2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Diyabet ve Beslenme
MAKALE #2442 © Yazan Dyt.Hatice KARSLIOĞLU | Yayın Şubat 2009 | 10,967 Okuyucu
DİYABET ÇEŞİTLERİ
3 çeşit diyabet vardır. Tip 1, tip 2 ve gestasyonel diyabet.
  • Tip 1 diyabet, juvenil diyabet olarak adlandırılır. İlk tanı genelde çocuk dönemde konur. Bu diyabet tipinde pankreasın beta hücreleri insülin üretemez. Çünkü vücudun immün sistemi sorun verir.
  • Tip 2 diyabet, yetişkin diyabet olarak adlandırılır. Sıklıkla bilinen bir çeşittir. İleri yaşlarda görülür. Bu çeşit diyabette insülin üretilir fakat yeteri miktarda kullanılmaz.
  • Gestasyonel diyabet hamileliğin son dönemlerinde görülür. Diyabetin bu formu genelde hamilelik sonunda bittiği halde, yaşam boyu tip 2 diyabet riski devam etmektedir. Gestasyonel diyabet hamileleik dönemindeki hormonal değişimden veya insülinin yokluğundan oluşur.
KAN ŞEKERİNİ HIZLA YÜKSELTEN FAKTÖRLER NELERDİR?
Yiyeceğin ısıtılması içindeki nişastanın sindirilmesini hızlandırır. Patates püre halinde kan şekerini daha hızlı yükseltir. Ekmekteki un, erişte ve makarnadaki undan daha fazla kan şekerini arttırır. Yemek yerken su içilmesi mide boşalmasını hızlandıracağından şekeri hızla yükseltir.
KAN ŞEKERİNİN YÜKSELMESİNİ YAVAŞLATAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Besinlerdeki lif oranı ve öğündeki yağ miktarına paralel olarak mide boşalması gecikeceğinden kan şekerinin daha yavaş yükselmesine neden olur. Soyularak yenen meyve ve taze meyve suyu kabuklu meyvelerden daha hızlı kan şekerini arttırır.
DİYABET VE DİYABETİK GIDALAR
Üzerinde “diyet” yazılı besinlerin ana özelliği düşük kalorili olmalarıdır. Bu nedenle genellikle yapılan içindeki yağ miktarını azaltmaktır. Bu tür yiyeceklerin içinde glukoz veya sofra şekeri olabilir. “İçindekiler” kısmı dikkatle okunmalıdır.

Üzerinde “diyabetik” yazılı besinlerde kesinlikle glukoz veya sofra şekeri yoktur. Ya kalorili tatlandırıcılar (fruktoz, sorbitol) içerirler ya da kalorisiz (sakarin, siklamat, asesülfam - K) ya da çok düşük kalorili (aspartam) tatlandırıcılar içerirler. Her diyabetik besinin bir kalorisi vardır. Günlük diyetinize ek olarak değil belirli yiyeceklerin yerine hesaplı tüketebilirsiniz.

Yiyecek paketlerinin üstündeki etiketlerde “şekersiz” yazısını gördüğünüzde bunun sadece dışarıdan şeker katılmadığı anlamına geldiğini, yiyeceğin tamamen şekersiz olmadığı anlamına gelmediğini bilmeniz gerekir (unlu gıdalar, meyve suyu). Bu gıdalar kan şekerinizi yükseltebilir.

ŞEKER HASTALARI İÇİN ÖNERİLER:
  • Yiyeceklerinizi önerilen miktarlarda yiyiniz. Yiyeceklerin önerilenlerden fazla yenmesi kan şekerinin yükselmesine (hiperglisemi), az yenmesi ise kan şekerinin düşmesine (hipoglisemi) neden olur.
  • Yiyeceklerinizi önerilen zamanda yiyiniz. Diyabette temel sorun insülin yetersizliğidir. Uzun aralıklarla veya düzensiz yemek yemeniz halinde insülin yetersizliği artarak kan şekerinizin yükselmesine neden olur. Bu nedenle uzun açlıklardan kaçınılmalıdır. Şişman iseniz öğün sayısını azaltmanın kilo vermenizde size yardımcı olacağını sanmayın! Bu, bir sonraki öğünde yiyecek miktarlarını artırmanıza, dolayısıyla daha çok kalori alarak kilo artışına ve kan şekerinin yükselmesine yol açabilir. Üç ana öğün (kahvaltı, öğle, akşam) ve üç ara öğün (kuşluk, ikindi, gece) şeklinde hazırlanan beslenme programınızda verilen yiyeceği, önerilen miktar ve saatte yemeniz gerekir. Bu disiplin, sizi hiperglisemi ve hipoglisemiden korur.
  • İdeal vücut ağırlığınızı koruyunuz veya ideal vücut ağırlığına ulaşmaya çalışınız. Diyabetiklerin %15-20’sinin Tip 1, %80’inin Tip 2 olduğu ve Tip 2 diyabetiklerin de %80’inin şişman olduğu bilinmektedir. Şişman hastalarda, aşırı kiloya bağlı olarak bir insülin etkisizliği ortaya çıkmakta ve bu kilo artışı ile fazlalaşmaktadır. Yeterli ve dengeli beslenme programı ile ideal ağırlığınıza ulaştığınızda, kendi insülininizin vücudunuzun gereksinimlerini karşılayabilecek ve kan şekeriniz normale inecektir
  • Kan şekerini yavaş yükselten besinleri tercih edin. Aynı miktarda karbonhidrat içerse de yiyeceklerin kan şekerini artırıcı etkileri birbirinden farklıdır. Bunun nedeni, yiyeceklerdeki CHO’ların sindirim sisteminden farklı hızlarda geçmesi ve emilmesidir. Örneğin; patates yerine bulgur pilavı veya mercimek, beyaz ekmek yerine kepekli ekmek seçilirse kan şekeri yavaş yükselir.
  • Diyetinizde daima posalı besinlere yer veriniz. Posa yiyeceklerin sindirilmeyen kısmıdır. Posa kan şekerinin yükselme hızını düşürür, insülin ihtiyacını azaltır, tokluk hissi sağladığı için kilo kaybına yardımcı olur, bağırsak çalışmasını düzenler, kabızlığı önler, kan yağlarının düşürülmesinde olumlu etkisi vardır. Bu yüzden öğünlerde sebze, salata ve kurubaklagil tüketimi önemlidir. Kabuğuyla yenilebilen meyvelerin kabuğu soyulmamalıdır.
  • Kolesterol ve tuz tüketiminize dikkat ediniz. Haftada 1 veya 2 yumurtadan fazlası tüketilmemelidir.
  • Diyet reçel, çikolata, dondurma, kurabiye gibi diyet yiyecekleri diyet uzmanına ve doktora danışmadan kullanılmamalıdır.
  • Ambalajlı yiyeceklerin etiketindeki ‘içindekiler’ kısmı mutlaka okunmalıdır. Şeker, glikoz, fruktoz, süt şekeri, maltoz gibi isimlere rastlanılabilir. Bu maddelerin miktarları belirlenmemişse diyet uzmanınıza danışmadan yemeyiniz.
  • Herhangi bir komplikasyonu bulunmayan diyabetlilerde düzenli ve ılımlı egzersiz programı yararlıdır. Çünkü, düzenli yapılan egzersiz (yürüyüş, koşma, tenis, yüzme) kan şekerinizin kontrolünü sağlar. Kan yağlarının düşmesine yardımcı olur. Kan dolaşımını hızlandırır. Vücut ağırlığınızın kontrol edilmesine yardım eder. Düzenli yapılan egzersiz yaşamınızın bir parçası olmalıdır. Unutmayın; egzersiz öncesi kan şekeriniz 100 mg/dl altında veya 240 mg/dl üstünde olmamalıdır. Ve yemeklerden 1.5- 2 saat sonra yapılmalıdır.
  • Alkollü içkilerden ve sigaradan uzak durunuz.
Şeker hastalarına önerilmeyen bazı yiyecekler vardır. Bunlar kan şekerini hızla yükseltirler. Bunlar:
  • Çay şekeri
  • Şeker ve şekerlemeler
  • Reçel ve marmelat
  • Pekmez ve bal
  • Çikolata, dondurma, helva çeşitleri
  • Hazır meyve suları
  • Şekerli kurabiyeler, pastalar, tatlılar
  • Şekerli içecekler (meşrubatlar)
  • Kurutulmuş meyveler
1. Şekerli yiyecekleri yiyebilir miyim?
Şekerli besinler diyabette büyük rol oynar.Daha önceden diyabet hastalarına şeker tamamen yasaktı ancak son çalışmalarda az miktarda sükroz öneriliyor.Ancak bunun için şekerinizin kontrol altında olması gerekir ve diyetisyeninize danışarak sizin beslenmenize uygun diğer içeren karbonhidrat yerine verilecek kullanılabilir. Beslenmenizde daha çok sebzelere ve tahıllara ağırlık vermelisiniz.
2. Zayıflamak neden diyabetime yardımcı olur?
Yapılan çalışmalarda 10 kg verildiğinde %30 trigliserit düşüyor,%8 HDL artıyor,%15 LDL azalıyor,!0 kollesterol azalıyor,%50 glukoz azalıyor ve tansiyon azalıyor.Kilo verme esnasında günlük alınan enerji azalıyor ve insülin hormonu azalıyor.
3. Diğerlerinden daha iyi yağlar var mıdır?
Evet. Tekli doymamış yağ asitleri vücudumuz için daha sağlıklıdır. Kuru yemişler örneğin. Yemek yaparken kanola veya zeytin yağını tercih edin. Çoklu doymamış yağ asitleri ikinci sağlıklı yağlardır. Mısır yağı, ayçiçek yağı, soya yağı .Sağlıklı bir diyetin % 30’u yağlardan gelmelidir.
4. Hangi besinleri daha çok tercih etmeliyim?
Sebze ve salata en fazla tüketilmesi gereken besinlerdir.Diyabet hastalığın ilk komplikasyonu kalp hastalığıdır.Bunun için besinlerle alınan yağa çok dikkat edilmelidir.Özellikle doymamış yağlat tercih edilmeli ( zeytin yağ,fındık yağ, ayçiçeği yağ,mısır özü yağ, soya yağı ) ancak doymuş yağlar tercih edilmelidir.Tabiki doymuş yağa vücudun ihtiyacı var ancak bu grup yağların besinlerin içinde bulunan yağlardan zaten alınıyor ( peynir,süt,yoğurt,yumurta,et,tavuk,balık) bu sebepten dolayı ayrıca dışardan doymuş yağ alınmasına gerek yoktur.(tereyağ,margarin, kuyruk yağ ).
5. Düşük kalorili tatlandırıcıları kullanabilir miyim?
Düşük kalorili tatlandırıcılar fenilketanürüli kişiler dışında oldukça güvenlidir. Aspartam, sakkarin, sükraloz ve asesulfam-K gibi tatlandırıcılar kan şekerini yükseltmez. Şeker alkolleri –xylitol, mannitol ve sorbitol – bir miktar kalori içerir ve kan şekeri seviyesini bir miktar arttırabilir. Tatlandırıcılardan çok fazla tüketmek diyare ve gaza neden olabilir. Bu tatlandırıcılarda kontrolsüz kullanılmaması gerekir.İçinde tatlandırıcı var diye istenildiği kadar yenilmemesi gerekir.Özellikle diyet çikolata,diyet helva vb. ürünlerin hem enerjisi çok yüksek hemde doymuş yağ içeriği çok yüksektir.Diyetisyeninizin vereceği öneri doğrultusnda bu besinleri tercih etmelisiniz.


6. Haftada kaç kilo kaybetmem idealdir?
Haftada 0,5-1 kg kaybetmek sağlık açısından en ideal olandır. Ancak bu konuda net bir şey söylemek çok zordur.Çünkü bu kişinin kilo seviyesi,yaş,hastalıklar,cinsiyet,aktivite durumuna göre farklılık gösterir.

7. Kan şekeri seviyemi neler etkiler?
Aşağıdaki açıklamalar kan şekeri seviyesini çok fazla yükseltir:
  • Normalden fazla yemek
  • Şeker oranı yüksek besinler tüketmek
  • Normalden daha az egzersiz yapmak
  • Stres
  • Hastalık
  • İlaçlar
  • Diyabet ilaçlarınızı unutmak
Aşağıdaki açıklamalar kan şekerinizi çok düşürür:
  • Normalden az yemek
  • Normalden fazla egzersiz yapmak
  • İnsüline bağımlı diyabetiklerin fazla insülin kullanması
  • Öğün atlamak




Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Diyabet ve Beslenme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Hatice KARSLIOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Hatice KARSLIOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Hatice KARSLIOĞLU Fotoğraf
Dyt.Hatice KARSLIOĞLU
Ankara
Diyetisyen
Diyabet ,Çocuk ve Yetişkin Obezite Diyetisyeni
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi144 kez tavsiye edildiİş Adresi KayıtlıTavsiyeEdiyorum.com'u sıkça ziyaret ediyor.
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Hatice KARSLIOĞLU'nun Makaleleri
► Diyabet ve Beslenme Dyt.Gökhan ÇELİK
► Diyabet ve Beslenme Dyt.Ufuk ZERENTÜRK
► Diyabet ve Beslenme Dyt.Zühal AYNACI BAYEL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Diyabet ve Beslenme' başlığıyla benzeşen toplam 60 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► D Vitamini ve Obezite Kasım 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


10:01
Top