2007'den Bugüne 92,336 Tavsiye, 28,225 Uzman ve 19,979 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kritik Dönem ve Sosyal Çevre
YAZI #7044 © Yazan Fatma ÖZGEN | Yayın Ağustos 2021
Amala ve Kamala Hindistan’da daha bebekken ormana bırakıldığı düşünülen iki kız çocuğudur. (wolf children olarak da bilinirler) bulunduklarında küçük olan Amala 1,5 büyük kardeş Kamala ise 8 yaşındadır.
Bir başka benzer vaka olarak Fransa’nın Aveyron ormanında 12 yaşında bulunan Viktor adındaki çocuk. Bu üç çocuğun gelişimsel olarak diğer insanlardan farklı birkaç özelliğinden size bahsetmek istiyorum: Bu çocuklar sosyal gelişimin ilk basamağı olan gülümseme davranışını bilmiyorlar, insanların yüzlerine sanki avına odaklanmış vahşi bir hayvan gibi derin ve dikkatli bakıyorlar, insan sesi çıkaramıyorlar, ayaklarının üzerine basıp yürüyerek değil ellerini ve kollarını da dört ayaklı hayvanlar gibi kullanarak bir yerden bir yere hareket ediyorlar. Özel doktorlar ve eğitmenler onların insan sesi çıkarmaları, kelimeler öğrenerek cümle kurmaları için, ayakları üzerinde dik yürüyerek hareket edebilmeleri için, gülümseme davranışını onlara kazandırmak için ne kadar uğraşsalar da çabaları sonucunda pek de başarılı olamıyorlar. Birkaç kelime öğreniyorlar ama cümle kuramıyorlar. Ayakta dik adım atabiliyorlar ama yer değiştirmek zorunda hissettiklerinde ve koşmaları gerektiğinde ellerini ve ayaklarını kullanarak hareket ediyorlar gülümseme davranışı ise hiçbir zaman onlar için anlamlı hale gelmiyor. Neden?
Çünkü bu davranışları hiçbir zaman görüp gözlemleyemediler. Bu çocuklar gülümseme, dik durma, dil öğrenme ve daha birçok gelişimsel basamağı hayatlarına alıp kullanacakları kritik dönemi çoktan geçmişlerdi. Örneğin çocuklardaki dil gelişimini ele alacak olursak en basit anlatımı ile:
1 yaşında ki çocuk 1 kelime ile konuşmaya başlar. (anne, baba, dede, süt gibi)
2 yaşındaki çocuklar 2 kelime ile konuşur. (su ver, anne tut, baba gel, abla git, anne bak)
3 yaşındaki çocuklar 3 kelimeli cümleler kurar.
4 yaşında ise çocuk ana dilini konuşmaya başlar. İster birçok insan tarafından konuşulan çok zengin ve çok karmaşık bir dil düşünün, isterseniz yalnızca birkaç kişinin konuştuğu dünyanın en ilkel dilini düşünün. Her iki durumda da çocukların izleyeceği basamak yukarda gördüğünüz şekildeki gibidir. Çok zor bir dil de olsa çok kolay bir dilde olsa çocuk ancak dört yaşına geldiğinde ana dilini konuşabilir. İnsanlar ana dillerini kusursuzca konuşabilirler fakat sonradan öğrendikleri dillerde ana dilleri kadar kusursuz ve akıcı kendilerini ifade edemezler bunun nedeni yaşamın ilk dört yılında sonradan öğrendiği yabancı dile maruz kalmamaktır. Örneğin Japonca da ‘L’ sesi yoktur fakat Japon bir bebek yaşamın ilk dört yılında bu sese maruz kalırsa bu sesi çıkarmak ona kolay gelecektir. Amala, Kamala ve Viktor yaşamının ilk dört yılında insan sesine maruz kalmadıklarından, doğadaki duydukları hayvan seslerini çıkarabiliyorlardı. Çocukları dik durma ve yürüme özelliklerini de inceleyecek olursak; bir çocuk altı aylıkken annesi ya da bakım vereni onun etrafına yastıklar, minderler koyarak onu destekle oturtur ve 10 aylıkken desteksiz oturabilir ve emeklemeye başlar. Kanepelere ve sehpalara tutunarak duvarlardan destek alarak dik durur ve çevresinde gördüğü yürüme davranışını yapmayı defalarca dener ve nihayet 1 yaşına geldiğinde paytak paytak yürümeye başlar. İşte eğer bakım vereni bebekliğinin ilk gününden itibaren onun boynunu dik tutmasını kontrol ederek, beline, oturuşuna dikkat ederek, onu 6 aylık olduğunda destekle daha sonrasında 10 aylıkken desteksiz oturtarak, emeklemesinde onu destekleyip sıralama yaparken yürümeye cesaretlendirmez ise bu çocuk geç kalınmışlar listesine alınacak ve yürüyemeyecekti. Nitekim de ormanda bırakılan bu çocuklara sonradan verilen eğitimin meyve vermemesinin bir diğer nedeni de sosyal çevrelerindeki uyaranların ve bakım verenlerin olmamasıydı.
Çocuğun 0-6 yaş arasında gelişimsel basamaklarını iyi bilmek ve bir uzmana takip ettirmek fiziksel gelişim, bilişsel gelisim, sosyo-duygusal gelişim, dil gelişimi ve öz bakım gelişiminde kritik dönemleri atlamamak, sosyal çevreyi çocuğun ihtiyaçlarına göre düzenlemek açısından önemlidir.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Fatma ÖZGEN
Ankara
Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Fatma ÖZGEN'in Yazıları
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,979 uzman makalesi arasında 'Kritik Dönem ve Sosyal Çevre' başlığıyla benzeşen toplam 27 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Çocuğum İki Yaşında Ağustos 2021
◊ Çocuklar Kolay Uyum Sağlar Ağustos 2021
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


05:31
Top