MEVSİMSEL DUYGU DURUM BOZUKLUĞU

Mevsim geçişleri, yalnızca doğada değil; insanın fiziksel ve psikolojik yapısında da zaman zaman değişimlere neden olabiliyor. Özellikle kış mevsiminde günlerin kısalması, güneş ışığının azalması ve insanların kapalı ortamlarda geçirdikleri sürenin artması ruh sağlığını olumsuz etkileyebiliyor. Ruh halindeki bu değişim, depresif atağın başlama ve düzelmesinin mevsim geçişleriyle bağlantılı olduğu mevsimsel depresyona yol açabiliyor.
Mevsimsel duygu durum bozukluğu, majör depresyonun enerji kaybı, kötü duygulanım, uyku problemleri gibi tipik özellikleri taşımaktadır. Mevsimsel depresyonda normal depresyondan farklı olarak depresif atağın başlama ve düzelmesi mevsim geçişleri ile bağlantılı olup, depresyon 2 yıl üst üste aynı zamanda yaşanır.
Ümitsizlik, isteksizlik, kendini değersiz hissetme, suçluluk duygusu, uyku bozukluğu, enerji kaybı, çabuk yorulma, iştahın artması veya azalması (daha çok karbonhidratı yiyeceklere yönelme),cinsel isteğin azalması, sinirlilik, karamsarlık ve konsantrasyon bozukluğu mevsimsel depresyonun belirtilerindendir. Ayrıca mevsimsel duygu durum bozukluğu, sosyal ilişkileri ve çalışma hayatını da olumsuz etkilemektedir.
Mevsimsel duygu durum bozukluğu, depresyon geçmişi olan bireylerde daha sık görülür. Ayrıca kadınların, mevsimsel depresyona yakalanma riski erkeklere göre 4 kat fazladır. Kadınlar (serotonin duyarlılığı erkeklere kıyasla daha yüksektir)
Gün ışığından daha fazla yararlanma, sağlıklı beslenme, yeterli su tüketimi, düzenli uyku, fiziksel egzersiz ve sosyal ilişkilere zaman ayırmak mevsimsel depresyondan korunmada önemli rol oynamaktadır. Ayrıca bir uzman eşliğinde sağlıklı düşünce biçimleri kazanmak ve düşünce kalıplarını işlevsel şekilde değiştirmek oldukça etkilidir.
Mevsim değişiminin etkisiyle oluşan farklılıklara uyum sağlamak zaman alacaktır. Hormonal dengenin de sağlanması yine aynı şekilde bir süreç içerisinde oluşur. Bu açıdan eğer değişen mevsimin etkileri üzerinizde olumsuz farklılıklar yaratıyorsa; bahsedilen tüm bu noktalara dikkat ederek kendinize süreci daha rahat atlatma fırsatı yaratabilirsiniz.

Anda olmak, her mevsimin ve dönemin kendine özgü güzelliklerinin tadını çıkarmaya çalışmak, şu andaki üretimselliğinize sağlayabileceğiniz katkılara odaklanmak önemlidir. Tüm bu süreç içerisinde deneyimlemeye çalıştığınız olumlu katkı adımlarına rağmen hala depresif bir ruh hali ve benzer şikeyetleriniz devam ediyorsa; bir uzmandan bu yönde destek almak da iyi hissetmeye giden yolda önemli bir adımdır.

Uzman Klinik Psikolog Damla KANKAYA SÜNTEROĞLU
Psikolog Ayşe GÖKOĞLU