2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuk ve Ergenlerle Görüşme Süreci Nasıl Olmalıdır?
MAKALE #18719 © Yazan Uzm.Psk.Derya NUR YILMAZ | Yayın Ağustos 2017 | 20,486 Okuyucu
İlk Başvuru...
-Kendi deneyimlerimden yola çıkarak, çocuk ve ergenlerle ilgili ilk başvurular genellikle aileler tarafından yapılır ve sorun davranışı gerçekleştirdiği ifade edilen çocuk veya ergen istekli yada isteksiz olarak görüşmeye getirilir( Burada görüşmeci getirilen çocuğun Günah Keçisi olma ihtimalini gözönünde bulundurmalıdır).
-Seyrek de olsa ergen bireysel olarak başvurabilir.

İlk Önce Kiminle Görüşüleceğine Karar Vermek!
-Başvuru Aile Tarafından Yapılmışsa;
İlk görüşmede görüşmeci, aile ve çocuğu ayrı ayrı ve birlikte değerlendirmelidir. Bunun hangi sırada yapılacağı, ilk olarak kiminle görüşüleceği ilk görüşme esnasında tartışılmalıdır. Genellikle çocuğun yaşı küçükse, ilk olarak anne-babalarla çocuk olmadan görüşme yapılır(Bu şekilde görüşmeci, bir yandan sorunun ne olduğu, ne sıklıkta, hangi zamanlarda ve kimlerin varlığında ortaya çıktığı gibi sorularla bilgi alırken diğer yandan çocuğu görüşmeye nasıl hazırlayacağı hakkında öykü ve bilgi elde eder). Ancak; çocuk bir ergen ise, ilk görüşmeye mutlaka dahil edilmelidir ki, görüşme sürecine yönelik isteksizlik, dışlanma hissi, güvensizlik ve görüşmecinin ailenin temsilcisiymiş gibi algılanması önlenmiş olsun.
Başvuru Ergen Tarafından Yapılmışsa;
Görüşme, ergenin isteği üzerine sadece ergenle başlatılıp ergenle sürdürülebilir; ancak ergen hakkında bilgi toplamak, aile dinamiğini görmek, aileye psikoeğitim ve sorumluluk vermek yada ergenin tehlikeye girebileceği durumlarda aileyle görüşmek gerekebilir. (Ben sorun davranışın oluşumunda yada sürmesinde ailenin büyük rolü olabileceğini ve tedavi sürecine katkılarını yadsıyamayacağımdan aileyle sonraki seanslarda mutlaka görüşmek istiyorum).

ÇOCUKLARLA GÖRÜŞME VE DEĞERLENDİRME
Çocukla görüşmeye başlarken; çocuğun durumun farkında olduğu düşünülüyorsa, ‘buraya gelip benimle görüşmenin nedeni hakkında anne ve baban sana ne dedi?’ bunu takiben ‘ bu konuda sen ne düşünüyorsun?’ şeklinde sorulabilir. Bu şekilde görüşmeci hem durum hakkında çocuğun görüşüyle ilgilendiğini göstermiş olur hem de durumu çocuğun nasıl tarif ettiği, problemin anlaşılıp anlaşılmadığı ve sorumluluğunu taşıyıp taşımadığı öğrenilmiş olur (burada genellikle yargılayıcı ailelerin tüm sorumluluğu çocuğa yüklemiş olabilecekleri için çocuğun bunu içselleştirip tamamen kendini suçlu gördüğüne sıkça rastlıyorum ve böyle bir durumda çocuğa yaşadığı problemin oluşmasında ve sürmesinde tüm aile bireylerinin payı olabileceğini ve probleminin-verdiği tepkilerin gayet doğal-yaşına uygun olabileceğini açıklıyorum, böylelikle rahat, güvenli ve işbirliğine istekli olmasını sağlıyorum).
Çocuğun durumun farkında olmadığı düşünülüyor yada bilinmiyorsa; çocuk odaya girdikten sonra gülümsemeyle karşılayıp etrafı izlemesine ve oyun materyallerini incelemesine izin verilip ‘ne kadar ilginç-hoş değil mi’ şeklindeki bir ifadeyle görüşme başlatılabilir. Çocuğun boş zaman ve ya eğlence etkinliklerini sorgulamakla devam etmek sıklıkla faydalıdır ‘eğlenmek için neleri yapmaktan hoşlanırsın?’. .gibi. Görüşmenin ilerleyen sürelerinde çocuğu daha iyi tanıyabilmek ve probleme ilişkin bilgi toplayabilmek için aile, okul, arkadaş ve eğlence alanlarına yönelik açık ve kapalı uçlu sorular sorulmalıdır. Örneğin; evde seninle kimler yaşıyor?, kiminle oynamaktan hoşlanıyorsun?, arkadaşın nasıl biri?, evdekilerle aran nasıl?, kardeşinle aran iyi mi?, evdekilerin neler yapmasından hoşlanmıyorsun?, ne gibi şeyler seni kızdırır-korkutur?...gibi. Olayların zamanı ve süresi önemli ise, ‘doğum gününden önce miydi sonra mıydı?’ veya ‘okuldan çıktığından beri sorun yaşadın mı?...gibi sorulabilir.
*Çocuğun, duygularını ve kişilerarası ilişkilerini sözel anlatma kapasitesi sınırlı ise, kuklalar, küçük figürler ve yaratıcı oyunlar kullanarak ilgilendiğimiz konularda bilgi edinebiliriz(çizgifilm kahramanlarını temsil eden oyuncaklar, çocukların oynarken o role uygun davranabilecekleri ihtimal olduğundan önerilmemektedir; ayrıca görüşme odasında çocuğun dikkatini dağıtabilecek renkli ve fazla sayıda oyuncak bulundurmamak gerekir).
*Yaratıcı oyuna ilaveten, projektif teknikler(resim çizimi, kartlar, sözel teknikler..vb) çocuğun gönülsüz olması veya direkt olarak ifade edememesi durumunda dolaylı olarak çoğunlukla faydalıdır. Çocuktan, bir insan veya bir aile resmi çizmesi istenebilir (Çizimin hem formu hem de içeriği, çocuğun duygusal sorunları, entelektüel düzeyi ve görsel-motor gelişimi hakkında fikir verir).
Örneğin, aile resminde, aile üyelerinin resimde yer almaması ve birbirlerine göre olan büyüklükleri, çocuğun ailesi hakkındaki duyguları ve algılamalarının sözel olmayan önemli göstergeleri olabilir. Saldırgan veya cinsel temalar çizimde sözcüklerden daha iyi bir şekilde anlatım olanağı bulur. Mesela, görüşmelerimin birinde, bir kız çocuğunun bir adam çizerken penisini nerdeyse ayrıntılarıyla çizdiğini gördüm; bu bana çocuğun cinsel istismara uğramış olabileceğine yönelik bir bilgi vermiş oldu.
Sözel projektif tekniklerde ise, çocuğun en çok ve en az benzemek istediği hayvan isimleri ve üç sihirli dilek ile ne yapmak istediğinin sorulması faydalı olur.
Görüşmenin sonuna doğru…
Görüşmeci, görüşme içinde atlanılan ilgili konular olup olmadığını kontrol edebilir, görüşmenin bitmeye doğru olduğunu belirtebilir ‘bir çok şey hakkında konuştuk, senin bilmemizin önemli olduğunu düşündüğün başka bir şeyler var mı? Benzer olarak, ‘sana birçok sorular sordum, senin bana sormak istediğin bir şeyler var mı?’, ‘Burada konuştuğumuz bazı şeyleri ailenle paylaşmamda bir sakınca var mı? Yada ‘konuştuğumuz sorunlarla nasıl başedebileceğimiz konusunu ailenle konuşabilir miyiz?’, ‘ailene bahsetmemi istemediğin bir konu var mı?’ şeklinde çocuktan izin alınmalı ki güveni sarsılmasın.

ERGENLERLE GÖRÜŞME İLKELERİ
*Ergenlerin yakınmalarını ilişkilendirdikleri olaylar, ebeveynlerinkinden farklı olabileceği için öykü mutlaka her iki taraftan da alınmalıdır. Böylece ergenin ve ailenin verdiği bilgiler bir arada değerlendirilerek ergene en iyi nasıl yardımcı olunabileceğine karar verilmelidir.
*Görüşmeci bir süre ergen ve ailesiyle birlikte görüştükten sonra görüşmeye ergenle tek başına devam etmeli ki, hem ergene önemli olduğunu hissettirebilsin hem de hassas konular hakkında bilgi edinebilsin.
*Ergenler sözel veya sözel olmayan ip uçlarına çok duyarlıdır. Oldukları gibi kabul edilmek, memnuniyetle karşılanmak, güvenilmek ve saygıyla tedavi edilmek, yaşlarına ve gelişim düzeylerine uygun şekilde bilgilendirilmek isterler.
*Çocuklarda olduğu gibi ergenlerde de boş zaman değerlendirmeleri ve eğlence alanlarını sorgulamakla görüşme başlatılabilir; ‘müzik dinlemeyi sever misin?’ yada ‘boş zamanlarında ne yapmaktan hoşlanırsın?’…gibi. Sonrasında aile ilişkileri, arkadaş, okul ve psikososyal öyküsüne yönelik sorular sorulabilir; ‘gittiğin okul nasıl bir yer?’, ‘dersler kolay mı?’, ‘herzaman böyle miydi, yoksa son zamanlarda mı düştü?’, ‘kimlerle daha sık görüşürsün?’, ‘oradaki diğer gençler nasıl?’, ‘evde en çok kiminle anlaşırsın’?…gibi açık ve kapalı uçlu sorular la problem ve güçlü alanlar konusunda fikir edinilebilir.
*Ergen ve ailesiyle ister ayrı ayrı ister bir arada görüşülsün, gizlilik esası hem ergene hem de ailesine açıklanmalıdır. Ergen onun izni olmaksızın görüşmeciyle paylaştıklarının kimseye aktarılmayacağını bilmelidir(tek istisna görüşmecinin, ergenin veya başka birinin hayatının tehlikede olduğunu düşünmesidir). Ergene, ‘söylediklerin yada söyleyeceklerinle ilgili hiçbir şeyi sen istemedikçe ailenle paylaşmayacağım; ancak yaşamının tehlikeye düşeceğinden endişe edersem durum değişebilir.’ denebilir. Daha sonrasında, aile ile tekrar görüşmeden önce, ‘söylediklerin arasında anne-babana aktarmamı istemediğin bir şey var mı?’ yada ‘bu konulardan ailene de söz edebilir miyim?’ cevap evet ise; ‘onlara benim anlatmamı mı istersin, sen mi anlatmak istersin?’ şeklinde sorularak ergenin kontrol ve sorumluluk duygusu artırılarak kendisinin söylemesi teşvik edilir.
*Hassas konular mutlaka sorgulanmalı…
Görüşmenin ilerleyen sürelerinde, mümkünse ergenin yakınlık ve güven duyduğu hissedildiğinde, alkol ve madde kullanımı, cinsel davranışlar, cinsel ve fiziksel istismar, intihar ve depresyon gibi önemli konular mutlaka sorgulanmalıdır. ‘sana kişisel-özel konularla ilgili sorular yöneltmemin bir sakıncası var mı?’ yada ‘cevaplamaktan rahatsız olabileceğin bazı sorular yöneltebilirim, bu tür soruları cevaplamak zorunda değilsin’ şeklinde başlanabilir (ancak; cevaplamak istemiyor yada kaçınıyorsa henüz paylaşmaya hazır olmadığı düşünülerek daha sonraki görüşmelerde mutlaka konuşulmalıdır). ‘sigara-alkol yada uyuşturucu kullanıyor musun?’, ‘ne kadar süredir?-ne sıklıkta içiyorsun?’, yada dolaylı olarak ‘arkadaşlarının arasında sigara-alkol veya uyuşturucu kullanan var mı?’, ‘sen bu konuda ne düşünüyorsun?’; ‘aktif bir cinsel yaşamın var mı?’ yada dolaylı olarak ‘romantik ilişkilerin oluyor mu?-çıktığın biri var mı?’; ‘intihar girişiminde bulundun mu?’ yada dolaylı olarak ‘yaşamın anlamsız geldiğini düşündüğün oldu mu?’ şeklinde sorularak bilgi alınabilir.
*Evden kaçma, ciddi aile içi çatışmalar, okul başarısında düşme, arkadaşı olmama, madde kullanımı, erken yaşta cinsel ilişkiye girme ve intihar girişimi gibi ciddi sorunları saptanan ergenler depresyon, cinsel ve fiziksel istismar açısından mutlaka değerlendirilmelidirler.
*Görüşmeyi bitirmeden önce, ergene soru sorabilmesi için fırsat verilmeli, bir sonraki görüşmenin zamanı birlikte belirlenmeli ve ergenin gereksinim hissettiği her an görüşmecinin orada hazır bulunduğu ifade edilmelidir.

ÇOCUK VE ERGENLERLE GÖRÜŞÜRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
-Görüşmede çocuk-ergene saygı duymak ve benlik saygısını korumak gerekir. Çoğu çocuk değerlendirilmeye getirilmesine neden olan güçlükler hakkında utanç ve suçluluk duyar. Çocuğa güçlüklerini yargılamadan (yansız, yüksüz ve yargısız olarak) sadece çözümünde yardımcı olunacağı iletilirse (‘amacım seni yargılamak, kınamak, veya suçlamak değil, sorunlarına birlikte çözüm bulmak’) çocuk daha rahat ve güvende hissedecektir. Problemleri dışında güçlü noktaları konusunda da konuşulup motivasyonu artırılmalıdır.
Örneğin, okul durumu sorgulanırken; ‘sana okulda sıkıntı veren bir konu var mı(arkadaş, öğretmen…vs)?’ sorusundan önce, ‘okulda en çok hoşlandığın şey nedir?’ sorusuyla başlamak daha yararlı olur. Sosyal olarak izole çocuğa ‘okulda arkadaşlığından hoşlandığın biri gibi, arkadaşlık yapmada sorun yaşadığın kişiler var mı? ’ diye sormak iyi olacaktır. Sonrasında ‘hiç arkadaşın var mı?’ sorusu yerine, ‘bu konu hakkında ne düşünüyorsun?’, ‘çevrendekiler, hangi konularda iyi olduğunu söylerler?-sen ne düşünüyorsun’ diye sormak yararlı olacaktır.
*Çocuk ve egene hiçbir şekilde yalan söylememeli, yersiz umutlar vermemeli, söylediklerine güvenmiyormuş izlenimi yaratmamalı, küçümsememeli ve yaptıklarından dolayı yargılamamalıyız.

Uzm. Klinik Psikolog
Derya NUR YULMAZ
Çocuk ve Ergen Psikoloğu/Pedagog
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuk ve Ergenlerle Görüşme Süreci Nasıl Olmalıdır?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Derya NUR YILMAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Derya NUR YILMAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     10 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Derya NUR YILMAZ'ın Makaleleri
► Eş Seçimi Nasıl Olmalıdır? Psk.Dnş.Banu BEKÇİ AYTEKİN
► İdeal Evlilik Nasıl Olmalıdır? Psk.Dnş.Sezen SALİHOĞLU
► Aile İçi İletişim Nasıl Olmalıdır? Psk.Dnş.Alaaddin DEBGİCİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocuk ve Ergenlerle Görüşme Süreci Nasıl Olmalıdır?' başlığıyla benzeşen toplam 37 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:47
Top