Sporcularda Kullanılan Ergojenik Destekler
MAKALE #20887 © Yazan Dyt.Gökhan ÇELİK | Yayın Kasım 2019 | 5,825 Okuyucu
Ergojenik destek, Yunanca ergon = iş, genon = üretmek anlamına gelen kelimelerden türetilmiştir ve iş üretmeye veya iş yapmaya yardım eden maddeler veya yöntemler olarak açıklanabilir
Ergojenik destekler, güç ve dayanıklılığı arttırdığı, hedeflenen performansa daha hızlı ulaşım sağladığı düşünüldüğü için kullanılmaktadır.Ayrıca vücudun egzersiz için hazırlanmasına ve egzersiz sırasında meydana gelebilecek yaralanma olasılığını azaltmaya ve egzersiz sonrası iyileşmeye yardımcı olacağı düşünüldüğü için kullanılmaktadır
Yeterli ve dengeli beslenen sporcular dışarıdan alınan herhangi bir takviyeye ihtiyaç duymayabilirler. Ergojenik destekler sağlıklı beslenmeyle yerine geçmemeli, sağlıklı beslenmeyi desteklemelidir.
Ergojenik destekler bir çok ürünü farklı kombinasyonlarda ve farklı miktarlarda içerebildikleri gibi; kapsül, toz, sıvı ve tablet gibi bir çok formda bulunabilirler
Ergojenik Desteklerin Sınıflandırılması
Ergojenik destekler 5’e ayrılır. Bunlar;
1.Mekanik veya biyomekanik destekler
2.Psikolojik destekler
3.Fizyolojik destekler
4.Farmokolojik destekler
5.Beslenmeye bağlı destekler
Mekanik destekler: Enerjin etkin bir şekilde faydalanılmasını ve kullanımını sağlamaktadırlar. Örnek olarak rüzgarın etkisini azaltan kayak giysileri; kayak ve paten gibi egzersizlerde hızı arttırmaya yardımcı olmasını verebiliriz.
Psikolojik destekler: Egzersiz süresince mental gücü ve psikolojik oluşumları arttırmak hedefiyle kullanılırlar. Psikolojik enerji sağlayanlara; stimulanlar, sakinleştirici etki sağlayanlara; psikolojik trankilizanları örnek gösterebiliriz.
Fizyolojik destekler: Aktivite sürecinde enerji oluşumu için gerekli olan metabolik işlevlerin fazlalaştırılarak, fiziksel kuvvetin artırılmasını amaçlamaktadırlar. Yükselti antrenmanı ve yüksekte düşük antrenman uygulaması, kan dopingi yapılarak kanın oksijen taşıma kapasitesinin yükseltilmesini bu desteğe örnek verebiliriz.
Farmakolojik destekler: Fiziksel kuvveti, mental kuvveti ya da mekanik kuvveti artırmada kullanılan ilaçlardır. Bu desteklere örnek olarak; stimulanlar, anabolik steroidler, narkotikler, depresanlar, alkol ve beta blokerları verebiliriz. Fakat farmakolojik desteklerin bununla birlikte birçok yan etkisi bulunmaktadır. Bunlar; yüksek basınç, kellik, baş ağrısı, ve kalp hastalıkları, mide bulantısı, cinsel güçsüzlük, abdominal şişkinlik, sperm sayısında azalma, eklem ağrıları, agresif tutum, tendon sakatlıklarının görülme potansiyelinin artması, prostat büyümesi, ruhsal dengesizlik, yüzde ve sırtta ciddi sivilce problemleri, karaciğer hasarı ve benzeri gibi sayılabilir. Söz konusu yardımcılardan anabolik steroidlerin ise cinsiyete, erkeklerde göğüs gelişimi (gynecomastia) ve testesteronun östrojene dönüştürülmesi gibi spesifik etkileri bulunmaktadır.
Beslenmeye bağlı destekler: Güç, mental güç veya mekanik fazlalaştırmak amacıyla besin öğelerinin kullanılmasıdır.
Beslenmeye Bağlı Takviye Destek Ürünleri Nelerdir?
Karbonhidratlar, proteinler, aminoasitler, bitkisel kaynaklı ürünler, kreatin, kafein, su ve vitaminler bu grupta kullanımı serbest maddeler olarak yer alırlar. Birçok sporcu rakiplerine karşı yasal olarak avantaj sağlamak amacıyla besinsel ergojenik destekleri kullanmayı isterler
Kullanımlarının yasak olmaması nedeniyle bu maddeleri üreten firmalar yaptıkları tanıtım ve reklamlarla ürünlerinin çok etkili olduğunu iddia ederek sporcuları etkileme yoluna giderler. Herhangi bir ürünün organizmadaki etkilerinin saptanması için ürünle ilgili uzun süreli bilimsel çalışmaların kalabalık denek gruplarında ve bilimsel kriterlere uygun olarak yapılması gereklidir. Bu nedenle bu çalışmalar pahalı ve zaman alıcıdır. Üretici firmalar ürünlerini çekici hale getirmek amacıyla bilimsel bilgilerin yerine kişisel deneyim, subjektif kanıtları ve kontrolsüz çalışmalardan alınan verileri tanıtımlarında ve reklamlarında kullanırlar. Besinsel ergojenik desteklerin çok azı hakkında kontrollü çalışmalar bulunmaktadır.
Kreatin
Kreatin, 1832 yılında bir Fransız bilim adamı olan Chevreul tarafından bulunmuştur .1835 tarihinde ise, et içerisinde bulunan ve eti oluşturan yeni bir yapı taşı olarak tanımlanmıştır.
Kreatin; son yıllarda farklı düzeylerdeki birçok amatör ve profesyonel sporcu tarafından, antrenman ve müsabaka performansını geliştiren ve arttıran bir ergojenik destek olarak kullanılmaktadır. Kreatinin, World Anti-Doping Agency (Uluslararası Doping Komitesince) içerisinde doping barındıran ürünler listesinde yer almaması da yaygın kullanımının nedenlerinden biridir.
Kreatinin kullanımıyla ilgili ilk çalışmalar 19. yüzyılın başlarında yapılmaya başlamıştır. Vücuda alınan kreatinin hepsi idrarda kreatinin (Cn) olarak atılmadığı bir bölümünün vücutta kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Lieberg, bununla birlikte kreatinin birkaç farklı kas grubundan elde edilebileceğini, ancak diğer organlarda bulunmadığını da ortaya çıkarmıştır. Enerji üretiminde kreatinin vasfı 1934’de kreatin kinazın (CK) ve 1935’de Lohmann tarafından adenozin difosfat (ADP)’ın bulunmasına dek tanımlanamamıştır.
Kreatin büyük ölçüde hayvansal kaynaklı yiyeceklerin içerisinde bulunmakla beraber, böbrekler, pankreas, karaciğer ve beyin hücreleri yoluyla üretilmektedir. Kreatinin ortalama %95’i fosfokreatin formunda kaslarda depolanırken, %5’i de beyin ve testislerde serbest kreatin olarak depolanmaktadır. Sağlıklı 70 kilogramlık (kg) erkek için iskelet kaslarında yer alan total kreatin konsantrasyonu yaklaşık 120 gram (g) kadardır. Bu rakam kişinin kas fibril yapısına, kadın ya da erkek oluşuna, yaşına, beslenme ve egzersiz durumuna göre değişiklik göstermektedir.
Adenin trifosfat (ATP) gibi fosfajen depolarının dolu bulunması az süreli, tekrara dayalı maksimal egzersizlerin daha uzun süre gerçekleştirilebilmesine imkan verdiği gibi, toparlanmayı da hızlandırdığı düşünülmektedir. Vücut bileşenleri bakımından, ortalama olarak 1-2 kg ağırlık ve yağsız vücut ağırlığı fazlalığına eğilim olmaktadır. Erkek ve kadın futbolcular üzerinde gerçekleştirilen çalışmada yaklaşık bir 7 gün akut kreatin alımının maksimal egzersiz şiddetini arttırdığı gösterilmiştir. Bu anlamlı sonuçlara rağmen, son dönemlerde akut kreatin desteğinin yorgunluk ve maç simülasyonu protokolünde tekrarlanan sprint kapasitesi üzerinde pozitif etkisinin bulunmadığını gösteren, ancak uzun süreli kullanımın performans üzerinde daha olumlu etkileri görülebileceğini destekler yönde çalışma da mevcuttur. Bundan ayrı olarak kreatin desteğinin uzun dönemli antrenmanlarda kesitsel alanlarda hem tip-1 hem de tip-2 kas liflerini miyogenetik düzenleyiciler kadar yükselttiği gösterilmiştir.
Birçok çalışmada yedi günden kısa süreli desteğin etkisi araştırılırken, yedi haftalık kreatin desteğinin ardından elit futbolcularda gerçekleştirilen çalışmada sıçrama performansının kontrol grubunda daha düşük olmasına karşın, istatistiksel olarak anlam ifade edecek kadar bir fark elde edilememiştir. Kreatinin performansa yönelik çelişkili etkisi olmasının sebebi kreatin takviyesi öncesi kas kreatin yükünden kaynaklanabilir. Farklı bir deyişle, bazal kas kreatin düzeyi fazla olan sporcu kreatin takviyesine; bazal kas kreatin düzeyi düşük olan sporcuya nazaran daha az yanıt vermektedir.
Kreatin desteği geleneksel olarak, halterciler ve sprinterler gibi ani hız ve güç atletleri ile ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte futbol bağlamında, kreatin takviyesi, futbol maçları sırasında fosfokreatin depolarının önemli düşüşler sergilediği dikkate alındığında özellikle alınması gereken bir takviyedir. Buna göre, kreatin takviyesi, hem kısa süreli hem de uzun süreli aralıklı egzersiz protokolleri sırasında sprint performansını arttırır. Tekrarlanan sprint performansının artırılmasına ek olarak, oyuncular kas kütlesinde, güce bağlı iyileştirmelerin arttırılması hedefiyle kreatini tüketebilirler.
Kreatin fosfatın hidrolizi, kas kontraksiyonu için ihtiyaç bulunan ATP’nin hızlı bir şekilde üretilmesini sağlar. Kaslarda bulunan kreatin depolarının artması ATP turnover hızına yansır ve fosfokreatinin yeniden sentezini fazlalaştırarak daha kısa toparlanma periyodu sağlar ve bunun sonucunda antrenman yoğunluğunda artışı sağlar.
Kreatinin dozajıyla ilgili olarak, yükleme dozu 5 ila 7 gün süreli 20-30 g/gün (günde 4 kez 5-7 g) ardından intramusküler kas depolarını korumak için 2-4 g/gün kullanılması tavsiye edilir. Farklı bir uygulama olarak ise 0.3 g/kg/gün yükleme dozu ve 0.03 g/kg/gün idame dozu tavsiye edilmektedir (İlhan O ve ark, 2016). Fazla alımı daha iyidir felsefesi ile bazı sporcular kas depoları için alması gereken maksimum miktarlardan fazlasını almaktadır, fakat alınan fazla doz kreatin kaslar tarafından kullanılamamaktadır.
Kreatin kullanımıyla ilgili olarak, uygun dozlarda kullanıldığında ciddi bir yan etki gözlenmemiştir. En sık rastlanan yan etkileri vücut ağırlığı artısı ve artmış kompartman basıncıdır. Renal disfonksiyon öyküsü mevcut olan ya da renal yetmezliğe doğru gidebilecek bir hastalığa (diyabetes mellitus) sahip olan kişiler kreatini dikkatli kullanmalılardır. Ayırca, potansiyel nefrotoksik ilaçlar (non steroid antiinflamatuar ilaçlar-NSAİD) kullanan sporcular renal disfonksiyon durumundan yüksek risk altındadırlar. Renal fonksiyon durumundan sıkı bir takip dahilinde olmaları tavsiye edilir. Özellikle böbrek ve karaciğerde herhangi bir sorunu olan kişilerde uzun süreli kullanım konusunda dikkatli olunmalıdır. Gastrointestinal yan etkileri; ishal, şişkinlik ve bulantıdır. Hepatik disfonksiyonla ilgili herhangi bir sonuca ulaşılamamıştır. Yapılan bazı çalışmaların sonuçlarına göre sıvı tutma özelliğinden ötürü kas içi elektrolit dengesinin bozulması ile sıklıkla kas kramplarını arttırdığı belirtilebilir.
Ergojenik destekler, güç ve dayanıklılığı arttırdığı, hedeflenen performansa daha hızlı ulaşım sağladığı düşünüldüğü için kullanılmaktadır.Ayrıca vücudun egzersiz için hazırlanmasına ve egzersiz sırasında meydana gelebilecek yaralanma olasılığını azaltmaya ve egzersiz sonrası iyileşmeye yardımcı olacağı düşünüldüğü için kullanılmaktadır
Yeterli ve dengeli beslenen sporcular dışarıdan alınan herhangi bir takviyeye ihtiyaç duymayabilirler. Ergojenik destekler sağlıklı beslenmeyle yerine geçmemeli, sağlıklı beslenmeyi desteklemelidir.
Ergojenik destekler bir çok ürünü farklı kombinasyonlarda ve farklı miktarlarda içerebildikleri gibi; kapsül, toz, sıvı ve tablet gibi bir çok formda bulunabilirler
Ergojenik Desteklerin Sınıflandırılması
Ergojenik destekler 5’e ayrılır. Bunlar;
1.Mekanik veya biyomekanik destekler
2.Psikolojik destekler
3.Fizyolojik destekler
4.Farmokolojik destekler
5.Beslenmeye bağlı destekler
Mekanik destekler: Enerjin etkin bir şekilde faydalanılmasını ve kullanımını sağlamaktadırlar. Örnek olarak rüzgarın etkisini azaltan kayak giysileri; kayak ve paten gibi egzersizlerde hızı arttırmaya yardımcı olmasını verebiliriz.
Psikolojik destekler: Egzersiz süresince mental gücü ve psikolojik oluşumları arttırmak hedefiyle kullanılırlar. Psikolojik enerji sağlayanlara; stimulanlar, sakinleştirici etki sağlayanlara; psikolojik trankilizanları örnek gösterebiliriz.
Fizyolojik destekler: Aktivite sürecinde enerji oluşumu için gerekli olan metabolik işlevlerin fazlalaştırılarak, fiziksel kuvvetin artırılmasını amaçlamaktadırlar. Yükselti antrenmanı ve yüksekte düşük antrenman uygulaması, kan dopingi yapılarak kanın oksijen taşıma kapasitesinin yükseltilmesini bu desteğe örnek verebiliriz.
Farmakolojik destekler: Fiziksel kuvveti, mental kuvveti ya da mekanik kuvveti artırmada kullanılan ilaçlardır. Bu desteklere örnek olarak; stimulanlar, anabolik steroidler, narkotikler, depresanlar, alkol ve beta blokerları verebiliriz. Fakat farmakolojik desteklerin bununla birlikte birçok yan etkisi bulunmaktadır. Bunlar; yüksek basınç, kellik, baş ağrısı, ve kalp hastalıkları, mide bulantısı, cinsel güçsüzlük, abdominal şişkinlik, sperm sayısında azalma, eklem ağrıları, agresif tutum, tendon sakatlıklarının görülme potansiyelinin artması, prostat büyümesi, ruhsal dengesizlik, yüzde ve sırtta ciddi sivilce problemleri, karaciğer hasarı ve benzeri gibi sayılabilir. Söz konusu yardımcılardan anabolik steroidlerin ise cinsiyete, erkeklerde göğüs gelişimi (gynecomastia) ve testesteronun östrojene dönüştürülmesi gibi spesifik etkileri bulunmaktadır.
Beslenmeye bağlı destekler: Güç, mental güç veya mekanik fazlalaştırmak amacıyla besin öğelerinin kullanılmasıdır.
Beslenmeye Bağlı Takviye Destek Ürünleri Nelerdir?
Karbonhidratlar, proteinler, aminoasitler, bitkisel kaynaklı ürünler, kreatin, kafein, su ve vitaminler bu grupta kullanımı serbest maddeler olarak yer alırlar. Birçok sporcu rakiplerine karşı yasal olarak avantaj sağlamak amacıyla besinsel ergojenik destekleri kullanmayı isterler
Kullanımlarının yasak olmaması nedeniyle bu maddeleri üreten firmalar yaptıkları tanıtım ve reklamlarla ürünlerinin çok etkili olduğunu iddia ederek sporcuları etkileme yoluna giderler. Herhangi bir ürünün organizmadaki etkilerinin saptanması için ürünle ilgili uzun süreli bilimsel çalışmaların kalabalık denek gruplarında ve bilimsel kriterlere uygun olarak yapılması gereklidir. Bu nedenle bu çalışmalar pahalı ve zaman alıcıdır. Üretici firmalar ürünlerini çekici hale getirmek amacıyla bilimsel bilgilerin yerine kişisel deneyim, subjektif kanıtları ve kontrolsüz çalışmalardan alınan verileri tanıtımlarında ve reklamlarında kullanırlar. Besinsel ergojenik desteklerin çok azı hakkında kontrollü çalışmalar bulunmaktadır.
Kreatin
Kreatin, 1832 yılında bir Fransız bilim adamı olan Chevreul tarafından bulunmuştur .1835 tarihinde ise, et içerisinde bulunan ve eti oluşturan yeni bir yapı taşı olarak tanımlanmıştır.
Kreatin; son yıllarda farklı düzeylerdeki birçok amatör ve profesyonel sporcu tarafından, antrenman ve müsabaka performansını geliştiren ve arttıran bir ergojenik destek olarak kullanılmaktadır. Kreatinin, World Anti-Doping Agency (Uluslararası Doping Komitesince) içerisinde doping barındıran ürünler listesinde yer almaması da yaygın kullanımının nedenlerinden biridir.
Kreatinin kullanımıyla ilgili ilk çalışmalar 19. yüzyılın başlarında yapılmaya başlamıştır. Vücuda alınan kreatinin hepsi idrarda kreatinin (Cn) olarak atılmadığı bir bölümünün vücutta kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Lieberg, bununla birlikte kreatinin birkaç farklı kas grubundan elde edilebileceğini, ancak diğer organlarda bulunmadığını da ortaya çıkarmıştır. Enerji üretiminde kreatinin vasfı 1934’de kreatin kinazın (CK) ve 1935’de Lohmann tarafından adenozin difosfat (ADP)’ın bulunmasına dek tanımlanamamıştır.
Kreatin büyük ölçüde hayvansal kaynaklı yiyeceklerin içerisinde bulunmakla beraber, böbrekler, pankreas, karaciğer ve beyin hücreleri yoluyla üretilmektedir. Kreatinin ortalama %95’i fosfokreatin formunda kaslarda depolanırken, %5’i de beyin ve testislerde serbest kreatin olarak depolanmaktadır. Sağlıklı 70 kilogramlık (kg) erkek için iskelet kaslarında yer alan total kreatin konsantrasyonu yaklaşık 120 gram (g) kadardır. Bu rakam kişinin kas fibril yapısına, kadın ya da erkek oluşuna, yaşına, beslenme ve egzersiz durumuna göre değişiklik göstermektedir.
Adenin trifosfat (ATP) gibi fosfajen depolarının dolu bulunması az süreli, tekrara dayalı maksimal egzersizlerin daha uzun süre gerçekleştirilebilmesine imkan verdiği gibi, toparlanmayı da hızlandırdığı düşünülmektedir. Vücut bileşenleri bakımından, ortalama olarak 1-2 kg ağırlık ve yağsız vücut ağırlığı fazlalığına eğilim olmaktadır. Erkek ve kadın futbolcular üzerinde gerçekleştirilen çalışmada yaklaşık bir 7 gün akut kreatin alımının maksimal egzersiz şiddetini arttırdığı gösterilmiştir. Bu anlamlı sonuçlara rağmen, son dönemlerde akut kreatin desteğinin yorgunluk ve maç simülasyonu protokolünde tekrarlanan sprint kapasitesi üzerinde pozitif etkisinin bulunmadığını gösteren, ancak uzun süreli kullanımın performans üzerinde daha olumlu etkileri görülebileceğini destekler yönde çalışma da mevcuttur. Bundan ayrı olarak kreatin desteğinin uzun dönemli antrenmanlarda kesitsel alanlarda hem tip-1 hem de tip-2 kas liflerini miyogenetik düzenleyiciler kadar yükselttiği gösterilmiştir.
Birçok çalışmada yedi günden kısa süreli desteğin etkisi araştırılırken, yedi haftalık kreatin desteğinin ardından elit futbolcularda gerçekleştirilen çalışmada sıçrama performansının kontrol grubunda daha düşük olmasına karşın, istatistiksel olarak anlam ifade edecek kadar bir fark elde edilememiştir. Kreatinin performansa yönelik çelişkili etkisi olmasının sebebi kreatin takviyesi öncesi kas kreatin yükünden kaynaklanabilir. Farklı bir deyişle, bazal kas kreatin düzeyi fazla olan sporcu kreatin takviyesine; bazal kas kreatin düzeyi düşük olan sporcuya nazaran daha az yanıt vermektedir.
Kreatin desteği geleneksel olarak, halterciler ve sprinterler gibi ani hız ve güç atletleri ile ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte futbol bağlamında, kreatin takviyesi, futbol maçları sırasında fosfokreatin depolarının önemli düşüşler sergilediği dikkate alındığında özellikle alınması gereken bir takviyedir. Buna göre, kreatin takviyesi, hem kısa süreli hem de uzun süreli aralıklı egzersiz protokolleri sırasında sprint performansını arttırır. Tekrarlanan sprint performansının artırılmasına ek olarak, oyuncular kas kütlesinde, güce bağlı iyileştirmelerin arttırılması hedefiyle kreatini tüketebilirler.
Kreatin fosfatın hidrolizi, kas kontraksiyonu için ihtiyaç bulunan ATP’nin hızlı bir şekilde üretilmesini sağlar. Kaslarda bulunan kreatin depolarının artması ATP turnover hızına yansır ve fosfokreatinin yeniden sentezini fazlalaştırarak daha kısa toparlanma periyodu sağlar ve bunun sonucunda antrenman yoğunluğunda artışı sağlar.
Kreatinin dozajıyla ilgili olarak, yükleme dozu 5 ila 7 gün süreli 20-30 g/gün (günde 4 kez 5-7 g) ardından intramusküler kas depolarını korumak için 2-4 g/gün kullanılması tavsiye edilir. Farklı bir uygulama olarak ise 0.3 g/kg/gün yükleme dozu ve 0.03 g/kg/gün idame dozu tavsiye edilmektedir (İlhan O ve ark, 2016). Fazla alımı daha iyidir felsefesi ile bazı sporcular kas depoları için alması gereken maksimum miktarlardan fazlasını almaktadır, fakat alınan fazla doz kreatin kaslar tarafından kullanılamamaktadır.
Kreatin kullanımıyla ilgili olarak, uygun dozlarda kullanıldığında ciddi bir yan etki gözlenmemiştir. En sık rastlanan yan etkileri vücut ağırlığı artısı ve artmış kompartman basıncıdır. Renal disfonksiyon öyküsü mevcut olan ya da renal yetmezliğe doğru gidebilecek bir hastalığa (diyabetes mellitus) sahip olan kişiler kreatini dikkatli kullanmalılardır. Ayırca, potansiyel nefrotoksik ilaçlar (non steroid antiinflamatuar ilaçlar-NSAİD) kullanan sporcular renal disfonksiyon durumundan yüksek risk altındadırlar. Renal fonksiyon durumundan sıkı bir takip dahilinde olmaları tavsiye edilir. Özellikle böbrek ve karaciğerde herhangi bir sorunu olan kişilerde uzun süreli kullanım konusunda dikkatli olunmalıdır. Gastrointestinal yan etkileri; ishal, şişkinlik ve bulantıdır. Hepatik disfonksiyonla ilgili herhangi bir sonuca ulaşılamamıştır. Yapılan bazı çalışmaların sonuçlarına göre sıvı tutma özelliğinden ötürü kas içi elektrolit dengesinin bozulması ile sıklıkla kas kramplarını arttırdığı belirtilebilir.
|
Yazan
Dyt.Gökhan ÇELİK
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Sporcularda Kullanılan Ergojenik Destekler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Gökhan ÇELİK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Gökhan ÇELİK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
sporcu beslenmesi, ergojenik destekler, supplement, besin desteği, besin takviyesi, kreatin, ergojenik yardım, sporcu desteği, sporcu ürünü, spor beslenmesi, sporcularda takviye, sportsnutrition
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
