Depresyon Seviyesi ile Vücut Kitle İndeksi Arasındaki İlişki
ÖZET
Bu çalışmada depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksinin arasında iki yönlü bir ilişkinin bulunması amaçlanmıştır. Araştırma 2015 Mayıs ayı içerisinde dört araştırmacı tarafından yürütülmüştür. Amaca yönelik olarak katılımcılara Beck Depresyon Envanteri uygulanmış ve Vücut Kitle İndeksini ölçmeye yönelik sorular sorulmuştur. Araştırma sürecinde belirli bir zaman ve mekan kısıtlaması olmaksızın İstanbul içindeki 30 katılımcı soruları cevaplandırmıştır. Katılımcı grubu %66.4 kadın, %33.6 erkek katılımcıdan oluşmuş ve katılımcıların yaş ortalaması 31 olmuştur. Örneklemlerden elde edilmiş olan veriler kaydedilip iki değişken arasındaki ilişkiye bakıldığında korelasyon değeri 0,17 olarak ortaya konmuştur. Bu bağlamda depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.
GİRİŞ
Gelişen ve değişen günümüz dünyasında bireyler dünya ile etkileşim halindedir. Bu etkileşimin sonucunda bir takım ruhsal bozukluklar ortaya çıkmaktadır bunlardan en yaygın olarak nitelendirebileceğimiz rahatsızlık depresyondur. Depresyonu pek çok faktör etkilemektedir. Bu araştırmada depresyon ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişki üzerine çalışılacaktır.
Literatürde var olan çalışmalara baktığımızda depresyon ve vücut kitle indeksi arasında pek çok ilişki türü bulunmuştur. Bu bağlamda yapılan bir araştırmada, duygu durumunun yeme alışkanlıkları üzerine etkisi ile ilgili yapılan araştırmaların iki büyük teoriye dayandığını savunmuştur; psikosomatik teori ve stimulus-binding hypothesis. Psikosomatik teoride fazla yemenin öğrenilen bir davranış olduğu ve kaygı yatıştırmak için yemek yemeye başvurulduğuna değinilmiştir (Kaplan & Kaplan, 1957). Bu teoriye bağlı olarak vücut kitle indeksinin ortalamanın üzerinde olan insanların (BMI≥30) kaygılı oldukları zaman kaygılı olmadıkları zamandan daha fazla yedikleri, ortalama vücut kitle indeksine sahip insanlara kıyasla, bulunmuştur. Ve yine ortalama vücut kitle indeksine sahip insanlara kıyasla yemekten sonra kaygı seviyelerinde daha fazla artış gözlenmiştir (Baucom & Aiken, 1980). Benzer bir çalışmada normal kilolu denekler korku ve kaygı durumunda daha az yerken, obez deneklerde koşullar arası değişimlerde geçerli bir farklılık gözlenmemiştir.(Abramson & Wunderlich, 1972; McKenna, 1972; Schacheter & Gross, 1968) Diğer bir taraftan 2014 de yapılan başka bir araştırmada vücut kitle indeksi ve depresyon arasında bir bağlantı bulunmamıştır.(Hammerton, Thapar ve Thapar, 2014) Bu araştırmaya benzer olarak vücut kitle indeksinin düşüklüğü ya da yüksekliğinin depresyona ilişkisi ile ilgili pek çok araştırma yapılmış ve ilişkinin var olduğunu ve ya ilişkinin olmadığını destekleyen pek çok araştırma literatürde bulunmaktadır.
İki taraflı ilişki haricinde farklı faktörlerde araştırma konusu olmuştur. Bu konuda dikkat çeken bir araştırmada tütün kullanımının depresyon ile vücut kitle indeksi ilişkisine etkisi incelenmiştir. Bu araştırmada Amerikan yetişkinlerini temsil eden bir grup ile çalışılmıştır ve tütün kullanımının yoğun depresyon ve obezite üzerindeki hafifletici etkisi bulunmuştur.(Carpenter, 2000) Kanadalı kadınlarla yapılan bir diğer araştırmada, antidepresan kullanımının obeziteyle bir ilgisi olduğu doğrulanmıştır. (Grundy, Cotterchio , Kirsh ve Kreiger, 2014) Bu bağlamda depresyon sonucu kullanılan antidepresanın obeziteye yani vücut kitle indeksinin ortalamanın üzerinde olmasına dolaylı olarak sebep olduğu desteklenmiştir. 2010 yılında yapılan bir araştırmada ise depresyon ve obezitenin biyolojik olarak aynı genlere sahip olduğu ile ilgili bir olasılık bulunmuştur.(Afari, Noonan, Goldberg, Roy-Byrne, Schur, Golnari ve Buchwald, 2010).
Depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişki literatür taramasında görüldüğü gibi iki değişkenin incelenmesiyle ya da farklı değişkenlerinde araştırmaya dahil edilmesiyle pek çok kez incelenmiştir. Bu bilgiler ışığında araştırmanın hipotezleri şu şekildedir;
Hipotez 1: Vücut kitle indeksi artışına bağlı olarak depresyon seviyesinde bir artış beklenmektedir.
Hipotez 2: Depresyon seviyesindeki artışa bağlı olarak vücut kitle indeksinde bir artış beklenmektedir.
YÖNTEM
ÖRNEKLEM
Araştırma İstanbul’da yaşayan %33.4 ü erkek %66.6 sı kadın olan 30 kişilik katılımcı grubu ile gerçekleştirilmiştir. Örneklemin yaş ortalaması 31dir.
VERİ TOPLAMA ARACI
1.VÜCUT KİTLE İNDEKSİ ÖLÇEĞİ: Dünya Sağlık Örgütü(WHO) dan alınan açıklamaya göre vücut kitle indeksi, kilonun metre cinsinden boyun karesine bölümüyle bulunmaktadır.
2.BECK DEPRESYON ENVANTERİ: Beck Depresyon Envateri (BDE), depresyondaki duygusal, bilissel ve motivasyon ,ile alakalı alanları ve depresyonun yoğunluğunu analiz etmeyi amaçlayan 21 maddelik öz değerlendirme türünde bir ölçektir. BDE’deki maddeler azdan çoğa doğru giden dört derecelik öz değerlendirme cümlesinden oluşmaktadır ve öz davranışa yöneliktir. Beck depresyon envanteri için Türkiye'de birbirinden bağımsız iki uyarlama çalışması yapılmıştır. Bunlardan biri Buket Tegin (Erkal) tarafından "Beck Depresyon Ölçeği" adı ile yapılan uyarlama çalışmasıdır .Diğeri ise Nesrin Şahin (hisli) tarafından Beck Depresyon Envanteri adı ile yapılan çalışmadır (aktaran Koç, 2009).
İŞLEM
Araştırma dört araştırmacı tarafından 05.05.15-13.05.15 tarihleri arasında belirli bir mekana bağlı kalınmaksızın gerçekleştirilmiştir. Araştırmacıların dağıtmış olduğu ölçekler seçkisiz seçilen örneklemler tarafından doldurulmuştur. Elde edilen verilerin SPSS programına girilmesi sonucunda değişkenler arasındaki korelasyona bakılmıştır.
BULGULAR
Tablo 1 Beck Depresyon Envanteri ile Vücut Kitle İndeksi Arasındaki İlişki
BDE VKI
BDE -- 0,17
VKİ --
Tablo 1 incelendiğinde depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişkiye Pearson Korelasyon ile bakılmıştır ve anlamlı bir ilişki bulunamamışır.
TARTIŞMA
Giriş bölümünde belirtildiği gibi depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksi arasında iki yönlü bir ilişki bulmak amaçlanmıştır. Yapılan ölçümler, değerlendirmeler ve analizler sonucunda iki değişkenin arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.
Bulunan sonuç 2014 yılını haziran ayında yapılmış olan ‘Kanadalı Kadınlar Arasındaki Ansiyeti, Depresyon, Antidepresan Tedavisi, Obezite ve Azkiloluluk İlişkisi’ adlı makale ile paralellik göstermiştir (Grundy, Cotterchio, Kirsh ve Kreiger, 2014).
Giriş bölümünde belirtilmiş olan ve literatürde bulunan pek çok araştırma bu iki değişken arasında ilişki bulmuştur. Bu bağlamda mevcut araştırmada Beck Depresyon Envanteri ile Vücut Kitle İndeksi arasında bir ilişki bulunmamasının sebeplerinden bazıları şunlar olabilir; araştırmanın az katılımcıyla yürütülmesi, katılımcılara ölçekler bizzat araştırmacı tarafından verildiği için katılımcılar samimi olmama ihtimali, iyi denek olma beklentisi, depresyon veya kilo ve boylarını belirtmek istememeleri. Depresyon seviyesinin vücut kitle indeksi dışında pek çok etken faktörü olabilir. Eğer daha geniş bir örneklem ile çalışılırsa depresyon ile vücut kitle indeksi arasında bir ilişki bulunması ihtimali artacaktır.
KAYNAKÇA
Abramson, E. E., ve Wunderlich, R. A. (1972). Anxiety, Fear, and Eating: A Test of The Psychosomatic Concept of Obesity. Journal of Abnormal Psychology, 79, 317-321.
Afari, N. , Noonan, C. , Goldberg, J. , Roy-Byrne, P. , Schur, E. , Golnari, G. , ve Buchwald, D. (2010). Depression and Obesity: Do Shared Genes Explain The Relationship? , Depression And Anxiety, 27, 799-806.
Baucom, D. H., & Danker-Brown, P. (1979). Influence of Sex Roles on the Development of Learned Helplessness. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 47, 928-936.
Durkin N , Peterson C.B , Cao L , Crow S.J , Engel S.G , Crosby R.D ve Goldschmidt A.B . (2014). Affect and Eating Behavior in Obese Adults With and Without Elevated Depression Symptoms. International Journal of Eating Disorder , 47 , 281-286
Grundy, A. , Cotterchio, M. , Kirsh, V. A. , & Kreiger, N. (2014). Associations between Anxiety, Depression, Antidepressant Medication, Obesity and Weight Gain among Canadian Women , Plos One , 9 (6).
Hammerton ,G., Thapar AK ve Thapar A . (2014). Association Betweeen Obesity and Depressive Disoder in Adolescents at High Risk for Depression , International Journal of Obesity , 38 , 513-519.
Kaplan, H. I., & Kaplan, H. S. (1957). The Psychosomatic Concept of Obesity. Journal of Nervous and Mental Disease, 125, 181-201.
Koç, V. (2008). Kişilerarası Tarz, Kendilik Algısı, Öfke ve Depresyon. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 81-82.
Leventhal, A. M., Riggs, N. R., Pentz, M. A. (2010). Tobacco Use Moderates the Association Between Major Depression and Obesity. Health Psychology, 29(5), 512-528.
Preiss, K., Brennan, L., Clarke, D. (2013) A Systematic Review of Variables Associated With the Relationship Between Obesity and Depression. Obesity reviews, 14(11), 906-918.
Bu çalışmada depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksinin arasında iki yönlü bir ilişkinin bulunması amaçlanmıştır. Araştırma 2015 Mayıs ayı içerisinde dört araştırmacı tarafından yürütülmüştür. Amaca yönelik olarak katılımcılara Beck Depresyon Envanteri uygulanmış ve Vücut Kitle İndeksini ölçmeye yönelik sorular sorulmuştur. Araştırma sürecinde belirli bir zaman ve mekan kısıtlaması olmaksızın İstanbul içindeki 30 katılımcı soruları cevaplandırmıştır. Katılımcı grubu %66.4 kadın, %33.6 erkek katılımcıdan oluşmuş ve katılımcıların yaş ortalaması 31 olmuştur. Örneklemlerden elde edilmiş olan veriler kaydedilip iki değişken arasındaki ilişkiye bakıldığında korelasyon değeri 0,17 olarak ortaya konmuştur. Bu bağlamda depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.
GİRİŞ
Gelişen ve değişen günümüz dünyasında bireyler dünya ile etkileşim halindedir. Bu etkileşimin sonucunda bir takım ruhsal bozukluklar ortaya çıkmaktadır bunlardan en yaygın olarak nitelendirebileceğimiz rahatsızlık depresyondur. Depresyonu pek çok faktör etkilemektedir. Bu araştırmada depresyon ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişki üzerine çalışılacaktır.
Literatürde var olan çalışmalara baktığımızda depresyon ve vücut kitle indeksi arasında pek çok ilişki türü bulunmuştur. Bu bağlamda yapılan bir araştırmada, duygu durumunun yeme alışkanlıkları üzerine etkisi ile ilgili yapılan araştırmaların iki büyük teoriye dayandığını savunmuştur; psikosomatik teori ve stimulus-binding hypothesis. Psikosomatik teoride fazla yemenin öğrenilen bir davranış olduğu ve kaygı yatıştırmak için yemek yemeye başvurulduğuna değinilmiştir (Kaplan & Kaplan, 1957). Bu teoriye bağlı olarak vücut kitle indeksinin ortalamanın üzerinde olan insanların (BMI≥30) kaygılı oldukları zaman kaygılı olmadıkları zamandan daha fazla yedikleri, ortalama vücut kitle indeksine sahip insanlara kıyasla, bulunmuştur. Ve yine ortalama vücut kitle indeksine sahip insanlara kıyasla yemekten sonra kaygı seviyelerinde daha fazla artış gözlenmiştir (Baucom & Aiken, 1980). Benzer bir çalışmada normal kilolu denekler korku ve kaygı durumunda daha az yerken, obez deneklerde koşullar arası değişimlerde geçerli bir farklılık gözlenmemiştir.(Abramson & Wunderlich, 1972; McKenna, 1972; Schacheter & Gross, 1968) Diğer bir taraftan 2014 de yapılan başka bir araştırmada vücut kitle indeksi ve depresyon arasında bir bağlantı bulunmamıştır.(Hammerton, Thapar ve Thapar, 2014) Bu araştırmaya benzer olarak vücut kitle indeksinin düşüklüğü ya da yüksekliğinin depresyona ilişkisi ile ilgili pek çok araştırma yapılmış ve ilişkinin var olduğunu ve ya ilişkinin olmadığını destekleyen pek çok araştırma literatürde bulunmaktadır.
İki taraflı ilişki haricinde farklı faktörlerde araştırma konusu olmuştur. Bu konuda dikkat çeken bir araştırmada tütün kullanımının depresyon ile vücut kitle indeksi ilişkisine etkisi incelenmiştir. Bu araştırmada Amerikan yetişkinlerini temsil eden bir grup ile çalışılmıştır ve tütün kullanımının yoğun depresyon ve obezite üzerindeki hafifletici etkisi bulunmuştur.(Carpenter, 2000) Kanadalı kadınlarla yapılan bir diğer araştırmada, antidepresan kullanımının obeziteyle bir ilgisi olduğu doğrulanmıştır. (Grundy, Cotterchio , Kirsh ve Kreiger, 2014) Bu bağlamda depresyon sonucu kullanılan antidepresanın obeziteye yani vücut kitle indeksinin ortalamanın üzerinde olmasına dolaylı olarak sebep olduğu desteklenmiştir. 2010 yılında yapılan bir araştırmada ise depresyon ve obezitenin biyolojik olarak aynı genlere sahip olduğu ile ilgili bir olasılık bulunmuştur.(Afari, Noonan, Goldberg, Roy-Byrne, Schur, Golnari ve Buchwald, 2010).
Depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişki literatür taramasında görüldüğü gibi iki değişkenin incelenmesiyle ya da farklı değişkenlerinde araştırmaya dahil edilmesiyle pek çok kez incelenmiştir. Bu bilgiler ışığında araştırmanın hipotezleri şu şekildedir;
Hipotez 1: Vücut kitle indeksi artışına bağlı olarak depresyon seviyesinde bir artış beklenmektedir.
Hipotez 2: Depresyon seviyesindeki artışa bağlı olarak vücut kitle indeksinde bir artış beklenmektedir.
YÖNTEM
ÖRNEKLEM
Araştırma İstanbul’da yaşayan %33.4 ü erkek %66.6 sı kadın olan 30 kişilik katılımcı grubu ile gerçekleştirilmiştir. Örneklemin yaş ortalaması 31dir.
VERİ TOPLAMA ARACI
1.VÜCUT KİTLE İNDEKSİ ÖLÇEĞİ: Dünya Sağlık Örgütü(WHO) dan alınan açıklamaya göre vücut kitle indeksi, kilonun metre cinsinden boyun karesine bölümüyle bulunmaktadır.
2.BECK DEPRESYON ENVANTERİ: Beck Depresyon Envateri (BDE), depresyondaki duygusal, bilissel ve motivasyon ,ile alakalı alanları ve depresyonun yoğunluğunu analiz etmeyi amaçlayan 21 maddelik öz değerlendirme türünde bir ölçektir. BDE’deki maddeler azdan çoğa doğru giden dört derecelik öz değerlendirme cümlesinden oluşmaktadır ve öz davranışa yöneliktir. Beck depresyon envanteri için Türkiye'de birbirinden bağımsız iki uyarlama çalışması yapılmıştır. Bunlardan biri Buket Tegin (Erkal) tarafından "Beck Depresyon Ölçeği" adı ile yapılan uyarlama çalışmasıdır .Diğeri ise Nesrin Şahin (hisli) tarafından Beck Depresyon Envanteri adı ile yapılan çalışmadır (aktaran Koç, 2009).
İŞLEM
Araştırma dört araştırmacı tarafından 05.05.15-13.05.15 tarihleri arasında belirli bir mekana bağlı kalınmaksızın gerçekleştirilmiştir. Araştırmacıların dağıtmış olduğu ölçekler seçkisiz seçilen örneklemler tarafından doldurulmuştur. Elde edilen verilerin SPSS programına girilmesi sonucunda değişkenler arasındaki korelasyona bakılmıştır.
BULGULAR
Tablo 1 Beck Depresyon Envanteri ile Vücut Kitle İndeksi Arasındaki İlişki
BDE VKI
BDE -- 0,17
VKİ --
Tablo 1 incelendiğinde depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişkiye Pearson Korelasyon ile bakılmıştır ve anlamlı bir ilişki bulunamamışır.
TARTIŞMA
Giriş bölümünde belirtildiği gibi depresyon seviyesi ile vücut kitle indeksi arasında iki yönlü bir ilişki bulmak amaçlanmıştır. Yapılan ölçümler, değerlendirmeler ve analizler sonucunda iki değişkenin arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.
Bulunan sonuç 2014 yılını haziran ayında yapılmış olan ‘Kanadalı Kadınlar Arasındaki Ansiyeti, Depresyon, Antidepresan Tedavisi, Obezite ve Azkiloluluk İlişkisi’ adlı makale ile paralellik göstermiştir (Grundy, Cotterchio, Kirsh ve Kreiger, 2014).
Giriş bölümünde belirtilmiş olan ve literatürde bulunan pek çok araştırma bu iki değişken arasında ilişki bulmuştur. Bu bağlamda mevcut araştırmada Beck Depresyon Envanteri ile Vücut Kitle İndeksi arasında bir ilişki bulunmamasının sebeplerinden bazıları şunlar olabilir; araştırmanın az katılımcıyla yürütülmesi, katılımcılara ölçekler bizzat araştırmacı tarafından verildiği için katılımcılar samimi olmama ihtimali, iyi denek olma beklentisi, depresyon veya kilo ve boylarını belirtmek istememeleri. Depresyon seviyesinin vücut kitle indeksi dışında pek çok etken faktörü olabilir. Eğer daha geniş bir örneklem ile çalışılırsa depresyon ile vücut kitle indeksi arasında bir ilişki bulunması ihtimali artacaktır.
KAYNAKÇA
Abramson, E. E., ve Wunderlich, R. A. (1972). Anxiety, Fear, and Eating: A Test of The Psychosomatic Concept of Obesity. Journal of Abnormal Psychology, 79, 317-321.
Afari, N. , Noonan, C. , Goldberg, J. , Roy-Byrne, P. , Schur, E. , Golnari, G. , ve Buchwald, D. (2010). Depression and Obesity: Do Shared Genes Explain The Relationship? , Depression And Anxiety, 27, 799-806.
Baucom, D. H., & Danker-Brown, P. (1979). Influence of Sex Roles on the Development of Learned Helplessness. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 47, 928-936.
Durkin N , Peterson C.B , Cao L , Crow S.J , Engel S.G , Crosby R.D ve Goldschmidt A.B . (2014). Affect and Eating Behavior in Obese Adults With and Without Elevated Depression Symptoms. International Journal of Eating Disorder , 47 , 281-286
Grundy, A. , Cotterchio, M. , Kirsh, V. A. , & Kreiger, N. (2014). Associations between Anxiety, Depression, Antidepressant Medication, Obesity and Weight Gain among Canadian Women , Plos One , 9 (6).
Hammerton ,G., Thapar AK ve Thapar A . (2014). Association Betweeen Obesity and Depressive Disoder in Adolescents at High Risk for Depression , International Journal of Obesity , 38 , 513-519.
Kaplan, H. I., & Kaplan, H. S. (1957). The Psychosomatic Concept of Obesity. Journal of Nervous and Mental Disease, 125, 181-201.
Koç, V. (2008). Kişilerarası Tarz, Kendilik Algısı, Öfke ve Depresyon. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 81-82.
Leventhal, A. M., Riggs, N. R., Pentz, M. A. (2010). Tobacco Use Moderates the Association Between Major Depression and Obesity. Health Psychology, 29(5), 512-528.
Preiss, K., Brennan, L., Clarke, D. (2013) A Systematic Review of Variables Associated With the Relationship Between Obesity and Depression. Obesity reviews, 14(11), 906-918.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Depresyon Seviyesi ile Vücut Kitle İndeksi Arasındaki İlişki" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Betül Esra BABA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Betül Esra BABA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
