Probiyotikler
Probiyotik terimi Yunancada pro bios (yaşam için) kökeninden gelmektedir. Probiyotikler yeterli miktarda alındığı vakit konak üzerinde sağlığa yararlı etkiler sağlayan canlı mikroorganizmalardır. Probiyotik mikroorganizmalar; maya veya bakteri olabilir. Bu mikroorganizmalar insanlarda güvenle kullanılabilmeli, etkili olmalı, ürünün raf ömrü boyunca canlılık özelliğini kaybetmemeli ve patojen özellik göstermemelidir.
Probiyotikler besinler içinde doğal olarak bulunur veya kapsül, toz, tablet gibi formlarda satın alınabilir. Probiyotikler genellikle ağız yoluyla alınır ve iyi seviyede tolere edilir.
Probiyotik kaynakları
• Fermente yoğurt, kefir, mayalı ekmek,turşu ,kımız
Probiyotiklerin Faydaları
 İrritabl bağırsak sendromu (İBS) olan bireylerde probiyotik kullanılmasıyla İBS yakınmalarında ve özellikle karın ağrısında azalma görülmüştür.
 Probiyotikler kabızlık tedavisinde kolon pH’sını düşürerek peristaltizmi arttırır ve bu sayede ağrı ve şişkinlik hafifler.
 Probiyotikler bakteriyal ve viral ishalin şiddetini ve süresini azaltır.
 Probiyotikler laktoz intoleransının tedavi ve önlenmesinde kullanılır.
 Probiyotikler bağırsaktaki bağışıklık yeteneğinin ve kişinin patojene karşı direncinin artmasında etkilidir.
 Lactobacillus veya Bifidobacterium türlerini içeren probiyotik ürünlerin, kandaki yüksek kolesterol düzeylerini düşürdüğü belirtilmiştir.
 Helicobacter pylori (HP) enfeksiyonu; kronik gastrit, peptik ülser, gastrik adenokarsinoma gibi rahatsızlıklara sebep olmaktadır. Probiyotikler HP tedavisinde olumlu etki sağlar.
 Probiyotikler bağışıklık sistemini alerjik reaksiyonlardan korur.
 Probiyotikler kansere neden olan bakteri enzim aktivitelerini azaltır.
 Probiyotikler bağırsak florasını dengeler ve kilo kaybına yardımcı olur.
 Probiyotikler bazı vitamin ve minerallerin emiliminin artmasında etkilidir.
 Karaciğer ve böbreğin katabolik yükünün azaltılmasında etkilidir.

Prebiyotikler
Prebiyotikler, bağırsaklarımızda yaşayan faydalı mikroorganizmaların sayı, aktivitelerini ve probiyotiklerin etkinliğini arttıran sindirim enzimleri tarafından sindirilemeyen kısa zincirli karbonhidratlardır.
Prebiyotikler; laktuloz, oligosakkaritler, oligofruktoz, galaktoz, inülin içerir.
Prebiyotik kaynakları
• fasülye, bezelye, kurubaklagiller, kuşkonmaz, soğan, sarımsak, pırasa, arpa, yulaf, çavdar, muz, hindiba, yer elması
Prebiyotiklerin Faydaları
 Bağırsak hareketlerini düzenler.
 Kalsiyum ve magnezyum gibi minerallerin emilimini ve biyoyararlılığını arttırır.
 Kan kolesterol ve trigliserid seviyelerini olumlu etkiler.
 Kan glukoz düzeyini etkiler .
 Kolon kanserine karşı koruyucudur.
 Patojen mikroorganizmalarının çoğalmasını engeller.



Diyetisyen Ayşe Nur ÖZKAN