş dokularının mikroskobik olarak bakterilerin harabiyetine uğramasıdır(Bu harabiyet sonucunda dişlerde kırıklar, oyuklar meydana gelir). Diş çürüğü başlangıç, orta seviye ve ilerlemiş olabilir. Dişlerin en sık çürüyen ve çürümeye eğilimli kısımları; çiğneme yüzeyleri ve komşu dişlerle temasta olan kısımlarıdır.
Diş Çürüğü Nasıl Oluşur ?
Çürüğün oluşumunda beslenme, bakteriler ve zaman rol oynar.
Beslenme: Şekerler ve nişastaları karbonhidratlar adı altında sınıflayabiliriz. Tüm pişmiş nişastalar, ağızda Amilaz adı verilen enzim tarafından glikoz, maltoz gibi basit şekerlere dönüştürülürler. Bütün basit şekerler de ağız içindeki bakteriler tarafından organik asitler haline getirilirler oluşan bu asitler de diş dokusunun mineral yapısına zarar vermektedir. Gıda artıklarının temizlenmeyerek birikmesi ile diş plağı ortaya çıkar. Plak üzerinde barınan bakteriler ise Amilaz enzimi olmadan da nişastayı şekere dönüştürebilirler.
Bakteriler: Her bireyin ağzında 60 - 70 tür bakteri bulunmaktadır. Sayı ve kombinasyonları kişiden kişiye değişir. Bakteriler diş plağı içinde yer aldıktan sonra ürettikleri asitleri diş yüzeyine atarlar. Böylece ağız pH’sını asidik duruma getirerek dişten mineral kaybına yol açarlar.
Zaman: Tüketilen yiyecek ve içeceklerin etkisi ile ağız içindeki pH’nın sürekli değişmesi, bu değişimin sürekli ve uzun süreli olması sonucu ortaya çıkan mineral kaybı sonucu başlangıç çürüğü ortaya çıkar. Uzun süreli mineral kaybının devamı halinde ise çürük adı verilen kavitasyon ( boşluk) oluşur.
Diş Çürüğü Nasıl Önlenir ?
Diş çürüğü konservatif diş tedavi yöntemleri olan ;
1. Proflaksi (koruma yöntemleri),
2. Reminerilzasyon (Yeniden mineral kazandırılması) ve
3. Dolgu ile önlenebilir.
1.Proflaksi İçin Gerekli Faktörler;
Tükürük: Akıcı, bol tükürüğün yeterince asit tampon kapasitesi ve ağız içi yıkama özelliği olacaktır. Gıda artıklarını uzaklaştıracak ve şekerleri çözecektir.
Beslenme: Tüketilen gıdaların türünden çok, tükürük tarafından uzaklaştırılma hızı ve tükürüğün akışını attırması önemlidir.
Diş Fırçası: Diş plağının mekanik olarak uzaklaştırılmasında en önemli rolü oynar. Ayrıca dilin fırçalanması da gıda artıklarını uzaklaştıracak ve meydana getirdikleri asidik ortamın değişmesini sağlayacaktır.
Diş Macunu: Florür ile dişin inorganik yapısını asitlere karşı dayanıklı hale getirir ve tekrar mineral kazanılmasını aktive eder. Gün içinde iki-üç kez kullanımı ile ağız içinde sürekli florür salınımı sağlanabilir.
Diş İpi:Diş ara yüzlerinin temizliği diş ipi kullanımı ile tam olarak sağlanabilir. Florürlü diş ipleri tercih edilmelidir.
Ağız Gargaraları: Sodyum florürlü ağız gargaraları özellikle çürüğe eğilimli hastalar tarafından günde iki-üç kez kullanılmalıdır.
Sealantlar: Dişlerin çukur kısımlarının temizlenmesi bazen imkansızdır. Bu nedenle bu yüzeylerin gıda artıklarının tutunacağı alan olmaktan çok kayarak uzaklaşacakları yüzeyler haline getirilmesi gereklidir. Bu da sealantlama denen işlem ile yapılır.
2.Reminerilizasyon (Yeniden mineral kazandırılması):
Dişlerde oluşan tebeşirimsi beyaz başlangıç çürüklerinin tedavisi.
Diş fırçalamak, Florürlü diş macunu kullanmak, Diş ipi ile ara yüzdeki birikimi önlemek, Ağız gargaraları kullanımı,6 ayda bir Diş Doktoru tarafından flüorür jeli uygulanması, Diş Doktoru tarafından çürüğe eğilimli dişlerin sealantlanması ile yapılır.
3.Dolgu:
Mineral kazandırılamayacak durumda olan dişlere dolgu yapılmaktadır.Dolgu çeşitleri; Işınlı dolgu(kompozit dolgu,halk arasında bilinen adıyla lazerli dolgu ), Amalgam Dolgu, Pinli restorasyonlar, İnley ve onley dolgular (seramik dolgular)
Bu bilgilerden sonra konumuzla ilgili yanlış bilinen birkaç noktaya da temas etmek istiyorum. Bunlardan ilki halkımızın büyük bir çoğunluğu diş çürüğünün genetik olduğu düşünmektedir. Çürük ancak yukarıda anlattığım şekilde oluşmaktadır. Genetik olarak çocukların, diş ve tükrük yapılarını anne, babalarından aldıkları doğrudur. Ama bir ailedeki biraylerin hepsinde çürük olmasının sebebi genetikten çok ailedeki herkesin aynı tip gıdaları yemesi ve ağız-diş bakımı alışkanlıklarının aynı olmasıdır. Çürüğe dayanıklı olmayan bir diş etkili bir hijyen alışkanlığı ile yıllarca çürümeden ağızda kalabilir.
Bir diğer yanlış bilinen nokta da bir dişteki çürüğün komşu dişe de bulaştığı fikridir. İki dişin birbirine temas alanında yiyecek artıklarının kalmasına bağlı bir çürük gelişiyorsa, elbette ki komşu diş de buradaki asit ataklarından etkilenecektir. Yani çürük bir dişten diğerine atlamaz.
Dişlerinizin ve gülüşünüzün hep ışıldaması dileğiyle.
Diş dokularının mikroskobik olarak bakterilerin harabiyetine uğramasıdır(Bu harabiyet sonucunda dişlerde kırıklar, oyuklar meydana gelir). Diş çürüğü başlangıç, orta seviye ve ilerlemiş olabilir. Dişlerin en sık çürüyen ve çürümeye eğilimli kısımları; çiğneme yüzeyleri ve komşu dişlerle temasta olan kısımlarıdır.
Diş Çürüğü Nasıl Oluşur ?
Çürüğün oluşumunda beslenme, bakteriler ve zaman rol oynar.
Beslenme: Şekerler ve nişastaları karbonhidratlar adı altında sınıflayabiliriz. Tüm pişmiş nişastalar, ağızda Amilaz adı verilen enzim tarafından glikoz, maltoz gibi basit şekerlere dönüştürülürler. Bütün basit şekerler de ağız içindeki bakteriler tarafından organik asitler haline getirilirler oluşan bu asitler de diş dokusunun mineral yapısına zarar vermektedir. Gıda artıklarının temizlenmeyerek birikmesi ile diş plağı ortaya çıkar. Plak üzerinde barınan bakteriler ise Amilaz enzimi olmadan da nişastayı şekere dönüştürebilirler.
Bakteriler: Her bireyin ağzında 60 - 70 tür bakteri bulunmaktadır. Sayı ve kombinasyonları kişiden kişiye değişir. Bakteriler diş plağı içinde yer aldıktan sonra ürettikleri asitleri diş yüzeyine atarlar. Böylece ağız pH’sını asidik duruma getirerek dişten mineral kaybına yol açarlar.
Zaman: Tüketilen yiyecek ve içeceklerin etkisi ile ağız içindeki pH’nın sürekli değişmesi, bu değişimin sürekli ve uzun süreli olması sonucu ortaya çıkan mineral kaybı sonucu başlangıç çürüğü ortaya çıkar. Uzun süreli mineral kaybının devamı halinde ise çürük adı verilen kavitasyon ( boşluk) oluşur.
Diş Çürüğü Nasıl Önlenir ?
Diş çürüğü konservatif diş tedavi yöntemleri olan ;
1. Proflaksi (koruma yöntemleri),
2. Reminerilzasyon (Yeniden mineral kazandırılması) ve
3. Dolgu ile önlenebilir.
1.Proflaksi İçin Gerekli Faktörler;
Tükürük: Akıcı, bol tükürüğün yeterince asit tampon kapasitesi ve ağız içi yıkama özelliği olacaktır. Gıda artıklarını uzaklaştıracak ve şekerleri çözecektir.
Beslenme: Tüketilen gıdaların türünden çok, tükürük tarafından uzaklaştırılma hızı ve tükürüğün akışını attırması önemlidir.
Diş Fırçası: Diş plağının mekanik olarak uzaklaştırılmasında en önemli rolü oynar. Ayrıca dilin fırçalanması da gıda artıklarını uzaklaştıracak ve meydana getirdikleri asidik ortamın değişmesini sağlayacaktır.
Diş Macunu: Florür ile dişin inorganik yapısını asitlere karşı dayanıklı hale getirir ve tekrar mineral kazanılmasını aktive eder. Gün içinde iki-üç kez kullanımı ile ağız içinde sürekli florür salınımı sağlanabilir.
Diş İpi:Diş ara yüzlerinin temizliği diş ipi kullanımı ile tam olarak sağlanabilir. Florürlü diş ipleri tercih edilmelidir.
Ağız Gargaraları: Sodyum florürlü ağız gargaraları özellikle çürüğe eğilimli hastalar tarafından günde iki-üç kez kullanılmalıdır.
Sealantlar: Dişlerin çukur kısımlarının temizlenmesi bazen imkansızdır. Bu nedenle bu yüzeylerin gıda artıklarının tutunacağı alan olmaktan çok kayarak uzaklaşacakları yüzeyler haline getirilmesi gereklidir. Bu da sealantlama denen işlem ile yapılır.
2.Reminerilizasyon (Yeniden mineral kazandırılması):
Dişlerde oluşan tebeşirimsi beyaz başlangıç çürüklerinin tedavisi.
Diş fırçalamak, Florürlü diş macunu kullanmak, Diş ipi ile ara yüzdeki birikimi önlemek, Ağız gargaraları kullanımı,6 ayda bir Diş Doktoru tarafından flüorür jeli uygulanması, Diş Doktoru tarafından çürüğe eğilimli dişlerin sealantlanması ile yapılır.
3.Dolgu:
Mineral kazandırılamayacak durumda olan dişlere dolgu yapılmaktadır.Dolgu çeşitleri; Işınlı dolgu(kompozit dolgu,halk arasında bilinen adıyla lazerli dolgu ), Amalgam Dolgu, Pinli restorasyonlar, İnley ve onley dolgular (seramik dolgular)
Bu bilgilerden sonra konumuzla ilgili yanlış bilinen birkaç noktaya da temas etmek istiyorum. Bunlardan ilki halkımızın büyük bir çoğunluğu diş çürüğünün genetik olduğu düşünmektedir. Çürük ancak yukarıda anlattığım şekilde oluşmaktadır. Genetik olarak çocukların, diş ve tükrük yapılarını anne, babalarından aldıkları doğrudur. Ama bir ailedeki biraylerin hepsinde çürük olmasının sebebi genetikten çok ailedeki herkesin aynı tip gıdaları yemesi ve ağız-diş bakımı alışkanlıklarının aynı olmasıdır. Çürüğe dayanıklı olmayan bir diş etkili bir hijyen alışkanlığı ile yıllarca çürümeden ağızda kalabilir.
Bir diğer yanlış bilinen nokta da bir dişteki çürüğün komşu dişe de bulaştığı fikridir. İki dişin birbirine temas alanında yiyecek artıklarının kalmasına bağlı bir çürük gelişiyorsa, elbette ki komşu diş de buradaki asit ataklarından etkilenecektir. Yani çürük bir dişten diğerine atlamaz.
Dişlerinizin ve gülüşünüzün hep ışıldaması dileğiyle.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Diş Çürüğüyle Başa Çıkmanızın Yolları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dt.Aykut TAŞKIN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dt.Aykut TAŞKIN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
