2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Gebelikte Şeker Hastalığı (Gebelik Diyabeti, Gestasyonel Diyabet)
MAKALE #18868 © Yazan Dr.Yeşim KARA | Yayın Ekim 2017 | 3,190 Okuyucu
Gebelik diyabeti (gestasyonel diyabet), hamilelik döneminde gelişen veya ilk kez gebelikte teşhis edilen şeker hastalığı türüdür. Şeker hastalığının diğer biçimleri gibi yüksek kan şekeri düzeyleri ile seyreder.

Çoğu zaman, gestasyonel diyabet gebeliğin ikinci üç aylık döneminde meydana gelen geçici bir hastalıktır ve doğum sonrası kendiliğinden düzelir.Ancak, gestasyonel diyabet geçirmiş kadınlar, doğumdan sonra yakından izlenmelidir çünkü hayatlarında daha sonra diyabet gelişme ihtimalleri daha yüksektir. Gebelik diyabeti nedeniyle takipte olan hastaların, doğumu takiben ikinci ayın sonunda diyabet riski için tekrar değerlendirilmeleri gerekir.

Yapılan çalışmalarda gebelik diyabetinin ortalama sıklığı % 4-10 aralığındadır.

Belirtiler

Gestasyonel diyabetli kadınların şikayetleri hafif, yaşamı tehdit edici olmayan, çoğunlukla anormal kan şekeri seviyeleri ile ilgilidir ve yorgunluk, açlığa tahammülsüzlük, aşırı susama ve sık idrara çıkma şikayetleri ile belirti verebilir veya tamamen sessizdir.

Sebepler

Gebelik sırasında kadın vücudunda birçok hormonun salgılanması değişiklik gösterir. Plasentadan salgılanan bazı hormonlar vücutta insüline benzer etki göstermeye başlarlar; bunun sebebi, gebelik sırasında annenin vücudundaki şekeri, gelişmekte olan bebeğe daha uygun hale getirmeye yardımcı olmaktır. Bu hormonların da etkisiyle bazı gebeliklerde özellikle 24. haftadan sonra insülin direnci durumu oluşur. İnsülin hormonu, plasentadan belirgin şekilde geçmez ancak annede artan kan şekeri nedeniyle bebeğin pankreasında daha fazla insülin üretilmeye başlanır. İnsülin anabolizan yani büyümeye yardımcı, özümlemeye yardımcı bir hormondur. Bozulan bu şeker dengesi nedeniyle bebek, büyümek ve gelişmek için ihtiyaç duyduğu enerjiden daha fazla aldığı için, ekstra enerji yağ olarak depolanır.

Bu makrozomiye -iri- bebeğe neden olabilir. Makrozomili bebekler anne karnında ani ölüm, amnion sıvısı artışı, doğum sırasında omuz hasarı da dahil olmak üzere kendi sağlık sorunları ile karşı karşıya kalırlar. Bebeğin pankreası tarafından ekstra insülin yapılmasından ötürü, yenidoğanların doğumda çok düşük kan glukozu seviyeleri olabilir ve aynı zamanda solunum sorunları için daha yüksek risk altındadır. Aşırı insüline sahip bebekler, obezite ve tip 2 diyabet için risk altındaki yetişkinler gibi risk altındaki çocuklar haline gelir.


Gebelik diyabeti için risk faktörleri
• Obezite
• Anne yaşının 40’dan büyük olması
• Glukozüri
• Daha önce tespit edilmiş glukoz yüksekliği (prediyabet) öyküsü
• Önceki gebeliklerde gestasyonel diyabet teşhisi almış olmak
• Birinci derece akrabalarda diyabet
• Makrozomik (iri) bebek doğurmak
• PKOS (Polikistik Over Sendromu)
• Kortikosteroid ve antipsikotik ilaç kullanmak


Teşhis
Anne adayının sağlığını korumak ve ayrıca ileride gelişebilecek tip 2 diyabet ve insülin direnci açısından riskli kadınları izleyebilmek için Türk toplumunda -riski olsun olmasın- tüm gebelerde 24-28. haftalarda gestasyonel diyabet (GDM) araştırması yapılmalıdır. GDM taraması için 50 g glukozlu ön tarama testi yaklaşımı benimsenmelidir.
Her gebe kadının gebeliğinin teşhis edildiği ilk muayenesinde risk değerlendirmesi yapılmalı ve açlık kan şekeri ölçümü yapılmalıdır.
Yüksek risk gruplarından birine dahil gebelerde, standart diyabet taramasının yapılacağı haftayı beklemeden gebeliğin başlangıcında açlık kan şekeri düzeyi ölçülmeli, gerekli görüldüğünde OGTT (oral glukoz tolerans testi) yapılarak gebe olmayanlardaki gibi yorumlanmalı ve test negatif ise daha sonraki üçer aylık dönemlerde gerektiğinde tekrarlanmalıdır.

OGTT’YE HAZIRLIK VE TESTİN YAPILMASI
OGTT sırasında dikkate alınması gerekli bazı kurallar aşağıda belirtilmiştir:

• Testten önce, en az 3 gün yeterli miktarda karbonhidrat (≥150 g/gün) alınmalı ve mutad fizik aktivite yapılmalıdır.
• Test en az 8 saatlik açlık sonrası sabah uygulanır.
• Testten önceki akşam 30-50 g karbonhidrat içeren bir öğün tüketilmesi önerilir.
• Test öncesinde ve sırasında su içilebilir, ancak çay/kahve gibi içecekler veya sigara içilmesine müsaade edilmez.
• Test sırasında kişinin istirahat halinde olması gerekir.
• Karbonhidrat toleransını bozan ilaçların kullanılması, inaktivite ve akut/kronik enfeksiyon gibi durumlarda OGTT yapılmamalıdır
• Açlık kan örneği alındıktan sonra standart olarak 75 g anhidrözglukoz veya 82.5 g glukozmonohidrat 250-300 ml su içinde eritilip 5 dakika içinde içirilir. .
• Glukozlu sıvının içilmeye başladığı an, testin başlangıcı kabul edilir. Bu noktadan 2 saat sonraki kan örneği alınır. * kaynak: TEMD


Risk faktörlerine göre bazı durumlarda bu testler daha erken haftalarda istenebilir. Dünya Sağlık Örgütü kılavuzlarında 24-28. haftalar arası 50 gr glukoz ile açlık ve 1. saat şeker ölçümleri anormal çıkan gebelere ikinci bir test önerilir. 50 gr şeker tarama testi bozuk çıkan kadınların bir kısmında gebelik diyabeti kesin teşhis edilir (ortalama üçte biri). Bu sebeple tarama testi anormal çıkan bir gebe hasta için ikinci bir yükleme testi gereklidir.
Bir kez gebelik diyabet tanısı konulan kadınların hayatlarında daha sonra% 60 oranında bir Tip 2 diyabet gelişme riski vardır. Doğum sonrası 6-12. haftalarda glukoz tolerans testi tekrarlanmalı ve sağlıklı bir diyet ve yaşam tarzı sağlamaya özen gösterilmelidir. Yüksek riskli bireylerde doktorun uygun gördüğü durumlarda gerekirse bu testin 3 yılda bir tekrarlanması gerekebilir.

Gestasyonel diyabet tedavi edilmezse, fiziksel olarak bebek daha büyük doğar. Gestasyonel diyabet, özellikle gebeliğin ikinci üç ayından itibaren plasentadan salgılanan hormonların da insülin direncine katkıda bulunması sebebiyle anne karnındaki bebeğin organ gelişimi büyük oranda tamamlandıktan sonra ortaya çıkar. Dolayısıyla annede gebelik diyabeti teşhis edilmesi bebekte organ oluşumunu bozmaz. Ancak, anne karnındaki bebek için de, anne için de , doğum sırasında ve sonrasında bebek için de önemli sorunlar yaratır.
Büyük bir bebek anne için doğum travmasına neden olabilir. Doğumdan sonra yenidoğan düşük kan şekeri, solunum sıkıntısı sendromu ve sarılık riski altındadır. Buna ek olarak, yaşamın ilerleyen dönemlerinde obezite, diyabet, metabolik sendrom için risk ile karşı karşıya kalabilir.

Peki, gebelik diyabeti tanısı konulduğunda tedavi planımız ne olmalıdır? Gebelik diyabetini yönetmede ilk adım hastanın diyetisyen ile görüşmesini sağlayarak bir yandan anne karnındaki bebeğin gelişimine destek olacak, bir yandan anne adayının kan şekeri seviyelerini düşürmek için fizik özelliklerine göre bir beslenme programı oluşturulmasını sağlamaktır. Bunun yanında düzenli fiziksel aktivite aynı zamanda kan şekeri düzeylerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.

Kan şekeri düzeyleri tek başına diyetle ve egzersizle kontrol altına alınamıyorsa, anne adayının kan şekeri düzeylerini düşürmek için ilaç kullanmaları gerekebilir. Gebelik diyabetinde tedavi seçenekleri tekli yada çoklu insülin tedavisinden ibarettir. Gebelik diyabeti olan anne adaylarının birçoğu tek başına diyet ve egzersizin kan şekerini düşürmeye yetmediği zamanlarda doktorun önerdiği insülin tedavisi programından korkarlar. Korkularının başka bir sebebi de insülin tedavisi aldıkları takdirde bebeğe de şeker hastalığı geçme endişesidir. Aksine, gebelik diyabeti tedavi edilmediği zaman bebeği doğum sonrası sağlıksız bir hayat beklemektedir. Bu nedenle, insülin tedavisi önerilen anne adaylarının bu tedaviyi korkmadan kabul etmeleri ve uygulamaları önemlidir.

Gebelik diyabeti teşhis edilen anne adaylarında açlık ve tokluk kan şekeri düzeylerinin kişiye özel olmakla birlikte Amerikan Diyabet Cemiyeti'nin önerdiği hedefler şöyledir:

Yemekten önce (preprandial): 95 mg/dl veya daha düşük
Yemekten 1 saat sonra: 140 mg/dl veya daha düşük*
Yemekten 2 saat sonra: 120 mg/dl veya daha düşük


* Gebelik diyabetinde Türk endokrin ve Metabolizma Derneği, yemek sonrası 1. saat glukoz düzeyini esas almamızı önermektedir

Tedavi planlarımızın amacı, sağlıklı bir gebelik ve doğum süreci ile birlikte dünyaya gelen bebeğin ileriki yaşlarında sağlığının idame ettirilmesidir. Gebelik sırasında hastanın hem diyabetiyle ilgilenen doktorunu hem de jinekoloğunu sık sık görmesi gerekir. Böyle davranılması hem annenin kendisinin hem de bebeğinin sağlığını koruması bakımından çok önemlidir.


Gestasyonel diyabet anne adayları için endişe kaynağı olmasına rağmen iyi haber şu ki siz ve doktorunuz, doğum uzmanınız ve diyetisyeniniz, kısaca sağlık ekibiniz yüksek kan şekeri seviyenizi düşürmek için birlikte çalışmaktadır ve bu yardımla, endişenizi sizin için sağlıklı bir hamileliğe dönüştürebilir ve bebeğiniz için sağlıklı bir başlangıç ​​yapabilirsiniz.

Gestasyonel Diyabet - Doğum Sonrası

Hamileliğin ardından gestasyonel diyabet genellikle ortadan kaybolur. Ancak bir kez gestasyonel diyabet geçirdiğinizde, gelecekteki gebeliklerde ortalama yüzde 60-70 diyabet riski altında olursunuz..

Bununla birlikte, birkaç kadında gebelik esnasında tip 1 veya tip 2 diyabet ortaya çıkmaktadır. Gebelik diyabetinin aksine, bu hastalar doğum sonrası diyabet tedavisine devam edilmesi gereken gruptadır. Hem Gestasyonel diyabet hem tip 2 diyabet insülin direnci içerir. Bazı temel yaşam tarzı değişiklikleri, gestasyonel diyabet sonrası diyabetin önlenmesine yardımcı olabilir.

Kilo kontrolü:
İdeal vücut ağırlığınızın % 20'sinden fazla mısınız? Birkaç kilo kaybetmekle bile tip 2 diyabet gelişmesini önlemenize yardımcı olabilirsiniz.

Sağlıklı gıda seçimi yapma: Taze meyveler ve sebzeler de dahil olmak üzere çeşitli gıdalar yiyin, günlük basit şeker ve yağ tüketimini sınırlandırmak ve porsiyon boyutunuzu izlemek gibi basit günlük talimatları uygulayın. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, diyabet ve diğer sağlık sorunlarının önlenmesinde uzun süreli bir savunma olabilir. Özellikle kan şekerinde ani dalgalanmalar yapan basit şeker içeren gıdalardan uzak durun.

Egzersiz:
Düzenli egzersiz vücudun ekstra insülin olmadan glukoz kullanmasını sağlar. Bu, insülin direnciyle mücadeleye yardımcı olur ve diyabetli insanlara egzersizi faydalı kılan şeydir. Doktorunuza danışmadan egzersiz programına asla başlamayın.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Gebelikte Şeker Hastalığı (Gebelik Diyabeti, Gestasyonel Diyabet)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Yeşim KARA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Yeşim KARA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Yeşim KARA Fotoğraf
Dr.Yeşim KARA
Kırklareli
Doktor "İç Hastalıkları - Dahiliye "
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Yeşim KARA'nın Makaleleri
► Gebelikte Diyabet (Gebelik Şekeri) Op.Dr.Volkan Serhat DEDE
► Gebelikte Şeker Hastalığı Prof.Dr.Alparslan BAKSU
► Diyabet (Şeker Hastalığı) Diyeti-Diyabette Beslenme ÇOK OKUNUYOR Prof.Dr.Metin ÖZATA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Gebelikte Şeker Hastalığı (Gebelik Diyabeti, Gestasyonel Diyabet)' başlığıyla benzeşen toplam 42 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:56
Top