2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Her Şeyiyle Fibromiyalji (Tanı, Tedavi, Semptomlar, Kupa Tedavisi, Hacamat, Yeti Yitimi, Nörontin, Lyrica)
MAKALE #21852 © Yazan Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN | Yayın Ekim 2020 | 4,064 Okuyucu
Fibromiyalji

Fibromiyalji, yorgunluk, uyku, hafıza ve duygudurum sorunlarının eşlik ettiği yaygın kas-iskelet sistemi ağrısı ile karakterli bir hastalıktır. Araştırmacılar, fibromiyaljinin, beynin ve omuriliğin ağrılı ve ağrısız sinyalleri işleme şeklini etkileyerek ağrılı hisleri güçlendirdiğine inanıyor.

Belirtiler genellikle fiziksel travma, ameliyat, enfeksiyon veya önemli psikolojik stres gibi bir olaydan sonra başlar. Diğer durumlarda semptomlar, tek bir tetikleyici olay olmaksızın zamanla kademeli olarak birikir.

Kadınların fibromiyalji geliştirme olasılığı erkeklerden daha fazladır. Fibromiyaljisi olan birçok insanda ayrıca gerilim tipi baş ağrıları, temporomandibular eklem (TME) bozuklukları, irritabl bağırsak sendromu, anksiyete ve depresyon vardır.

Fibromiyaljinin tedavisi olmasa da, çeşitli ilaçlar semptomların kontrolüne yardımcı olabilir. Egzersiz, gevşeme ve stresi azaltma önlemleri de yardımcı olabilir.

Teşhis

Geçmişte doktorlar, sıkıca bastırıldığında kaçının ağrılı olduğunu görmek için bir kişinin vücudundaki 18 belirli noktayı kontrol ediyordu. Amerikan Romatoloji Koleji'nin yeni kuralları, ihale puanı sınavı gerektirmez.

Bunun yerine, fibromiyalji teşhisi için gerekli olan ana faktör, en az üç ay boyunca vücudunuzda yaygın ağrıdır.

Kriterleri karşılamak için şu beş alandan en az dördünde ağrınız olmalıdır:

Omuz, kol veya çene dahil olmak üzere sol üst bölge
Omuz, kol veya çene dahil olmak üzere sağ üst bölge
Kalça, kalça veya bacak dahil olmak üzere sol alt bölge
Kalça, kalça veya bacak dahil olmak üzere sağ alt bölge
Boyun, sırt, göğüs veya karnı içeren eksenel bölge

Testler

Doktorunuz benzer semptomlara sahip olabilecek diğer durumları dışlamak isteyebilir. Kan testleri şunları içerebilir:

Tam kan sayımı
Eritrosit sedimantasyon hızı
Siklik sitrüline peptid testi
Romatoid faktör
Tiroid fonksiyon testleri
Anti-nükleer antikor
Çölyak serolojisi
D vitamini
Uyku apnesi olma ihtimaliniz varsa, doktorunuz bir gece uyku çalışması önerebilir.

Genel olarak, fibromiyalji tedavileri hem ilaç tedavisini hem de kendi kendine bakım stratejilerini içerir. Vurgu, semptomları en aza indirmek ve genel sağlığı iyileştirmektir. Tüm semptomlar için tek bir tedavi işe yaramaz, ancak çeşitli tedavi stratejilerini denemenin kümülatif bir etkisi olabilir.

İlaçlar

İlaçlar fibromiyaljinin ağrısını azaltmaya ve uykuyu iyileştirmeye yardımcı olabilir. Yaygın seçenekler şunları içerir:

Ağrı kesiciler. Asetaminofen, ibuprofen veya naproksen sodyum gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler yardımcı olabilir. Opioid ilaçlar, önemli yan etkilere ve bağımlılığa yol açabileceği ve zamanla ağrıyı kötüleştireceği için tavsiye edilmez.
Antidepresanlar. Duloksetin (Cymbalta, Dyloxia, Duxet vb.) ve milnasipran (Ixel), fibromiyalji ile ilişkili ağrı ve yorgunluğu hafifletmeye yardımcı olabilir. Doktorunuz, uykuyu teşvik etmek için amitriptilin veya kas gevşetici siklobenzaprin reçete edebilir.
Anti-nöbet ilaçları. Epilepsiyi tedavi etmek için tasarlanmış ilaçlar genellikle belirli ağrı türlerini azaltmada faydalıdır. Gabapentin (Neurontin) bazen fibromiyalji semptomlarını azaltmada yardımcı olurken, pregabalin (Lyrica), fibromiyaljiyi tedavi etmek için Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanan ilk ilaçtı.


Terapiler

Çeşitli farklı terapiler, fibromiyaljinin vücudunuz ve yaşamınız üzerindeki etkisini azaltmaya yardımcı olabilir. Örnekler şunları içerir:

Fizik Tedavi. Fiziksel bir terapist size gücünüzü, esnekliğinizi ve dayanıklılığınızı artıracak egzersizler öğretebilir. Su bazlı egzersizler özellikle yardımcı olabilir.

Meşguliyet terapisi. Bir meslek terapisti, çalışma alanınızda veya vücudunuzda daha az strese neden olacak belirli görevleri yerine getirme şeklinizde ayarlamalar yapmanıza yardımcı olabilir.

Danışmanlık. Bir danışmanla konuşmak, yeteneklerinize olan inancınızı güçlendirmenize yardımcı olabilir ve stresli durumlarla başa çıkmanız için stratejiler öğretir.

Semptomlar

Fibromiyaljinin başlıca semptomları şunları içerir:

Yaygın ağrı. Fibromiyaljiye bağlı ağrı genellikle en az üç ay süren sürekli bir künt ağrı olarak tanımlanır. Yaygın kabul edilmesi için ağrının vücudunuzun her iki yanında ve belin üstünde ve altında olması gerekir.

Yorgunluk. Fibromiyaljili kişiler, uzun süre uyuduklarını bildirmelerine rağmen, genellikle yorgun uyanırlar. Uyku genellikle ağrı nedeniyle bozulur ve fibromiyaljili birçok hastada huzursuz bacak sendromu ve uyku apnesi gibi başka uyku bozuklukları vardır.

Bilişsel zorluklar. Genellikle "fibrosis" olarak adlandırılan bir semptom, odaklanma, dikkat etme ve zihinsel görevlere konsantre olma becerisini bozar.

Fibromiyalji genellikle aşağıdaki gibi diğer durumlarla birlikte bulunur:

Huzursuz bağırsak sendromu
Kronik yorgunluk sendromu
Migren ve diğer baş ağrıları
İnterstisyel sistit veya ağrılı mesane sendromu
Temporomandibular eklem bozuklukları
Kaygı
Depresyon
Postüral taşikardi sendromu

Fibromiyaljiyi kesin olarak teşhis etmek için özel bir test var mı? Değilse, doktorlar bu rahatsızlığı nasıl güvenle teşhis eder?

Fibromiyaljiyi teşhis etmek için tek bir test kullanılamaz. Ancak geçmişin aksine, fibromiyalji artık bir dışlama teşhisi değil, bu da benzer semptomları tetikleyebilecek diğer tüm koşulların fibromiyalji teşhisi konulmadan önce dışlandığı anlamına geliyor. Bunun yerine, teşhis spesifik semptomlara dayanıyor ve artık fibromiyaljinin diğer kronik ağrı bozukluklarıyla bir arada bulunabileceği ve sıklıkla var olduğu anlaşıldı.

Fibromiyalji, vücudun her yerinde ağrı ile karakterize bir hastalıktır. Fibromiyalji ağrısı yaygındır ve artrit gibi mevcut ağrı oluşturucuları güçlendirir. Fibromiyaljisi olan kişilerde genellikle altta yatan herhangi bir kas hasarı olmaksızın yaygın, göçmen kas ağrıları vardır ve genellikle ağrıyı diğerlerinden daha yoğun yaşarlar. Araştırmacılar, bu yaygın, güçlendirilmiş ağrının, fibromiyaljinin beynin ağrı sinyallerini işleme şeklini etkilemesi nedeniyle oluştuğuna inanıyor.

Fibromiyalji ağrısı bu rahatsızlığı olan herkeste aynı değildir. Bazı insanlar hafif bir baskıya karşı aşırı cilt hassasiyetine sahip olabilir. Bazılarında kızarıklık veya şişlik olmadan hassas parmak eklemleri olabilir. Diğerleri, üst sırt ve boyun kaslarında önemli hassasiyete sahip olabilir.

Fibromiyalji, diğer koşullar tarafından üretilen ağrıyı büyütme eğiliminde olduğundan, lupus veya romatoid artritli hastalarda, objektif inflamasyon ölçümlerine göre beklenenden çok daha fazla eklem ağrısı olabilir. Fibromiyaljinin ayırt edici özelliklerinden biri, doku hasarının derecesiyle orantılı olmayan ağrıdır.

Fibromiyalji, ağrının ötesinde başka semptomlara da neden olur. Yorgunlukla ilgili sorunlar; kronik baş ağrıları; huzursuz bağırsak sendromu; interstisyel sistit; ferahlatıcı uyku; ve bozulmuş konsantrasyon, dikkat ve zihinsel odaklanma da fibromiyaljisi olanların başına bela olabilir.

Geçmişte fibromiyaljiyi teşhis etmek için sağlık hizmeti sağlayıcıları, bu noktalardan kaçının ağrılı olduğunu görmek için bir kişinin vücudundaki 18 belirli noktaya sıkıca bastırırdı. Teşhis 11 veya daha fazla pozitif hassas nokta gerektirdi. Daha sonra sağlık hizmeti sağlayıcıları, semptomları açıklayabilecek yaralanmalar, nöropati, artrit veya bir bağ dokusu bozukluğu gibi diğer ağrılı durumları dışlayacaktır. Artık bir bireyin kronik ağrıya neden olan ve fibromiyaljiye de sahip olabileceği açıktır.

Sonuç olarak, fibromiyalji teşhisine varmadan önce diğer tüm kronik ağrı bozukluklarının olasılığını ortadan kaldırmak gerekli değildir. Bununla birlikte, diğer altta yatan durumları değerlendirmek için kapsamlı bir değerlendirme almak önemlidir, çünkü bu bilgiler etkili bir tedavi planına rehberlik edecektir. Bir arada var olan kronik ağrı durumlarının neden olduğu ağrıyı azaltmak, fibromiyaljiye bağlı ağrıyı da azaltabilir.

Fibromiyalji teşhisi artık yaygın ağrı, yorgunluk, tazelenmeyen uyku ve bilişsel bozukluk semptomlarına dayanarak - tipik olarak bir kişinin üç aydan uzun süredir yaygın ağrı çekmesinden sonra yapılıyor. “Yaygın” vücudun her iki yanında ve belin üstünde ve altında ağrı olarak tanımlanır.

Fibromiyalji teşhisini zorlaştıran şeylerden biri, semptomlarının tutarsız olma, zamanla ağda ve zayıflama eğiliminde olmasıdır. Ayrıca, bozukluğu diğer koşullardan ayırt etmek zor olabilir. Kronik yaygın ağrısı olan hastalar için, ağrı, mevcut doku hasarının miktarına bağlı olarak beklenenden daha şiddetli ve kalıcı ise, fibromiyalji bir rol oynayabilir. Yaygın bir örnek, şiddetli eklem ağrısı olan eklem iltihabı veya erozyon kanıtı olmayan iyi tedavi edilmiş romatoid artriti olan bir hasta olabilir.

Fibromiyaljiden şüpheleniliyorsa, bozukluğu olan kişilerin bakımında uzman olan bir uzman tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Zamanında ve doğru bir fibromiyalji teşhisi hayati önem taşır çünkü zayıflatıcı hale gelebilir ve günlük yaşamı önemli ölçüde bozabilir. Tedavisi olmamasına rağmen, fibromiyaljinin erken tanınması, kronik, yaygın ağrıyı açıklamak için daha fazla tanısal test yapılması ihtiyacını azaltabilir. Fibromiyalji belirlendikten sonra, ağrı yönetimi stratejileri genellikle semptomların kontrolüne yardımcı olabilir.

Nedenleri

Birçok araştırmacı, tekrarlanan sinir stimülasyonunun, fibromiyaljili kişilerin beyin ve omuriliğinin değişmesine neden olduğuna inanıyor. Bu değişiklik, beyinde ağrıya işaret eden bazı kimyasalların seviyelerinde anormal bir artış içerir.

Ek olarak, beynin ağrı reseptörleri, ağrının bir tür hatırasını geliştiriyor ve duyarlı hale geliyor, yani ağrılı ve ağrısız sinyallere aşırı tepki verebiliyorlar.

Aşağıdakiler dahil, bu değişikliklere yol açan birçok faktör vardır:

Genetik. Fibromiyalji ailelerde görülme eğiliminde olduğundan, sizi bozukluğa daha yatkın hale getirebilecek bazı genetik mutasyonlar olabilir.

Enfeksiyonlar. Bazı hastalıkların fibromiyaljiyi tetiklediği veya şiddetlendirdiği görülmektedir.

Fiziksel veya duygusal olaylar. Fibromiyalji bazen araba kazası gibi fiziksel bir olay tarafından tetiklenebilir. Uzun süreli psikolojik stres de durumu tetikleyebilir.

Risk faktörleri

Fibromiyalji için risk faktörleri şunları içerir:

Cinsiyet. Fibromiyalji, kadınlarda erkeklerden daha sık teşhis edilir.

Aile öyküsü. Bir ebeveynin veya kardeşin de durumu varsa, fibromiyalji geliştirme olasılığınız daha yüksek olabilir.

Diğer bozukluklar. Osteoartrit, romatoid artrit veya lupusunuz varsa, fibromiyalji geliştirme olasılığı daha yüksek olabilir.

Komplikasyonlar

Fibromiyaljiye bağlı ağrı, yorgunluk ve düşük uyku kalitesi, evde veya işte çalışma yeteneğinizi etkileyebilir. Sıklıkla yanlış anlaşılan bir durumla başa çıkmanın hayal kırıklığı da depresyon ve sağlıkla ilgili kaygıya neden olabilir.

Kupa terapisinin fibromiyalji ağrısını hafiflettiğine dair herhangi bir kanıt var mı?

Bazı çalışmalar, hacamat tedavisinin, fibromiyalji semptomlarını geleneksel tedavilere göre daha etkili bir şekilde azaltabileceğini göstermektedir. Ancak prosedürün, hacamatın sahte versiyonundan daha iyi çalıştığı görülmüyor (plasebodan daha iyi değil)

Bir tür geleneksel Çin tıbbı olan kupa terapisi, cilt üzerindeki belirli akupunktur noktalarına yerleştirilen cam kaplar içinde bir vakum oluşturmayı içerir. Bu, fincanın içindeki havayı cilde yerleştirmeden önce ısıtarak yapılabilir.

Ortaya çıkan emiş, yolun deri kısmını fincanın içine çeker. Kupa birkaç dakika yerinde bırakılabilir ve ardından parlak kırmızı, dairesel bir şerit bırakarak çıkarılabilir. Islak hacamatta, fincan yerleştirilmeden önce deri bir iğne ile delinir.

Taraftarlar, kupa terapisinin dolaşımı artırmaya ve iyileşmeyi teşvik etmeye yardımcı olabileceğine inanıyor. İşlem, eğitimli profesyoneller tarafından yapıldığında genellikle güvenlidir, ancak morluklara, ağrılara, yanıklara ve nadiren cilt enfeksiyonlarına neden olabilir.

Hacamat çalışmaları tipik olarak prosedürün etkililiğini diğer tedavi biçimleriyle karşılaştırarak ölçer. Bununla birlikte, yüksek kaliteli araştırma çalışmaları genellikle bir plasebo alan bir grup insanı da içerir - yani bir şeker hapı veya çalışılan prosedürün sahte bir versiyonu. Çalışmadaki katılımcılar tarafından sahte olarak kabul edilemeyen sahte bir hacamat versiyonunu tasarlamak zor olmaktadır.

Bu nedenle, mevcut çalışmaların bazıları fibromiyaljiyi tedavi etmede hacamat için olası bir rol öneriyor olsa da, gerçek rolüne kesin cevap, daha büyük ve daha titiz çalışmaların tamamlanmasını beklemek zorunda kalacak.

Akupunktur fibromiyalji semptomlarımı azaltmaya yardımcı olur mu?

Akupunktur pek çok kronik ağrıyı hafifletiyor gibi görünmektedir, bu nedenle fibromiyaljili pek çok kişinin bunu denemekle ilgilenmesi şaşırtıcı değildir. Akupunkturun fibromiyalji semptomları için etkinliği üzerine yapılan çalışmalar biraz karışık olsa da, çoğu yararlı bir rolü olabileceğini düşündürmektedir.

Akupunktur, çok ince iğnelerin vücudunuzdaki stratejik noktalara çeşitli derinliklere sokulmasını içerir. Genellikle 20 ila 30 dakika yerinde bırakılırlar ve bazen ısı veya elektrik ilavesiyle daha fazla uyarılırlar. Eğitimli bir uygulayıcı tarafından yapıldığında akupunkturun çok az riski vardır.

Fibromiyaljinin tedavisi zor olabilir ve semptomlarınızı kontrol etmek için bir tedavi kombinasyonu gerekli olabilir. Fibromiyalji ağrınız için rahatlama bulmakta güçlük çekiyorsanız, akupunkturu denemeye değer olabilir. Ancak belirtileriniz birkaç hafta içinde düzelmeye başlamazsa, akupunktur sizin için doğru tedavi olmayabilir.

Gabapentin (Neurontin, diğerleri) etkili bir fibromiyalji tedavisi midir?
Gabapentin gibi nöbet önleyici ilaçlar genellikle kronik ağrıyı tedavi etmek için kullanılır. Gabapentine benzer bir ilaç olan Pregabalin (Lyrica), fibromiyaljiyi tedavi etmek için Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanan ilk ilaçtır.
Gabapentin ve pregabalin başlangıçta belirli epilepsi türlerini ve sinir ağrısını tedavi etmek için onaylandı. Her iki ilaç da beyin ve omurilikteki sinir hücreleri tarafından ağrı ileten kimyasalların salınımını sınırlayarak çalışır. Her iki ilacın en sık görülen yan etkileri baş dönmesi ve uyuşukluktur.
Fibromiyaljisi olan kişilerde daha sık ortaya çıkan başka sağlık sorunları var mı?
Evet. Fibromiyalji genellikle diğer sağlık problemleriyle birlikte bulunur, bu nedenle doktorunuz ayrıca aşağıdakileri yaşayıp yaşamadığınızı sorabilir:

Sırt veya boyun ağrısı
Baş ağrısı
Sık veya ağrılı idrara çıkma
Çene ağrısı
Huzursuz bağırsak sendromu
Bazı durumlarda, bu bir arada var olan sorunlar vücudunuzun ağrı sinyallerini nasıl işlediği ile bağlantılı olabilir. Fibromiyaljide beyniniz ağrı sinyallerini güçlendirir, böylece belirli ağrılı uyaran türleri için genel olarak beklenenden daha yüksek düzeyde ağrı hissedersiniz.

Dr.Murat Eren ÖZEN
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Her Şeyiyle Fibromiyalji (Tanı, Tedavi, Semptomlar, Kupa Tedavisi, Hacamat, Yeti Yitimi, Nörontin, Lyrica)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN
Adana
Doktor "Ruh sağlığı ve hastalıkları - Psikiyatri"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi13 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN'in Yazıları
► Fibromiyalji Nedir? Tedavisi Mümkün Müdür? Dr.Fzt.Halil İbrahim KURMAZ
► Vajinismus Tanı ve Tedavi Protokolleri Dr.Şaban KARAYAĞIZ
► Her Şeyiyle Bipolar Bozukluk PDF Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN
► Rektal Prolapsus Tüm Tanı ve Tedavi Yaklaşımları PDF Op.Dr.Ramazan Tarık ÜNSAL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Her Şeyiyle Fibromiyalji (Tanı, Tedavi, Semptomlar, Kupa Tedavisi, Hacamat, Yeti Yitimi, Nörontin, Lyrica)' başlığıyla benzeşen toplam 39 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Depresyon Etiyolojisi PDF Ekim 2020
► Depresyon Bilgilendirme PDF Ekim 2020
► Apati PDF Ekim 2020
◊ Dışkı Tutamama (Enkoprezis) ÇOK OKUNUYOR Haziran 2012
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


06:49
Top