Okul Öncesi Eğitimin Önemi
MAKALE #6936 © Yazan Psk.Dnş.İlksen GÜZELCİK | Yayın Mayıs 2011 | 11,140 Okuyucu
YAŞASIN ANAOKULU !
İnsan gelişiminin çoğunun tamamlandığı bir dönem okul öncesi dönemi, ne yazık ki tüm ailelerimiz tarafından önemsenip savunulmamaktadır. Anaokulu birçok aile için annesi çalışan çocuğun gideceği bir kurum gibi düşünülmektedir.
İlginçtir ki, hiç kimse çocuğunu ilköğretim okuluna göndermeden liseye göndermeyi düşünmez, ama anaokuluna göndermeden ilkokulda başarı beklemekte bir sakınca görmez. Belki de bu yüzden okul öncesi eğitimde Sri Lanka’ dan bile gerideyiz.
Günümüzde yaşamın ilk beş yılının önemine değinen araştırmacılar, bu ilk yılların kişinin gelecekte nasıl bir birey olacağının belirleyicisi olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle okul öncesi dönemde uygulanacak eğitimin sadece evde anne, anneanne, babaanne veya bilgisi yeterli olmayan kişilere bırakılmaması gerekir. Bu kişiler çocuğa ne kadar iyi bakarsa baksın, ne kadar çok severse sevsin; çocuğun sosyal gelişimini gerçekleştirebileceği arkadaşlara ve oyun ortamına, ayrıca evde kendisine sağlanamayan düzenli bir eğitim programına ve eğitimcilere ihtiyacı vardır. Çocuğun gelişmesi, doğuştan sahip olduğu zeka, yetenek v.b. niteliklerini en üst düzeye çıkarabilmesi için okul öncesi eğitim son derece önemli ve gereklidir.
Okul öncesi dönem, çocukların zihinsel ve ruhsal gelişimindeki en önemli evredir. Çünkü çocuk zihinsel gelişiminin
% 50’ sini 4 yaşına kadar,
% 30’ unu 4-8 yaşı arasında,
% 20’ sini ise 8-17 yaş arasında tamamlar.
Görülüyor ki 0-6 yaş arası çocuğun gelişimini hızla yönlendirdiği yıllardır. Bu dönemdeki yanlış uygulamalar, çocukların tüm hayatı üzerinde iz bırakabilir. Çünkü bu yıllarda temeli atılan beden sağlığının ve kişilik yapısının ileri yaşlarda da aynı yönlerde gelişme şansı çok yüksektir.
0-6 yaş dönemi çocuk ;
Yaşaması ve yaşama mutlu, umutlu bakabilmesi için gereken SEVGİYİ öğreniyor.
İleride kendisine başarı getirecek çok önemli bir şeyi, ÖZGÜVENi kazanıyor.
Yaşamının her döneminde kendisine yardımcı olacak YETENEKLERİNİ keşfediyor.
Kendi yaşıtları ile birlikte olmasını sağlayan PAYLAŞMA yeteneğini geliştiriyor.
Saldırgan ya da içedönük olmak yerine KENDİNİ İFADE EDEBİLMEYİ öğreniyor.
Tüm yaşamı boyunca en çok ihtiyaç duyacağı SAĞLIKLI İLETİŞİM KURMA becerisini geliştiriyor.
Aile koşulları ne kadar iyi olursa olsun, çocuğun kişiliğinin özgürce gelişebilmesi için, ailenin rolüne katkıda bulunacak yaşıtların, öğretmenlerin ve bir eğitim programının devreye girmesi gerekiyor. Çünkü çocuk dört yıl boyunca model aldığı anne babasından alabileceğini almış ve kendisine tanınan fırsatlar ölçüsünde belli bir psiko-sosyal olgunluğa varmıştır. Ancak bu gelişim sınırlıdır ve artık çocuk anaokuluna başlayarak aile dışına bir adım atmalıdır.
“Çocuğum şimdi küçük, şimdi yapamaz, biraz daha büyüsün ” diye yaşıtlarından ayırmayı düşünüyorsanız haklısınız. Çünkü her zaman bir şeyler karşısında küçük ve yetersiz kalacak, anne babaya bağımlılığı bitmeyecektir. Oysa çocuk her geçen gün kendi başına varolabilme yolunda küçük adımlar atmalı ve nihayet kendi ayakları üzerinde durabilmelidir.
ANAOKULUNA GİTMEK ÇOCUĞA NELER KAZANDIRIR?
Çocukları önemli bir emanet olarak kabul eden, her çocuğu kendine ait tek çocuğu olarak düşünen, sevgi merkezli, bireysel ayrılıkları gözeten, her çocuğu kendi seviyesinde ilerletmeyi hedefleyen, bilgi depolamaktan çok davranışa dönüştürmeyi amaçlayan okul öncesi kurumları, bu amaçları şu şekilde gerçekleştirmeye çalışır.
Anaokulu sosyal bir çevredir. Çocuğun burada yerine getirmesi gereken çok sayıda sorumluluk vardır. Çocuk burada gerçek yaşamda üstleneceği rollerin provasını yapar. Paylaşmayı, arkadaş ilişkilerini sürdürmeyi, ilişkilerdeki sosyal kuralları öğrenir.
Çocuk evde yapamadığı birçok faaliyeti anaokulunda gerçekleştirirken arkadaşları ile konuşarak, onların düşüncelerinden haberdar olur. Kendi düşüncelerini özgürce ifade etme fırsatı bularak hem rahatlar, hem de dil becerilerini geliştirir.
Çocuk anaokulunda karşılaştığı çocukların istekleri ile kendi istekleri çatıştığında kimseye zarar vermeden bunun üstesinden gelebilmeyi öğrenir. Yani kendi hakkını korurken başkalarının hakkını zedelememeyi öğrenir. “Ben” ve “başkaları” kavramlarının farkına vararak, başkalarının özgürlüğünden haberdar olur.
Belirli bir zaman dilimi içinde, bir sıra izleyen faaliyetler çocuğun zaman kavramını, bunun insan yaşamındaki yerini ve önemini öğrenmesine yardımcı olur.
Anaokulları, kuralları en etkili öğreten kurumdur. Çocuk burada öğretmen denetiminde eşyaları, oyuncakları ortaklaşa kullanmayı, sırasını, hakkını gözetmeyi, başkaları için bir şeyler yapabilmeyi öğrenir.
Anaokulunda amaç öğrenmeye ilgi uyandırmaktır. Bu yüzden çocuğa bilgi aktarmaktan çok öğrenmeye ilgi uyandırılır. Çocuğun yapısında olan merak duygusu harekete geçirilir. Böylece çocuğun varolan yetenekleri serpilip gelişir.
Müzik, dans, drama, spor çalışmaları ile bedeninin farkına varır. Bedenini daha kontrollü ve doğru kullanmayı öğrenir.
Çocuk yaşıtları ile ilişkiye girerek birlikte yaşamayı, yemek yemeyi, uyumayı, giyinmeyi, kendi temizliğini yapmayı öğrenir. Bütün bunları kendisinin başardığını gören çocuğun daha fazlasını yapabileceğine olan inancı ve gayreti artar. Mücadele gücü gelişir.
Anne babasından sonra, anaokulunda karşılaşacağı eğitimciler tarafından da değerli bir birey olarak kabul edildiğini, dinlendiğini, sevildiğini, görüşlerine saygı duyulduğunu gören çocukta kendine saygı ve özgüven gelişir. Özgüven “Bireyin kendisini yetenekli, önemli, başarılı ve değerli biri ” olarak algılama derecesi olarak tanımlanabilir.
Çocuk evlilik köşesi, market köşesi, kitaplık köşesi, kukla köşesi, fen köşesi, inşa köşesi, sanat köşesi, yazma ya da dinleme köşesini kullanarak özgürce oyun oynayabilir. Bu sırada renk, sayı ve kavramlarını yaparak, yaşayarak öğrenmiş olur. Bu arada kendi zaman ve enerjisini gerektiği gibi kullanarak, neyi nasıl yapacağına ilişkin tercihler yapma ve karar verme becerisi geliştirir.
Anaokulu, çocukları fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden geliştirerek başarılı bir ilköğretim için temel atmış olur. Okul öncesi eğitim yaşantıları mutlu ve anlamlı olan çocukların ilkokula olumlu duygularla başlama ve başarılı olma olasılığı artacaktır. Çünkü onlar ilkokulda karşılaşacakları görevlere hazır olmalarını sağlayan ön araştırmaları bir çok kez yapmış, yaşayarak yeterince güç ve güven kazanmışlardır.
Genellikle dünyanın her yerinde okul öncesi eğitim zorunlu değildir. Anne babanın temel görevleri sayıldığından, onların çaba ve istekleri esas kabul edilir. Böylece çocuğun eğlenme, öğrenme, büyüme ve gelişmesine yoğun katkı sağlayan anaokuluna gönderme kararı sadece anne babalara kalmaktadır.
Gelecek neslin mutluluğunda herkesten fazla sorumlu olan sevgili anne babalar, Unutmayınız ki yaşam kalitesi eğitimle yükselir. Eğitim okul öncesinde başlar. İyi bir okul öncesi eğitim alma şansına sahip olabilen çocuk mutlu olma yolunda önemli adımlar atmış demektir. Mutlu çocuklardan mutlu yetişkinler olma olasılığı ise son derece yüksektir.
Yaşam kalitesi yüksek, mutlu çocuklar yetiştirmeniz dileğiyle.
İLKSEN GÜZELCİK
PSİKOLOJİK DANIŞMAN
İnsan gelişiminin çoğunun tamamlandığı bir dönem okul öncesi dönemi, ne yazık ki tüm ailelerimiz tarafından önemsenip savunulmamaktadır. Anaokulu birçok aile için annesi çalışan çocuğun gideceği bir kurum gibi düşünülmektedir.
İlginçtir ki, hiç kimse çocuğunu ilköğretim okuluna göndermeden liseye göndermeyi düşünmez, ama anaokuluna göndermeden ilkokulda başarı beklemekte bir sakınca görmez. Belki de bu yüzden okul öncesi eğitimde Sri Lanka’ dan bile gerideyiz.
Günümüzde yaşamın ilk beş yılının önemine değinen araştırmacılar, bu ilk yılların kişinin gelecekte nasıl bir birey olacağının belirleyicisi olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle okul öncesi dönemde uygulanacak eğitimin sadece evde anne, anneanne, babaanne veya bilgisi yeterli olmayan kişilere bırakılmaması gerekir. Bu kişiler çocuğa ne kadar iyi bakarsa baksın, ne kadar çok severse sevsin; çocuğun sosyal gelişimini gerçekleştirebileceği arkadaşlara ve oyun ortamına, ayrıca evde kendisine sağlanamayan düzenli bir eğitim programına ve eğitimcilere ihtiyacı vardır. Çocuğun gelişmesi, doğuştan sahip olduğu zeka, yetenek v.b. niteliklerini en üst düzeye çıkarabilmesi için okul öncesi eğitim son derece önemli ve gereklidir.
Okul öncesi dönem, çocukların zihinsel ve ruhsal gelişimindeki en önemli evredir. Çünkü çocuk zihinsel gelişiminin
% 50’ sini 4 yaşına kadar,
% 30’ unu 4-8 yaşı arasında,
% 20’ sini ise 8-17 yaş arasında tamamlar.
Görülüyor ki 0-6 yaş arası çocuğun gelişimini hızla yönlendirdiği yıllardır. Bu dönemdeki yanlış uygulamalar, çocukların tüm hayatı üzerinde iz bırakabilir. Çünkü bu yıllarda temeli atılan beden sağlığının ve kişilik yapısının ileri yaşlarda da aynı yönlerde gelişme şansı çok yüksektir.
0-6 yaş dönemi çocuk ;
Yaşaması ve yaşama mutlu, umutlu bakabilmesi için gereken SEVGİYİ öğreniyor.
İleride kendisine başarı getirecek çok önemli bir şeyi, ÖZGÜVENi kazanıyor.
Yaşamının her döneminde kendisine yardımcı olacak YETENEKLERİNİ keşfediyor.
Kendi yaşıtları ile birlikte olmasını sağlayan PAYLAŞMA yeteneğini geliştiriyor.
Saldırgan ya da içedönük olmak yerine KENDİNİ İFADE EDEBİLMEYİ öğreniyor.
Tüm yaşamı boyunca en çok ihtiyaç duyacağı SAĞLIKLI İLETİŞİM KURMA becerisini geliştiriyor.
Aile koşulları ne kadar iyi olursa olsun, çocuğun kişiliğinin özgürce gelişebilmesi için, ailenin rolüne katkıda bulunacak yaşıtların, öğretmenlerin ve bir eğitim programının devreye girmesi gerekiyor. Çünkü çocuk dört yıl boyunca model aldığı anne babasından alabileceğini almış ve kendisine tanınan fırsatlar ölçüsünde belli bir psiko-sosyal olgunluğa varmıştır. Ancak bu gelişim sınırlıdır ve artık çocuk anaokuluna başlayarak aile dışına bir adım atmalıdır.
“Çocuğum şimdi küçük, şimdi yapamaz, biraz daha büyüsün ” diye yaşıtlarından ayırmayı düşünüyorsanız haklısınız. Çünkü her zaman bir şeyler karşısında küçük ve yetersiz kalacak, anne babaya bağımlılığı bitmeyecektir. Oysa çocuk her geçen gün kendi başına varolabilme yolunda küçük adımlar atmalı ve nihayet kendi ayakları üzerinde durabilmelidir.
ANAOKULUNA GİTMEK ÇOCUĞA NELER KAZANDIRIR?
Çocukları önemli bir emanet olarak kabul eden, her çocuğu kendine ait tek çocuğu olarak düşünen, sevgi merkezli, bireysel ayrılıkları gözeten, her çocuğu kendi seviyesinde ilerletmeyi hedefleyen, bilgi depolamaktan çok davranışa dönüştürmeyi amaçlayan okul öncesi kurumları, bu amaçları şu şekilde gerçekleştirmeye çalışır.
Anaokulu sosyal bir çevredir. Çocuğun burada yerine getirmesi gereken çok sayıda sorumluluk vardır. Çocuk burada gerçek yaşamda üstleneceği rollerin provasını yapar. Paylaşmayı, arkadaş ilişkilerini sürdürmeyi, ilişkilerdeki sosyal kuralları öğrenir.
Çocuk evde yapamadığı birçok faaliyeti anaokulunda gerçekleştirirken arkadaşları ile konuşarak, onların düşüncelerinden haberdar olur. Kendi düşüncelerini özgürce ifade etme fırsatı bularak hem rahatlar, hem de dil becerilerini geliştirir.
Çocuk anaokulunda karşılaştığı çocukların istekleri ile kendi istekleri çatıştığında kimseye zarar vermeden bunun üstesinden gelebilmeyi öğrenir. Yani kendi hakkını korurken başkalarının hakkını zedelememeyi öğrenir. “Ben” ve “başkaları” kavramlarının farkına vararak, başkalarının özgürlüğünden haberdar olur.
Belirli bir zaman dilimi içinde, bir sıra izleyen faaliyetler çocuğun zaman kavramını, bunun insan yaşamındaki yerini ve önemini öğrenmesine yardımcı olur.
Anaokulları, kuralları en etkili öğreten kurumdur. Çocuk burada öğretmen denetiminde eşyaları, oyuncakları ortaklaşa kullanmayı, sırasını, hakkını gözetmeyi, başkaları için bir şeyler yapabilmeyi öğrenir.
Anaokulunda amaç öğrenmeye ilgi uyandırmaktır. Bu yüzden çocuğa bilgi aktarmaktan çok öğrenmeye ilgi uyandırılır. Çocuğun yapısında olan merak duygusu harekete geçirilir. Böylece çocuğun varolan yetenekleri serpilip gelişir.
Müzik, dans, drama, spor çalışmaları ile bedeninin farkına varır. Bedenini daha kontrollü ve doğru kullanmayı öğrenir.
Çocuk yaşıtları ile ilişkiye girerek birlikte yaşamayı, yemek yemeyi, uyumayı, giyinmeyi, kendi temizliğini yapmayı öğrenir. Bütün bunları kendisinin başardığını gören çocuğun daha fazlasını yapabileceğine olan inancı ve gayreti artar. Mücadele gücü gelişir.
Anne babasından sonra, anaokulunda karşılaşacağı eğitimciler tarafından da değerli bir birey olarak kabul edildiğini, dinlendiğini, sevildiğini, görüşlerine saygı duyulduğunu gören çocukta kendine saygı ve özgüven gelişir. Özgüven “Bireyin kendisini yetenekli, önemli, başarılı ve değerli biri ” olarak algılama derecesi olarak tanımlanabilir.
Çocuk evlilik köşesi, market köşesi, kitaplık köşesi, kukla köşesi, fen köşesi, inşa köşesi, sanat köşesi, yazma ya da dinleme köşesini kullanarak özgürce oyun oynayabilir. Bu sırada renk, sayı ve kavramlarını yaparak, yaşayarak öğrenmiş olur. Bu arada kendi zaman ve enerjisini gerektiği gibi kullanarak, neyi nasıl yapacağına ilişkin tercihler yapma ve karar verme becerisi geliştirir.
Anaokulu, çocukları fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden geliştirerek başarılı bir ilköğretim için temel atmış olur. Okul öncesi eğitim yaşantıları mutlu ve anlamlı olan çocukların ilkokula olumlu duygularla başlama ve başarılı olma olasılığı artacaktır. Çünkü onlar ilkokulda karşılaşacakları görevlere hazır olmalarını sağlayan ön araştırmaları bir çok kez yapmış, yaşayarak yeterince güç ve güven kazanmışlardır.
Genellikle dünyanın her yerinde okul öncesi eğitim zorunlu değildir. Anne babanın temel görevleri sayıldığından, onların çaba ve istekleri esas kabul edilir. Böylece çocuğun eğlenme, öğrenme, büyüme ve gelişmesine yoğun katkı sağlayan anaokuluna gönderme kararı sadece anne babalara kalmaktadır.
Gelecek neslin mutluluğunda herkesten fazla sorumlu olan sevgili anne babalar, Unutmayınız ki yaşam kalitesi eğitimle yükselir. Eğitim okul öncesinde başlar. İyi bir okul öncesi eğitim alma şansına sahip olabilen çocuk mutlu olma yolunda önemli adımlar atmış demektir. Mutlu çocuklardan mutlu yetişkinler olma olasılığı ise son derece yüksektir.
Yaşam kalitesi yüksek, mutlu çocuklar yetiştirmeniz dileğiyle.
İLKSEN GÜZELCİK
PSİKOLOJİK DANIŞMAN
|
Yazan
Psk.Dnş.İlksen GÜZELCİK
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Okul Öncesi Eğitimin Önemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.İlksen GÜZELCİK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.İlksen GÜZELCİK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
5 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
