2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklarda Osteoporoz (Kemik Erimesi)
MAKALE #2155 © Yazan Doç.Dr.Ergun ÇETİNKAYA | Yayın Ocak 2009 | 34,974 Okuyucu
ÇOCUKLARDA OSTEOPOROZ

Kemikte mineral yoğunluğunun azalması olarak tanımlanabilen osteoporoz , çocukluk ve adölasan yaş grubunun en önemli sorunlarından biridir.

Osteoporoz kemiğin belli bir bölgesinde kemik mineral yoğunluğunun (KMY) - 2.5 standart sapmanın altında olmasıdır. Çocuklarda bu değer yaş ve cinse göre z-skoru olarak belirtilir. Osteopeni ; yani kemik mineral yoğunluğunun daha az oranlarda bozulması ise z- skorunun – 1.1 ile -2.4 standart sapma arasında olduğu durumu ifade eder.

Aslında ileri yaşların bir sağlık sorunu olarak osteoporoz ; çocukluk döneminde kazanılan riskin bir yansımasıdır. Çünkü , kemik kütlesinin önemli bir kesimi çocuklukta ve özellikle adölesan döneminde kazanılmaktadır. Bu dönemdeki çocukların günlük hayatlarında tükettikleri yüksek karbonhidrat içeren içecekler ve meyve suları, normalde günlük almaları gereken 1300 mg lik kalsiyum ihtiyaçlarını, emilimi % 55-70 azaltarak bozmaktadır. Aşırı kola tüketimi ve yüksek fosfat içerikli gıdalar kemik mineralizasyonunu bozarak özellikle kızlarda osteoporoza yol açarlar. İyi bir kemik metrik sentezi için aynı zamanda yeterli protein , Vitamin-C ve Vitamin-K alımı da gereklidir. Son yıllarda çocukların sedenter yaşam şekli yani televizyon ve video karşısında geçirilen saatler , bilgisayar başında hareketsiz geçen zamanlar çocukların daha obez olmasına yol açtığı gibi kemik mineralizasyonu da etkilemekte ve bu çocukların kemikleri osteopenik hatta osteoporotik hale gelmektedir.

Osteoporoz patogenezinde genetik yatkınlığa; beslenme , hormonlar ve çevresel faktörler ile yaşam tarzının katkısı son derece önemlidir. Adölesan dönemde en fazla kemik kitlesi kazanımı genetik ve yapısal faktörlerle olur. Beyaz ırkta ve Asya kökenlilerde osteoporozun daha çok görüldüğü rapor edilmektedir. Yapısal faktörler arasında aile öyküsünün olması, aşırı zayıf ya da kilolu olma, ergenliğin başlama yaşı sayılabilir. Genetik olarak duyarlı kişilerde kötü çevresel faktörler riskin daha da artmasına neden olur. Bu çerçevede beslenmenin osteoporoz oluşumunda etkisi çok önemlidir.

Osteoporozun önlenmesi için çocukluk yaş grubunda başlamak üzere kalsiyum ve D– vitamini alımı belli düzeylerde olmalıdır. Optimal bir beslenme ile kalsiyum alımı :
  • İlk 6 ay : : 250 – 330 mg / gün
  • 6 ay – 1 yaş arası : 400 – 700 mg / gün
  • 1 – 10 yaş arası : 800 mg / gün
  • Adölesan : 1200 – 1500 mg / gün
  • Erişkin : 1000 – 1200 mg / gün ; olmalıdır.
Kalsiyum yanısıra günlük 400 ünite D–vitamini ve yeterli güneş ışığı almak çok önemlidir.
Besinlerden ; 1 su bardağı süt veya yoğurtta 270 – 300 mg kalsiyum varken 1, 5 kibrit kutusu büyüklüğünde kaşar peyniri veya 5 kibrit kutusu büyüklüğünde beyaz peynirde de aynı miktarda kalsiyum bulunur.

Hormonlardan ; Büyüme hormonu , leptin , IGFI-I , IGF-II , PTH , Tiroid hormonları , E2 ve kortizon kemik formasyonunu veya rezorbsiyonunu etkileyerek kemik mineral yapısının oluşmasında önemli rol alırlar.



Çocuklarda Osteoporoz Nedenleri :
1 ) Prımer
a) osteogenesis imperfekta
b) İdyopatik osteoporoz
2 ) Sekonder
a) Endokrin nedenler
- Hipogonadism
- Hipertiroidism
- Cushing Hast
- Hiperkalsiüri
- Hiperparatiroidi
- D-vit eksikliği
- Büyüme Hormonu Eksikliği


b) Hematolojik nedenler
: Multipl myeloma
: Lösemi - lenfoma
: Hemolitik anemi
: Polistemi
c) Bağ dokusu hastalıkları
: Ehler – Danlos
: Marfan send.
: Homosistinüri
: Romatoid Artrit

d) Gastrointestinal Sistem Hastalıkları
: Malahsorbsiyon
: Anoreksi
: Hepatobilier Hast.
: Akalazya
e) İlaçlar
:Kortizon , Heparin , Antikonvülsan ilaçlar , MTX , Siklosparin , LT4
f ) Immobilizasyon


OSTEOPOROZUN ÖNLENMESİ
  1. Tüm yaş gruplarında kemik kütle kazanımına destek olacak uygun beslenme , yeterli kalsiyum ve D- vit alımı sağlanmalı
  2. Kolalı içeceklerin yerine süt içilmesi sağlanmalı
  3. Fiziki aktivite yaşam boyunca sürdürülmeli
  4. Ergenlik gecikmesinde neden yapısal bile olsa ergenliğin indiklenmesinde geç kalınmamalı
  5. Adölesan dönemde ve tüm yaşam boyunca sigara , alkol ve aşırı kahve tüketiminden uzak durulmalı
  6. Tv – video – bilgisayar ile geçirilen saatleri kısıtlamalı
  7. Yer çekimine karşı yapılan şıçramalı hareketler arttırılmalı (basketbol, ip atlama gibi)
  8. Aşırı zayıflık ve şişmanlık gibi durumlar engellenmeli
  9. Sekonder osteoporoz geliştirebilecek hastalığı olanlar ve osteoporoz yapıcı ilaç kullananlar yakından takip edilmelidir.


TEDAVİ :



Osteoporoz tedavisinde optimal amaç kırık oluşmasının önüne geçmektir. Dolayısıyla öncelikle yapılması gereken kemik kırılma riskinin hangi safhada olduğunun kemik mineral dansitesini ölçerek belirlemektir. Tedavide kullanılan ilaçlar kemik yıkımını azaltıcı yani osteoklastik aktiviteyi azaltıcı etkilere sahiptir. Bugün için bifosfonat grubu ilaçlar çocukluk yaş grubunda ve adölesanlarda tercih edilen gruptur.Ağır kırıklarla giden ve doğuştan kemiklerle kırıklarla seyreden osteogenesis imperfecta denilen, halk arasında cam bebek hastalığı olarak da bilinen durumda ise damar yoluyla pamidronat tedavisi uygulanmaktadır.







OSTEOGENEZİS İMPERFECTA



Bu hastalık yaygın kemik erimesi, kemik kırıkları ve iskelet deformiteleri ile seyreden kalıtsal bir hastalıktır. Klinik olarak dğuştan olan ve sonradan olan olmak üzere 2 tipi varken, genetik geçişine göre 4 farklı grupta incelenir:

Tip 1 : Gözün beyaz kısmının mavi olması(mavi sklera), diş bozukluklarının nadir olması, kemik deformitelerinin ağır olmaması ve kırığın genellikle 1 yaştan sonra görülmesi ile karakterizedir.
Tip 2 : Otozomal ressesif geçer. Hamilelik döneminde kırıklar başlar.Ağır klinik gösteren formdur. Perinatal dönemde ölümcül seyir gösterir.
Tip 3 : Doğumdan itibaren kırık görülebilir. Ağır deformite yapar. Mavi sklera hafif olup, olsa bile yaşla açılır. İşitme kaybı ve diş bozuklukları sık görülür.
Tip 4 : Kemik deformitesi orta veya hafif derecededir. Mavi sklera yoktur. İşitme kaybı nadirdir ve diş bozuklukları sık görülür.
Osteogenezis imperfecta hastalığı yaklaşık 20000 de 1 görülür. Konjenital yani doğuştan olan formlarında hastalar genellikle minör travmalardan sonra meydana gelen kırık yakınması ile başvurur. Omurgalarda osteoporoz sık görülür. Eğer çok sık kemik kırığı olursa zamanla vücutta eğrilikler ve amorf görünüm oluşur. Uzun süre hareketsiz kalmak hastalığın kliniğini daha da ağırlaştırır. Tedavide son yıllarda damar yoluyla verilen pamidronat adlı ilacın değişik kliniklerde olumlu sonuçlar verdiği ve hastaların kırık riskini azalttığı rapor edilmiştir.





İDYOPATİK JUVENİL OSTEOPOROZ



Bu hastalık osteogenezis imperfecta hastalığının sonradan çıkan formu ile karışabilir. Genellikle ergenlik başlama dönemlerinde veya ergenlikten hemen önce başlar. Bu hastalar sırt ağrısı ve yürüme güçlüğü şikayetleri ile başvururlar. Hastalığın sebebi belli olmamakla beraber kemik formasyonunda problem olduğu düşünülmektedir. Spontan iyileşmeler rapor edilmiştir. Eğer hastalığa bağlı olarak çocukta haraketsiz kalma eğilimi fazla ise idrarda kalsiyum atılımının arttığı ve böbreklerde taş oluşum riskinin arttığı bilinmektedir.

Tedavide bifosfonat ve pamidronat grubu ilaçlar kullanılırken fizyoterapi tedavinin bir parçası olmalıdır.



Doç.Dr.Ergun ÇETİNKAYA
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklarda Osteoporoz (Kemik Erimesi)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Doç.Dr.Ergun ÇETİNKAYA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Doç.Dr.Ergun ÇETİNKAYA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     3 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ergun ÇETİNKAYA Fotoğraf
Doç.Dr.Ergun ÇETİNKAYA
Ankara
Doktor "Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi9 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Doç.Dr.Ergun ÇETİNKAYA'nın Yazıları
► Kemik Erimesi - Osteoporoz Prof.Dr.Metin ÖZATA
► Menopoz ve Osteoporoz(Kemik Erimesi) Dr.Derya Zerrin GÖKAY
► Menopoz ve Kemik Erimesi (Osteoporoz) Prof.Dr.Metin ÖZATA
► Erkeklerde Osteoporoz (Kemik Erimesi) Prof.Dr.Metin ÖZATA
► Menopoz ve Osteoporoz Op.Dr.Verda TUNÇBİLEK
► Osteoporoz ve Beslenmenin Önemi Prof.Dr.Elif AKALIN
► Kemik Kaynaklı Bel Ağrıları Prof.Dr.Hasan Çağlar UĞUR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Çocuklarda Osteoporoz (Kemik Erimesi)' başlığıyla benzeşen toplam 37 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Erken Ergenlik Haziran 2010
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


10:41
Top