Çocuk Yetiştirmede Öneriler
MAKALE #2388 © Yazan Psk.Dnş.Betül NAZLISÖZ | Yayın Şubat 2009 | 4,387 Okuyucu
Sevgili Anne Babalar;
Çocuğunuz sürekli bir büyüme ve değişme içindedir. Sizin çocuğunuz olsa da sizden ayrı bir kişilik geliştirmektedir. Onu tanımaya ve anlamaya çalışın.
Çocuğunuz yaşamı deneme ve taklit metodu ile öğrenir. Ona ayak uydurmakta zorluk çekebilirsiniz. Onu oyunda, arkadaşlıkta ve uğraşlarında özgür bırakın. Onu her yerde ve her zaman koruyup kollamayın. O zaman çocuğunuz hep çocuk kalmak ister. Çocuksu davranışlar sergiler.
Her istediğini, istediği zaman elde edemeyeceğini ona öğretin. Ona, yerli yersiz söz vermeyin. Sözünüzü tutamazsanız size olan güveni azalır. Çocuğunuza karşı kesin ve kararlı davranmaktan çekinmeyin.
Yoldan saptığını görünce onu sınırlayın. Koyduğunuz kurallar ve yasakları ona, “aile kuralı” olarak benimsetin. Çünkü hiç kısıtlanmayan çocuklar ne yapacaklarını şaşırırlar. Ona karşı tutarsız davranışlar sergilemeyin. Çünkü çocuğunuz, tutarsız davranışlarınız karşısında hem bocalar hem de tutarsızlıktan yararlanır.
Çocuğunuza sürekli nasihat vermeyin. Çocuklar nasihatlerden çok davranışlarınızdan etkilenir. Bununla beraber yanlış yapmaktan korkmayın. Çünkü çocuklar, yanlışları çabuk unutup doğruları öğrenebilirler. Aranızdaki saygı ve sevgiyi özenle koruyun. Ona karşı sevgi ve saygınızın azaldığını görmek çocuğunuzu yaralar ve tedirgin eder.
Çok konuşup çok bağırmayın. Çünkü çocuklar yüksek sesle konuşulanı pek duymazlar. Yumuşak ve kesin sözler, onlarda daha çok iz bırakır. “ben senin yaşında iken....” türünden sözlere pek kulak asmazlar.
Çocuğunuz kendinizle özdeşleştirmeyiniz. Onu olduğu gibi kabul edin. Çocuğunuza yanılma payı bırakın, küçük yanılgılarını büyük suçmuş gibi başına kakmayın.
Çocuğu korkutup sindirerek, suçluluk duygusu aşılayarak usandırmak doğru değildir. Yaramazlıkları için onu kötü çocukmuş gibi yargılamayın. Yanlış davranışlarını düzeltin fakat ceza vermeden önce onu mutlaka dinleyin. Suçunu aşan cezalar vermeyin.
Onu dinleyin. Çünkü öğrenmeye en yatkın olduğu zamanlar, soru sorduğu zamanlardır. Açıklamalarınız kısa ve özlü olsun. Gerçekleri söyleyin, soru sorma şevkini kırmayın ve özenle cevaplandırın.
Çocuğunuzu yeteneklerinin üstündeki işlere zorlamayın, başarabileceği işler için güdüleyin. Ona, güvendiğinizi belli edin, onu destekleyin, çabasını övün.
Onu başkalarıyla kıyaslamayın, umutsuzluğa kapılmasın. Yaşının üstünde olgunluk beklemeyin.
Bütün kuralları birden öğretmeye kalkmayın. Öğrenmesi için zaman tanıyın. Dürüst davranmadığı zaman, çok fazla üstüne gitmeyin. Onu, yalan söylemeye sevk etmeyin.
Sizi çok bunaltsa da soğukkanlılığınızı yitirmeyin. Kızabilirsiniz, ama onu aşağılamayın. Yoksa o da sizi yabancıların yanında güç duruma düşürebilir.
Çocuğunuza haksızlık ettiğinizi fark ettiğinizde, bunu ona açıklamaktan korkmayın. Açıklamalarınız, sizi ona yakınlaştırır. Bunu zayıflık olarak görmeyin ve kullanmasından korkmayın.
Ondan “örnek çocuk” olmasını beklemeyin, çünkü o sizden “kusursuz” olmanızı beklemiyor. Sevecen ve anlayışlı olmaya çalışın.
Çocuğunuza zorla yemek yedirmeye çalışmayın. Yemek yedirirken rahat davranın ve sağlıklı yiyecekleri alternatif olarak sunun. Çocuğunuz onlar arasından seçim yapacaktır. Çocuğunuzun yeme isteğini yükseltin. Sevdiğinden emin olduğunuz yemek çeşitlerini mutlaka sofrada bulundurun. Yemek saatinden önce abur cubur şeylerle karnını doyurmayın. Yemek saatinde acıkmış olarak sofraya gelmesini sağlayın. Abur cubur gıdaları yemeklere rüşvet olarak kullanmayın. Ayrıca yemeklerin görüntüsünün iştah açıcı olmasına da dikkat edin. Yemek saatlerinin bütün ailenin zevk aldığı bir zaman dilimi olmasını sağlayın.
Çocuklar dövüşür, atışır ve kavga eder. Kavgayı önleyemezsiniz ama onunla baş etmek ya da daha aza indirmek sizin elinizdedir. Çocuklar genellikle günün belli saatlerinde ve belli durumlarda kavga ederler. Kavganın gerçek nedenini saptamak için ailenizi çok iyi gözlemleyin ve bunlara çözüm bulmaya uğraşın. Çocuklarınız kavga ettiklerinde hakemlik yapmayın. “Kim başlattı?” vb. Sözlerle tartışmanın içine girmeyin. Onlarla kavgalarla baş etme sorumluluğunu verin. Odadan çıkın, sizi kullanmalarına izin vermeyin. Ancak olayın kötüye gittiği durumlarda araya girin, birbirlerine zarar vermelerini engelleyin.
Unutmayın; olayın ne kadar dışında kalırsanız çocuklarınız da kendi aralarındaki anlaşmazlıkları çözmede o kadar üretken olacaklardır. Çocuklarınıza sevgilerini birbirlerine göstermenin yollarını öğretin.
Çocuklarınız, zaman zaman şiddet duygusuna kapılabilirler. Bunu engelleyemezsiniz. Ama şiddet içeren davranışlarını engelleyebilirsiniz. Bunun için çevreyle ilişkilerinde şiddet hareketlerine sapmalarını engelleyecek kurallar koyun ve bunları ödün vermeden uygulayın.
Şiddet duygularını bastırmayın, size duygularını dökmesine fırsat verin. Böylece onu rahatlatmış olursunuz. Böylece, çocuğun içinde usul usul gelişen şiddet ve nefret duygusunun önünü almış olursunuz.
Küçük yaşlarda, çocuklarınıza kitap sevgisini kazandırmaya çalışın. Çünkü çocuklar 0-6 yaşta ne almışlarsa 70 yaşında da o birikimi taşırlar. Kitaba karşı ilk ilgi ve merakın uyanması, okuma öncesi döneme rastlar. Çocuğun eline verilen bol renkli, resimli kitaplar, anlatılan çeşitli öyküler, masallar, oyun oynama düşlerine seslenen dizeler, tekerlemeler bu dönemde çok önemlidir.
Çocuğun eline resimli bir kitap alıp, kendi kendine yüksek sesle bir şeyler okuyup anlatıyor gibi yapması, çözemediği gizemli harflerin ardında çeşitli dünyaların olduğunu, kavradığını gösterir. Okumayı öğrendikten sonra, harflerin ötesindeki heyecan uyandırıcı, şaşırtıcı renkli dünyaları kimsenin yardımı olamadan kendi kendine çözümlemeye başlar. Artık kitap okumak, çocuk için vazgeçilmez bir alışkanlıktır.
Düşünerek, benimseyerek, özümseyerek okumak, bireyin hayat görüşünü belirler. Çocuklarınızın sevgi, dostluk, barış ve iyi değerleri içeren kitapları okumasını sağlayın. Vurdulu, kırdılı, ezberciliğe dayanan, kin ve nefret konulu kitapları okumalarına izin vermeyin.
Çocuk kitaplarında çevre, barış, eğitim, sevgi, kadın erkek eşitliği, insan hakları, kuşaklar arası çatışma, geleneklerle hesaplaşma gibi kavramlara yer verilmelidir. Kitaplar, bağnazlık ve önyargıdan uzak olmalı, ırk üstünlüğü ve din ayrımı gibi inançlar aşılamamalı, yurt sevgisini ve ulusal değerleri vurgulamalıdır. İnsan çocuğa olumlu ve olumsuz yönleri ile tanıtılmalı, katı kurallar yerine insani değerler, hoşgörü ve esneklik esas alınmalıdır.
Çocuğunuz sürekli bir büyüme ve değişme içindedir. Sizin çocuğunuz olsa da sizden ayrı bir kişilik geliştirmektedir. Onu tanımaya ve anlamaya çalışın.
Çocuğunuz yaşamı deneme ve taklit metodu ile öğrenir. Ona ayak uydurmakta zorluk çekebilirsiniz. Onu oyunda, arkadaşlıkta ve uğraşlarında özgür bırakın. Onu her yerde ve her zaman koruyup kollamayın. O zaman çocuğunuz hep çocuk kalmak ister. Çocuksu davranışlar sergiler.
Her istediğini, istediği zaman elde edemeyeceğini ona öğretin. Ona, yerli yersiz söz vermeyin. Sözünüzü tutamazsanız size olan güveni azalır. Çocuğunuza karşı kesin ve kararlı davranmaktan çekinmeyin.
Yoldan saptığını görünce onu sınırlayın. Koyduğunuz kurallar ve yasakları ona, “aile kuralı” olarak benimsetin. Çünkü hiç kısıtlanmayan çocuklar ne yapacaklarını şaşırırlar. Ona karşı tutarsız davranışlar sergilemeyin. Çünkü çocuğunuz, tutarsız davranışlarınız karşısında hem bocalar hem de tutarsızlıktan yararlanır.
Çocuğunuza sürekli nasihat vermeyin. Çocuklar nasihatlerden çok davranışlarınızdan etkilenir. Bununla beraber yanlış yapmaktan korkmayın. Çünkü çocuklar, yanlışları çabuk unutup doğruları öğrenebilirler. Aranızdaki saygı ve sevgiyi özenle koruyun. Ona karşı sevgi ve saygınızın azaldığını görmek çocuğunuzu yaralar ve tedirgin eder.
Çok konuşup çok bağırmayın. Çünkü çocuklar yüksek sesle konuşulanı pek duymazlar. Yumuşak ve kesin sözler, onlarda daha çok iz bırakır. “ben senin yaşında iken....” türünden sözlere pek kulak asmazlar.
Çocuğunuz kendinizle özdeşleştirmeyiniz. Onu olduğu gibi kabul edin. Çocuğunuza yanılma payı bırakın, küçük yanılgılarını büyük suçmuş gibi başına kakmayın.
Çocuğu korkutup sindirerek, suçluluk duygusu aşılayarak usandırmak doğru değildir. Yaramazlıkları için onu kötü çocukmuş gibi yargılamayın. Yanlış davranışlarını düzeltin fakat ceza vermeden önce onu mutlaka dinleyin. Suçunu aşan cezalar vermeyin.
Onu dinleyin. Çünkü öğrenmeye en yatkın olduğu zamanlar, soru sorduğu zamanlardır. Açıklamalarınız kısa ve özlü olsun. Gerçekleri söyleyin, soru sorma şevkini kırmayın ve özenle cevaplandırın.
Çocuğunuzu yeteneklerinin üstündeki işlere zorlamayın, başarabileceği işler için güdüleyin. Ona, güvendiğinizi belli edin, onu destekleyin, çabasını övün.
Onu başkalarıyla kıyaslamayın, umutsuzluğa kapılmasın. Yaşının üstünde olgunluk beklemeyin.
Bütün kuralları birden öğretmeye kalkmayın. Öğrenmesi için zaman tanıyın. Dürüst davranmadığı zaman, çok fazla üstüne gitmeyin. Onu, yalan söylemeye sevk etmeyin.
Sizi çok bunaltsa da soğukkanlılığınızı yitirmeyin. Kızabilirsiniz, ama onu aşağılamayın. Yoksa o da sizi yabancıların yanında güç duruma düşürebilir.
Çocuğunuza haksızlık ettiğinizi fark ettiğinizde, bunu ona açıklamaktan korkmayın. Açıklamalarınız, sizi ona yakınlaştırır. Bunu zayıflık olarak görmeyin ve kullanmasından korkmayın.
Ondan “örnek çocuk” olmasını beklemeyin, çünkü o sizden “kusursuz” olmanızı beklemiyor. Sevecen ve anlayışlı olmaya çalışın.
Çocuğunuza zorla yemek yedirmeye çalışmayın. Yemek yedirirken rahat davranın ve sağlıklı yiyecekleri alternatif olarak sunun. Çocuğunuz onlar arasından seçim yapacaktır. Çocuğunuzun yeme isteğini yükseltin. Sevdiğinden emin olduğunuz yemek çeşitlerini mutlaka sofrada bulundurun. Yemek saatinden önce abur cubur şeylerle karnını doyurmayın. Yemek saatinde acıkmış olarak sofraya gelmesini sağlayın. Abur cubur gıdaları yemeklere rüşvet olarak kullanmayın. Ayrıca yemeklerin görüntüsünün iştah açıcı olmasına da dikkat edin. Yemek saatlerinin bütün ailenin zevk aldığı bir zaman dilimi olmasını sağlayın.
Çocuklar dövüşür, atışır ve kavga eder. Kavgayı önleyemezsiniz ama onunla baş etmek ya da daha aza indirmek sizin elinizdedir. Çocuklar genellikle günün belli saatlerinde ve belli durumlarda kavga ederler. Kavganın gerçek nedenini saptamak için ailenizi çok iyi gözlemleyin ve bunlara çözüm bulmaya uğraşın. Çocuklarınız kavga ettiklerinde hakemlik yapmayın. “Kim başlattı?” vb. Sözlerle tartışmanın içine girmeyin. Onlarla kavgalarla baş etme sorumluluğunu verin. Odadan çıkın, sizi kullanmalarına izin vermeyin. Ancak olayın kötüye gittiği durumlarda araya girin, birbirlerine zarar vermelerini engelleyin.
Unutmayın; olayın ne kadar dışında kalırsanız çocuklarınız da kendi aralarındaki anlaşmazlıkları çözmede o kadar üretken olacaklardır. Çocuklarınıza sevgilerini birbirlerine göstermenin yollarını öğretin.
Çocuklarınız, zaman zaman şiddet duygusuna kapılabilirler. Bunu engelleyemezsiniz. Ama şiddet içeren davranışlarını engelleyebilirsiniz. Bunun için çevreyle ilişkilerinde şiddet hareketlerine sapmalarını engelleyecek kurallar koyun ve bunları ödün vermeden uygulayın.
Şiddet duygularını bastırmayın, size duygularını dökmesine fırsat verin. Böylece onu rahatlatmış olursunuz. Böylece, çocuğun içinde usul usul gelişen şiddet ve nefret duygusunun önünü almış olursunuz.
Küçük yaşlarda, çocuklarınıza kitap sevgisini kazandırmaya çalışın. Çünkü çocuklar 0-6 yaşta ne almışlarsa 70 yaşında da o birikimi taşırlar. Kitaba karşı ilk ilgi ve merakın uyanması, okuma öncesi döneme rastlar. Çocuğun eline verilen bol renkli, resimli kitaplar, anlatılan çeşitli öyküler, masallar, oyun oynama düşlerine seslenen dizeler, tekerlemeler bu dönemde çok önemlidir.
Çocuğun eline resimli bir kitap alıp, kendi kendine yüksek sesle bir şeyler okuyup anlatıyor gibi yapması, çözemediği gizemli harflerin ardında çeşitli dünyaların olduğunu, kavradığını gösterir. Okumayı öğrendikten sonra, harflerin ötesindeki heyecan uyandırıcı, şaşırtıcı renkli dünyaları kimsenin yardımı olamadan kendi kendine çözümlemeye başlar. Artık kitap okumak, çocuk için vazgeçilmez bir alışkanlıktır.
Düşünerek, benimseyerek, özümseyerek okumak, bireyin hayat görüşünü belirler. Çocuklarınızın sevgi, dostluk, barış ve iyi değerleri içeren kitapları okumasını sağlayın. Vurdulu, kırdılı, ezberciliğe dayanan, kin ve nefret konulu kitapları okumalarına izin vermeyin.
Çocuk kitaplarında çevre, barış, eğitim, sevgi, kadın erkek eşitliği, insan hakları, kuşaklar arası çatışma, geleneklerle hesaplaşma gibi kavramlara yer verilmelidir. Kitaplar, bağnazlık ve önyargıdan uzak olmalı, ırk üstünlüğü ve din ayrımı gibi inançlar aşılamamalı, yurt sevgisini ve ulusal değerleri vurgulamalıdır. İnsan çocuğa olumlu ve olumsuz yönleri ile tanıtılmalı, katı kurallar yerine insani değerler, hoşgörü ve esneklik esas alınmalıdır.
Beğenin 
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
eğitim, çocuk yetiştirme, çocuğa hoşgörü, anne babalık, anne baba eğitimi, anne babalara tavsiyeler, çocuk yetiştirme önerileri, çocuk yetiştirme tavsiyeleri, çocuk eğitimi, çocuk terbiyesi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
