Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu: İnsani İlişkilere ve İş Hayatına Etkisi
Tatmin edici ilişkileri sürdürmek, DEHB olan kişiler için zor olabilir. Kolayca dikkati dağılan kişiler sevdiklerini yakından dinlemiyor gibi görünebilirken, zaman yönetimi sorunları olanlar sıklıkla buluşmalara geç kalabilir veya planlarını ve işlerini tamamen unutabilir. Dürtüsel belirtiler, özellikle romantik ilişkilerde, başkalarıyla gerginliğe neden olabilecek riskli finansal kararlara veya diğer pervasız davranışlara yol açabilir.
Yakın ilişkiler mutluluk ve yaşam kalitesi için çok önemli olduğundan, DEHB'li kişilerin durumlarının başkaları üzerindeki etkilerinin farkında olmaları ve daha güçlü sosyal bağlar kurma becerilerini geliştirmeleri çok önemlidir. Öte yandan, sevdiklerinizin DEHB ile ilgili zorlukların farkında olması ve çoğu durumda DEHB'li kişinin sinir bozucu davranışlarının farkında olduğunu ve yönetmek için mücadele ettiğini anlaması da aynı derecede önemlidir.
DEHB kesinlikle çiftler için zorluklar yaratabilir; dikkat dağınıklığı veya hiperaktivite gibi belirtiler, unutulan önemli günlere, verilen sözlere, dürtüsel veya riskli kararlara veya işlerin eşit olmayan şekilde dağıtılmasına karşı kırgınlığa yol açabilir. Ancak bozukluk, çiftleri başarısızlığa mahkum etmez. Gerçekten de DEHB olan bir kişiyle birlikte olan birçok kişi, eşlerinin içten, eğlenceli ve yaratıcı olduğunu bildirmektedir. Özellikle her iki taraf da kendilerini DEHB konusunda eğitirse, zorlukları açıkça tartışır ve semptomları ele alarak ilişkiyi güçlendirmek için birlikte çalışırsa çiftler başarıya ulaşabilir.
DEHB olan kişilerle ilişki tavsiyelerinin çoğu, bozukluğun neden olduğu potansiyel zorluklar ve problemler etrafında toplanmıştır, ancak DEHB'den etkilenen birçok ilişkinin başarılı olduğunu ve hatta geliştiğini hatırlamak önemlidir. Evli veya DEHB'li biriyle ciddi şekilde ilişkisi olan 400 kişiyle yapılan bir anket, katılımcıların eşlerinin enerjik, içten, yaratıcı ve kibar olduğunu bildirdiklerini buldu. Birçoğu, eşlerinin ilgili anne veya babalar olduğunu ve harika bir mizah anlayışına sahip olduklarını belirtti. Diğer araştırmalar, DEHB'li kişilerin daha yüksek cinsel dürtülere sahip olma eğiliminde olduğunu ve cinsel olarak daha istekli olduklarını bulmuştur. Sonuç olarak, çiftler cinsel yaşamlarının diğer çiftlere göre daha çeşitli ve heyecan verici olduğunu görebilirler.
DEHB'li yetişkinler işleri tamamlamayı, eşlerinden gelen istekleri dikkate almayı veya randevulara katılmayı unutabilirler. Bu, her iki taraf için de son derece sinir bozucu olabilir ve DEHB'li eşin diğer eşin ihtiyaçlarının farkında olmadığı konusunda çatışmalara veya endişelere yol açabilir. Bununla birlikte, çoğu durumda, DEHB olan eş, eşinin duygularına derinden önem verir, ancak dikkat dağınıklığı ve dikkatsizlik semptomlarıyla başa çıkmakta zorlanıyor olabilir. Ancak uygulanacak tedavi, başa çıkma stratejileri ve şefkat, çiftlerin DEHB etkisinde olan eşin unutkanlığını yönetmesine yardımcı olabilir.
DEHB hem çocuklarda hem de yetişkinlerde sosyal zorluklara neden olabilir. Dürtüsel belirtiler, DEHB olan birinin diğerlerinin sözünü kesmesine veya uygunsuz yorumları ağzından kaçırmasına neden olabilir. Diğer yandan dikkat eksikliği belirtileri, DEHB'li birinin bir konuşmayı takip etmesini veya bir arkadaşıyla zamanında dışarı çıkmasını zorlaştırabilir, bu da onların arkadaşlık ilişkilerine karşı kaba veya ilgisiz görünmesine neden olabilir. Ancak DEHB'li birçok kişi başkalarıyla yakın ilişkiler kurabilir. Semptomları sevdiklerinize açıklamak, başa çıkma mekanizmaları geliştirmek ve sosyal becerileri geliştirmek için uzman desteği aramak, DEHB'li kişilerin sosyal açıkları telafi etmesine ve anlamlı bağlantılar geliştirmesine yardımcı olabilir.
Bu durum çocukların sosyal hayatında da çok farklı değildir. DEHB olan çocukların sosyal becerilerle mücadele etme olasılıkları sınıf arkadaşlarından çok daha fazladır. Bazı araştırmalar, DEHB'li çocukların akranlarına göre karşılıklı arkadaşlıkları olmadığını ve belirli bir zaman diliminde arkadaşlarını kaybettiklerini bildirme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bulmuştur. Hiperaktif DEHB'li çocuklar dürtüsel veya agresif davranabilir, akranlarını yabancılaştırabilir. DEHB'si olan çocuklar ise içine kapanık görünebilir veya oyunlara veya sohbetlere odaklanamazlar. Çocuklar ayrıca, akranları için rahatsız edici olabilecek duygusal aşırı tepki ile mücadele edebilir. Ebeveynlerin desteği ve uzman desteği, çocukların sosyal becerilerini geliştirmelerine ve güven kazanmalarına yardımcı olmak için çok önemlidir. Davranış terapisi veya sosyal beceri grupları, çocuklara gelişmek için ihtiyaç duydukları araçları sağlamaya da yardımcı olabilir.
DEHB, okul günleri çok geride kalan yetişkinler için, özellikle de işyerinde zor olabilir. Dikkat dağınıklığı, görevleri öncelik sırasına koymada zorluk ve verimsiz zaman yönetimi, düşük iş performansına veya son teslim tarihlerine yetişememeye yol açabilirken, duygusal düzensizlik veya başkalarını sık sık kesintiye uğratmak iş arkadaşlarıyla çatışmalara yol açabilir. DEHB'li yetişkinler, günlerini önceden planlayarak, karmaşık görevleri daha yönetilebilir parçalara bölerek, iş gününe hareket katarak ve sık sık kısa molalar vererek odaklanmayı iyileştirebilirler. Örneğin gürültü önleyici kulaklıklar takarak veya e-posta bildirimlerini kapatarak olası dikkat dağıtıcı unsurları en aza indirmek, DEHB'li birinin eldeki göreve odaklanmasına yardımcı olabilir.
DEHB'li birçok kişi oldukça yetenekli olsa da, bu durumdaki bazıları bir işi tutmayı veya işlerini ellerinden gelen en iyi şekilde tamamlamayı zor bulabilir. Öte yandan, işle ilgili zorluklar için destek aramak ve başa çıkma stratejileri geliştirmek, DEHB olan birinin semptomların üstesinden gelmesine ve seçtikleri kariyerde başarılı olmasına yardımcı olabilir.
Bugüne kadar elde edilen bulgular, DEHB'yi uzun süredir sanatsal yetenek ve yaratıcı düşünceye bağlamıştır, ancak bozukluk ve yüksek yaratıcılık arasındaki gerçek ilişki araştırılmaya devam etmektedir. DEHB mutlaka yaratıcılıkla eş anlamlı değildir, ancak bazı küçük araştırmalar genel olarak DEHB'si olanların DEHB'si olmayanlara göre yaratıcı düşünme görevlerinde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğunu göstermektedir. DEHB'li kişilerin risk alma olasılıkları daha yüksek olabilir, bu da sanatsal veya girişimcilik çabalarında daha büyük başarıya yol açabilir. Bununla birlikte, DEHB'li birçok kişi için zorluk, yaratıcı fikirlerini takip etmek olabilir; yeterli tedavi ve sosyal destek, yaratıcılıklarını eyleme geçirmelerine yardımcı olabilir.
Bazı durumlarda ise DEHB işleri diğer iş arkadaşlarınıza göre daha hızlı sonuçlandırmanızı sağlayabilir. DEHB genellikle dikkat dağınıklığı ile karakterize edilse de, DEHB'li birçok kişi, özellikle eldeki görev onları çok ilgilendiriyorsa, belirli süreler boyunca yoğun bir şekilde odaklanabildiklerini fark eder. Buna “aşırı odaklanma” denir. Aşırı odaklanma döneminde, kişi daha üretken olduğunu veya normalden çok daha verimli çalışabileceğini görebilir. Tahmin etmek zor olsa da, DEHB'li bazıları, örneğin sıkıcı bir görevi bir oyuna dönüştürerek veya daha büyük bir projenin daha küçük her bir parçasını tamamlamak için kendilerini ödüllendirerek, belirli durumlarda bu yönlerini kasten kullanabildiklerini keşfeder.
Yakın ilişkiler mutluluk ve yaşam kalitesi için çok önemli olduğundan, DEHB'li kişilerin durumlarının başkaları üzerindeki etkilerinin farkında olmaları ve daha güçlü sosyal bağlar kurma becerilerini geliştirmeleri çok önemlidir. Öte yandan, sevdiklerinizin DEHB ile ilgili zorlukların farkında olması ve çoğu durumda DEHB'li kişinin sinir bozucu davranışlarının farkında olduğunu ve yönetmek için mücadele ettiğini anlaması da aynı derecede önemlidir.
DEHB kesinlikle çiftler için zorluklar yaratabilir; dikkat dağınıklığı veya hiperaktivite gibi belirtiler, unutulan önemli günlere, verilen sözlere, dürtüsel veya riskli kararlara veya işlerin eşit olmayan şekilde dağıtılmasına karşı kırgınlığa yol açabilir. Ancak bozukluk, çiftleri başarısızlığa mahkum etmez. Gerçekten de DEHB olan bir kişiyle birlikte olan birçok kişi, eşlerinin içten, eğlenceli ve yaratıcı olduğunu bildirmektedir. Özellikle her iki taraf da kendilerini DEHB konusunda eğitirse, zorlukları açıkça tartışır ve semptomları ele alarak ilişkiyi güçlendirmek için birlikte çalışırsa çiftler başarıya ulaşabilir.
DEHB olan kişilerle ilişki tavsiyelerinin çoğu, bozukluğun neden olduğu potansiyel zorluklar ve problemler etrafında toplanmıştır, ancak DEHB'den etkilenen birçok ilişkinin başarılı olduğunu ve hatta geliştiğini hatırlamak önemlidir. Evli veya DEHB'li biriyle ciddi şekilde ilişkisi olan 400 kişiyle yapılan bir anket, katılımcıların eşlerinin enerjik, içten, yaratıcı ve kibar olduğunu bildirdiklerini buldu. Birçoğu, eşlerinin ilgili anne veya babalar olduğunu ve harika bir mizah anlayışına sahip olduklarını belirtti. Diğer araştırmalar, DEHB'li kişilerin daha yüksek cinsel dürtülere sahip olma eğiliminde olduğunu ve cinsel olarak daha istekli olduklarını bulmuştur. Sonuç olarak, çiftler cinsel yaşamlarının diğer çiftlere göre daha çeşitli ve heyecan verici olduğunu görebilirler.
DEHB'li yetişkinler işleri tamamlamayı, eşlerinden gelen istekleri dikkate almayı veya randevulara katılmayı unutabilirler. Bu, her iki taraf için de son derece sinir bozucu olabilir ve DEHB'li eşin diğer eşin ihtiyaçlarının farkında olmadığı konusunda çatışmalara veya endişelere yol açabilir. Bununla birlikte, çoğu durumda, DEHB olan eş, eşinin duygularına derinden önem verir, ancak dikkat dağınıklığı ve dikkatsizlik semptomlarıyla başa çıkmakta zorlanıyor olabilir. Ancak uygulanacak tedavi, başa çıkma stratejileri ve şefkat, çiftlerin DEHB etkisinde olan eşin unutkanlığını yönetmesine yardımcı olabilir.
DEHB hem çocuklarda hem de yetişkinlerde sosyal zorluklara neden olabilir. Dürtüsel belirtiler, DEHB olan birinin diğerlerinin sözünü kesmesine veya uygunsuz yorumları ağzından kaçırmasına neden olabilir. Diğer yandan dikkat eksikliği belirtileri, DEHB'li birinin bir konuşmayı takip etmesini veya bir arkadaşıyla zamanında dışarı çıkmasını zorlaştırabilir, bu da onların arkadaşlık ilişkilerine karşı kaba veya ilgisiz görünmesine neden olabilir. Ancak DEHB'li birçok kişi başkalarıyla yakın ilişkiler kurabilir. Semptomları sevdiklerinize açıklamak, başa çıkma mekanizmaları geliştirmek ve sosyal becerileri geliştirmek için uzman desteği aramak, DEHB'li kişilerin sosyal açıkları telafi etmesine ve anlamlı bağlantılar geliştirmesine yardımcı olabilir.
Bu durum çocukların sosyal hayatında da çok farklı değildir. DEHB olan çocukların sosyal becerilerle mücadele etme olasılıkları sınıf arkadaşlarından çok daha fazladır. Bazı araştırmalar, DEHB'li çocukların akranlarına göre karşılıklı arkadaşlıkları olmadığını ve belirli bir zaman diliminde arkadaşlarını kaybettiklerini bildirme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bulmuştur. Hiperaktif DEHB'li çocuklar dürtüsel veya agresif davranabilir, akranlarını yabancılaştırabilir. DEHB'si olan çocuklar ise içine kapanık görünebilir veya oyunlara veya sohbetlere odaklanamazlar. Çocuklar ayrıca, akranları için rahatsız edici olabilecek duygusal aşırı tepki ile mücadele edebilir. Ebeveynlerin desteği ve uzman desteği, çocukların sosyal becerilerini geliştirmelerine ve güven kazanmalarına yardımcı olmak için çok önemlidir. Davranış terapisi veya sosyal beceri grupları, çocuklara gelişmek için ihtiyaç duydukları araçları sağlamaya da yardımcı olabilir.
DEHB, okul günleri çok geride kalan yetişkinler için, özellikle de işyerinde zor olabilir. Dikkat dağınıklığı, görevleri öncelik sırasına koymada zorluk ve verimsiz zaman yönetimi, düşük iş performansına veya son teslim tarihlerine yetişememeye yol açabilirken, duygusal düzensizlik veya başkalarını sık sık kesintiye uğratmak iş arkadaşlarıyla çatışmalara yol açabilir. DEHB'li yetişkinler, günlerini önceden planlayarak, karmaşık görevleri daha yönetilebilir parçalara bölerek, iş gününe hareket katarak ve sık sık kısa molalar vererek odaklanmayı iyileştirebilirler. Örneğin gürültü önleyici kulaklıklar takarak veya e-posta bildirimlerini kapatarak olası dikkat dağıtıcı unsurları en aza indirmek, DEHB'li birinin eldeki göreve odaklanmasına yardımcı olabilir.
DEHB'li birçok kişi oldukça yetenekli olsa da, bu durumdaki bazıları bir işi tutmayı veya işlerini ellerinden gelen en iyi şekilde tamamlamayı zor bulabilir. Öte yandan, işle ilgili zorluklar için destek aramak ve başa çıkma stratejileri geliştirmek, DEHB olan birinin semptomların üstesinden gelmesine ve seçtikleri kariyerde başarılı olmasına yardımcı olabilir.
Bugüne kadar elde edilen bulgular, DEHB'yi uzun süredir sanatsal yetenek ve yaratıcı düşünceye bağlamıştır, ancak bozukluk ve yüksek yaratıcılık arasındaki gerçek ilişki araştırılmaya devam etmektedir. DEHB mutlaka yaratıcılıkla eş anlamlı değildir, ancak bazı küçük araştırmalar genel olarak DEHB'si olanların DEHB'si olmayanlara göre yaratıcı düşünme görevlerinde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğunu göstermektedir. DEHB'li kişilerin risk alma olasılıkları daha yüksek olabilir, bu da sanatsal veya girişimcilik çabalarında daha büyük başarıya yol açabilir. Bununla birlikte, DEHB'li birçok kişi için zorluk, yaratıcı fikirlerini takip etmek olabilir; yeterli tedavi ve sosyal destek, yaratıcılıklarını eyleme geçirmelerine yardımcı olabilir.
Bazı durumlarda ise DEHB işleri diğer iş arkadaşlarınıza göre daha hızlı sonuçlandırmanızı sağlayabilir. DEHB genellikle dikkat dağınıklığı ile karakterize edilse de, DEHB'li birçok kişi, özellikle eldeki görev onları çok ilgilendiriyorsa, belirli süreler boyunca yoğun bir şekilde odaklanabildiklerini fark eder. Buna “aşırı odaklanma” denir. Aşırı odaklanma döneminde, kişi daha üretken olduğunu veya normalden çok daha verimli çalışabileceğini görebilir. Tahmin etmek zor olsa da, DEHB'li bazıları, örneğin sıkıcı bir görevi bir oyuna dönüştürerek veya daha büyük bir projenin daha küçük her bir parçasını tamamlamak için kendilerini ödüllendirerek, belirli durumlarda bu yönlerini kasten kullanabildiklerini keşfeder.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu: İnsani İlişkilere ve İş Hayatına Etkisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Ezgi YURDABAK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Ezgi YURDABAK'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
