Psikolojik Danışmanlık Nedir? Psikolojik Danışman Kimdir? (Bilimsel Literatür İncelemesi)
Dünyada gerçekleşen hızlı gelişmelere paralel olarak yüz yıldan fazla bir geçmişe sahip olan psikoloji bilimi alanında da önemli gelişmeler ortaya çıkmıştır. Psikolojik danışmanlık 1900'lü yılların başlarından itibaren psikolojinin içinde bir disiplin olarak gelişimini sürdürmektedir. Ülkemizde ise psikolojik danışmanlığın gelişim süreci 1950'li yıllardan bu yana devam etmektedir.
Bur aşamada Psikolojik danışmanlıkla ilgili kavramların tanımlanmasında fayda vardır;
Psikolojik Danışmanlık: Bireyin ihtiyaçlarını saptayan bir ilişkiyi yerleştirme, bu ihtiyaçların doyumuna hizmet etme, stratejileri desenlendirme, kararlarına etkili yardım planlarını gerçekleştirme ve benlik farkındalığını geliştirmeye yardım etme sürecidir. (1)
Bir Başka görüşe göre ise psikolojik danışmanlık; normal kişilerle kişisel, mesleki, sosyal ve eğitsel konularda onları yetkinleştirmeye yönelik, kuramsal temelli,yapılandırılmış oturumlarla sürdürülen, danışanlara daha etkili düşünme, davranma ve hissetmeyi ögretme sürecini içeren ve bir dizi alt uzmanlıkları olan bir meslek olarak tanımlamaktadır. (2)
Psikolojik danışmanlıkla ilgili uluslararası literatür incelendiğinde bir takım alt uzmanlık alanlarının bulunduğu görülmektedir bunlar:
1) Ruh sağlıgı danışmanlığı
2) Rehabilitasyon danışmanlığı
3) Evlilik ve aile danışmanlığı
4) Kariyer danısmanlıgı
5) Okul danışmanlığı (3)
gibi alt disiplinleri bünyesinde barındırmakla birlikte ülkemizde genellikle okul psikolojik danışmanlığı alanında uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Diğer uygulama alanlarında ise hızlı bir gelişim görülmektedir. Sağlık alanında en sık kullanılan Psikolojik danışmanlık uygulamalarından ikisi sağlık eğitimi vesağlığın geliştirilmesidir(health education and health promotion). Bu amacayönelik etkinlikler, toplum sağlığını koruyucu politikaları (kapalı alanlardasigara içme yasağı gibi) ve sağlık davranışları konusunda bilgi verme amaçlıkoruyucu sağlık eğitimini içerir.(4)
Bir başka uygulama alanı olan kariyer danışmanlığı ise; psikolojik danışmanlar tarafından bireylere; kendilerini anlamaları, günlük yaşamlarındaki amaçları bulmaları ve mesleki kararlarını belirgin hale getirmeleri konusunda yardımda bulunmayı ifade etmektedir.(5)
Psikolojik Danışman: Bütün psikolojik danışma uygulamalarında terapötik sürecin en önemli unsurlarından birisidir. Psikolojik danışman gerekli psikolojik yardım becerileri konusunda uzmanlaşmış kişidir.(6) Etkili psikolojik danışmanların sahip olması gereken temel beceriler literatürde şu şekilde belirlenmiştir;
1) Psikolojik danışmanlar, danışanlarında varolan gelişme potansiyeline inanmaları için onları cesaretlendirirler.
2) Danışanlarına bir sanatçı duyarlılıgı ile yaklaşırlar. Bu; onlara karşı duyarlı olmak, yaratıcı olmak, esnek olmak, psikolojik danışma tekniklerini danışanlarının gereksinimlerine göre uyarlayabilmek demektir.
3) Psikolojik danışmanların duygusal açıdan aşırı değiskenlikleri yoktur. Değiskenlik, danışanda güvensizlik duygusu yaratır.
4) İnsanların yaşamları ile ilgili sorunlarını anlamaya ve bu sorunlarını çözmelerine yardım etmeye isteklidirler.
5) Psikolojik danışmanlar kendilerini oldukları gibi kabul ederler.
6) Kendi gelişimlerini artırmak için çalışsalar da, gerçek ben ile ideal ben arasındaki tutarsızlık kaygıya neden olacak kadar büyük degildir.
7) Etkili psikolojik danışmanların özsaygı düzeyleri yüksektir.
8) Kendini gerçekleştirme yönünde davranışlarda bulunurlar.
9) Psikolojik danışmanlar, danışanlarının amaçlarının gerçeklesebilecegi konusunda sabırlı olmalıdırlar. (7)
Sonuç olarak; hızlı gelişmelere tanık olduğumuz çağımızda, Psikolojik danışmanlık ve Rehberlik uygulamaya yönelik olan bir disiplin olarak geleceğin meslekleri arasında değerlendirilmektedir. Dünyadaki gelişmelere bağlı olarak ülkemizde de gün geçtikçe yetişmiş Psikolojik danışmanlara duyulan ihtiyaç artmaktadır. Psikolojik danışmanlar bugün daha çok okul psikolojik danışmanlığı alanında istihdam olunsa da çok çeşitli alanlarda bu uzmanlara ihtiyaç olduğu bilinmektedir. Günümüzde Psikolojik Danışmanlar, Miili Eğitim Baknlığının yanı sıra, Milli Savunma Bakanlığından, Sağlık Bakanlığına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından Adalet Bakanlığına kadar çeşitli birimlerde çalışma alanı bulabilmektedir. Gelecekte bu ihtiyacın karşılanması için 1950’li yıllardan bu yana gerçekleşen çalışmalar meyve vermiş ve 1989 yılında Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik derneğinin kurulması, profesyonel bir meslek olma sürecinde etik kuralları olan bir disipline dönüşmesi açısından psikolojik danışmanlık alanına azımsanmayacak katkılar sağlamıştır.
Gelecekte Psikolojik danışmanlık alanında daha önemli başarılara ve uygulamalara imza atılacağı temennisinde bulunuyor ve Sevgiyle kalmanızı diliyorum.
KAYNAKÇA:
(1) Schmidt, J.J. (1996). Counseling in schools: Essential services and comprehensive programs. Massachusetts: Needhem Heights,.
(2) Korkut, F. (2004). Okul Temelli Önleyici Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
(3) lhan YALÇIN,Counselor in the 21st Century,Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, year: 2006, vol: 39, no: 1, 117-133
(4) Blonna, R. ve Water, D. (2005). Health counseling: A microskills approach. Boston: Jones and Bartlett Publishers
(5) KORKUT, Fidan. “Psikolojik Danışmanların Mesleki Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ile ilgili Düşünceleri ve Uygulamaları” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 32, Yıl: 2007, 187–197.
(6) Voltan-Acar, N. (2001). Grupla Psikolojik Danışma ilke ve Teknikleri.Ankara: Nobel Yayın Dagıtım.
(7) Nystul, M. S. (1999). Introduction to Counseling: An Art and SciencePerspective. Boston: Allyn and Bacon.
Bur aşamada Psikolojik danışmanlıkla ilgili kavramların tanımlanmasında fayda vardır;
Psikolojik Danışmanlık: Bireyin ihtiyaçlarını saptayan bir ilişkiyi yerleştirme, bu ihtiyaçların doyumuna hizmet etme, stratejileri desenlendirme, kararlarına etkili yardım planlarını gerçekleştirme ve benlik farkındalığını geliştirmeye yardım etme sürecidir. (1)
Bir Başka görüşe göre ise psikolojik danışmanlık; normal kişilerle kişisel, mesleki, sosyal ve eğitsel konularda onları yetkinleştirmeye yönelik, kuramsal temelli,yapılandırılmış oturumlarla sürdürülen, danışanlara daha etkili düşünme, davranma ve hissetmeyi ögretme sürecini içeren ve bir dizi alt uzmanlıkları olan bir meslek olarak tanımlamaktadır. (2)
Psikolojik danışmanlıkla ilgili uluslararası literatür incelendiğinde bir takım alt uzmanlık alanlarının bulunduğu görülmektedir bunlar:
1) Ruh sağlıgı danışmanlığı
2) Rehabilitasyon danışmanlığı
3) Evlilik ve aile danışmanlığı
4) Kariyer danısmanlıgı
5) Okul danışmanlığı (3)
gibi alt disiplinleri bünyesinde barındırmakla birlikte ülkemizde genellikle okul psikolojik danışmanlığı alanında uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Diğer uygulama alanlarında ise hızlı bir gelişim görülmektedir. Sağlık alanında en sık kullanılan Psikolojik danışmanlık uygulamalarından ikisi sağlık eğitimi vesağlığın geliştirilmesidir(health education and health promotion). Bu amacayönelik etkinlikler, toplum sağlığını koruyucu politikaları (kapalı alanlardasigara içme yasağı gibi) ve sağlık davranışları konusunda bilgi verme amaçlıkoruyucu sağlık eğitimini içerir.(4)
Bir başka uygulama alanı olan kariyer danışmanlığı ise; psikolojik danışmanlar tarafından bireylere; kendilerini anlamaları, günlük yaşamlarındaki amaçları bulmaları ve mesleki kararlarını belirgin hale getirmeleri konusunda yardımda bulunmayı ifade etmektedir.(5)
Psikolojik Danışman: Bütün psikolojik danışma uygulamalarında terapötik sürecin en önemli unsurlarından birisidir. Psikolojik danışman gerekli psikolojik yardım becerileri konusunda uzmanlaşmış kişidir.(6) Etkili psikolojik danışmanların sahip olması gereken temel beceriler literatürde şu şekilde belirlenmiştir;
1) Psikolojik danışmanlar, danışanlarında varolan gelişme potansiyeline inanmaları için onları cesaretlendirirler.
2) Danışanlarına bir sanatçı duyarlılıgı ile yaklaşırlar. Bu; onlara karşı duyarlı olmak, yaratıcı olmak, esnek olmak, psikolojik danışma tekniklerini danışanlarının gereksinimlerine göre uyarlayabilmek demektir.
3) Psikolojik danışmanların duygusal açıdan aşırı değiskenlikleri yoktur. Değiskenlik, danışanda güvensizlik duygusu yaratır.
4) İnsanların yaşamları ile ilgili sorunlarını anlamaya ve bu sorunlarını çözmelerine yardım etmeye isteklidirler.
5) Psikolojik danışmanlar kendilerini oldukları gibi kabul ederler.
6) Kendi gelişimlerini artırmak için çalışsalar da, gerçek ben ile ideal ben arasındaki tutarsızlık kaygıya neden olacak kadar büyük degildir.
7) Etkili psikolojik danışmanların özsaygı düzeyleri yüksektir.
8) Kendini gerçekleştirme yönünde davranışlarda bulunurlar.
9) Psikolojik danışmanlar, danışanlarının amaçlarının gerçeklesebilecegi konusunda sabırlı olmalıdırlar. (7)
Sonuç olarak; hızlı gelişmelere tanık olduğumuz çağımızda, Psikolojik danışmanlık ve Rehberlik uygulamaya yönelik olan bir disiplin olarak geleceğin meslekleri arasında değerlendirilmektedir. Dünyadaki gelişmelere bağlı olarak ülkemizde de gün geçtikçe yetişmiş Psikolojik danışmanlara duyulan ihtiyaç artmaktadır. Psikolojik danışmanlar bugün daha çok okul psikolojik danışmanlığı alanında istihdam olunsa da çok çeşitli alanlarda bu uzmanlara ihtiyaç olduğu bilinmektedir. Günümüzde Psikolojik Danışmanlar, Miili Eğitim Baknlığının yanı sıra, Milli Savunma Bakanlığından, Sağlık Bakanlığına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından Adalet Bakanlığına kadar çeşitli birimlerde çalışma alanı bulabilmektedir. Gelecekte bu ihtiyacın karşılanması için 1950’li yıllardan bu yana gerçekleşen çalışmalar meyve vermiş ve 1989 yılında Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik derneğinin kurulması, profesyonel bir meslek olma sürecinde etik kuralları olan bir disipline dönüşmesi açısından psikolojik danışmanlık alanına azımsanmayacak katkılar sağlamıştır.
Gelecekte Psikolojik danışmanlık alanında daha önemli başarılara ve uygulamalara imza atılacağı temennisinde bulunuyor ve Sevgiyle kalmanızı diliyorum.
KAYNAKÇA:
(1) Schmidt, J.J. (1996). Counseling in schools: Essential services and comprehensive programs. Massachusetts: Needhem Heights,.
(2) Korkut, F. (2004). Okul Temelli Önleyici Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
(3) lhan YALÇIN,Counselor in the 21st Century,Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, year: 2006, vol: 39, no: 1, 117-133
(4) Blonna, R. ve Water, D. (2005). Health counseling: A microskills approach. Boston: Jones and Bartlett Publishers
(5) KORKUT, Fidan. “Psikolojik Danışmanların Mesleki Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ile ilgili Düşünceleri ve Uygulamaları” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 32, Yıl: 2007, 187–197.
(6) Voltan-Acar, N. (2001). Grupla Psikolojik Danışma ilke ve Teknikleri.Ankara: Nobel Yayın Dagıtım.
(7) Nystul, M. S. (1999). Introduction to Counseling: An Art and SciencePerspective. Boston: Allyn and Bacon.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Psikolojik Danışmanlık Nedir? Psikolojik Danışman Kimdir? (Bilimsel Literatür İncelemesi)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Hasan Turgut ERDOĞAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Hasan Turgut ERDOĞAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
psikolojik danışmanlık, psikolojik danışman, kariyer psikolojik danışmanlığı, rehabilitasyon psikolojik danışmanlığı, ruh sağlığı psikolojik danışmanlığı, okul psikolojik danışmanlığı, evlilik danışmanlığı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
