Yaygın Anne Baba Tutumları ve Çocuk Üzerindeki Etkileri
YAYGIN ANNE-BABA TUTUMLARI VE ÇOCUK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Eğitim, doğumdan ölüme kadar süregelen bir süreçtir. Hayat boyu süregelen bu sürecin ilk durağı "aile"dir. Çocuğun öğrenmeye yaklaşımı ve okul başarısında ailenin tutumu çok önemlidir. Aile ortamı çocuğun, duygusal, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişiminde büyük bir rol oynar. Taşın üzerinde damlayan suların taşı şekillendirmesi gibi zamanla çocukların karakterleri de şekillenir. Aile, çocuğun bilinçli veya bilinçsiz şekilde eğitim aldığı temel kurumdur. Çocuk, yaşam boyu kalıcılığı en fazla olan 0-6 yaş dönemindeki bilgi birikimini ailede kazanır.
Yetişkinlik dönemindeki kişiliğimizin temeli ailede aldığımız eğitimle birlikte bize sunulan tutum ve davranışlara dayanmaktadır. Bazı anne-babalar çocuk eğitimi hususunda doğru bilgiye ulaşmak için araştırma yapmak yerine geçmiş yaşantılardan, kendi kişisel değerlerinden ve anne babalarından öğrendiklerinden faydalanmayı tercih etmektedirler. Oysaki hızla gelişen dünya düzeninde yeni gelişmelerle birlikte çocuklara yaklaşım tarzı da değişmektedir. Eğitimde genel amaç; destek olmak, yol göstermek, doğruyu öğretmek, ama bu hedefe ulaşırken de çocuğun kişiliğini olumsuz yönde etkileyebilecek tutum ve davranışlardan şiddetle kaçınmak olmalıdır. Çocuk sevgi, saygı ve hoşgörü ortamında büyütülürse sağlıklı birer kişilik geliştirerek her alanda başarılı olur.
Baskıcı, Otoriter Anne-Baba Tutumu
Baskıcı, otoriter yaklaşımın sergileyen anne babaların ideali, çocuğu kendi koyduğu katı kurallara uymaya mecbur ederek, hiçbir şekilde bu kurallardan taviz vermeden, bire bir çocuğa uygulatmaktır. Amaç çocuğu istedikleri kalıba sokmaktır. Aile, çocuğu beğenmeyerek daima nasihatler verir. Çocuğu sürekli başkalarıyla kıyaslar (kardeş, akraba, komşu çocukları vs.). Sık sık eleştirir, ceza verir, sert tepkilerde bulunur. Her yaptığı işe müdahale eder. Çocuk ne yaparsa yapsın ailesinin gözünde hep yetersizdir. Gözler sürekli çocuğun üzerindedir. Çocuk daima tedirgindir, hata yapmaktan çok korkar, ailenin elindeki kumandayla yönetilmişlik durumu ile karşı karşıyadır. Çocukluğunu yaşayamaz, daima olumlu davranış beklentilerine yanıt vermek zorunda hisseder kendini, zaman zaman şiddete maruz kalabilir. Aile, "Çocuğu disiplinle yetiştiriyorum ki, terbiyeli ve saygılı olsun." şeklinde savunma geliştirir.
Baskıcı Otoriter Tutumun Çocuk Üzerindeki Etkileri
Bu şekilde yetişen çocuklar, çekingen, silik, öz güvensiz, aşırı hassas ve başkalarının etkisinde kolayca kalabilen bir yapıya sahip olurlar. Sürekli yanlış yapma korkusu içinde oldukları için girişimcilik yönleri hep eksik kalır. Duygu ve düşüncelerini açıklamaktan kaçınırlar. İç dengelerini yitirirler, kendileriyle barışık olamazlar. Zaman zaman saldırganlık eğiliminde bulunarak tutarsızlık gösterebilirler.
Baskıcı bir ortamda yetişen çocukların öz güvenleri ve girişimcilik ruhları gelişmediği için hayatta çok başarılı işlerde yer alamazlar. Çocuğu hiçe sayan, katı ve sert bir disiplin anlayışı çocuğu silik, başarısızlıkları karşısında yalana başvuran, güvensiz bir kişilik haline getirir. Çocuğun doğruyu yanlışı yaparak, yaşayarak öğrenmesine olanak sağlanmalı ki çocuk, başarıya ulaşmada başarısızlıklardan korkmasın. Bu durumu bir basamak olarak değerlendirip yeni hedeflere ilerlesin.
Çocuk merkezli Anne-Baba Tutumu
Baskıcı tutumun aksine, anne-babanın çocuk üzerinde sonsuz egemenliğinin bir kenara bırakıldığı, çocuğun tamamen başına buyruk olduğu, anne babaya hükmettiği, yaptırım uyguladığı bir aile modelidir. Çocuğun hiçbir şekilde sınırlanmadığı, özgür bırakıldığı "çocuk erkil" aile tipidir. Anne babaya saygı yok denecek kadar azdır, müdahaleyi asla kabul etmez. Aile çocuğun çevreye zarar verici davranışlarda bulunması durumunda dahi aşırı serbest davranır. Çocuk ne yapıp ne yapmaması konusunda aileden telkin almaz, buna kendi karar verir. Aile içinde kesin kurallar, yaptırımlar yoktur. Anne-baba yanlış tutumları görse dahi caydırıcı yöntem kullanmaz. Bu çocuklar her istediklerinin yapılmasını isterler. Çevrelerindeki tüm insanlara da hükmetmek arzusu içindedirler. Kendilerini dünyanın merkezinde görürler. Çocuk için ev ortamı tam bir serbestlik alanıdır.
Çocuk Merkezli Anne Baba Tutumunun Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuk merkezli ailelerde yetişen çocuklar evde her istediklerini yaptırmaya, herkese hükmetmeye alıştıkları için okula başladıklarında arkadaşları ve öğretmenleriyle çatışma yaşama ihtimalleri yüksektir. Aynı teslimiyeti arkadaşlarından, öğretmenlerinden beklerler ve bu çocuklar sosyal ilişkilerde başarısız oldukları gibi kendileri de mutsuz olur. Toplumda istenmeyen, kaprisli kişiler olarak tanımlanırlar. Her istediklerini elde ettikleri için doyumsuzdurlar. Genellikle bencil, sorumsuz, sabırsız, anti sosyal kişilik özelliklerine sahip olurlar. Hayatla ilgili idealleri, hedefleri yoktur. Gururlu ve kibirli olurlar. Sosyal ortama girdiklerinde bu olumsuz özellikleriyle kabul görmeyince hayal kırıklığına uğrarlar. Ben merkezli kişilik geliştirirler. Belli bir amaca ulaşma hırsı taşımadıkları için büyük başarılara imza atamazlar.
Kararsız ve Tutarsız Anne- Baba Tutumu
Çocuk eğitimde karşılaşabilecek en kötü anne baba tutumu tutarsız anne baba tutumudur. Çocuğun yaptığı davranışın nasıl karşılanacağı belli değildir. Aile nasıl tutum sergileyeceği noktasında tutarlı davranmamaktadır. Anne baba çocuk yetiştirme konusunda görüş ayrılığı yaşamaktadır. Aile bazen çok hoşgörülü bazen de aşırı katıdır. Anne- babanın kendi aralarında da görüş ayrılığına düştüğü gözlemlenir. Annenin hoş gördüğü bir davranışı baba onaylarken tam tersi de olabilmektedir. Çocuk aradaki bu fikir ayrılığından istifade ederek bu durumu kullanır. Çocuk hangi davranışı nerede yapacağını bilemez. Yaptığı davranışın doğru olup olmadığını tartmaz, ne zaman hangi davranışı sergilemesi gerektiğini kestiremez.
Kararsız ve Tutarsız Anne Baba Tutumunun Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuk eğitiminde en sık karşılaşılan anne baba tutumudur. Aileler bazen aşırı katı ve kuralcı olurken bazen de daha duygusal veya o anki ruh durumuna göre tavır alabilmektedir. Evde flüt çalınmasını hoşgörüyle karşılayan bir babanın işten yorgun geldiği bir akşam flüt çalan çocuğuna şiddetli bir tepki göstermesi tutarsız bir yaklaşımdır. Çocuk bu karmaşık durumu anlamakta zorluk çeker. Çocuğun arkadaşına gitmesine izin veren babanın bir anda karşı çıkması durumuna da çocuk anlam veremez. Çocuk nerede nasıl davranması gerektiğini kestiremez. Sürekli "Acaba şu şekilde davranırsam anne-babamın yaklaşımı nasıl olur?" sorusunun cevabını bulmaya çalışır. Katı ve aşırı serbest yaklaşımla yetişen çocuk anne-babasının neye, nasıl tepki vereceğini bilir ve ona göre davranırken, tutarsız tutumla yetişen çocuk nasıl davranacağını bilemez. Çocuğun kişiliği de dengesiz ve tutarsız olarak şekillenir. Bu durum, arkadaş ilişkilerine de olumsuz yansır. Hiç kimse tutarsız biriyle arkadaşlık kurmak istemez. Anne- babaların kendi aralarındaki görüş ayrılığı da tutarsız eğitimi beraberinde getirir. Çocuk bu durumdan istifade eder. Babadan onay görmeyince anneye yanaşır. Anne ile baba çocuk eğitiminde ortak tavır takınmalıdırlar. Anne çocuğa bir yaptırım uyguluyorsa baba doğru bulmasa da çocuğun yanında sesiz kalmalı, bu konuyu anne ile yalnız bir ortamda istişare etmeli. Aksi halde çocuk yaptığı yanlışı anlayamayacak ve kendini haklı görecek, kendine destekçi olan kim ise ona yönelecektir. Ancak bu desteği okulda ve çevrede göremeyince kendini yalnız hissederek mutsuz olacaktır.
Koruyucu Anne-Baba Tutumu
Koruyucu, kollayıcı anne-baba tutumu ülkemizde sıkça başvurulan ebeveyn tutumudur. Çocuğun aşırı korunduğu, kontrol altında tutulduğu aile tipidir. Özellikle annelerin korumacı güdüleri çok yoğundur. Anne, çocuğun her işini üstlenmiştir. Yemeğini yedirme, üst giydirme, ödevlerini üstlenme bunlardan birkaçıdır. Koruyucu anne baba tutumunda çocuğu sorumluluklardan yoksun bırakma söz konusudur. Çocuğun yaşı büyük de olsa bebek muamelesi görür. Tüm istedikleri yerine getirilir. Yorulmasın diye anne üstün performans gösterir.
Koruyucu Anne Baba Tutumunun Çocuk Üzerindeki Etkisi
Anne-baba kurallarda net ve açıklayıcıdır. Dayatma yönteminden ziyade işbirliği esastır. Aile ortamı çocuğa kendini ifade etme, kimliğini ve becerilerini ortaya koyma imkanı verir. Aile bireyleri birbirleri ile saygı ve sevgi çerçevesinde uyum içinde yaşarlar. Evde alınan kararlar aile toplantısı yapılarak masaya yatırılır. Her aile ferdinin görev ve sorumlulukları belirlenir. Her birey sorumluluklarını yerine yetirmekle yükümlüdür. Anne- baba evde tek lider değildir. Uzlaşmacı ilişki esastır.
Destekleyici, Hoşgörülü ve Demokratik Anne-Baba Tutumunun Çocuk Üzerindeki Etkisi oluşmasında, karakterinin şekillenmesinde, hayatta başarılı olmasında büyük önem taşır.
Koruyucu ebeveyn yaklaşımı, çocukta bağımlı kişilik gelişimine sebebiyet vereceği için çocuk bağımsız bir kişi olamaz. Her konuda anne-babasına danışma, dayanma ihtiyacı hisseder. Aileden ayrılma fobisi yaşar. Girişken ve atılımcı olamaz, gölge olarak yaşayarak, silik bir kişilik geliştirirler. Tek başına bir problemin üstesinden gelmeyi başaramayacağı için daima arkasında destek arar. Yalnız olduğunu düşündüğü zaman ise mücadele edemez, kaçmayı tercih eder. Zaman zaman kompleks duygusu hissederek saldırganlaşabilir.
Destekleyici, Hoşgörülü, Demokratik Anne-Baba Tutumu
Anne-babanın hoşgörü içerisinde çocuğun davranışlarını değerlendirdiği ve çocuğa gerekli şekilde, gerektiği zaman müdahale ettiği anne baba tutumudur. Çocuğun ilgi ve yeteneklerini keşfedip geliştirmesi hedeflenir. Çocuğun kendini rahatça ifade edebildiği, teşvik edildiği aile tipidir. Evde her bireyin sorumlulukları belirlenir. Her kes sorumluluklarını yerine yetirmekle yükümlüdür. Anne- baba evde tek lider değildir. Uzlaşmacı ilişki esastır.
Demokratik tutum sergilenen bir evde çocuk kendini rahatça ifade edebilme imkanı bulur ve özgüveni gelişir. Böyle bir tutumda evde kabul edilen ve edilmeyen davranışların sınırları ailece belirlenir ve uygulanır. Çocuk tek taraflı yaptırıma maruz kalmaz. Görev ve sorumluluklarını kendi üstlendiği için girişimci ruhu gelişir. Sevgi ve saygıyla büyütülen çocuk, sevmeyi ve saygı duymayı da öğrenir. Çocuk neyi, nerede, nasıl yapacağını rahatlıkla tayin eder. Yaratıcı, girişken, kendi düşüncelerini sonuna kadar savunan, otoriteye karşı körü körüne inanmak yerine, sorgulayabilen birer birey olur. Yaşam boyu en başarılı ve en mutlu kişilik tipi demokratik aile yaklaşımında yetişen bireyler arasından çıkar.
Ebeveynlerin çocuklarına karşı bu bilinç çerçevesinde tutum ve davranış geliştirmesi, başarılı nesiller yetişmesini sağlar. Anne-babanın tutumları; çocuğun kişiliğinin oluşmasında, karakterinin şekillenmesinde, hayatta başarılı olmasında büyük önem taşır.
NURAY BAŞTAN AYDIN
PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE AİLE DANIŞMANI
Eğitim, doğumdan ölüme kadar süregelen bir süreçtir. Hayat boyu süregelen bu sürecin ilk durağı "aile"dir. Çocuğun öğrenmeye yaklaşımı ve okul başarısında ailenin tutumu çok önemlidir. Aile ortamı çocuğun, duygusal, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişiminde büyük bir rol oynar. Taşın üzerinde damlayan suların taşı şekillendirmesi gibi zamanla çocukların karakterleri de şekillenir. Aile, çocuğun bilinçli veya bilinçsiz şekilde eğitim aldığı temel kurumdur. Çocuk, yaşam boyu kalıcılığı en fazla olan 0-6 yaş dönemindeki bilgi birikimini ailede kazanır.
Yetişkinlik dönemindeki kişiliğimizin temeli ailede aldığımız eğitimle birlikte bize sunulan tutum ve davranışlara dayanmaktadır. Bazı anne-babalar çocuk eğitimi hususunda doğru bilgiye ulaşmak için araştırma yapmak yerine geçmiş yaşantılardan, kendi kişisel değerlerinden ve anne babalarından öğrendiklerinden faydalanmayı tercih etmektedirler. Oysaki hızla gelişen dünya düzeninde yeni gelişmelerle birlikte çocuklara yaklaşım tarzı da değişmektedir. Eğitimde genel amaç; destek olmak, yol göstermek, doğruyu öğretmek, ama bu hedefe ulaşırken de çocuğun kişiliğini olumsuz yönde etkileyebilecek tutum ve davranışlardan şiddetle kaçınmak olmalıdır. Çocuk sevgi, saygı ve hoşgörü ortamında büyütülürse sağlıklı birer kişilik geliştirerek her alanda başarılı olur.
Baskıcı, Otoriter Anne-Baba Tutumu
Baskıcı, otoriter yaklaşımın sergileyen anne babaların ideali, çocuğu kendi koyduğu katı kurallara uymaya mecbur ederek, hiçbir şekilde bu kurallardan taviz vermeden, bire bir çocuğa uygulatmaktır. Amaç çocuğu istedikleri kalıba sokmaktır. Aile, çocuğu beğenmeyerek daima nasihatler verir. Çocuğu sürekli başkalarıyla kıyaslar (kardeş, akraba, komşu çocukları vs.). Sık sık eleştirir, ceza verir, sert tepkilerde bulunur. Her yaptığı işe müdahale eder. Çocuk ne yaparsa yapsın ailesinin gözünde hep yetersizdir. Gözler sürekli çocuğun üzerindedir. Çocuk daima tedirgindir, hata yapmaktan çok korkar, ailenin elindeki kumandayla yönetilmişlik durumu ile karşı karşıyadır. Çocukluğunu yaşayamaz, daima olumlu davranış beklentilerine yanıt vermek zorunda hisseder kendini, zaman zaman şiddete maruz kalabilir. Aile, "Çocuğu disiplinle yetiştiriyorum ki, terbiyeli ve saygılı olsun." şeklinde savunma geliştirir.
Baskıcı Otoriter Tutumun Çocuk Üzerindeki Etkileri
Bu şekilde yetişen çocuklar, çekingen, silik, öz güvensiz, aşırı hassas ve başkalarının etkisinde kolayca kalabilen bir yapıya sahip olurlar. Sürekli yanlış yapma korkusu içinde oldukları için girişimcilik yönleri hep eksik kalır. Duygu ve düşüncelerini açıklamaktan kaçınırlar. İç dengelerini yitirirler, kendileriyle barışık olamazlar. Zaman zaman saldırganlık eğiliminde bulunarak tutarsızlık gösterebilirler.
Baskıcı bir ortamda yetişen çocukların öz güvenleri ve girişimcilik ruhları gelişmediği için hayatta çok başarılı işlerde yer alamazlar. Çocuğu hiçe sayan, katı ve sert bir disiplin anlayışı çocuğu silik, başarısızlıkları karşısında yalana başvuran, güvensiz bir kişilik haline getirir. Çocuğun doğruyu yanlışı yaparak, yaşayarak öğrenmesine olanak sağlanmalı ki çocuk, başarıya ulaşmada başarısızlıklardan korkmasın. Bu durumu bir basamak olarak değerlendirip yeni hedeflere ilerlesin.
Çocuk merkezli Anne-Baba Tutumu
Baskıcı tutumun aksine, anne-babanın çocuk üzerinde sonsuz egemenliğinin bir kenara bırakıldığı, çocuğun tamamen başına buyruk olduğu, anne babaya hükmettiği, yaptırım uyguladığı bir aile modelidir. Çocuğun hiçbir şekilde sınırlanmadığı, özgür bırakıldığı "çocuk erkil" aile tipidir. Anne babaya saygı yok denecek kadar azdır, müdahaleyi asla kabul etmez. Aile çocuğun çevreye zarar verici davranışlarda bulunması durumunda dahi aşırı serbest davranır. Çocuk ne yapıp ne yapmaması konusunda aileden telkin almaz, buna kendi karar verir. Aile içinde kesin kurallar, yaptırımlar yoktur. Anne-baba yanlış tutumları görse dahi caydırıcı yöntem kullanmaz. Bu çocuklar her istediklerinin yapılmasını isterler. Çevrelerindeki tüm insanlara da hükmetmek arzusu içindedirler. Kendilerini dünyanın merkezinde görürler. Çocuk için ev ortamı tam bir serbestlik alanıdır.
Çocuk Merkezli Anne Baba Tutumunun Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuk merkezli ailelerde yetişen çocuklar evde her istediklerini yaptırmaya, herkese hükmetmeye alıştıkları için okula başladıklarında arkadaşları ve öğretmenleriyle çatışma yaşama ihtimalleri yüksektir. Aynı teslimiyeti arkadaşlarından, öğretmenlerinden beklerler ve bu çocuklar sosyal ilişkilerde başarısız oldukları gibi kendileri de mutsuz olur. Toplumda istenmeyen, kaprisli kişiler olarak tanımlanırlar. Her istediklerini elde ettikleri için doyumsuzdurlar. Genellikle bencil, sorumsuz, sabırsız, anti sosyal kişilik özelliklerine sahip olurlar. Hayatla ilgili idealleri, hedefleri yoktur. Gururlu ve kibirli olurlar. Sosyal ortama girdiklerinde bu olumsuz özellikleriyle kabul görmeyince hayal kırıklığına uğrarlar. Ben merkezli kişilik geliştirirler. Belli bir amaca ulaşma hırsı taşımadıkları için büyük başarılara imza atamazlar.
Kararsız ve Tutarsız Anne- Baba Tutumu
Çocuk eğitimde karşılaşabilecek en kötü anne baba tutumu tutarsız anne baba tutumudur. Çocuğun yaptığı davranışın nasıl karşılanacağı belli değildir. Aile nasıl tutum sergileyeceği noktasında tutarlı davranmamaktadır. Anne baba çocuk yetiştirme konusunda görüş ayrılığı yaşamaktadır. Aile bazen çok hoşgörülü bazen de aşırı katıdır. Anne- babanın kendi aralarında da görüş ayrılığına düştüğü gözlemlenir. Annenin hoş gördüğü bir davranışı baba onaylarken tam tersi de olabilmektedir. Çocuk aradaki bu fikir ayrılığından istifade ederek bu durumu kullanır. Çocuk hangi davranışı nerede yapacağını bilemez. Yaptığı davranışın doğru olup olmadığını tartmaz, ne zaman hangi davranışı sergilemesi gerektiğini kestiremez.
Kararsız ve Tutarsız Anne Baba Tutumunun Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuk eğitiminde en sık karşılaşılan anne baba tutumudur. Aileler bazen aşırı katı ve kuralcı olurken bazen de daha duygusal veya o anki ruh durumuna göre tavır alabilmektedir. Evde flüt çalınmasını hoşgörüyle karşılayan bir babanın işten yorgun geldiği bir akşam flüt çalan çocuğuna şiddetli bir tepki göstermesi tutarsız bir yaklaşımdır. Çocuk bu karmaşık durumu anlamakta zorluk çeker. Çocuğun arkadaşına gitmesine izin veren babanın bir anda karşı çıkması durumuna da çocuk anlam veremez. Çocuk nerede nasıl davranması gerektiğini kestiremez. Sürekli "Acaba şu şekilde davranırsam anne-babamın yaklaşımı nasıl olur?" sorusunun cevabını bulmaya çalışır. Katı ve aşırı serbest yaklaşımla yetişen çocuk anne-babasının neye, nasıl tepki vereceğini bilir ve ona göre davranırken, tutarsız tutumla yetişen çocuk nasıl davranacağını bilemez. Çocuğun kişiliği de dengesiz ve tutarsız olarak şekillenir. Bu durum, arkadaş ilişkilerine de olumsuz yansır. Hiç kimse tutarsız biriyle arkadaşlık kurmak istemez. Anne- babaların kendi aralarındaki görüş ayrılığı da tutarsız eğitimi beraberinde getirir. Çocuk bu durumdan istifade eder. Babadan onay görmeyince anneye yanaşır. Anne ile baba çocuk eğitiminde ortak tavır takınmalıdırlar. Anne çocuğa bir yaptırım uyguluyorsa baba doğru bulmasa da çocuğun yanında sesiz kalmalı, bu konuyu anne ile yalnız bir ortamda istişare etmeli. Aksi halde çocuk yaptığı yanlışı anlayamayacak ve kendini haklı görecek, kendine destekçi olan kim ise ona yönelecektir. Ancak bu desteği okulda ve çevrede göremeyince kendini yalnız hissederek mutsuz olacaktır.
Koruyucu Anne-Baba Tutumu
Koruyucu, kollayıcı anne-baba tutumu ülkemizde sıkça başvurulan ebeveyn tutumudur. Çocuğun aşırı korunduğu, kontrol altında tutulduğu aile tipidir. Özellikle annelerin korumacı güdüleri çok yoğundur. Anne, çocuğun her işini üstlenmiştir. Yemeğini yedirme, üst giydirme, ödevlerini üstlenme bunlardan birkaçıdır. Koruyucu anne baba tutumunda çocuğu sorumluluklardan yoksun bırakma söz konusudur. Çocuğun yaşı büyük de olsa bebek muamelesi görür. Tüm istedikleri yerine getirilir. Yorulmasın diye anne üstün performans gösterir.
Koruyucu Anne Baba Tutumunun Çocuk Üzerindeki Etkisi
Anne-baba kurallarda net ve açıklayıcıdır. Dayatma yönteminden ziyade işbirliği esastır. Aile ortamı çocuğa kendini ifade etme, kimliğini ve becerilerini ortaya koyma imkanı verir. Aile bireyleri birbirleri ile saygı ve sevgi çerçevesinde uyum içinde yaşarlar. Evde alınan kararlar aile toplantısı yapılarak masaya yatırılır. Her aile ferdinin görev ve sorumlulukları belirlenir. Her birey sorumluluklarını yerine yetirmekle yükümlüdür. Anne- baba evde tek lider değildir. Uzlaşmacı ilişki esastır.
Destekleyici, Hoşgörülü ve Demokratik Anne-Baba Tutumunun Çocuk Üzerindeki Etkisi oluşmasında, karakterinin şekillenmesinde, hayatta başarılı olmasında büyük önem taşır.
Koruyucu ebeveyn yaklaşımı, çocukta bağımlı kişilik gelişimine sebebiyet vereceği için çocuk bağımsız bir kişi olamaz. Her konuda anne-babasına danışma, dayanma ihtiyacı hisseder. Aileden ayrılma fobisi yaşar. Girişken ve atılımcı olamaz, gölge olarak yaşayarak, silik bir kişilik geliştirirler. Tek başına bir problemin üstesinden gelmeyi başaramayacağı için daima arkasında destek arar. Yalnız olduğunu düşündüğü zaman ise mücadele edemez, kaçmayı tercih eder. Zaman zaman kompleks duygusu hissederek saldırganlaşabilir.
Destekleyici, Hoşgörülü, Demokratik Anne-Baba Tutumu
Anne-babanın hoşgörü içerisinde çocuğun davranışlarını değerlendirdiği ve çocuğa gerekli şekilde, gerektiği zaman müdahale ettiği anne baba tutumudur. Çocuğun ilgi ve yeteneklerini keşfedip geliştirmesi hedeflenir. Çocuğun kendini rahatça ifade edebildiği, teşvik edildiği aile tipidir. Evde her bireyin sorumlulukları belirlenir. Her kes sorumluluklarını yerine yetirmekle yükümlüdür. Anne- baba evde tek lider değildir. Uzlaşmacı ilişki esastır.
Demokratik tutum sergilenen bir evde çocuk kendini rahatça ifade edebilme imkanı bulur ve özgüveni gelişir. Böyle bir tutumda evde kabul edilen ve edilmeyen davranışların sınırları ailece belirlenir ve uygulanır. Çocuk tek taraflı yaptırıma maruz kalmaz. Görev ve sorumluluklarını kendi üstlendiği için girişimci ruhu gelişir. Sevgi ve saygıyla büyütülen çocuk, sevmeyi ve saygı duymayı da öğrenir. Çocuk neyi, nerede, nasıl yapacağını rahatlıkla tayin eder. Yaratıcı, girişken, kendi düşüncelerini sonuna kadar savunan, otoriteye karşı körü körüne inanmak yerine, sorgulayabilen birer birey olur. Yaşam boyu en başarılı ve en mutlu kişilik tipi demokratik aile yaklaşımında yetişen bireyler arasından çıkar.
Ebeveynlerin çocuklarına karşı bu bilinç çerçevesinde tutum ve davranış geliştirmesi, başarılı nesiller yetişmesini sağlar. Anne-babanın tutumları; çocuğun kişiliğinin oluşmasında, karakterinin şekillenmesinde, hayatta başarılı olmasında büyük önem taşır.
NURAY BAŞTAN AYDIN
PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE AİLE DANIŞMANI
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Yaygın Anne Baba Tutumları ve Çocuk Üzerindeki Etkileri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Nuray BAŞTAN AYDIN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Nuray BAŞTAN AYDIN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
anne baba tutumları, çocuk yetiştirme, çocuk yetiştirme stili, çocuk yetiştirme stilleri, çocuk yetiştirme tarzı, çocuk yetiştirme tarzları
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
