A Vitamini (Retinol) Hakkında Bilmek İstedikleriniz
A vitamini: retinol
Günlük Alınması Önerilen Miktar
Erkekler için 900 mcg/gün, kadınlarda 700 mcg/gündür.
Kaynakları
A vitamini hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklarda bulunur. Bitkisel kaynaklarda yüksek oranda bulunan formu karotenoidler, hayvansal kaynaklarda bulunan formu ise retinoldur.
Tereyağı, süt, yumurta sarısı, karaciğer ve balık karaciğeri yağı gibi hayvansal kaynaklarda retinol formunda bulunur.
Yeşil sarı ve turuncu sebzelerde retinol öncü maddesi olan beta karoten formunda bulunur. Karotenoidler ihiyaç duyulduğu durumlarda vücutta retinol formuna dönüştürülebilir.
A Vitamininin Vücudumuzda Taşınması ve Emilimi
A vitamininin emilmesi ve taşınmasında yağlar görevlidir. Bu nedenle hayvansal kaynaklar içinde A vitamini yanında, yağ da bulunması emilimi ve taşınmayı kolaylaştırmakla birlikte, bitkisel kaynaklarda yağ çok az miktarda bulunduğu için salata veya sebze yemeklerine yeteli miktarda yağ eklemek, A vitamininden yararlanmak açısından çok önemlidir.
A Vitamininin Görevleri
A vitamininin vücudumuzda görev yapan üç tane aktif formu vardır.
· Retinoik asit: Bir steroid hormon gibi davranır. Damarlarımız ve diğer organlarımızın yüzeyini kaplayan epitel hücrelerinin yenilenmesinde görevlidir. Ağız, mide, ince barsaklar, solunum ve üreme sistemi ile idrar yollarındaki deri ve dokuların sağlıklı olmasını sağlayarak özellikle enfeksiyonlara karşı korur.
· Retinal: Gözün görme fonksiyonu için gerekli olan A vitamini formudur. Gözün alacakaranlıkta karanlığa adaptasyonunu sağlayan pigmentin yapısında bulunur. Böylece gözlerin karanlıkta normal olarak görmesine ve alacakaranlığa alışmasına yardım eder.
· Beta karoten: Bir antioksidandır. Yapılan bilimsel çalışmalarda diğer antioksidanlardan E ve C vitaminleri ile birlikte kalp hastalıkları ve akciğer kanserine karşı koruyucu etki gösterdiği belirlenmiştir.
Yetersizlik
Yetersizlik Görülme Oranı ve Nedenleri
A vitamininin karaciğer depoları 3-4 yıl yeterlidir. Gelişmiş ülkelerde yetersizliğine çok az rastlanır. Yetersizlik Hindistan ve Güneybatı Asya‘nın bir bölümünde olduğu gibi çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklarda görülür. Bu ülkelerde her yıl 500 000 çocukta A vitamini yetersizliğine bağlı körlük görülmektedir.
A vitamini yetersizliği diyetle alımın az olmasına bağlı olarak gelişebildiği gibi, genellikle çok ağır beslenme bozukluğu durumunda görülür. Ayrıca yağların emiliminin bozulmasına bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
A Vitamini Yetersizliği Oluşan Kişilerde;
· Öncelikle karanlığa adaptasyon bozulur ve gece körlüğü oluşur. Tedavi ile bu sonuçlar eri dönebilir.
· Uzun dönemli ağır yetersizlikte, kseroftalmi görülür. Kseroftalmi; gözün kornea ve konjonktiva tabakalarında kuruluk nedeniyle epitel hücrelerin yapı ve işlevlerinin bozulmasına bağlı olarak gelişen durumdur. Konjonktiva üzerinde oluşan beyaz plaklara „Bitot Lekesi“ denir.
· Eğer tedavi edilmezse keratomalasia gelişir. Bu da kataraktlar oluşumuna neden olur. Sonuçta geri dönüşsüz körlük oluşur.
A vitamini yetersizliğinde derideki epitel hücrelerin yenilenmesi ve onarımı azalacağından
· Deride kalınlaşma ve kuruluk görülür.
· Mukozal fonksiyonlar bozulur.
Tanı ve Tedavi
Tanı ve tedavi genellikle klinik özelliklere bağlıdır. Aşağıdaki parametreler ölçülebilir. Bunlar:
· Plazma A vitamini ve retinol bağlayıcı protein konsantrasyonu.
· A vitamini tedavisine yanıt.
Körlüğü önlemek için acil olarak ağızdan veya kas içine A vitamini uygulanır. Eğer yetersizlik şiddetliyse ve keratomalasia oluşmuşsa görme kaybı geri dönüşsüzdür. A vitamini ayrıca akne gibi çok sayıda deri probleminin tedavisinde başarıyla kullanılır.
Aşırı Miktarda A Vitamin Alımı
Aşırı miktarda A vitamini almı Hipervitaminozis A olarak adlandırılır.
Hipervitaminozis A şiddetli seyreden zehirli etki yapan bir sendromdur.
Aşırı A vitamini alımı:
· Kuru, kaşıntılı deri: dermatit,
· Mukus üreten hücre zarlarında bozukluk ve saç kaybı,
· Hepatomegali- karaciğer büyümesi,
· Uzun kemiklerde zayıflama ve kırılma,
· Kafa içinde basınç artışına neden olur.
Doğal besinlerle beslenme sonucunda hipervitaminozis A oluşmaz. Akneli hastalarda yüksek düzey A vitamini ilaç olarak uygulandığında gelişebilir.
Hamilelerde Ek A Vitamini Alımının Etkileri
A vitamini konjenital bozukluklara neden olduğu için hamilelerde 3.3 mg/gün‘den daha fazla alınmamalıdır. Hamilelikte A vitamini suplemanları ve 100 gramında 13-40 mg A vitamini bulunduğu için karaciğer tüketimi yasaklanır. Akne tedavisinde kullanılan izotretinoin hamilelerde kesinlikle kullanılmamalıdır.
Günlük Alınması Önerilen Miktar
Erkekler için 900 mcg/gün, kadınlarda 700 mcg/gündür.
Kaynakları
A vitamini hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklarda bulunur. Bitkisel kaynaklarda yüksek oranda bulunan formu karotenoidler, hayvansal kaynaklarda bulunan formu ise retinoldur.
Tereyağı, süt, yumurta sarısı, karaciğer ve balık karaciğeri yağı gibi hayvansal kaynaklarda retinol formunda bulunur.
Yeşil sarı ve turuncu sebzelerde retinol öncü maddesi olan beta karoten formunda bulunur. Karotenoidler ihiyaç duyulduğu durumlarda vücutta retinol formuna dönüştürülebilir.
A Vitamininin Vücudumuzda Taşınması ve Emilimi
A vitamininin emilmesi ve taşınmasında yağlar görevlidir. Bu nedenle hayvansal kaynaklar içinde A vitamini yanında, yağ da bulunması emilimi ve taşınmayı kolaylaştırmakla birlikte, bitkisel kaynaklarda yağ çok az miktarda bulunduğu için salata veya sebze yemeklerine yeteli miktarda yağ eklemek, A vitamininden yararlanmak açısından çok önemlidir.
A Vitamininin Görevleri
A vitamininin vücudumuzda görev yapan üç tane aktif formu vardır.
· Retinoik asit: Bir steroid hormon gibi davranır. Damarlarımız ve diğer organlarımızın yüzeyini kaplayan epitel hücrelerinin yenilenmesinde görevlidir. Ağız, mide, ince barsaklar, solunum ve üreme sistemi ile idrar yollarındaki deri ve dokuların sağlıklı olmasını sağlayarak özellikle enfeksiyonlara karşı korur.
· Retinal: Gözün görme fonksiyonu için gerekli olan A vitamini formudur. Gözün alacakaranlıkta karanlığa adaptasyonunu sağlayan pigmentin yapısında bulunur. Böylece gözlerin karanlıkta normal olarak görmesine ve alacakaranlığa alışmasına yardım eder.
· Beta karoten: Bir antioksidandır. Yapılan bilimsel çalışmalarda diğer antioksidanlardan E ve C vitaminleri ile birlikte kalp hastalıkları ve akciğer kanserine karşı koruyucu etki gösterdiği belirlenmiştir.
Yetersizlik
Yetersizlik Görülme Oranı ve Nedenleri
A vitamininin karaciğer depoları 3-4 yıl yeterlidir. Gelişmiş ülkelerde yetersizliğine çok az rastlanır. Yetersizlik Hindistan ve Güneybatı Asya‘nın bir bölümünde olduğu gibi çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklarda görülür. Bu ülkelerde her yıl 500 000 çocukta A vitamini yetersizliğine bağlı körlük görülmektedir.
A vitamini yetersizliği diyetle alımın az olmasına bağlı olarak gelişebildiği gibi, genellikle çok ağır beslenme bozukluğu durumunda görülür. Ayrıca yağların emiliminin bozulmasına bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
A Vitamini Yetersizliği Oluşan Kişilerde;
· Öncelikle karanlığa adaptasyon bozulur ve gece körlüğü oluşur. Tedavi ile bu sonuçlar eri dönebilir.
· Uzun dönemli ağır yetersizlikte, kseroftalmi görülür. Kseroftalmi; gözün kornea ve konjonktiva tabakalarında kuruluk nedeniyle epitel hücrelerin yapı ve işlevlerinin bozulmasına bağlı olarak gelişen durumdur. Konjonktiva üzerinde oluşan beyaz plaklara „Bitot Lekesi“ denir.
· Eğer tedavi edilmezse keratomalasia gelişir. Bu da kataraktlar oluşumuna neden olur. Sonuçta geri dönüşsüz körlük oluşur.
A vitamini yetersizliğinde derideki epitel hücrelerin yenilenmesi ve onarımı azalacağından
· Deride kalınlaşma ve kuruluk görülür.
· Mukozal fonksiyonlar bozulur.
Tanı ve Tedavi
Tanı ve tedavi genellikle klinik özelliklere bağlıdır. Aşağıdaki parametreler ölçülebilir. Bunlar:
· Plazma A vitamini ve retinol bağlayıcı protein konsantrasyonu.
· A vitamini tedavisine yanıt.
Körlüğü önlemek için acil olarak ağızdan veya kas içine A vitamini uygulanır. Eğer yetersizlik şiddetliyse ve keratomalasia oluşmuşsa görme kaybı geri dönüşsüzdür. A vitamini ayrıca akne gibi çok sayıda deri probleminin tedavisinde başarıyla kullanılır.
Aşırı Miktarda A Vitamin Alımı
Aşırı miktarda A vitamini almı Hipervitaminozis A olarak adlandırılır.
Hipervitaminozis A şiddetli seyreden zehirli etki yapan bir sendromdur.
Aşırı A vitamini alımı:
· Kuru, kaşıntılı deri: dermatit,
· Mukus üreten hücre zarlarında bozukluk ve saç kaybı,
· Hepatomegali- karaciğer büyümesi,
· Uzun kemiklerde zayıflama ve kırılma,
· Kafa içinde basınç artışına neden olur.
Doğal besinlerle beslenme sonucunda hipervitaminozis A oluşmaz. Akneli hastalarda yüksek düzey A vitamini ilaç olarak uygulandığında gelişebilir.
Hamilelerde Ek A Vitamini Alımının Etkileri
A vitamini konjenital bozukluklara neden olduğu için hamilelerde 3.3 mg/gün‘den daha fazla alınmamalıdır. Hamilelikte A vitamini suplemanları ve 100 gramında 13-40 mg A vitamini bulunduğu için karaciğer tüketimi yasaklanır. Akne tedavisinde kullanılan izotretinoin hamilelerde kesinlikle kullanılmamalıdır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "A Vitamini (Retinol) Hakkında Bilmek İstedikleriniz" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Dyt.Aygün KUYUMCU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Dyt.Aygün KUYUMCU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
a vitamini, retinol, a vitamini nelerde bulunur, a vitamini olan besinler, a vitamini ihtiyacı, a vitamininın etkileri, hamilelerde a vitamini, gebelerde a vitamini, gebelikte a vitamini, a vitamininin yararları, a vitamini eksikliği
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
