Her anne baba, çocuklarını en iyi şekilde büyütmek ister fakat bazen bilinçli bazen de bilinçsiz olarak hatalar yapabiliriz. Bunlardan bir tanesi anne babanın çocuğuna ''bağlı'' değil ''bağımlı'' olmasıdır. ''Bensiz yatamaz, bensiz yemek yiyemez, ay şunu yaparsa canı yanar, aman düşmesin'' gibi cümleler size tanıdık gelecektir. Öncelikle burada bağımlı olan kişi çocuk değil, ebeveyndir! Bağımlı olan ebeveyn, çocuğuyla ayrı bir kişilik olduğunun farkına varıp çocuğuna çok fazla müdahale etmemelidir. Bu tutumu veya psikolojiyi değiştirmek zordur fakat psikolojik destekle aşılabilir. Aksi takdirde hem çocuk hem de ebeveyn için zor bir yaşam olacaktır.
Çocuk büyütürken anne babanın yaptığı ikinci hata ise mükemmelliyetçi tavırdır. Buna ''95 alan çocuğa neden 100 almadın?'' diyen aileler örnek gösterilebilir. Mükemmelliyetçi ebeveynler her zaman ''en'' iyisini isterler. Onlar için daima her şeyin daha iyisi vardır. Bu tutum içindeki bir ailede çocuk oldukça zor bir yaşam sürer. Hep en iyisini yapmak için uğraşır fakat yapmakta güçlük çeker. Çünkü yaptığından daha iyi şeyler de vardır. Çocuk bir süre sonra kendisini yetersiz, başarısız hisseder ve kaygılanmaya başlar. Kaygı hayatının her yerine yerleşir ve yaşam artık ona çok zor gelir. Hem anne baba hem de çocuk mutsuzluğa sürüklenir.
Anne babanın yaptığı üçüncü hata ise kıyaslamaktır. ''Bak komşunun oğluna takdir getirmiş sen de hiçbir şey yok, bak halanın kızına sınavdan 490 puan almış sen de az daha çalışsaydın ya, bak arkadaşına ne de güzel resim yapıyor sen de böyle yapsana'' cümleleri de tanıdık geliyor değil mi? Çocukların, kıyaslandıkları kişiye özenmesini ya da benzemesini bırakın her bahsettiğinizde o kişiye karşı olumsuz duygular oluşacaktır. Kendisini yetersiz ve işe yaramaz hissedecektir.
Yapılan bir diğer hata anne babanın çocuğunu aşağılamasıdır. ''Seni işe yaramaz haylaz, ah biraz akıl olsaydı sende ne vardı, sakarsın sen sakar, şu dediğimi kafana sok artık kalın kafalı'' gibi cümleler çocukları derinden etkileyen ve özgüvenlerinin düşük olmasına sebep olan cümlelerdir. Kimi çocuklar bu tarz cümleleri hayatı boyunca defalarca duyarlar ve artık onlar için bir etiket haline gelir. Çocukları etiketlememek gerekir zira etiketlenen özellikler çocuklardan kolay kolay çıkmaz.
Bunların yanı sıra anne babaların yaptığı bir diğer hata çocuklara tehditkar davranmaktır. ''Hele bi sınavdan düşük not al, eğer dediğimi yapmazsan seni oraya götürmem, takdir getirmezsen seni sanayiye vereceğim, akşam baban gelsin seni ona söyleyeceğim, bak seni bırakır giderim'' cümleleri tehdit içeren ve çocuğu korkutan cümlelerdir. Tehdit olan yerde güven yoktur. Çocuk kendini güvende hissetmez ve kaygı, korku, tedirginlik gibi duygular yaşar.
Anne baba olarak çocuğumuzu büyütürken yaptığımız yanlışları, çocuğumuzun yerine kendimizi koyarak anlayabiliriz. Ya da kendi çocukluğumuza dönüp ''ben ne hissederdim böyle bir durumda?'' diye sorgulayarak çocuğumuzu daha iyi anlayabiliriz. Annemiz ya da babamız bize ''çok beceriksizsin'' dediğinde biz ne hissederdik? ''Ayşe senden daha fazla maaş alıyor sen neden bu kadar düşük alıyorsun?'' deselerdi biz ne hissederdik? Duygu odaklı baktığımızda her şey çok daha farklı olurdu. Bu sebeple çocuklarımızı önce anlamaya çalışmalı sonra da anladığımızı anlatmaya çalışmalıyız. ''Şu an çok üzgün olduğunu görebiliyorum'' demek bir çocuk için o kadar değerli ve anlaşılır hissettirir ki... Hatta bir yetişkini... İnsanı... Çünkü hepimizin içinde büyümeyen hala sevilmeyi, değer görmeyi bekleyen çocuklar var. O çocukları görün!

Psikolojik Danışman Tuğba Bayram