Acı Çekmek İstemiyorum, Acı Çekmek İstemiyorlar!(Sigara Bağımlılığı)
Nikotin alımına genellikle ergenlik döneminde başlanır. Nikotin kullanımını yirmili yaşlara kadar sürdüren kişilerin çoğu, genellikle düzenli birer sigara kullanıcısı haline gelir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün bağımlılık tanımına uyarlandığında sigara bağımlılığı şu şekilde ifade edilebilir: “Sigaraya kişinin daha önceden değer verdiği diğer uğraşlardan ve nesnelerden belirgin olarak daha yüksek bir öncelik tanıma davranışıdır”. Diğer bir deyişle sigara kullanımı, bireye ve topluma zarar verici düzeyde bir davranış haline gelir. Bağımlı olan kişiler, belki de sigarayı bırakmak istedikleri halde kullanmaya devam eder ve bırakmakta zorluk çekerler.
Sigara bağımlılığının belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Yaşamını sigara içerek sürdüren bir kişinin sigara içilmesinin yasak olduğu ortamlarda zaman geçirmemesi
Herhangi bir rahatsızlığının sigara kullanımıyla başlayacağını ve hastalığının daha da kötüleşeceğini bildiği halde kullanmaya devam etmesi
Sigara içilmeyen zamanlarda ve durumlarda sürekli bir şeyler yeme isteği
Günlük olarak hedeflenen sigara tüketim sınırının üzerine çıkılması
Sinirlilik ve gerginlik
SİGARA KULLANIMININ NEDENLERİ
Sigara kullanımına başlama nedeni, genellikle kalıtsal ve çevresel etkenle-re bağlı olarak ortaya çıkan bireysel sorunlardan kaynaklanmaktadır. Sigara iç-meye bir özenti ile başlanabilir. Bunun yanı sıra, bireyin ailesi ve sosyal çevresi ile ilişkili sorunları ve ruhsal kökenli sorunları da sigara kullanımına başlamasında rol oynar. Ruhsal sorunlar arasında depresyon, kaygı bozuklukları, düşük/zedelenmiş özgüven, kendini yalnız hissetme ve dışlanma hissi sayılabilir. İşte sigara kullanımı, tüm bu olumsuz duygu ve tavırlardan kaçınma niyeti ile (bilinçli ya da bilinç dışı) deşarj olma yöntemi olarak başvurulan bir eylemdir. Ancak ortaya çıkan bu eylem, sonuçları daha da kötüye gidebilecek, çaresizce yapılmış bir seçimdir aslında. Bu yolda ilerlemenin ağır bedelleri olabilir; yağ-murdan kaçarken doluya tutulmak gibidir. Sigara hakkındaki en büyük yanılgı-lardan biri de stresi azalttığı iddiasıdır. Oysa tam tersine sigara, stresi kesinlikle azaltmaz.
SİGARANIN STRESİ ARTIRDIĞINI BİLİYOR MUYDUNUZ?
Günümüzde adına uygarlık dediğimiz yoğun yaşam koşulları ve teknolojik gelişmelerin baskısı altında bir yaşam sürdürme çabası içindeyiz. Yaşam koşulla-rı, buna paralel olarak, bireylerin kimyasal yapısında ve doğru beslenme alışkanlıklarında bozulmalara yol açmaktadır. Şehir yaşantısının ortaya çıkarttığı tüm bu zorluklar ve olumsuzluklar, bireylerde ruhsal ve bedensel bozukluklar oluşturarak sonuçta sosyal iletişim sorunlarına neden olmaktadır.
Bu bağlamda düşünüldüğünde sigara kullanımı, kişide strese yol açan et-kenlerin başta gelen nedenleri arasındadır. Çünkü kişi, tüm bunlarla baş ede-bilmek, karşılaştığı sorunların etkisini azaltabilmek ve sakinleşebilmek amacıyla sigaraya sarılır. Oysa sigara, bu kişilerin vücut kimyalarında ve işlevlerinde ya-şamsal bozulmalar oluşturur. Örneğin kan basıncını yükseltir, solunum yollarını daraltır ve akciğerlerde hasar oluşturur. Bunların doğal sonucu olarak, vücut tarafından dokulara yeterince oksijen ulaştırılamaz. Bundan beynimiz de nasibi-ni alır. Sonuçta sağlıklı düşünme işlevini gerçekleştiremez, kişi kendisini daha yoğun bir stres altında hisseder ve dolayısıyla strese yönelik tepki daha da şid-detlenir.
SİGARANIN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR VE BELİRTİLERİ
Kanserler: Akciğer, gırtlak, dudak, ağız, yutak, yemek borusu, böbrek, mesane, pankreas, mide, vulva, rahim ağzı, karaciğer ve kan kanserlerinin oluşumunda rol oynar. Bu kanser türleri içinde sigarayla ilişkili olduğu kesin olarak kanıtlanan kanserler dudak, gırtlak, akciğer ve mesane kanserleridir.
Ağız, Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları: Diş eti hastalıkları, diş çürüğü ve kaybı, sinüzit, larenjit, ses tellerinde nodül, polip gelişimi, horlama
Alt Solunum Yolu Hastalıkları: Kronik bronşit, amfizem (akciğerde olağan dışı hava bulunması), astım, küçük hava yollarında tıkanma, akciğer veremi için zemin oluşturma
Kalp-damar Hastalıkları: Kalp krizi, anjina (kalp damarlarında daralma), koroner atardamar yetmezliği, kalp ritm bozuklukları, ani ölümler, faydalı kolesterolde azalma, bacak ana atardamarında tıkanma (Bürger Hastalığı), yüksek tansiyon
Sindirim Sistemi Hastalıkları: Mideden yemek borusuna asit kaçağı (reflü) ve ülser
Beyin Damar Hastalıkları: Beyin kanaması, beyin damarlarında tıkanıklık oluşması (trombüs), beyin damarlarına pıhtı atılması (embolizm), beyin damarlarında baloncuk oluşumu (anevrizma), felçler.
Erkek Üreme Sistemi Hastalıkları: Kısırlık (sperm sayı ve kalitesinde azalma) ve cinsel ilişkide sertleşme sorunu.
Gebelerde: Sigara kullanımı bebeğin anne karnında gelişimini engeller ve düşük doğum ağırlıklı, kafa gelişimi yetersiz (mikrosefali) bebek doğumu-na yol açar.
Öksürük, özellikle soluk vermekte zorlanma ve soluk verirken ıslık çalma sesinin ortaya çıkması, balgamlı öksürük, kalp hızında artış ya da düzensizlikler ve ciltte aşırı solukluk nikotin bağımlılığının en sık görülen belirtileridir. Sigaranın yaşlanmayı hızlandırıcı etkisi de mevcuttur. Cilt renginde değişme, kırışıklıklar ve sarkmalar daha erken yaşlarda ortaya çıkar.
Bu sorunların bir çoğu nikotinden çok sigara dumanındaki kanser yapıcı maddeler (Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’na göre sigara dumanının için-de bulunan 55 maddenin kanser yapıcı etkisi olduğu kanıtlanmıştır) ve karbonmonoksite bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Karbonmonoksit, kanımızda bulunan ve dokulara oksijen taşıyan alyuvar hücrelerinin içinde yer alan hemoglobine çok daha yüksek bir oranda bağlanarak oksijenin bağlanmasını engeller.
Hiç sigara kullanmamış, ancak tütüne sürekli olarak maruz kalmış kişiler-de de kanser ve kalp krizi gelişme riski oldukça yüksektir. Sigara içilen kapalı bir ortamda, sigara içmeyen kişiler de içilen sigaranın yaklaşık üçte birini içmiş gibi olurlar (pasif içicilik).
Sigara kullanan her birey, kendisine ve çevresine karşı olan sorumluluğunu bilmeli ve bu bağımlılıktan (hastalıktan) kurtulmak için bir uzmandan mutlaka acil destek almalıdır.
SİGARA BAĞIMLILIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Sigara bağımlılığının tedavisinde ruhsal tedavi yaklaşımları ve ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Kişinin bağımlılık düzeyi belirlendikten sonra o kişiye özgü tedavi planı oluşturulur. Bu nedenle tedavi, kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir.
Sigarayı bırakmayı başardığınız takdirde:
1. Solunum hastalıkları ile kalp-damar hastalıkları ve felç gibi rahatsızlıklara yakalanma, sağlıksız bebek sahibi olma riskiniz azalacak ve sağlıklı bir cinsel yaşama kavuşacaksınız.
2. Nefesiniz, saçınız, elbiseleriniz ve eviniz daha temiz kokacak ve sigara içmeyen insanları rahatsız etmeyecektir.
3. Sigara almak için harcadığınız paradan tasarruf edeceksiniz.
4. Sigaranızın dumanıyla en başta çocuklarınız olmak üzere, diğer aile bireylerinizin ve arkadaşlarınızın grip, soğuk algınlığı, kalp hastalıkları, astım ve diğer akciğer hastalıklarına yakalanma riskinin artmasına neden olmayacaksınız. Bilindiği üzere bu hastalıkların çoğu oldukça ciddidir; yaşamı tehdit eden, yavaşça tüke-ten ve acı veren hastalıklardır.
Bir duman canınızı bu kadar acıtmasın. LÜTFEN DESTEK ALIN.
Psikolog MELEK BAL
Dünya Sağlık Örgütü’nün bağımlılık tanımına uyarlandığında sigara bağımlılığı şu şekilde ifade edilebilir: “Sigaraya kişinin daha önceden değer verdiği diğer uğraşlardan ve nesnelerden belirgin olarak daha yüksek bir öncelik tanıma davranışıdır”. Diğer bir deyişle sigara kullanımı, bireye ve topluma zarar verici düzeyde bir davranış haline gelir. Bağımlı olan kişiler, belki de sigarayı bırakmak istedikleri halde kullanmaya devam eder ve bırakmakta zorluk çekerler.
Sigara bağımlılığının belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Yaşamını sigara içerek sürdüren bir kişinin sigara içilmesinin yasak olduğu ortamlarda zaman geçirmemesi
Herhangi bir rahatsızlığının sigara kullanımıyla başlayacağını ve hastalığının daha da kötüleşeceğini bildiği halde kullanmaya devam etmesi
Sigara içilmeyen zamanlarda ve durumlarda sürekli bir şeyler yeme isteği
Günlük olarak hedeflenen sigara tüketim sınırının üzerine çıkılması
Sinirlilik ve gerginlik
SİGARA KULLANIMININ NEDENLERİ
Sigara kullanımına başlama nedeni, genellikle kalıtsal ve çevresel etkenle-re bağlı olarak ortaya çıkan bireysel sorunlardan kaynaklanmaktadır. Sigara iç-meye bir özenti ile başlanabilir. Bunun yanı sıra, bireyin ailesi ve sosyal çevresi ile ilişkili sorunları ve ruhsal kökenli sorunları da sigara kullanımına başlamasında rol oynar. Ruhsal sorunlar arasında depresyon, kaygı bozuklukları, düşük/zedelenmiş özgüven, kendini yalnız hissetme ve dışlanma hissi sayılabilir. İşte sigara kullanımı, tüm bu olumsuz duygu ve tavırlardan kaçınma niyeti ile (bilinçli ya da bilinç dışı) deşarj olma yöntemi olarak başvurulan bir eylemdir. Ancak ortaya çıkan bu eylem, sonuçları daha da kötüye gidebilecek, çaresizce yapılmış bir seçimdir aslında. Bu yolda ilerlemenin ağır bedelleri olabilir; yağ-murdan kaçarken doluya tutulmak gibidir. Sigara hakkındaki en büyük yanılgı-lardan biri de stresi azalttığı iddiasıdır. Oysa tam tersine sigara, stresi kesinlikle azaltmaz.
SİGARANIN STRESİ ARTIRDIĞINI BİLİYOR MUYDUNUZ?
Günümüzde adına uygarlık dediğimiz yoğun yaşam koşulları ve teknolojik gelişmelerin baskısı altında bir yaşam sürdürme çabası içindeyiz. Yaşam koşulla-rı, buna paralel olarak, bireylerin kimyasal yapısında ve doğru beslenme alışkanlıklarında bozulmalara yol açmaktadır. Şehir yaşantısının ortaya çıkarttığı tüm bu zorluklar ve olumsuzluklar, bireylerde ruhsal ve bedensel bozukluklar oluşturarak sonuçta sosyal iletişim sorunlarına neden olmaktadır.
Bu bağlamda düşünüldüğünde sigara kullanımı, kişide strese yol açan et-kenlerin başta gelen nedenleri arasındadır. Çünkü kişi, tüm bunlarla baş ede-bilmek, karşılaştığı sorunların etkisini azaltabilmek ve sakinleşebilmek amacıyla sigaraya sarılır. Oysa sigara, bu kişilerin vücut kimyalarında ve işlevlerinde ya-şamsal bozulmalar oluşturur. Örneğin kan basıncını yükseltir, solunum yollarını daraltır ve akciğerlerde hasar oluşturur. Bunların doğal sonucu olarak, vücut tarafından dokulara yeterince oksijen ulaştırılamaz. Bundan beynimiz de nasibi-ni alır. Sonuçta sağlıklı düşünme işlevini gerçekleştiremez, kişi kendisini daha yoğun bir stres altında hisseder ve dolayısıyla strese yönelik tepki daha da şid-detlenir.
SİGARANIN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR VE BELİRTİLERİ
Kanserler: Akciğer, gırtlak, dudak, ağız, yutak, yemek borusu, böbrek, mesane, pankreas, mide, vulva, rahim ağzı, karaciğer ve kan kanserlerinin oluşumunda rol oynar. Bu kanser türleri içinde sigarayla ilişkili olduğu kesin olarak kanıtlanan kanserler dudak, gırtlak, akciğer ve mesane kanserleridir.
Ağız, Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları: Diş eti hastalıkları, diş çürüğü ve kaybı, sinüzit, larenjit, ses tellerinde nodül, polip gelişimi, horlama
Alt Solunum Yolu Hastalıkları: Kronik bronşit, amfizem (akciğerde olağan dışı hava bulunması), astım, küçük hava yollarında tıkanma, akciğer veremi için zemin oluşturma
Kalp-damar Hastalıkları: Kalp krizi, anjina (kalp damarlarında daralma), koroner atardamar yetmezliği, kalp ritm bozuklukları, ani ölümler, faydalı kolesterolde azalma, bacak ana atardamarında tıkanma (Bürger Hastalığı), yüksek tansiyon
Sindirim Sistemi Hastalıkları: Mideden yemek borusuna asit kaçağı (reflü) ve ülser
Beyin Damar Hastalıkları: Beyin kanaması, beyin damarlarında tıkanıklık oluşması (trombüs), beyin damarlarına pıhtı atılması (embolizm), beyin damarlarında baloncuk oluşumu (anevrizma), felçler.
Erkek Üreme Sistemi Hastalıkları: Kısırlık (sperm sayı ve kalitesinde azalma) ve cinsel ilişkide sertleşme sorunu.
Gebelerde: Sigara kullanımı bebeğin anne karnında gelişimini engeller ve düşük doğum ağırlıklı, kafa gelişimi yetersiz (mikrosefali) bebek doğumu-na yol açar.
Öksürük, özellikle soluk vermekte zorlanma ve soluk verirken ıslık çalma sesinin ortaya çıkması, balgamlı öksürük, kalp hızında artış ya da düzensizlikler ve ciltte aşırı solukluk nikotin bağımlılığının en sık görülen belirtileridir. Sigaranın yaşlanmayı hızlandırıcı etkisi de mevcuttur. Cilt renginde değişme, kırışıklıklar ve sarkmalar daha erken yaşlarda ortaya çıkar.
Bu sorunların bir çoğu nikotinden çok sigara dumanındaki kanser yapıcı maddeler (Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’na göre sigara dumanının için-de bulunan 55 maddenin kanser yapıcı etkisi olduğu kanıtlanmıştır) ve karbonmonoksite bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Karbonmonoksit, kanımızda bulunan ve dokulara oksijen taşıyan alyuvar hücrelerinin içinde yer alan hemoglobine çok daha yüksek bir oranda bağlanarak oksijenin bağlanmasını engeller.
Hiç sigara kullanmamış, ancak tütüne sürekli olarak maruz kalmış kişiler-de de kanser ve kalp krizi gelişme riski oldukça yüksektir. Sigara içilen kapalı bir ortamda, sigara içmeyen kişiler de içilen sigaranın yaklaşık üçte birini içmiş gibi olurlar (pasif içicilik).
Sigara kullanan her birey, kendisine ve çevresine karşı olan sorumluluğunu bilmeli ve bu bağımlılıktan (hastalıktan) kurtulmak için bir uzmandan mutlaka acil destek almalıdır.
SİGARA BAĞIMLILIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Sigara bağımlılığının tedavisinde ruhsal tedavi yaklaşımları ve ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Kişinin bağımlılık düzeyi belirlendikten sonra o kişiye özgü tedavi planı oluşturulur. Bu nedenle tedavi, kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir.
Sigarayı bırakmayı başardığınız takdirde:
1. Solunum hastalıkları ile kalp-damar hastalıkları ve felç gibi rahatsızlıklara yakalanma, sağlıksız bebek sahibi olma riskiniz azalacak ve sağlıklı bir cinsel yaşama kavuşacaksınız.
2. Nefesiniz, saçınız, elbiseleriniz ve eviniz daha temiz kokacak ve sigara içmeyen insanları rahatsız etmeyecektir.
3. Sigara almak için harcadığınız paradan tasarruf edeceksiniz.
4. Sigaranızın dumanıyla en başta çocuklarınız olmak üzere, diğer aile bireylerinizin ve arkadaşlarınızın grip, soğuk algınlığı, kalp hastalıkları, astım ve diğer akciğer hastalıklarına yakalanma riskinin artmasına neden olmayacaksınız. Bilindiği üzere bu hastalıkların çoğu oldukça ciddidir; yaşamı tehdit eden, yavaşça tüke-ten ve acı veren hastalıklardır.
Bir duman canınızı bu kadar acıtmasın. LÜTFEN DESTEK ALIN.
Psikolog MELEK BAL
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Acı Çekmek İstemiyorum, Acı Çekmek İstemiyorlar!(Sigara Bağımlılığı)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Melek BAL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Melek BAL'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
