Montessori Sistemi
MONTESSORİ SİSTEMİ
"Çocuk için önemli olan kendilik gelişimidir. Kendi öz kaynaklarını ve yabancı, karmaşık dünya ile başa çıkma becerisini geliştirmeye gereksinimi vardır. Duyuları yoluyla, kendisi için öğrenmek, görmek ve yapmak ister, bir yetişkin gözleri ile değil. Çocuk bunları dünya ile uyum içinde başardığında, tam bir kişi olmaya başlar. O zaman eğitilmiştir."
Montessori Felsefesi
Montessori eğitim sistemi hem çocuğun gelişimi ile ilgili bir felsefe, hem de bu gelişmeye rehberlik eden bir gerçekliktir. Çocuğun gelişimsel olarak çok sayıda materyalin bulunduğu ve bir çok deneyim yaşayacağı, fiziksel ye sosyal olarak gelişebileceği, dikkatli biçimde düzenlemiş bir çevrede ve belli sınırlar içinde özgürlüğe gereksinimi olduğu düşüncesini temel almıştır.
Montessori eğitimi, öğrenmede en önemli güdünün, çocuğun kendi motivasyonu olduğunu vurgular. Montessori sınıfları, çocukların en önemli becerinin kendi kapasite ve yeterliliklerini geliştirmek olduğunu kavramalarına yönelik olarak düzenlenmiştir. Öğretmen çevreyi, programları, etkinlikleri, işlevleri kaynak kişi olarak hazırlar; çocuğun uyarılmasını ve yönlendirilmesini sağlar. Ancak öğrenen ve güdülenme yoluyla seçtiği görevleri sürdüren çocuktur.
Montessori çevresi, çocuğu tüm yaşamı boyunca yaratıcı bir öğrenme becerisi oluşturabilmesi amacıyla , erken yaşlarda öğrenmeyi sevmeye teşvik eder. Montessori, hem eğitim açısından çağdaş ve ilericidir, hem de yaşamda bilinmesi gereken her şeyin öğrenileceği bir yöntemdir.
Amaçlar
Montessori geleneğinde, okullar erken çocukluk eğitiminde en iyiyi vermeyi taahhüt eder. Amaç, okula gelen her çocuğun şu özelliklerinin gelişmesidir:
Çocuklar öğrenmek isterler. Doğuştan var olan öğrenme gereksinimleri engellenip baskılanmadıkça da öğrenirler. Amaç, bu gereksinimlerini uyarıp, ön plana çıkarmaktır.
Çocukların 'emen bir zihinleri' vardır. Çocuğunuzu yürüme ve konuşmayı öğrenirken gözlemlemişsinizdir. Bunları ona öğrettiniz mi, yoksa doğal olarak mı bu davranışlar ortaya çıktı? Nasıl yardımcı olabildiniz? Çocuğunuzun ilk yürüme girişimini destekleyerek mi, yoksa konuşarak mı? Çocuğunuzun kendi kendine öğrenebilmesine yardımcı olmak için çevreyi düzenleyerek mi?
Çocuklar farklı hızlarda ve farklı yollarla öğrenirler. Biz, çocukları bağımsız olmaları, duygularının farkında olmaları, seçimler yapabilmeleri ve günlerini nasıl geçirmek istedikleri konusunda karar vermeleri için teşvik ediyoruz.
Çocuklar örneklerle ve deneyimler yoluyla öğrenirler. Biz eğlence ve uyarımla eğitimsel deneyimler yaratıyoruz. Çocukların içinde bulundukları duyarlı dönemleri tanıyor ve tanımlıyoruz.
Hazırlanmış Çevre
Montessori sisteminde hazırlanmış çevre çocukların gereksinimlerine göre geliştirilmiştir. Burası çocuklar için düzenlenmiş, sakin ve onların gün içinde gereksinim duydukları şeylerle yaşayacakları gerçek bir çevredir. Bu gerçeklik çocuğa göre boyutlandırılmıştır. Materyaller açık ve alçak raflarda sergilenir, dolayısıyla çocuk bağımsız olarak bunlara ulaşabilir ve alabilir. Okul ve sınıflar derli toplu ve düzenlidir. Her şey belirli bir yerde durduğu için çocuk gün boyunca gereksinimi olan şeyleri nerede bulacağını bilir. Bu durum da çocuğa ortamda rahatlık, düzen ve güvenlik duygusu sağlar. Ortam mutlu, sınıflar rahat ve aydınlıktır. Araç gereçler tamdır ve iyi korunmaktadır. Çocuklar da sınıf içindeki eşyayı koruma ve düzenli tutmaya teşvik edilirler.
Okul ve Aile
Okulumuzun en temel amaçlarından biri de çocuklar için evlerinin dışında bir ev yaratmaktır. Burada okul ve aile arasındaki yakın ilişkinin yaşamsal bir önemi vardır.
Konferanslar
Okulda anne, baba ile programlanan konferanslarda okul yılı süresince çocuğun gelişimi ve ilerlemesi tartışılır.
Uygulamaya dönük çalışmalar
(Workshops) Montessori ilkeleri ve çocuk yetiştirme teknikleri hakkında anne, baba çalışma grupları oluşturulur.
Değerlendirmeler
Okul yılı içerisinde öğrenci değerlendirmelerinin karşılıklı geri bildirimleri yapılır.
Bireysel danışma ve işbirliği
Çocuğun gelişimi ve genel uyumu açısından gerekli görülen durumlarda ailenin okul ile birlikte çalışması ve işbirliği önemlidir. Aile buna teşvik edilir.
Niçin Montessori?
İlk çocukluk yıllarının önemi
Montessori, erken eğitimin önemini ve buna gereksinim duyulduğunu vurgulamıştır. Doğumdan 6 yaşına kadar geçen süre yaşamın en önemli dönemidir. Bireyin zeka ve kişilik gelişimi, psikolojik yapısı bu dönemde şekillenir. Aynı zamanda bu yaşlarda daha çok yardıma gereksinim vardır ve yaratıcılığın üst düzeye erişmesi için bu dönemde desteklenmesi önemlidir. Montessori yaklaşımı ve felsefesi gelişme ve öğrenme süreci içinde çocuğun gereksinimlerine önem verir. Montessori eğitim kuramları çocuğun doğal yollarla gelişmesi üzerine kurulmuştur ve bu gelişimin özellikleri ile eğitim sisteminin bağlantılı olarak kullanılması gerektiğini belirtir.
Hiç kimse bir başkası tarafından eğitilemez
İnsanlar kendi kendilerine öğrenirler . Gerçek eğitim sınıfta uzun saatler ve yıllar harcanarak değil, çocuğun doğal merakı ve öğrenme sevgisi harekete geçirilerek sağlanabilir. Bu nedenle erken eğitimin amacı da, çocukların öğrenmeye duydukları doğal arzuyu ortaya çıkarmak olmalıdır. Montessori sistemi çocukların ilgi ve gereksinimlerine göre oluşturulmuştur.
Çocuğunuzu Montessori sistemini temel alan bir okula göndermenin önemi nedir?
Montessori sistemini temel alan bir okulun amacı, sadece bakım değil, eğitimdir. Çocuğunuzun eğitimine başlaması için en iyi zaman erken yaşlardır. 2-2,5 ila 4,5 arasındaki yaşlarda pek çok çocuğun zeka ve sosyal özellikleri şekillenir. Çocukların %50'sinde zihinsel gelişim 4 yaşından önce oluşur. (Şunu belirtmemiz gerekir ki bu oluşum hiçbir zaman durmaz. Uygun eğitim ve yaklaşımla yeteneklerin geliştirilmesi mümkündür.) Montessori sistemini benimseyen bir okulda çocuklar mantıksal düşünmeyi öğrenecek ve gerçekle başa çıkabilme becerisi kazanacaklardır. Montessori alt yapısı olan çocuklar, gelecekte karşılaşacakları karmaşık durumlarla en iyi şekilde baş etmeye hazır olacaklardır.
Montessori sisteminde eğitim alan bir çocuk başka bir okul sistemine girdiğinde ne olur?
Montessori eğitimi konsantrasyonu, öz disiplini, öğrenmeyi sevmeyi ve sosyal becerileri başarıyla geliştirdiği için çocuk yeni durumlara ve geleneksel bir okul ortamına en iyi şekilde ve kolayca uyum sağlayacaktır. Çocuğa erken dönemde kazandırılan olumlu alışkanlıklar tüm yaşam boyunca yararlı olacaktır.
ÇOCUĞUN NORMAL GELİŞİMİ VE GELİŞİMİN AŞAMALARI
Ana-baba, çocuklarını eğitirken öncelikle gelişim evrelerini bilmeli ve çocuklarının içinde bulunduğu gelişim dönemini tanımalıdır. Başka bir deyişle,çocuklarını tanıyarak işe başlamalıdır.
Ana-baba,çocuklarının kendi modelleri olmadığı gibi,kardeşlerinden ve arkadaşlarından farklı,bağımsız,kendine özgü zeka ve kişilik özellikleri olan bir birey olduğu gerçeğinden hareket etmelidirler.
Anne ve babanın çocuklarına , “uygun olan davranışı” ya da neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğretebilmeleri için,gerek kendi aralarında gerekse çocuklarına yönelttikleri davranışlarında dengeli,tutarlı ve kararlı olmaları gerekir.
Anne-babanın güvenli bir çocuğa sahip olabilmeleri için,önce kendilerine,sonra birbirlerine,ardından da çocuklarına güvenmeleri gerekir.
Anne-baba çocuğundan yaşı ve yeteneklerine uygun isteklerde bulunmalı,çocuğu hayal kırıklığına uğratacak,yaşının üstünde beklentiler içine girmemelidirler. Çocuğun ilgi ve yeteneği onun yönlendirilmesinde esas alınmalı,ana-babanın tutkuları dikkate alınmalıdır.
1-MOTOR GELİŞİM VE ÖZELLİKLERİ
İki üç yaş arası
Düşmeden koşabilir , bazı çizgileri taklit eder , merdivenden rahatlıkla kendi başına inip çıkabilir , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir ,düğmesini açabilir,üç tekerlekli bisikleti sürebilir ,tek ayak üstünde kısa bir süre durabilir , bir bardak suyu taşıyabilir ,yürürken engelleri adım atarak rahatlıkla geçer , rahatlıkla çömelip kalkabilir , geri geri yürüyebilir ,
Üç dört yaş arası
Tek ayağı üzerinde uzun süre durabilir , ayakkabısını giyer , kendini doyurabilir , düz çizgi çizebilir , tek başına dolaşmaya çalışır , çift ayakla 40 cm sıçrayabilir , öne takla atabilir , yardımsız kaydıraktan kayabilir , çömelip kalkma hareketini rahatlıkla yapabilir , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir , 40-50 cm den aşağı atlayabilir , tek ayakla sıçrayabilir , dans etme müzik ile beraber tempo tutma , zıplayan topu eli ile tutma , kağıttaki şekilleri boyar , 3-4 renk eşleştirebilir , aynı kartları eşleştirebilir , bazı harfleri eşleştirebilir , artı eksi yapabilir ,
Dört altı yaş arası
Makasla kağıtları kesebilir , bakarak 1 den 8-9 a kadar sayı yazabilir , öğretilirse adını yazabilir ,sek sek oynayabilir , üçgen ve kare yi kopyalar , kendi giyinir kendi soyunur , ayakkabısını bağlar , yüzünü yıkar , dişini fırçalar , altı yaşında iki tekerlekli bisiklete binebilir , el becerileri gözle görülür bir şekilde gelişir,
DİL GELİŞİMİ VE ÖZELLİKLERİ
İki üç yaş arası
Tanıdığı yetişkinler ile rahatlıkla sohbet eder , reddetme ifadesi kullanabilir , cümle yapısı erişkin cümle yapısına benzemeye başlar , vücudunun parçalarını raharlıkla yapar , bütün komutları yerine getirebilir , kelime hazinesi hızla artar,
Üç dört yaş arası
Konuşma ve cümle kurması erişkine iyice benzemeye başlar , kendine ait yaş , soyad gibi özellikleri bilir , ezberlediği şarkı sözleri vb. rahatlıkla söyler , erişkinler ile rahat sohbet edebilir,
Dört altı yaş arası
Grup halinde olan konuşmalara katılır , hikaye ve masal anlatır , sayı sayar , kelime hazinesi iyice artmıştır , sıfatları rahat kullanmaya başlar , cümle yapısı ve şekli erişkinle hemen hemen benzer , isteklerini ayrıntıları ile anlatabilir,
SOSYAL VE KİŞİLİK GELİŞİMİ ÖZELLİKLERİ
İki üç yaş arası
Evcilik oynar , ev işlerine yardım eder , çatal kullanır , giyimini kendi başına yapabilir , tuvaletini haber verir , bazı arkadaşlarına daha fazla ilgi gösterir ,
Üç dört yaş arası
Diğer çocuklar ile etkileşim ve iletişimi iyice artmıştır , yetişkinlerin söylediklerinin büyük çoğunluğunu anlar , oyunlarındaki kurallara uymaya çalışır , kıyafetlerinin tamamını çıkarabilir , gece tuvalet kontrolünü sağlayabilir , el yüz yıkama diş fırçalama işlemini yapar
Dört altı yaş arası
Sosyal hayata adapte olmaya çalışır , arkadaşları ile uyumu artar , TV da bazı programları takip eder , kendine has özellikler belirir , etrafla etkileşimi iyice artar , kendisi masal anlatabilir .
Hatta günümüzde bırakın ruhsal sorunları , 2000 yılına girdiğimiz bu günlerde, dünyada milyonlarca çocuk kötü bakımdan , basit sağlık sorunlarından , kazalarda , salgın hastalıklarda , anne baba ihmaline bağlı nedenler ile hayatını kaybediyor.
Her bir çocuğu ayrı bir dünya olarak kabul edip , onların ruhsal sorunlarına inebilmek , ancak eğitim ve anne baba bilinçlendirilmesi ile olacaktır .Ayrıca çocukların yaşadıkları ortamların , çevre imkanlarının , devletin sağlayacağı imkanların çeşitliliği ve kalitesi bu sorunların oluşması ve sürecinde etkili olabilmektedir .
Çocuk eğitiminde çocuğun gerektiği şekilde yetiştirilmesi ve onun topluma hazırlanması büyük oranda , anne babanın hayatın ilk gününden itibaren çocuk ile etkileşimi , konuşmaları , eğitim açısından vermeye çalıştıkları , ev içerisindeki tutumları ,etkili olmaktadır .
Anne babaların çocuklarının normal bir şekilde sosyal , kişilik ve mental motor gelişimin olması ve sağlıklı bir psikolojik yapıya sahip olmaları için yapmaları gerekenler :
Anne-baba,soyut düzeyde uyarı yerine,somut düzeyde eylemi temel almalıdır.
Anne-baba öyle bir ortam hazırlamalıdır ki,çocuk sanki her zaman anne ve babası yanındaymış gibi kendini güvenli ve hiç yanında değilmiş gibi özgür hissetsin.böyle bir aile ortamı çocuğun kendine özgü anlayış ve düşüncesini ifade etme olanağı sağlar. Buna karşın sağlıksız bir aile,çocuğun nasıl algılaması,düşünmesi ve davranması gerektiğiyle ilgilenir. Çünkü bu ana-baba için,çocukları belirli bir kalıba sokmak,onu bağımsız olarak gelişmesinden daha önemlidir.
Anne- baba,çocuğunun kişiliğine saygı duyan,benlik saygısı üstün kişiler olmalıdır ki,çocuklarının benlik saygısı da üstün olabilsin.anne-babalar kendi kendini yönetebilen bireyler yetiştirmek için gerekli psiko-sosyal ortamı hazırlamalıdırlar. Bunun için de aşırı koruyucu yaklaşımdan kaçınarak çocuğun kendi kendini yöneten bir birey olmasına fırsat verilmelidirler.
Kısacası,anne-baba,çocuğa sevgi veren,girişim yeteneğini ve özgüvenini kazanabilmesi için onu destekleyen kişiler olmalıdırlar. Çocuğa yeterli düzeyde desteğin sağlandığı bu ortamda anne-babanın sağladığı disiplin ve eğitimin nitelikleri olumludur.Çocuğun istemi hiçbir zaman engellenmez. Aşırı davranışları anlayışla karşılanır ve yumuşak bir biçimde düzeltilir. Böyle bir esnek ortamda çocuk ,cesaretli ve topluma uyumlu bir insan olarak yetişir. Yaşamını yapıcı çabalar üstüne kurmayı öğrenir.
İdeal anne-babayı tanıtmak zor olmakla beraber başarılı anne-babalar ,çocuğun ihtiyaçlarını sezen,onlara uygun yanıtlar veren,aşırı hoşgörülü veya katı olmayıp ,çocuğa karşı esnek bir yaklaşım içinde olan ,davranışlarında belirli bir kararlılık ve devamlılık sağlayan,karşı çıkmadan önce her zaman çocuğunun isteklerini dinleyen anne-babalardır.
Yine başarılı anne-babalar,çocuğunun kendi kendisini denetlemesini ya da iç denetim demek olan ahlak gelişimine ortam hazırlayan,çocuktaki sorumluluk duygusunu geliştiren,olayların sonuçlarıyla onları başbaşa bırakan,onlara hak ve özgürlüklerinin sınırını öğreten,çocuklarına korku silahını çevirmeksizin,kendi kendilerini disipline eden ve düşüncelerini özgürce anlatabilen birer birey olarak yetişmelerine imkan hazırlayan kimselerdir.
ÇOCUĞUNUZUN ÖZGÜVENİNİ ARTIRMAK İÇİN YAPILACAKLAR
"Çocuk için önemli olan kendilik gelişimidir. Kendi öz kaynaklarını ve yabancı, karmaşık dünya ile başa çıkma becerisini geliştirmeye gereksinimi vardır. Duyuları yoluyla, kendisi için öğrenmek, görmek ve yapmak ister, bir yetişkin gözleri ile değil. Çocuk bunları dünya ile uyum içinde başardığında, tam bir kişi olmaya başlar. O zaman eğitilmiştir."
Maria Montessori
Bu sistemde çocukların en önemli becerinin kendi kapasite ve yeteneklerini geliştirmek olduğunu kavramaları hedeflenir. Bu amaçla gelişimlerine yönelik çok sayıda araç gerecin bulunduğu; zihinsel, fiziksel, sosyal ve ruhsal olarak gelişebilecekleri; dikkatli biçimde düzenlenmiş bir çevrede özgürlükleri ve yaratıcılıkları desteklenirMontessori Felsefesi
Montessori eğitim sistemi hem çocuğun gelişimi ile ilgili bir felsefe, hem de bu gelişmeye rehberlik eden bir gerçekliktir. Çocuğun gelişimsel olarak çok sayıda materyalin bulunduğu ve bir çok deneyim yaşayacağı, fiziksel ye sosyal olarak gelişebileceği, dikkatli biçimde düzenlemiş bir çevrede ve belli sınırlar içinde özgürlüğe gereksinimi olduğu düşüncesini temel almıştır.
Montessori eğitimi, öğrenmede en önemli güdünün, çocuğun kendi motivasyonu olduğunu vurgular. Montessori sınıfları, çocukların en önemli becerinin kendi kapasite ve yeterliliklerini geliştirmek olduğunu kavramalarına yönelik olarak düzenlenmiştir. Öğretmen çevreyi, programları, etkinlikleri, işlevleri kaynak kişi olarak hazırlar; çocuğun uyarılmasını ve yönlendirilmesini sağlar. Ancak öğrenen ve güdülenme yoluyla seçtiği görevleri sürdüren çocuktur.
Montessori çevresi, çocuğu tüm yaşamı boyunca yaratıcı bir öğrenme becerisi oluşturabilmesi amacıyla , erken yaşlarda öğrenmeyi sevmeye teşvik eder. Montessori, hem eğitim açısından çağdaş ve ilericidir, hem de yaşamda bilinmesi gereken her şeyin öğrenileceği bir yöntemdir.
Amaçlar
Montessori geleneğinde, okullar erken çocukluk eğitiminde en iyiyi vermeyi taahhüt eder. Amaç, okula gelen her çocuğun şu özelliklerinin gelişmesidir:
- bağımsızlık
- içsel denetim
- kendini onaylama
- bir sosyal grubun üyesi olduğunu ve sorumluluklarını bilme
- öğrenme ve yaşamayla ilgili duyma ve keyif alma
Çocuklar öğrenmek isterler. Doğuştan var olan öğrenme gereksinimleri engellenip baskılanmadıkça da öğrenirler. Amaç, bu gereksinimlerini uyarıp, ön plana çıkarmaktır.
Çocukların 'emen bir zihinleri' vardır. Çocuğunuzu yürüme ve konuşmayı öğrenirken gözlemlemişsinizdir. Bunları ona öğrettiniz mi, yoksa doğal olarak mı bu davranışlar ortaya çıktı? Nasıl yardımcı olabildiniz? Çocuğunuzun ilk yürüme girişimini destekleyerek mi, yoksa konuşarak mı? Çocuğunuzun kendi kendine öğrenebilmesine yardımcı olmak için çevreyi düzenleyerek mi?
Çocuklar farklı hızlarda ve farklı yollarla öğrenirler. Biz, çocukları bağımsız olmaları, duygularının farkında olmaları, seçimler yapabilmeleri ve günlerini nasıl geçirmek istedikleri konusunda karar vermeleri için teşvik ediyoruz.
Çocuklar örneklerle ve deneyimler yoluyla öğrenirler. Biz eğlence ve uyarımla eğitimsel deneyimler yaratıyoruz. Çocukların içinde bulundukları duyarlı dönemleri tanıyor ve tanımlıyoruz.
Hazırlanmış Çevre
Montessori sisteminde hazırlanmış çevre çocukların gereksinimlerine göre geliştirilmiştir. Burası çocuklar için düzenlenmiş, sakin ve onların gün içinde gereksinim duydukları şeylerle yaşayacakları gerçek bir çevredir. Bu gerçeklik çocuğa göre boyutlandırılmıştır. Materyaller açık ve alçak raflarda sergilenir, dolayısıyla çocuk bağımsız olarak bunlara ulaşabilir ve alabilir. Okul ve sınıflar derli toplu ve düzenlidir. Her şey belirli bir yerde durduğu için çocuk gün boyunca gereksinimi olan şeyleri nerede bulacağını bilir. Bu durum da çocuğa ortamda rahatlık, düzen ve güvenlik duygusu sağlar. Ortam mutlu, sınıflar rahat ve aydınlıktır. Araç gereçler tamdır ve iyi korunmaktadır. Çocuklar da sınıf içindeki eşyayı koruma ve düzenli tutmaya teşvik edilirler.
Okul ve Aile
Okulumuzun en temel amaçlarından biri de çocuklar için evlerinin dışında bir ev yaratmaktır. Burada okul ve aile arasındaki yakın ilişkinin yaşamsal bir önemi vardır.
Konferanslar
Okulda anne, baba ile programlanan konferanslarda okul yılı süresince çocuğun gelişimi ve ilerlemesi tartışılır.
Uygulamaya dönük çalışmalar
(Workshops) Montessori ilkeleri ve çocuk yetiştirme teknikleri hakkında anne, baba çalışma grupları oluşturulur.
Değerlendirmeler
Okul yılı içerisinde öğrenci değerlendirmelerinin karşılıklı geri bildirimleri yapılır.
Bireysel danışma ve işbirliği
Çocuğun gelişimi ve genel uyumu açısından gerekli görülen durumlarda ailenin okul ile birlikte çalışması ve işbirliği önemlidir. Aile buna teşvik edilir.
Niçin Montessori?
İlk çocukluk yıllarının önemi
Montessori, erken eğitimin önemini ve buna gereksinim duyulduğunu vurgulamıştır. Doğumdan 6 yaşına kadar geçen süre yaşamın en önemli dönemidir. Bireyin zeka ve kişilik gelişimi, psikolojik yapısı bu dönemde şekillenir. Aynı zamanda bu yaşlarda daha çok yardıma gereksinim vardır ve yaratıcılığın üst düzeye erişmesi için bu dönemde desteklenmesi önemlidir. Montessori yaklaşımı ve felsefesi gelişme ve öğrenme süreci içinde çocuğun gereksinimlerine önem verir. Montessori eğitim kuramları çocuğun doğal yollarla gelişmesi üzerine kurulmuştur ve bu gelişimin özellikleri ile eğitim sisteminin bağlantılı olarak kullanılması gerektiğini belirtir.
Hiç kimse bir başkası tarafından eğitilemez
İnsanlar kendi kendilerine öğrenirler . Gerçek eğitim sınıfta uzun saatler ve yıllar harcanarak değil, çocuğun doğal merakı ve öğrenme sevgisi harekete geçirilerek sağlanabilir. Bu nedenle erken eğitimin amacı da, çocukların öğrenmeye duydukları doğal arzuyu ortaya çıkarmak olmalıdır. Montessori sistemi çocukların ilgi ve gereksinimlerine göre oluşturulmuştur.
Çocuğunuzu Montessori sistemini temel alan bir okula göndermenin önemi nedir?
Montessori sistemini temel alan bir okulun amacı, sadece bakım değil, eğitimdir. Çocuğunuzun eğitimine başlaması için en iyi zaman erken yaşlardır. 2-2,5 ila 4,5 arasındaki yaşlarda pek çok çocuğun zeka ve sosyal özellikleri şekillenir. Çocukların %50'sinde zihinsel gelişim 4 yaşından önce oluşur. (Şunu belirtmemiz gerekir ki bu oluşum hiçbir zaman durmaz. Uygun eğitim ve yaklaşımla yeteneklerin geliştirilmesi mümkündür.) Montessori sistemini benimseyen bir okulda çocuklar mantıksal düşünmeyi öğrenecek ve gerçekle başa çıkabilme becerisi kazanacaklardır. Montessori alt yapısı olan çocuklar, gelecekte karşılaşacakları karmaşık durumlarla en iyi şekilde baş etmeye hazır olacaklardır.
Montessori sisteminde eğitim alan bir çocuk başka bir okul sistemine girdiğinde ne olur?
Montessori eğitimi konsantrasyonu, öz disiplini, öğrenmeyi sevmeyi ve sosyal becerileri başarıyla geliştirdiği için çocuk yeni durumlara ve geleneksel bir okul ortamına en iyi şekilde ve kolayca uyum sağlayacaktır. Çocuğa erken dönemde kazandırılan olumlu alışkanlıklar tüm yaşam boyunca yararlı olacaktır.
ÇOCUĞUN NORMAL GELİŞİMİ VE GELİŞİMİN AŞAMALARI
Ana-baba, çocuklarını eğitirken öncelikle gelişim evrelerini bilmeli ve çocuklarının içinde bulunduğu gelişim dönemini tanımalıdır. Başka bir deyişle,çocuklarını tanıyarak işe başlamalıdır.
Ana-baba,çocuklarının kendi modelleri olmadığı gibi,kardeşlerinden ve arkadaşlarından farklı,bağımsız,kendine özgü zeka ve kişilik özellikleri olan bir birey olduğu gerçeğinden hareket etmelidirler.
Anne ve babanın çocuklarına , “uygun olan davranışı” ya da neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğretebilmeleri için,gerek kendi aralarında gerekse çocuklarına yönelttikleri davranışlarında dengeli,tutarlı ve kararlı olmaları gerekir.
Anne-babanın güvenli bir çocuğa sahip olabilmeleri için,önce kendilerine,sonra birbirlerine,ardından da çocuklarına güvenmeleri gerekir.
Anne-baba çocuğundan yaşı ve yeteneklerine uygun isteklerde bulunmalı,çocuğu hayal kırıklığına uğratacak,yaşının üstünde beklentiler içine girmemelidirler. Çocuğun ilgi ve yeteneği onun yönlendirilmesinde esas alınmalı,ana-babanın tutkuları dikkate alınmalıdır.
1-MOTOR GELİŞİM VE ÖZELLİKLERİ
İki üç yaş arası
Düşmeden koşabilir , bazı çizgileri taklit eder , merdivenden rahatlıkla kendi başına inip çıkabilir , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir ,düğmesini açabilir,üç tekerlekli bisikleti sürebilir ,tek ayak üstünde kısa bir süre durabilir , bir bardak suyu taşıyabilir ,yürürken engelleri adım atarak rahatlıkla geçer , rahatlıkla çömelip kalkabilir , geri geri yürüyebilir ,
Üç dört yaş arası
Tek ayağı üzerinde uzun süre durabilir , ayakkabısını giyer , kendini doyurabilir , düz çizgi çizebilir , tek başına dolaşmaya çalışır , çift ayakla 40 cm sıçrayabilir , öne takla atabilir , yardımsız kaydıraktan kayabilir , çömelip kalkma hareketini rahatlıkla yapabilir , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir , 40-50 cm den aşağı atlayabilir , tek ayakla sıçrayabilir , dans etme müzik ile beraber tempo tutma , zıplayan topu eli ile tutma , kağıttaki şekilleri boyar , 3-4 renk eşleştirebilir , aynı kartları eşleştirebilir , bazı harfleri eşleştirebilir , artı eksi yapabilir ,
Dört altı yaş arası
Makasla kağıtları kesebilir , bakarak 1 den 8-9 a kadar sayı yazabilir , öğretilirse adını yazabilir ,sek sek oynayabilir , üçgen ve kare yi kopyalar , kendi giyinir kendi soyunur , ayakkabısını bağlar , yüzünü yıkar , dişini fırçalar , altı yaşında iki tekerlekli bisiklete binebilir , el becerileri gözle görülür bir şekilde gelişir,
DİL GELİŞİMİ VE ÖZELLİKLERİ
İki üç yaş arası
Tanıdığı yetişkinler ile rahatlıkla sohbet eder , reddetme ifadesi kullanabilir , cümle yapısı erişkin cümle yapısına benzemeye başlar , vücudunun parçalarını raharlıkla yapar , bütün komutları yerine getirebilir , kelime hazinesi hızla artar,
Üç dört yaş arası
Konuşma ve cümle kurması erişkine iyice benzemeye başlar , kendine ait yaş , soyad gibi özellikleri bilir , ezberlediği şarkı sözleri vb. rahatlıkla söyler , erişkinler ile rahat sohbet edebilir,
Dört altı yaş arası
Grup halinde olan konuşmalara katılır , hikaye ve masal anlatır , sayı sayar , kelime hazinesi iyice artmıştır , sıfatları rahat kullanmaya başlar , cümle yapısı ve şekli erişkinle hemen hemen benzer , isteklerini ayrıntıları ile anlatabilir,
SOSYAL VE KİŞİLİK GELİŞİMİ ÖZELLİKLERİ
İki üç yaş arası
Evcilik oynar , ev işlerine yardım eder , çatal kullanır , giyimini kendi başına yapabilir , tuvaletini haber verir , bazı arkadaşlarına daha fazla ilgi gösterir ,
Üç dört yaş arası
Diğer çocuklar ile etkileşim ve iletişimi iyice artmıştır , yetişkinlerin söylediklerinin büyük çoğunluğunu anlar , oyunlarındaki kurallara uymaya çalışır , kıyafetlerinin tamamını çıkarabilir , gece tuvalet kontrolünü sağlayabilir , el yüz yıkama diş fırçalama işlemini yapar
Dört altı yaş arası
Sosyal hayata adapte olmaya çalışır , arkadaşları ile uyumu artar , TV da bazı programları takip eder , kendine has özellikler belirir , etrafla etkileşimi iyice artar , kendisi masal anlatabilir .
- ÇOCUĞUN GELİŞİMİNDE GENEL BİLGİLER VE ÖZELLİKLER
Hatta günümüzde bırakın ruhsal sorunları , 2000 yılına girdiğimiz bu günlerde, dünyada milyonlarca çocuk kötü bakımdan , basit sağlık sorunlarından , kazalarda , salgın hastalıklarda , anne baba ihmaline bağlı nedenler ile hayatını kaybediyor.
Her bir çocuğu ayrı bir dünya olarak kabul edip , onların ruhsal sorunlarına inebilmek , ancak eğitim ve anne baba bilinçlendirilmesi ile olacaktır .Ayrıca çocukların yaşadıkları ortamların , çevre imkanlarının , devletin sağlayacağı imkanların çeşitliliği ve kalitesi bu sorunların oluşması ve sürecinde etkili olabilmektedir .
Çocuk eğitiminde çocuğun gerektiği şekilde yetiştirilmesi ve onun topluma hazırlanması büyük oranda , anne babanın hayatın ilk gününden itibaren çocuk ile etkileşimi , konuşmaları , eğitim açısından vermeye çalıştıkları , ev içerisindeki tutumları ,etkili olmaktadır .
Anne babaların çocuklarının normal bir şekilde sosyal , kişilik ve mental motor gelişimin olması ve sağlıklı bir psikolojik yapıya sahip olmaları için yapmaları gerekenler :
- Dengeli eğitim ve yönlendirme
- Anne babanın kendi aralarındaki söz ve davranış birliği
- Çocuğa karşı aşırı hoşgörü veya aşırı disiplin uygulamalarından kaçınmaları
- Olaylar ve ilerleyen süreç içerisinde davranış olarak tutarlı olmaları ve farklı farklı tepki vermemeleri
- Çocuğa tepkilerinin yersiz ve abartılı olmaması
- Güzel ve faydalı şeylerde çocuğun davranışlarının onaylanması
- Hatalı durumlarda uygun bir şekilde cezalandırılmaları
- Yapılan yanlışları sadece kızarak değil nedenini mantık çerçevesinde açıklamaları
- Onlara değer vermeleri
- Kişilik yapılarına saygılı olmaları
- Onlara söz hakkı tanımaları
- Sevildiklerini hissettirmeleri
- Onlara güven duygusunu aşılamaları
- Sosyal ve psikolojik gelişimini yakından takip etmeleri
- Gösterilen davranış problemlerine karşı duyarlı olmaları
- Kendi psikolojik çatışmalarını çocuklara yansıtmamaları ile daha sağlıklı çocuk yetiştirme mümkün olacaktır.
Anne-baba,soyut düzeyde uyarı yerine,somut düzeyde eylemi temel almalıdır.
Anne-baba öyle bir ortam hazırlamalıdır ki,çocuk sanki her zaman anne ve babası yanındaymış gibi kendini güvenli ve hiç yanında değilmiş gibi özgür hissetsin.böyle bir aile ortamı çocuğun kendine özgü anlayış ve düşüncesini ifade etme olanağı sağlar. Buna karşın sağlıksız bir aile,çocuğun nasıl algılaması,düşünmesi ve davranması gerektiğiyle ilgilenir. Çünkü bu ana-baba için,çocukları belirli bir kalıba sokmak,onu bağımsız olarak gelişmesinden daha önemlidir.
Anne- baba,çocuğunun kişiliğine saygı duyan,benlik saygısı üstün kişiler olmalıdır ki,çocuklarının benlik saygısı da üstün olabilsin.anne-babalar kendi kendini yönetebilen bireyler yetiştirmek için gerekli psiko-sosyal ortamı hazırlamalıdırlar. Bunun için de aşırı koruyucu yaklaşımdan kaçınarak çocuğun kendi kendini yöneten bir birey olmasına fırsat verilmelidirler.
Kısacası,anne-baba,çocuğa sevgi veren,girişim yeteneğini ve özgüvenini kazanabilmesi için onu destekleyen kişiler olmalıdırlar. Çocuğa yeterli düzeyde desteğin sağlandığı bu ortamda anne-babanın sağladığı disiplin ve eğitimin nitelikleri olumludur.Çocuğun istemi hiçbir zaman engellenmez. Aşırı davranışları anlayışla karşılanır ve yumuşak bir biçimde düzeltilir. Böyle bir esnek ortamda çocuk ,cesaretli ve topluma uyumlu bir insan olarak yetişir. Yaşamını yapıcı çabalar üstüne kurmayı öğrenir.
İdeal anne-babayı tanıtmak zor olmakla beraber başarılı anne-babalar ,çocuğun ihtiyaçlarını sezen,onlara uygun yanıtlar veren,aşırı hoşgörülü veya katı olmayıp ,çocuğa karşı esnek bir yaklaşım içinde olan ,davranışlarında belirli bir kararlılık ve devamlılık sağlayan,karşı çıkmadan önce her zaman çocuğunun isteklerini dinleyen anne-babalardır.
Yine başarılı anne-babalar,çocuğunun kendi kendisini denetlemesini ya da iç denetim demek olan ahlak gelişimine ortam hazırlayan,çocuktaki sorumluluk duygusunu geliştiren,olayların sonuçlarıyla onları başbaşa bırakan,onlara hak ve özgürlüklerinin sınırını öğreten,çocuklarına korku silahını çevirmeksizin,kendi kendilerini disipline eden ve düşüncelerini özgürce anlatabilen birer birey olarak yetişmelerine imkan hazırlayan kimselerdir.
ÇOCUĞUNUZUN ÖZGÜVENİNİ ARTIRMAK İÇİN YAPILACAKLAR
1- ONA SIK SIK SÖZ HAKKI VERİN
2- KENDİNİ VE DUYGULARINI ''NE DÜŞÜNÜYORSUN , NASIL HİSSEDİYORSUN'' GİBİ SÖZLERLE ANLAMAYA ÇALIŞIN
3- O KONUŞURKEN ONUN YÜZÜNE BAKIN VE CİDDİYE ALINDIĞINI HİSSETTİRİN
4- ONUN FİKİRLERİNE DEĞER VERDİĞİNİZİ HİSSETTİRİN
5- ONUN OLUMLU DAVRANIŞLARINI KESİNLİKLE TAKDİR EDİN
6- YAŞINA UYGUN GÖREVLER VERİN
7- VERİLEN GÖREVLERDEN SONRA BAŞARISINI TAKDİR EDİN
8- ONUN İÇİN ZAMAN AYIRIN
9- ONUN İLE DEĞİŞİK KONULARDA SOHBET ETME ORTAMI OLUŞTURUN
10- ONUN KORKU VE ENDİŞELERİNE SAYGI DUYUN
11- AŞIRI ELEŞTİRİCİ OLMAKTAN VE YARGILAYICI DAVRANMAKTAN KAÇININ
12- HATALI DAVRANIŞLARINI KONUŞARAK UYARIN VE ONA DOĞRU OLANI ANLATIN
13- BAŞKALARI YANINDA ONU KÜÇÜK DÜŞÜRMEYİN
14- ONUN BAŞARISIZLIKLARINI BÜYÜTMEYİN
15- BAŞKALARI İLE ONU KIYASLAMAYIN
16- KABİLİYETLERİNİ FARKEDİN VE TEŞVİK EDİN
17- ONU SOSYAL ORTAMLARDA BULUNMAYA CESARETLENDİRİN
18- TOPLULUK İÇERİSİNDE SÖZ ALMASINI TEŞVİK EDİN
19- ONU ÇOCUK OLARAK GÖRMEYİP , VARLIĞINI ÖNEMSEYİN
20- YAŞINA UYGUN OYUN FAALİYETLERİNİ DESTEKLEYİN
21- ONU SIK SIK SEVDİĞİNİZİ SÖYLEYİN
22- ONUN İÇİN ÖNEMLİ OLAN ŞEYLERE SİZDE ÖNEM VERİN
23- ONUN ÖNEMLİ GÜNLERİNİ UNUTMAYIN
24- AİLE İÇİN VAZGEÇİLMEZ BİR KİŞİ OLDUĞUNUN ALTINI ÇİZİN
25- ONUN YERİNE YAPMASI GEREKEN ŞEYLERİ SİZ YAPMAYIN
26- ONUN AİLE İÇİ BAĞLARININ KUVVETLENMESİNİ SAĞLAYIN
27- OLAYLARI HEP OLUMSUZ DEĞERLENDİRMEYİN
28- ONUN OKUL HAYATINA VE EĞİTİMİNE ÖNEM VERİN
29- SADECE ONUN İÇİN AYIRDIĞINIZ ZAMANLAR OLSUN
31- YANLIŞ VE UYGUNSUZ CEZALANDIRMADAN KAÇININ
32- ONDAN BEKLENTİLERİNİZ ÇOK AŞIRI OLMASIN
33- ONUN FARKLI VE GELİŞMEKTE OLAN KİŞİLİK YAPISI OLDUĞUNU UNUTMAYIN
34- ONUN İÇİN MUTLU VE HUZURLU BİR AİLE ORTAMI SAĞLAYINÇOCUĞUNUZA İSTEDİĞİNİZ DAVRANIŞI ÖĞRETİN
ÇOCUĞUNUZDA İSTEDİĞİNİZ DAVRANIŞI NASIL ARTTIRIRSINIZ?
Eğer yaptıkları bir davranış için ödüllendirilirlerse çocuklar o davranışı tekrarlarlar. Bu yüzden istediğiniz davranışı ödüllendirin ve böylece o davranışı arttırmış olun. İstenen davranışlar sessizce oturmak veya oynamak, dağılan oyuncakları toplamak, veya kardeşle oyuncakları paylaşmak olabilir. Böyle sessizce yapılan şeylerin bazen hiç farkına bile varmayız.
İstediğiniz davranışları nasıl arttırabilirsiniz?
a) Överek
b) Gülümseyerek, sarılarak, öperek
c) Sevdiği bir işi yaparak ( Örneğin bir öykü okuyarak, TV' de sevdiği bir programı izlemesine izin vererek, parka götürerek gibi.)
d) Küçük bir hediye vererek ( Örneğin bir paket şekerleme gibi)
Unutmayın ki çocuk ödüllendirildiğinde başardığını anlayacaktır, ve bu onun bu davranışı sürdürmesini güçlendirecektir.
Unutmayın ki, övgü anababaların da kendilerini iyi hissetmelerini sağlar, devamlı eleştirmek ve tehdit etmek anababaların da kendilerini kötü hissetmelerini sağlar.
Unutmayın istediğiniz davranışı övün ve istemediğiniz davranışı görmezden gelin.
Olumlu davranışları hemen, açık bir biçimde ve her seferinde ödüllendirin. Çocuğunuza sizin hoşunuza giden şeyin ne olduğunu söyleyin. Olumsuz davranışları her seferinde tutarlı biçimde görmezden gelin. Bu davranışı başkasının ödüllendirmesine izin vermeyin.
Olumsuz davranışlarıyla ilgi çektiklerinde çocuklar sıklıkla bu durumdan hoşnut olurlar.
Onlara dargın olduğunuz zaman bile aslında onlara ilgi göstermiş olursunuz bu nedenle yalnızca görmezden gelmeye çalışın.
Bağırarak, vurarak, küserek de olsa ilgilenmek istenmeyen davranışları arttırır.
Eğer onun şeker yemesini istemiyorsanız bu isteği duymazdan gelin, hiç pes etmeyin. Bunu her şeker isteyerek ağladığında yapmalısınız.
Sürekli eleştiri bir süre sonra çocuk için anlamsızlaşır. Eğer HAYIR sözünü çok sık duyarsa kulaklarını tıkamaya başlayacaktır. Bu nedenle HAYIR demenizin çok önemli olduğuna karar verdikten sonra bunu sürdürmelisiniz.
Anababaların yerine getiremedikleri boş tehditleri bir süre sonra çocuğun anababalarının sözüne inanmamasına neden olur.
Eğer beş on dakika sonra pes ederseniz eğer o süre boyunca bağırırsa sizin sonunda boyun eğeceğinizi öğrenecektir. Bu nedenle pes etmeden sonuna kadar gidebilmelisiniz.
Genellikle anababalar yalnızca çocukların olumsuz davranışlarını onların tutturucu hallerini görürler, sorun çıkarmadığı iyi davrandığı zamanları farketmezler. Halbuki istediğiniz davranışı övmeniz ve istemediğiniz davranışı görmezden gelmeniz gerekir.
NASIL DAVRANAN BİR ÇOCUK İSTERSİNİZ
1. Net ve açık kurallar koyun: Örneğin yatağa yatış saati, yemek zamanları belli değişmez düzen içinde gerçekleşsin. Bu tür bir değişmezlik çocuğun kendini güvende hissetmesini sağlar. Neyin kabul edilir, neyin kabul edilemez olduğunu çocuk daha iyi bilir. Evdeki tüm erişkinlerin bu kurallar konusunda anlaşması gereklidir. Farklı ve uyumsuz mesajlar çocuğun kafasını karıştırır.
2. Yapmasını istediğiniz şeyleri net ve tutarlı biçimde anlatın. Çocuğunuzun sizin ne söylediğinizi tam anladığından emin misiniz?
3. Yeni istenen davranışlar öğretin:
a) Yönlendirme: Göstererek, yardımcı olarak ve yapabilmesine izin vererek yeni bir davranış öğretebilirsiniz
b) Her seferde tek bir adım: Zor işleri daha küçük adımlara bölerek çocuğun her seferde bir adım öğrenmesini sağlayabilirsiniz.
c) Başkalarından öğrenme: Çocuklar anababalarını örnek alır onlar gibi davranırlar.
d) Çocuğunuzun sizin istediğiniz gibi bir şey yaptığını farketmeye dikkat edin ve onu hemen övün.
ÇOCUĞUNUZA DUYGULARIYLA NASIL BAŞEDECEĞİNİ ÖĞRETİN
1. Çocuğunuzun size anlattıklarını dikkatle ve sessizce dinleyin
2. Onların duygularını anladığınızı kısaca ifade edin ( evet, anladım gibi)
3. Çocuğunuzun tanımlamaya çalıştığı duygusunun adını koyun. (çok kırılmış olmalısın vs.. gibi)
Unutmayın : Tüm duygular kabul edilebilir ancak bazı davranışlar kabul edilemez ve sınırlanmalıdır.
ELEŞTİRİ DEĞİL İŞBİRLİĞİ
Çocuğunuza olumlu tutumları öğretirken eleştiri yerine işbirliği yaparak birlikte çalışın. Şunları yapmaktan kaçının:
1. Suçlamak
“ Yine kardeşini ağlattın. “
2. İsim takmak
“ Kıskanç bir çocuksun”
3. Tehdit etmek:
“ Bunu bir daha yaparsan seni evden atarım”
4. Emir vermek:
“ Hemen derslerini bitirmeni istiyorum”
5. Konferans çekmek:
“ Kardeşini üzmenin ne kadar kötü bir davranış olduğunu bilmiyor musun, böyle yaparsan ilerde de kimseyle geçinemezsin. “
6. Uyarılar:
“ O duvara çıkma, düşersin”
7. Acındırma cümleleri:
“ Böyle davranman yüzünden hastalanıyorum, görmüyor musun? Senin yüzünden ölüp gideceğim.”
8. Kıyaslamalar:
“ Komşunun kızları ne kadar iyi notlar alıyor, sen neden onlar gibi değilsin?”
9. Alay etme:
“ Dersini ne kadar da çabuk bitiriverdin, sen bir dahi olmalısın. “
10. Geleceğe yönelik tahminler:
“ Böyle gidersen sen adam olamazsın.”
SORUNLARLA BAŞETMEK İÇİN NE YAPABİLİR SİNİZ?
1. Problemi tanımlayın
“ Koridor çamur içinde kalmış”
2. Bilgi verin:
“ Çamurlu ayakkabıların eve girmeden önce çıkması iyi olur.”
3. İsteğinizi kısaca tek kelimeyle belirtin:
“ Ayakkabılar”
4. Kendi duygularınızı anlatın:
“ Silip temizlediğim yerleri çamur içinde görünce çok kızıyorum”
5 . Hatırlatıcı notlar yazın:
“ Lütfen eve girer girmez ayakkabılarınızı çıkarın”
ÖVGÜ
Övgüler çocuğun kendine güvenini arttırır ve yaptığı işe daha da hevesle sarılmasını sağlar.
Överken şunlara dikkat edin:
1. Genel şeylerden kaçının. Onun yerine gördüğünüz şeyi tanımlayın.
“ Çok güzel bir resim yapmışsın “ yerine “ Bu resimde canlı renkler bir arada kullanılmış”
2. Geleceğe yönelik yansıtmalar yapmayın, şimdiye yönelin:
“ Sen büyük bir ressam olacaksın” yerine” Bu resim üzerinde gerçekten sabırla uğraştın.”
3. Kendi duygularınızı anlatın:
“ Bu resme bakmak içimi sevinçle dolduruyor.”
4. Çocuğun övülmeye değer davranışını kısaca tanımlayın:
Eğer yaptıkları bir davranış için ödüllendirilirlerse çocuklar o davranışı tekrarlarlar. Bu yüzden istediğiniz davranışı ödüllendirin ve böylece o davranışı arttırmış olun. İstenen davranışlar sessizce oturmak veya oynamak, dağılan oyuncakları toplamak, veya kardeşle oyuncakları paylaşmak olabilir. Böyle sessizce yapılan şeylerin bazen hiç farkına bile varmayız.
İstediğiniz davranışları nasıl arttırabilirsiniz?
a) Överek
b) Gülümseyerek, sarılarak, öperek
c) Sevdiği bir işi yaparak ( Örneğin bir öykü okuyarak, TV' de sevdiği bir programı izlemesine izin vererek, parka götürerek gibi.)
d) Küçük bir hediye vererek ( Örneğin bir paket şekerleme gibi)
Unutmayın ki çocuk ödüllendirildiğinde başardığını anlayacaktır, ve bu onun bu davranışı sürdürmesini güçlendirecektir.
Unutmayın ki, övgü anababaların da kendilerini iyi hissetmelerini sağlar, devamlı eleştirmek ve tehdit etmek anababaların da kendilerini kötü hissetmelerini sağlar.
Unutmayın istediğiniz davranışı övün ve istemediğiniz davranışı görmezden gelin.
Olumlu davranışları hemen, açık bir biçimde ve her seferinde ödüllendirin. Çocuğunuza sizin hoşunuza giden şeyin ne olduğunu söyleyin. Olumsuz davranışları her seferinde tutarlı biçimde görmezden gelin. Bu davranışı başkasının ödüllendirmesine izin vermeyin.
Olumsuz davranışlarıyla ilgi çektiklerinde çocuklar sıklıkla bu durumdan hoşnut olurlar.
Onlara dargın olduğunuz zaman bile aslında onlara ilgi göstermiş olursunuz bu nedenle yalnızca görmezden gelmeye çalışın.
Bağırarak, vurarak, küserek de olsa ilgilenmek istenmeyen davranışları arttırır.
Eğer onun şeker yemesini istemiyorsanız bu isteği duymazdan gelin, hiç pes etmeyin. Bunu her şeker isteyerek ağladığında yapmalısınız.
- BAZEN İSTENMEYEN DAVRANIŞLARI GÖRMEZDEN GELMEK MÜMKÜN OLMAYABİLİR
Sürekli eleştiri bir süre sonra çocuk için anlamsızlaşır. Eğer HAYIR sözünü çok sık duyarsa kulaklarını tıkamaya başlayacaktır. Bu nedenle HAYIR demenizin çok önemli olduğuna karar verdikten sonra bunu sürdürmelisiniz.
Anababaların yerine getiremedikleri boş tehditleri bir süre sonra çocuğun anababalarının sözüne inanmamasına neden olur.
İSTENMEYEN DAVRANIŞLARI NASIL AZALTIRSINIZ?
Sonununda pes edip ödüllendirdiğinizde çocuğun istemediğiniz davranışını sürdürmesini sağlamış olursunuz. Eğer her seferinde şeker almak için çığlık atmasını istemiyorsanız çığlıklarını duymazlıktan gelin ve böylece sizin söylediğinizi yapan biri olduğunuzu öğrensin.Eğer beş on dakika sonra pes ederseniz eğer o süre boyunca bağırırsa sizin sonunda boyun eğeceğinizi öğrenecektir. Bu nedenle pes etmeden sonuna kadar gidebilmelisiniz.
Genellikle anababalar yalnızca çocukların olumsuz davranışlarını onların tutturucu hallerini görürler, sorun çıkarmadığı iyi davrandığı zamanları farketmezler. Halbuki istediğiniz davranışı övmeniz ve istemediğiniz davranışı görmezden gelmeniz gerekir.
NASIL DAVRANAN BİR ÇOCUK İSTERSİNİZ
1. Net ve açık kurallar koyun: Örneğin yatağa yatış saati, yemek zamanları belli değişmez düzen içinde gerçekleşsin. Bu tür bir değişmezlik çocuğun kendini güvende hissetmesini sağlar. Neyin kabul edilir, neyin kabul edilemez olduğunu çocuk daha iyi bilir. Evdeki tüm erişkinlerin bu kurallar konusunda anlaşması gereklidir. Farklı ve uyumsuz mesajlar çocuğun kafasını karıştırır.
2. Yapmasını istediğiniz şeyleri net ve tutarlı biçimde anlatın. Çocuğunuzun sizin ne söylediğinizi tam anladığından emin misiniz?
3. Yeni istenen davranışlar öğretin:
a) Yönlendirme: Göstererek, yardımcı olarak ve yapabilmesine izin vererek yeni bir davranış öğretebilirsiniz
b) Her seferde tek bir adım: Zor işleri daha küçük adımlara bölerek çocuğun her seferde bir adım öğrenmesini sağlayabilirsiniz.
c) Başkalarından öğrenme: Çocuklar anababalarını örnek alır onlar gibi davranırlar.
d) Çocuğunuzun sizin istediğiniz gibi bir şey yaptığını farketmeye dikkat edin ve onu hemen övün.
ÇOCUĞUNUZA DUYGULARIYLA NASIL BAŞEDECEĞİNİ ÖĞRETİN
1. Çocuğunuzun size anlattıklarını dikkatle ve sessizce dinleyin
2. Onların duygularını anladığınızı kısaca ifade edin ( evet, anladım gibi)
3. Çocuğunuzun tanımlamaya çalıştığı duygusunun adını koyun. (çok kırılmış olmalısın vs.. gibi)
Unutmayın : Tüm duygular kabul edilebilir ancak bazı davranışlar kabul edilemez ve sınırlanmalıdır.
ELEŞTİRİ DEĞİL İŞBİRLİĞİ
Çocuğunuza olumlu tutumları öğretirken eleştiri yerine işbirliği yaparak birlikte çalışın. Şunları yapmaktan kaçının:
1. Suçlamak
“ Yine kardeşini ağlattın. “
2. İsim takmak
“ Kıskanç bir çocuksun”
3. Tehdit etmek:
“ Bunu bir daha yaparsan seni evden atarım”
4. Emir vermek:
“ Hemen derslerini bitirmeni istiyorum”
5. Konferans çekmek:
“ Kardeşini üzmenin ne kadar kötü bir davranış olduğunu bilmiyor musun, böyle yaparsan ilerde de kimseyle geçinemezsin. “
6. Uyarılar:
“ O duvara çıkma, düşersin”
7. Acındırma cümleleri:
“ Böyle davranman yüzünden hastalanıyorum, görmüyor musun? Senin yüzünden ölüp gideceğim.”
8. Kıyaslamalar:
“ Komşunun kızları ne kadar iyi notlar alıyor, sen neden onlar gibi değilsin?”
9. Alay etme:
“ Dersini ne kadar da çabuk bitiriverdin, sen bir dahi olmalısın. “
10. Geleceğe yönelik tahminler:
“ Böyle gidersen sen adam olamazsın.”
SORUNLARLA BAŞETMEK İÇİN NE YAPABİLİR SİNİZ?
1. Problemi tanımlayın
“ Koridor çamur içinde kalmış”
2. Bilgi verin:
“ Çamurlu ayakkabıların eve girmeden önce çıkması iyi olur.”
3. İsteğinizi kısaca tek kelimeyle belirtin:
“ Ayakkabılar”
4. Kendi duygularınızı anlatın:
“ Silip temizlediğim yerleri çamur içinde görünce çok kızıyorum”
5 . Hatırlatıcı notlar yazın:
“ Lütfen eve girer girmez ayakkabılarınızı çıkarın”
ÖVGÜ
Övgüler çocuğun kendine güvenini arttırır ve yaptığı işe daha da hevesle sarılmasını sağlar.
Överken şunlara dikkat edin:
1. Genel şeylerden kaçının. Onun yerine gördüğünüz şeyi tanımlayın.
“ Çok güzel bir resim yapmışsın “ yerine “ Bu resimde canlı renkler bir arada kullanılmış”
2. Geleceğe yönelik yansıtmalar yapmayın, şimdiye yönelin:
“ Sen büyük bir ressam olacaksın” yerine” Bu resim üzerinde gerçekten sabırla uğraştın.”
3. Kendi duygularınızı anlatın:
“ Bu resme bakmak içimi sevinçle dolduruyor.”
4. Çocuğun övülmeye değer davranışını kısaca tanımlayın:
1-KIZ ÇOCUKLARDA NORMAL BOY GELİŞİMİ ÖLÇÜLERİÇOCUĞUNUZUN YAŞINA UYGUN BOY VE KİLO ÖLÇÜLERİ
Not:bu sınırlar en alt ve en üst değerler olup aradaki değerler normal sınırlarda kabul edilmektedir.
Doğumda 47-53 cm arası
3 .ay 54-64 cm arası
6.ay 58-70 cm arası
9.ay 61-75 cm arası
12.ay 64-80 cm arası
15.ay 68-84 cm arası
18.ay 71-88 cm arası
2.yaş 76-95 cm arası
2.5 yaş 81-100 cm arası
3.yaş 85-104 cm arası
3.5 yaş 89-108 cm arası
4.yaş 92-112 cm arası
4.5 yaş 94-115 cm arası
5.yaş 97-118 cm arası
5.5yaş 100-121 cm arası
6 yaş 103-125 cm arası
6.5 yaş 105-128 cm arası
7.yaş 108-131 cm arası
7.5 yaş 112-134 cm arası
8.yaş 115-137 cm arası
8.5 yaş 117-140 cm arası
9.yaş 120-143 cm arası
9.5 yaş 123-146 cm arası
2-KIZ ÇOCUKLARDA NORMAL KİLO GELİŞİMİ ÖLÇÜLERİ
Not:bu sınırlar en alt ve en üst değerler olup aradaki değerler normal sınırlarda kabul edilmektedir.
Doğumda 2.6-4.3 kg arası
3 .ay 4-7 kg arası
6.ay 5.4-9.2 kg arası
9.ay 6.4-10.8 kg arası
12.ay 7.1-12.1 kg arası
15.ay 7.7-13 kg arası
18.ay 8.3-13.7 kg arası
2.yaş 9.2-15.1 kg arası
2.5 yaş 9.9-16.3 kg arası
3.yaş 10.6-17.5 kg arası
3.5 yaş 11.2-19 kg arası
4.yaş 11.6-20.6 kg arası
4.5 yaş 12-22 kg arası
5.yaş 12.6-23.8 kg arası
5.5yaş 13.2-25.2 kg arası
6 yaş 13.7-26.6 kg arası
6.5 yaş 14.4-28.3 kg arası
7.yaş 15.3-30 kg arası
7.5 yaş 16.2-31.8 kg arası
8.yaş 17.3-34 kg arası
8.5 yaş 18.6-36.5 kg arası
9.yaş 20-39 kg arası
3-ERKEK ÇOCUKLARDA NORMAL BOY GELİŞİMİ ÖLÇÜLERİ
Not:bu sınırlar en alt ve en üst değerler olup aradaki değerler normal sınırlarda kabul edilmektedir.
Doğumda 46-54 cm arası
3 .ay 55-66 cm arası
6.ay 60-72 cm arası
9.ay 64-77 cm arası
12.ay 68-82 cm arası
15.ay 71-86 cm arası
18.ay 75-89 cm arası
2.yaş 77-92 cm arası
2.5 yaş 83-100 cm arası
3.yaş 86-105 cm arası
3.5 yaş 89-109 cm arası
4.yaş 92-114 cm arası
4.5 yaş 95-118 cm arası
5.yaş 98-121 cm arası
5.5yaş 101-125 cm arası
6 yaş 104-127 cm arası
6.5 yaş 106-130 cm arası
7.yaş 109-133 cm arası
7.5 yaş 112-136 cm arası
8.yaş 115-139 cm arası
8.5 yaş 117-142 cm arası
9.yaş 120-145 cm arası
9.5 yaş 122-148 cm arası
4-ERKEK ÇOCUKLARDA NORMAL KİLO GELİŞİMİ ÖLÇÜLERİ
Not:bu sınırlar en alt ve en üst değerler olup aradaki değerler normal sınırlarda kabul edilmektedir.
Doğumda 2.6-4.6 kg arası
3 .ay 4.1-7.5 kg arası
6.ay 5.6-9.7 kg arası
9.ay 6.5-11.3 kg arası
12.ay 7.4-12.5 kg arası
15.ay 8.1-13.5 kg arası
18.ay 8.7-14.3 kg arası
2.yaş 9.1-15 kg arası
2.5 yaş 10.3-17 kg arası
3.yaş 11.1-18 kg arası
3.5 yaş 11.7-19.3 kg arası
4.yaş 12.3-21.1 kg arası
4.5 yaş 12.7-22.6 kg arası
5.yaş 13.4-24 kg arası
5.5yaş 14.1-25.5 kg arası
6 yaş 14.8-26.8 kg arası
6.5 yaş 15.6-28.4 kg arası
7.yaş 16.4-30.1 kg arası
7.5 yaş 17.3-31.9 kg arası
8.yaş 18.1-33.8 kg arası
8.5 yaş 19-36.1 kg arası
9.yaş 19.9-38.6 kg arası
9.5 yaş 21-41.8 kg arası
NOT:Boy ve kilo ölçülerinde Prof .Dr. Olcay Neyzi , pediatri 1993 , 1.cilt ten faydalanılmıştır. (nobel kitabevi 2.baskı)
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Montessori Sistemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Çağla Tuğba SELVEROĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Çağla Tuğba SELVEROĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
