2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Psikolojik Danışmaya Başvuruda Genel Çerçeve: Nedir Ne Değildir? Kimler Uzmandır? Etkileri Nedir? İlkeleri Nelerdir?
MAKALE #22789 © Yazan Dr.Psk.Dnş.Şebnem GÜNAY | Yayın Temmuz 2022 | 1,019 Okuyucu

Psikolojik Danışma (PD) NEDİR?

Ruh sağlığı, psikoloji ve gelişim ilkelerinin; bilişsel, duyuşsal, davranışsal ve etkileşimsel müdahale stratejileri aracılığıyla, bireylerin öncelikle kendilerini in iyi oluşu, kişisel ve mesleki gelişimi ile ilgili konuları ele alacak şekilde uygulanmasıdır. Ana hatlarıyla psikolojik danışma şu konularla ilgilenir:
• Bireylerin kişisel, iç dünyasına ilişkin (benlik algısı, kaygıları) sorunları
• İlişkisel sorunları (iletişim, iş görebilme)
• Evlilik ve aile danışmanlığı
• Kariyer danışmanlığı
• Okul danışmanlığı

Psikoloji Disiplini ve ilgili Alanlar/eğitim/ünvanlar hangileridir?

PSİKOLOG: Fen-Edebiyat Fakültesi mezunudur. UZMANLIK eğitimi: Fen-Edebiyat Fakültesi + Yüksek Lisans KLİNİK PSİKOLOG /Doktora
PSİKİYATRİST: Tıp Fakültesi + Uzmanlık mezunudur.
PSİKOLOJİK DANIŞMAN: Eğitim Fakültesi mezunudur. UZMANLIK eğitimi: Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümünden Yüksek Lisans alarak Uzman Psikolog ünvanı alırlar. Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Ana Bilim Dalından Yüksek Lisans alarak Uzman Psikolojik Danışman ünvanı alırlar.
PSİKOTERAPİST : Psikolog, Psikiyatrist, Psikolojik Danışmanlar, akademik derecelerin (lisans, yüksek lisans veya doktora) ardından psikoterapist olabilmek için çeşitli psikoloji ekollerinin (Psikanaliz, Bilişsel Davranışçılık, Gestalt, Psikodrama, Transaksiyonel Analiz, Çift ve Aile Terapileri, Cinsel Terapiler veya çeşitli Postmodern terapi yaklaşımları gibi ) enstitü eğitimlerini ve süpervizyonlarını alırlar. Sadece lisans veya yüksek lisans mezunu olmak, kişilere psikoterapist ünvanını kullanma yetkinliğini vermez.
Danışan kimdir? Hasta kimdir?
Uzman veya uzman olmayan herhangi bir psikoloji danışman veya psikologtan ruh sağlığı hizmeti satın alan her bireye “danışan” denmektedir. Genellikle psikiyatristlerden ruh sağlığı hizmeti alan kişilere “hasta” denmektedir.
Psikoterapi yapan bazı psikiyatristler hizmet verdikleri kişileri danışan olarak adlandırmaktadır. Burada ayrım, yardım alan bireylerin sıkıntılarının normallik ve hastalık tanıları içinde yer alıp almamasına bağlı olarak yapılmaktadır.
Psikolojik danışmanlık hizmeti, sıkıntıların “normallik” sınırlarında görüldüğü durumda verilirken, klinik psikoloji ve psikiyatri hizmetleri ise tıp alanında hastalık olarak tanımlanan sorunları yaşayan bireylere verilir. Hastalık tanısı alan bireylerin genellikle ilaç tedavisi almaları gerekmektedir ki, ilaç tedavisi sadece psikiyatristlerin yetki alanındadır.
Özetleyecek olursak, psikolojik danışma hizmetleri, bir psikiyatrik tanısı almamış olan kişilere veya belirli kaygı/heyecansal dengesizlikleri yaşayan kişilere yönelik, sistematik olarak gerçekleştirilen PROFESYONEL bir psikolojik yardım etkinliğidir.

Bireyler neden psikoloji danışma (PD) hizmeti alırlar?
Her bireyin dünyası eşsiz, kendisine özgü, biricik olduğundan bireylerin destek alma nedenleri sayılamaz derecede çeşitlidir. Bununla birlikte bireylerin psikolojik danışma hizmetlerine başvurma motivasyonlarını aşağıdaki dört ana başlıkta toplayabiliriz:
• Uyum sağlamak:
Bireylerin doğdukları ilk günden itibaren ihtiyaçları vardır, ardından istekler ortaya çıkmaya başlar. Bireylerin yaşam boyunca ortaya çıkan ihtiyaç ve isteklerini karşılayabilmek için çaba göstermeleri gerekir. Çünkü dünya genellikle bireylere, altın tepside hiçbir şey sunmaz. Sunsa bile altın tepsilerin de yaratacağı sıkıntılar vardır. Kısacası bireylerin öncelikle kendilerini anlamaları ve çevrelerindeki kişileri anlamaları çok önemlidir. Psikolojik danışma sayesinde bireyler kendilerinin ve çevrelerinin ihtiyaçlarını karşılamak, isteklerini elde etmek ve yaşamlarındaki çeşitli dönemlere ya da yaşam olaylarına uygun şartları sağlamakta daha başarılı ve rahat olabilirler. Örneğin bir çocuğun okula başlaması, bir bireyin ergenlik döneminde olması, bir gencin mesleğe başlaması, bir gencin üniversite okumak üzere şehir dışına gitmesi, bir gencin evlenmesi, bir yetişkinin çocuk sahibi olması, bir yetişkinin emekliliğe ayrılması gibi yaşamın belli başlı yıllarındaki dönüm noktası olayların gereklilikleri ve görevlerini tamamlarken, psikolojik danışmanlık, bireylerin uyum sağlamalarını destekler.
• Değişim:
Bireyin yaşantısında değişim ve gelişim neredeyse kaçınılmazdır. Bireyler gelişim dönemlerindeki değişimlere uyum sağlamanın yanısıra hayatlarındaki çeşitli değişimler karşısında da uyum sağlamak zorundadırlar. Örneğin bir öğrenci okulunu değiştirdiğinde, bir yetişkin şehir değiştirdiğinde, işyeri değiştirdiğinde, evlendiklerinde veya boşandıklarında, maddi veya manevi bir kayıp yaşadıklarında sıkıntı yaşarlar. Psikolojik danışma hizmetleri, bu bağlamda bireylerin sıkıntılarını gidermelerine, problemlerini çözmelerine, etkili kararlar almalarına yardım etme sürecidir.
• Önleme:
Gerek çeşitli yaşam dönemlerinde gerekse değişen yaşam olaylarında ortaya çıkabilecek sıkıntı ve problemler bazen öngörülebilir, tahmin edilebilir. Örneğin içedönük kişilik özelliğine sahip bir öğrencinin okulu değiştiğinde yalnızlık çekebileceğini, ders başarısında düşmeler olabileceğini, anne babası boşanmak üzere olan çocukların üzüntü ve kaygı yaşayabileceği, hırçınlaşabileceği sosyal ve akademik sorunlar yaşayabileceğini tahmin edebiliriz. Psikolojik danışmanlık hizmetleri problemler büyümeden veya ortaya çıkmadan bireyleri desteklemek, gereken tedbirleri almak, olası sıkıntıları azaltmak üzere “önleyici” bir işleve sahiptir.
• Zenginleşme:
Psikolojik danışmanlık hizmetleri sadece problemlere veya sorunlara odaklanmaz, aynı zamanda bireylerin kendilerini geliştirmelerine, yaşantılarını daha kaliteli hale getirmelerine, varolan yeteneklerini ve kaynaklarını en verimli şekilde kullanarak bulundukları noktadan daha ileri ve gelişkin bir seviyeye çıkmalarına yardım etmektedir. Örneğin bir birey çocuğuna iyi anne-babalık edebilmektedir, bununla birlikte yaptığı bazı eğitimsel hataların farkına vardığında “daha iyi ann-baba” olabilmek için yardım alabilir, bir yetişkin evliliğinde “daha mutlu” olmayı, ekonomik olarak “daha zengin” olmayı hedefleyebilir. Bu bağlamda psikolojik danışma bireylerin yaşantılarını “daha öteye” götürüp zenginleşmelerine yardım etmektedir.

Psikolojik danışma (PD) hizmetlerinin ETKİLERİ:

Psikolojik danışma alan bireyler, yani danışanlar nasıl etkilenirler?
• Bireyler kendilerini daha iyi anlar
• Bireyler kapasite/potansiyellerini ortaya çıkarabilir
• Bireyler çevreleriyle (aile, iş, arkadaşlık, sosyal çevre) uyum sağlar
• Bireyler kişilerarası ilişki ve iletişim becerilerini geliştirir
• Bireyler problemlerini daha etkili şekilde çözer
• Bireyler daha gerçekçi kararlar alır
• Bireyler sorunlarını farklı bir bakış açısıyla görmeye başlar.

Psikolojik Danışma (PD) HANGİ KONULARI ele alır?
İLİŞKİ SORUNLARI
• ana/baba, bakımveren ile çocuk, ergen, yetişkin evladı arasında;
• eşler/partnerler arasında;
• kardeşler arasında; tüm aileyi etkileyen sistemik sorunlar- geçimsizlik, hastalık, sakatlığa bağlı ilişkisel sorunlar
• Ayrılma sorunları (ebeveynden ayrı büyüme, ebeveynlerin ayrı yaşaması, boşanması, çoğul eşlerle yaşaması
• Yas
• Kötüye kullanım (suiistimal ve istismar) ve ihmal,
• Bedensel, cinsel, duygusal istismar
• ekonomik sömürü de yaygınlaşmaktadır

EĞİTİM SORUNLARI
• Okulla ilgili bir sorun ya da bir eğitim sorunu klinik ilgi odağı olduğunda ya
da bunun kişinin tanısı, tedavisi ya da sonlanımı uzerinde etkisi olduğunda
bu kategori kullanılmalıdır.
Goz onunde bulundurulacak sorunlar arasında
• okuma yazma bilmeme ya da cok az bilme, olanaksızlıklardan oturu okula gidememe,
• okul başansı sorunları (orn. okulda sınavlan gecememe, gecer notlar alamama) ya da yeterince başan gosterememe (kişinin anlıksal yeterliğine gore beklenenin altında kalması),
• oğretmenlerle, okul yoneticileriyle yada diğer oğrencilerle anlaşmazlık ve eğitim ve/ya da oğrenimle ilişkili diğer sorunlar
İŞLE İLGİLİ SORUNLAR
• Askerlik Konuşlanmasıyla İlgili Sorun
• işsizlik, yeni iş değişikliği, işini yitirme korkusu, işten doyumsuzluk, gergin calışma duzeni, meslek seciminde belirsizlik,
• işyerinde taciz, yoneticiyle, denetmenle, calışma arkadaşlarıyla ya da diğer calışanlarla anlaşmazlık, elverişsiz ya da kotu duygular uyandıran iş ortamları,
• işle ilgili gerginlik doğuran diğer etkenler,

YAŞAM EVRESİ SORUNU
• Tek Başına Yaşama Sorunu
• Yeni Bir Kulture Alışma Gucluğu
• Toplumdan Dışlanma ya da Otekileşme
Toplumsal Çevre ile İlişkili Diğer Sorunlar :Yineleyici bir bicimde toplumdan dışlanma ya da otekileştirilme ile giden bir toplumsal guc dengesizliği olduğunda bu kategori kullanılmalıdır. Toplumsal dışlanma icin örnekler arasında, erki ele gecirenlerin bu guclerini baskıcı ve ezici bir bicimde kullanmaları, sataşma ve boyun eğdirme, sozel saldırıya ve aşağılanmaya uğrama, kişinin toplumsal cevresinde yaşıtlarının, calışma arkadaşlarının ya da başkalarının katıldığı etkinliklerden amaclı olarak dışlanma
• İstenmeyen Gebelikle İlişkili Sorunlar
• Çok Doğum Yapmış Olmakla İlişkili Sorunlar
• Toplumsal Yardım Sağlayıcı ile Anlaşmazlık
• Terorizm ya da İşkenceyle Karşılaşma
• Doğal Yıkım, Savaş ya da Benzeri Bir Durumla Karşılaşma
• Ruhsal-Toplumsal Koşullarla İlişkili Diğer sorunlar

PSİKOLOJİK DANIŞMA (PD) NE DEĞİLDİR?
• Uzmanla yapılan bir sohbetler dizisi değildir. PD, Sınırları tanımlanmış bir yardımdır. Etik ilkeler çerçevesinde zaman, mekan ve parasal karşılığı belirlenmiş kurumsal bir yapı içerisinde sunulan bir hizmettir.

• Psikoterapi değildir. Çünkü psikoterapi, Nevrotik ve psikotik davranış bozuklukları olan kişilere yöneliktir.
• Klinik anlamda tedavi değildir. Tıbbi anlamda herhangi bir girişim, ilaç tedavisi veya nörolojik müdahaleler içermez.
Aşağıdaki belirtilen hastalıkları tedavi eden bir yardım değildir. Aşağıdaki hastalıklar veya ruhsal bozukluklar klinik psikoloji ve psikiyatrinin çalışma alanıdır: Nörogelişimsel Bozukluklar, Şizofreni Açılımı Kapsamında ve Psikozla Giden Diğer Bozukluklar, İkiuçlu (Bipolar) ve İlişkili Bozukluklar, Depresyon Bozuklukları, Kaygı (Anksiyete) Bozuklukları, Takıntı-Zorlantı Bozukluğu (Obsesif-Kompulsif Bozukluk), Örselenme (Travma), Çözülme (Dissosiyasyon) Bozuklukları, Bedensel Belirti Bozuklukları ve İlişkili Bozukluklar, Beslenme ve Yeme Bozuklukları, Dışa Atım Bozuklukları, Uyku-Uyanıklık Bozuklukları, Cinsel İşlev Bozuklukları, Cinsel Kimliğinden Yakınma (Hoşnut Olmama), Yıkıcı Bozukluklar, Durtu Denetimi ve Davranım Bozuklukları, Madde ile İlişkili Bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları, Norobilişsel Bozukluklar, Kişilik Bozuklukları

PSİKOLOJİK DANIŞMA (PD) HİZMETLERİNİN İLKELERİ
 Gizlilik ( Konuşulanlar istisnai durumlar dışında sır olarak kalır, BAŞKA HİÇKİMSE İLE PAYLAŞILMAZ)
Gizlilik İlkesinin Bozulabileceği İstisnai Durumlar: İncinme/zarar görme veya bunların olasılığı, Tıbbi yardım gerektiren durumlar, Konsültasyon gerektiren durumlar, Hukuki süreç gerektiren durumlardır.
• Gönüllülük ( Oturumlara katılmak tamamen danışanın kararına bağlıdır. Danışanı zorlayıcı hiçbir davranış yoktur, danışanlar oturumların içeriğini belirler ve süreç danışanın ve danışmanın ortak çalışması sayesinde ilerler. Danışanlar çeşitli sebeplerle süreci sonlandırma kararı alabilir.)
• Süreklilik ( Danışma oturumları belli bir zaman diliminde ve periodla yürütülür. Başlangıçta danışmanlar danışanlarını aşağı yukarı kaç oturum çalışılacağını, oturumların hangi sıklıkta yapılacağını açıklarlar. )
• Kişi haklarına saygı (Danışanla danışman arasında içtenlik ilişkisi kurulur. Bu ilişkide danışanlar asla eleştirilmez, yargılanmaz, sorgulanmaz, incitilmez, kıyaslanmaz ve yönlendirilmez. Danışana tüm özellikleriyle saygı duyulur. )
• Güven ( Danışanman danışanına saygı, içtenlik ve gizlilik ilkesiyle yaklaştığında danışan danışmanına güven duymaya başlar, güven ilişkisi süreç içinde gelişir. )
• Bireyin değerliliği ( Her bir danışan tüm kimliklerinden bağımsız olarak değerlidir. Cinsiyeti, dili, dini, siyasi görüşü, cinsel yönelimi, kültürel alt yapısı, yaşam tarzı ne olursa olsun, bireye yardım edilir. )
• Bireyin özerkliği ( Danışanların durumu, sıkıntısı veya problemleri tek, eşsiz ve bireysel olarak ele alınır)
• İşbirliği (Danışman- danışanın ortak çalışması/işbirliği esas şarttır. Danışan pasif konumda değildir, bilakis, danışanlar, oturumlara katıldığında kendini ifade etmek, danışmanın ortaya koyduklarına yanıt vermek, danışmanın kullandığı yöntemleri uygulamak, gerçek yaşamlarında olacak değişimlerin sorumluluğunu almakla yükümlüdürler. Kısacası danışmanın yardımıyla, danışan, hayatındaki değişimi bizzat kendisi gerçekleştirir.)
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Psikolojik Danışmaya Başvuruda Genel Çerçeve: Nedir Ne Değildir? Kimler Uzmandır? Etkileri Nedir? İlkeleri Nelerdir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Dnş.Şebnem GÜNAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Dnş.Şebnem GÜNAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Şebnem GÜNAY Fotoğraf
Dr.Psk.Dnş.Şebnem GÜNAY
Doktor Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi1 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Psk.Dnş.Şebnem GÜNAY'ın Makaleleri
► Psikolojik Danışmanlık Nedir, Ne Değildir ? Dr.Psk.Zeynep TEKİN BABUÇ
► Psikolojik Travma Nedir? Etkileri ve Psikoterapi Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Psikolojik Danışmaya Başvuruda Genel Çerçeve: Nedir Ne Değildir? Kimler Uzmandır? Etkileri Nedir? İlkeleri Nelerdir?' başlığıyla benzeşen toplam 47 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:23
Top