2007'den Bugüne 92,323 Tavsiye, 28,223 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Spinal Travma ve Yaralanmalar
MAKALE #4267 © Yazan Prof.Op.Dr. Cem ATABEY | Yayın Ocak 2010 | 13,775 Okuyucu
Spinal travmalar etkilenen bölgeye göre: Servikal ve Torakolomber olarak ikiye ayrılabilir.

Servikal Spinal Travma

Trafik kazaları en sık sebeptir. Servikal spinal segment bu tip kazalarda en çok etkilenen bölgedir.Kafa destekleri, Hava yastıkları, Emniyet kemerleri kullanımıyla travma minimuma indirgenmektedir.Dislokasyon ve Kırıklar en çok Servikal aksı ve C5-C6 düzeyini etkiler.

Servikal bölgenin etkilenmesinin nedenleri:
1.Bu bölgenin özgün anatomisi
2.Bu bölgenin geniş hareket olanağı
3.Bu bölgenin yüksek yüksek insidans ile travmaya bağlı belirgin patolojik streslerle karşı karşıya kalmasıdır.
4.Üst servikal vertb. yaralanmaları daha çok kafa travmaları ile oluşmaktadır.

Travmalı hastaya genel yaklaşım:
İlk olarak hastada olası bir servikal travma olacağı hatırda tutulmalıdır.
Hastanın kaza yerinden çıkarılması ve transportu sırasında effektif immobilizasyon şarttır. Hava yolu açık tutulmalı ve etkin ventilasyon sağlanmalıdır. Eğer gerekli ise hasta entübe edilmelidir. Kafa ve servikal hareketleri minimalize etmek için Nazotrakeal veya Orotrakeal entübasyon uygulanabilir. Damar yolu açılmalı, hipotansiyonla savaşılmalı, Periferik Vasküler Rezistans etkin seviyede tutulmalıdır. Spinal şoklu hastada periferik perfüzyon sağlanmalı, hipotansiyonla savaşılmalı, gerekirse farmakolojik pressorler verilmelidir. Hastanın başka bölgelerinde de travma olabileceği unutulmamalı, derhal Uzman hekimlerin olduğu bir hastaneye nakledilmelidir. Foley kateterizasyon ile idrar çıkışı takip edilmelidir. Erken evaluasyonda Servikalgrafi AP/L ve Riegrafi çekilmelidir.
Kafa ve periferik sinir yaralanmalarının Servikal Fraktür ve Dislokasyonlarla birlikteliği sık olduğundan tam bir nörolojik muayene yapılmalıdır.
Spinal kord yaralanmalarında erken evre İV Methylprednisolone tedavisi endikedir.
Etkin olabilmesi için bu tedavinin ilk 8 saatte yapılması gereklidir.
İlk 15 dakika İV bolus 30mg/kg dozda verilmelidir. 45 dk sonra 5.4mg/kg/h 23 saat süreyle idame tedavisine geçilmelidir.

Radyografik Evaluasyon:
1.Servikal grafi AP/L
2.Servikal grafi lat Flex-Ext(ligamentöz yaralanmalar için)
3.Servikal vertebra CT
4.Servikal vertebra MR

En sık görülen yaralanmalar:
1.Occipito-atlantal dislokasyon
2.Jefferson Fraktürü
3.Odontoid Fraktür
4.Hangman Fraktürü
5.Atlantodental İnstabilite
6.Faset Dislokasyonu
7.Vertebral Korpus Kompresyon Kırığı
8.Spinal Kord Kontüzyonu

Occipito-atlantal dislokasyon

Başın hiperflex ve hiperekstansiyonu sonrası olan kraniyoservikal ligamanların( tectoriyal membran, apikal ve alar ligaman) rüptürüyle meydana gelen fatal seyreden bir yaralanmadır.Çoçuklarda daha sıktır. Üç tipi vardır. Bunlar:
Tip1:Oksiputun C1 üzerinde ant.a dislokasyonu
Tip2:Oksiputun atlastan longitudinal distraksiyonu
Tip3:Oksiputun C1 üzerinde post.a dislokasyonu
Tedavisi:
Tip2 dislokasyonda traksiyon kontrendikedir.
Tip 1 ve Tip3 de traksiyon uygulanarak kemik kırıklarına ve spinal korda dekompresyon sağlanır.
Hastada minimal nörolojik defisit varsa fluoroskopi altında traksiyon yapılmalıdır. Bazı cerrahlar traksiyonun kontrendike olduğunu bunun yerine halo immobilizasyon ve sonrasında internal fiksasyon ile stabilizasyonu önermektedir.

Jefferson Fraktürü

C1 vertebranın aksial kompresyonu ile olan en sık görülen kırığıdır. Genellikle ant ve post arkların bilateral kırığıyla olur. Genellikle kanal çapı yeteri kadar geniş olduğundan spinal kord harabiyeti olmaz. Vertebral arter yaralanması olabilir. Halo immobilizasyon ve Minerva ortozis tedavi seçeneğidir.

Odontoid Fraktür

C2 vertebranın en sık görülen ve unstabil kırıklarıdır.
Tip1: En az görülen tipi olup densin uç kısmı kırılmıştır, stabildir.
Tip2: En sık görülen tipidir ve densin boyunundan kırılmıştır. CT ile en iyi tanı konur. Nonunion ihtimali yüksektir.
Tip3: Densin vertebra korpusundan parça alarak kırılmasıdır. Prognozu kötüdür.
Tedavisi:
1.Servikal kolar sonrası traksiyon
2.Halo veya Minerva vest ile immobilizasyon
3.Posterior servikal füzyon
4.Anterior vida fiksasyon

Hangman Fraktürü

Her iki C2 pedikülünün hiperekstansiyon, kompresyon, ve distraksiyonuna sekonder gelişir.
Spinal kord transeksiyonuna bağlı ölüm nedenidir.
Pedikül kırıkları bilateral olur ancak lamina, faset ve vertebra korpusunda asimetriktir.
Birlikte disk hernisi de olur.

Atlantodental İnstabilite

Transvers ligamanın elastitesi veya rüptürüyle olur. Erişkinde atlantodental genişlik normalde 2-3 mm çocuklarda 5 mm kadar çıkabilir. En sık sebepleri arasında travma, farenjit, tonsillit, romatoid artrit, ankilozan spondilit, Down sendromu yer alır. En iyi diagnostik tanı direkt grafi ile konur.

Faset Dislokasyonu

Rotasyon ve flexion hareketlerinin kombinasyonuyla olan artiküler kapsülün yırtılması ve sup. fasetin inf. faset üzerinde kaymasıyla olur.Tek taraflı subluksasyon ve dislokasyonda vertebra korpusu rotasyone olur ve alt vertebra üzerinde anteriora 50% den fazla kayar. Her iki artiküler kapsül yırtılır ve bilat. faset dislokasyonu olup unstabil yaralanmadır. Tedavide halo vest veya açık redüksiyon-stabilizasyon uygulanır.
Vertebral Korpus Kompresyon Kırığı

Özellikle C6-7 vertebrada görülür ve flexion ve aksial yüklenmeyle olur.
Kırık unstabil olabilir. Fleksiyonun derecesine göre interspinöz, kapsüler, veya post longitüdinal ligaman yırtığı olabilir. Disk rüptürü ve ant.a subluksasyon gerçekleşebilir. CT, spinal kanala doğru yer değiştiren kemik fragmanları ve post elemanları göstermek için uygundur.
En çok Tear Drop Fraktür görülür.
Post.a kemik fragman yer değiştirdiğinde spinal kord yaralanır.
Tedavide ant ve post.dan dekompresyon ve stabilizasyon uygulanır.

Spinal Kord Kontüzyonu

Spinal travmaların 65% den fazlasında nörolojik bulguları kemik kırıkları ile korele olmayabilir. Hemorajik kontüzyonlar T2 sekans MRI da etrafı ödemli hipointens alan olarak görülür. Nonhemorajik kontüzyonlarda sadece ödem görülür, T1 sekans MR normal, T2 sekans hiperintens görülür.

Torakolomber Spinal Travma

ABD.de her yıl 160.000 kişide vertebra kırığı olmakta ve hastaların 2/3’ü 30 yaş altında olup her yıl 4500 kişide parapleji gelişmektedir.
En sık Th11-L2 arasında yaralanma olmaktadır.
L3-5 vertebra kırıklarına nadir rastlanmaktadır. Torasik bölge daha stabil, osteoligamantöz yapı daha kompleksdir. Torakolomber junctiona göre daha kuvvetli bir yapısı vardır.
Rotasyonel yaralanmalar nadirdir ve genellikle sternum kırıklarıyla birlikte olur.
Torasik kanal dar olduğu için yaralanmaya bağlı olarak nörolojik defisitler daha fazla görülür. Lomber bölgede durayı büyük bir spinal kanal çevreler.
Burada pediküller geniş, kalın, ve vertebra korpu- suna geniş bir tabanla bağlıdır. Bu bölgede Erektör spinöz, quadratus lumborum,multifidi ve derin kas yapısı vardır.
Sonuç olarak Torakolomber junction, hareketi az torasik kompleksle, fleksibl olan lomber kompleks arasında yer alır ve bu her iki farklı mekanik yapı nedeniyle de travmada en fazla zararı burası görür.
Bu bölgede görülen yaralanmalar:
  • Ventral Kama Kompresyon kırığı
  • Patlama kırığı
  • Lateral Kama Kompresyon kırığı
  • Flexion-Distraksiyon (Şans) kırığı
  • Akut Travmatik Spinal Kord Hematomu
  • Posterior Eleman kırığı
  • Ligamantöz yaralanmalar
  • Faset dislokasyonu

Ventral Kama Kompresyon Kırığı

Ant kolona olan yüklenme ve eğilme momenti sonucu ortaya çıkar. Kırılan kemik fleksiyon deformitesine (kifoza) yol açar. Lomber vertebralar diğer bölgelere göre daha dirençlidir. 50% den az komprese ise yatak istirahati, analjezik ve erken ambulasyon önerilir.
50% den daha fazla vertb korpus yükseklik kaybı veya 30 dereceden fazla angulasyon varsa erken devre enstrümantasyon ve füzyon yapılmalıdır.
Nörolojik deficit mevcutsa dekompresif cerrahi uygulanmalıdır.

Patlama Kırığı

Major spinal kırıklarının 15%-20%’ni oluşturur.
Ant ve Orta kolonun aksiyal yüklenme ve fleksiyonu sonucu olur.
Sıklıkla kemik fragmanların spinal kanala itilmesi ve dural sak kompresyonu ile sonuçlanır.
Lomber vertb CT, kanal içi kompresyonu gösterir. Major terapötik düşünce stabilite ve hastanın mobilizasyonudur.
Eğer hastanın nörolijik defisiti yoksa Orthez uygulaması düşünülebilir.
Ancak genel olarak kanal içi kompresyon görüldüğünden tedavi Dekompresif cerrahi ve Enstrümantasyon + Füzyon şeklindedir.


Fleksiyon-Distraksiyon (Chance) Kırığı


Daha çok omuz desteksiz emniyet kemeri kullanan sürücülerde olur. Lumbosakral bölgenin hareket kısıtlanması, buna rağmen diğer bölgelerin kısıtlanmamış distraksiyonu ve öne doğru fleksiyonuna bağlıdır. Pediküller arasından ayrılma ve vertebral son plaktan geçen kırık şeklinde olabilir.

Akut Travmatik Spinal Kord Hematomu

Birçok hasta radyografik tetkiklerle uyumsuz nörolojik defisit ile görülür. MRI bulgularına göre 3 grupta incelenir:
Tip1: T1’de santral hipointensite görüntüsü hiperintensiteye dönüşür.
Tip2: 3-7 günde T2’de hiperintensite görülür.
Tip3: Ödemle çevrili santralda hipointens lezyonlar

Posterior Eleman Kırığı

Posterior elemanlara aşırı yük bindiğinde olur. Lomber bölgenin lordozu olmasına rağmen daha az fleksibl olması ve vertikal oryantasyonları nedeniyle izole kırıkları nadirdir. Daha çok Servikal bölgede görülür.

Ligamantöz Yaralanmalar

Lomber bölge sıktır. İnterspinöz ve supraspinöz ligamanlar zayıftır.
Genellikle kemik yaralanmalarıyla birliktedir.
T2 ağırlıklı MRI da yüksek oranda tanı konabilir.

Faset Dislokasyonu

Faset dislokasyonları servikal ve üst torakal bölgede sık izlenir. Lomber bölgede nadirdir. Hiperfleksiyon faset eklemlerin hareket sınırlarını aşar. Eklenler bu nedenle kırık, takılma, veya kilitlenme ile disfonksiyona uğrar. Sıklıkla bilateral faset dislokasyonu görülür.

Cerrahi tedavide karşılaşılan komplikasyonlar

Ölüm nadir bir komplikasyondur ve genellikle travmaya, medikasyon veya anesteziye bağlıdır.
Nörolojik komplikasyonlar ise 1% - 3% sıklıkla Posterior enstrümantasyona bağlıdır.
Pediküle vida konması sırasında risk 3.2% oranındadır.
İntraoperatif vertebra exposure sırasında Akciğer, major damarlar ve organ yaralanmalrı olabilir.
Dura yaralanması dekompresyon sırasında meydana gelebilir.
Postoperatif ilk 10 yılda 20% oranında enstrümantasyon kırılması, füzyon materyalinin yerinden çıkması ve genellikle de psödoartrozis olabilir.

Sonuç

Tedavi yaklaşımı belirlemek için uygun radyografik tetkiklerle kırığın tanısı konmalı.

Instabilite durumunda korse ile konservatif tedavi veya cerrahi uygulanabilir.

Orta kolon etkilenmişse, enstrümantasyon ve füzyon uygulanmalıdır.
İnkomplet cord veya cauda equina lezyonu, ve MRI veya myelografide tespit edilen nöral doku kompresyonu varsa dekompresif cerrahi endikedir.
Cerrahi yaklaşım (anterior / posterolateral) ve enstrümantasyonun şekli (anterior / posterior) hangi vertebral kolon segmenti kırılmışsa, kırık tipi neyse, ve cerrah hangi manuplasyona yatkınsa duruma göre değişir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Spinal Travma ve Yaralanmalar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Op.Dr. Cem ATABEY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Op.Dr. Cem ATABEY'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Prof.Op.Dr. Cem ATABEY
İstanbul
Doktor "Beyin ve Sinir Cerrahisi (Nöroşirurji)"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi16 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Prof.Op.Dr. Cem ATABEY'in Yazıları
► Spinal Tümörler Prof.Dr.Hülagü KAPTAN
► Belde Kayma - Spinal Stenosis Prof.Dr.Hülagü KAPTAN
► Travma ve Çocuklarda Travma Dr.Dilek YEŞİLBAŞ
► Travma Sonrası Stres Bozukluğu Dr.Sevilay ZORLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Spinal Travma ve Yaralanmalar' başlığıyla benzeşen toplam 96 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Başarı Ödülü Mart 2016
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


00:15
Top