2007'den Bugüne 92,313 Tavsiye, 28,222 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Spermiogram Testi & Spermiogram Normal Değerleri
MAKALE #8716 © Yazan Dr.Kemal ASLAN | Yayın Mart 2012 | 89,204 Okuyucu ÇOK OKUNUYOR
Çocuk sahibi olmak hem anne hem de baba için dünyanın en güzel duygularından biridir. Bunun önündeki en büyük medikal engellerden biri infertilite yani kısırlıkdır. İnfertilite herhangi bir korunma olmaksızın düzenli ilişkiyle 12 ay içerisinde çocuk sahibi olunamaması durumuna denir. Bu durum gerek ekonomik gerekse psikososyal açıdan birçok sorunlara yol açan önemli bir sorundur.

Kısırlık nedenlerinden ortalama % 40-50'si erkeğe ait sorunlardır. Bununla beraber bu erkeklerin hemen hemen üçte birine yakın kısmında beraberinde başka nedenler de (eşine ait) olabildiği için klinisyenler çocuğu olmayan eşleri önce beraber incelemeye alırlar.


Spermiogram testine geçmeden önce erkeklerde başlıca kısırlık nedenleri nelerdir diye incelenirse jinekoloji veya üroloji uzmanları üç ana nedenle karşılaşmaktadır;

Testis öncesi ( yumurtalık sağlam) nedenler :
Hormonal veya diğer sağlık sorunları vardır. En sık nedenleri hipogonadotropik hipogonadizm, obezite, alkol kullanımı, ata binme ve bisiklet gibi yumurtalığa zarar verebilen egzersizler, kemoterapi, ilaçlar (steroidler, simetidin, spiranalokton, fenitoin, sulfosalazin ve nitrofurantoin gibi) ve genetik anomaliler (robertsonian translokasyonu gibi), sigara içme (sigara spermleri öldürür, bunun nedeni içerdiği birçok zehirli madde ve içerdiği yüksek kadmiyum elementidir. Kadmiyum yapıca çinkoya benzer, fazla alınırsa sperm yapımında rol oynayan DNA polimeraz enziminin yapısına girerek doğrudan sperm üretimini de bozar)

Testiküler nedenler (yumurtalık sorunludur) :
Yaşlılık, Y kromozomu mikrodelesyonu, klinefelter sendromu gibi kromozom anomalileri, seminoma idiyopatik yani neden bilinmez, kriptorşidizm, varikosel, travma, hidrosel, kabakulak, sıtma, testis kanserleri, testislere radyasyon alma, akrozom defektleri ve idiyopatik oligospermi (bir çalışmada erkek kısırlığının % 30 nedeni idiyopatik yani bilinmeyen nedenli olarak saptanmıştır)

Posttestiküler nedenler (hormonlar ve testis normal, boşaltım kanalları sorunlu) :
Vaz deferens tıkanıklıkları, kistik fibrozis, prostatitler, retrograd ejakülasyon, hipospadias, duktus ejakülatorius tıkanıklığı, impotans gibi nedenler.
Tanıda klinisyenler fizik muayene, öykü, kan testleri (FSH,testosteron), genetik testler (klinefelter sendromu, kistik fibrozis, y kromozomu mikrodelesyonu..) ve spermiogram testlerini kullanırlar.

Gelelim spermiogram testine;

Spermiogram, semenin çeşitli açılardan incelenmesi demektir. Birçok faktör bakılır ki bunlardan en önemlileri semendeki sperm sayısı, sperm hareketleri ve sperm morfolojisidir.

Spermiogram için meni vermeden önce bazı hususlara dikkat edilmelidir. Herşeyden önce semen yani meni, 2-7 günlük cinsel perhizden sonra verilmelidir. Daha uzun aralıkla verilirse yani perhiz süresinin uzaması halinde sperm sayısı artar, sperm hareketliliği ve canlılığı azalır, sperm DNA’sının zarar görme ihtimali artar ölü sperm sayısı da artar. Daha kısa sürede yapılırsa sperm sayısı azalır ve sperm hareketliliği artar.

Meni mastürbasyon ile temiz bir kaba alınmalı ve bu sırada herhangi bir nedenle tükrük, sabun veya şampuan gibi maddeler kullanılmamalıdır.

Meni dışarıda verilmişse inceleneceği laboratuvara en geç 60 dakika içinde ulaştırılması gerekir aksi halde hareket değerlendirmesi sağlıklı olmaz.Taşıma sırasında vücut ısısında tutulmalı, < 20 C' veya > 40C'den yüksek ısılarda bırakılmamalıdır.
Meni incelemesinde, miktar, renk, koku, viskosite (akışkanlık), likefaksiyon (sıvılaşma süresi) değerlendirilir. Sperm sayımı yapılır, spermin hareketliliği ve yapısı değerlendirilir. Mikroskobi yapılarak lökositlerin ve mikroorganizmaların varlığı incelenir.
Unutulmamalıdır ki sperm sayısı ve hareketliliği mevsime, kullanılan ilaçlara, geçirilmiş hastalılara, strese, alkol ve sigara kullanımına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Sperm üretimi 2-3 ayda bir döngü halinde tekrarlanır. Kişinin karşılaştığı zararlı etkenler veya tedavi için kullanılan faydalı ilaçlar da sperm üretimini en erken 1-2 ay sonra etkileyeceğinden kesin sonuca varılmadan önce 1 ay ara ile en az 2 kez meni incelemesi yapılmalıdır.

Semen incelenmesinde herhangi bozukluk olursa, bir ay ara ile test tekrarlanmalıdır. İkinci testte de anormal ise diğer tetkikler gereklidir.

Normal Spermiogram Değerleri Nelerdir ?


WHO (Dünya Sağlık Örgütü) kriterlerine göre normal meni değerleri;
Hacim:
2 - 6.0 ml
pH:
7.2 - 8.0
Konsantrasyon:
>20.000.000 milyon/ml
Total sperm sayısı:
>40.000.000/ejakülat
Lökosit:
< 1 milyon/ml
Motilite:
Ejakulasyonu takiben 60 dakika içerisinde, %50 veya daha fazlasının ileri progresyon göstermesi (a + b kategorisinde); veya %25 yada daha fazlasının hızlı (a kategorisinde) progresyon göstermesi.
Morfoloji:
%30 veya üzerinde normal form.
%14 ve üzeri normal yapıda (Kruger kriterlerine göre).
Vitalite (canlılık) :
%75 veya üzerinde canlı sperm.
İleri tetkikler (rutin spermiogramlarda bakılmaz);

Alfa glukozidaz:
> 20 mU/ejakulat
Çinko :
> 2.4 micmol/ejakulat
Sitrik asit :
> 52 micmol/ejakulat
Asit fosfataz :
> 200 U/ejakulat
Früktoz:
> 13 micmol/ejakulat.
Immunobead test:
Partikül yapışmış sperm oranının < %20 olması.
MAR testi:
Partikül yapışmış sperm oranının < %10 olması.

Semeni inceleyen kişinin deneyimsizliği testin doğruluğunu direkt olarak etkilediğinden, sperm analizi uzman ellerde ve titizlikle yaptırılmalıdır.

Volüm (Miktar): Normalde 2-6 ml olmalıdır.Meninin az olması meni kanallarındaki bir tıkanıklığa işaret ediyor olabilir. Ejakulatın volümü dereceli, konik tabanlı silindir tüplerde veya geniş bir dereceli pipete çekilerek de tayin edilmelidir. Pipet cam olmalıdır, plastik tüp ve pipetler hareketlere zarar verebilir.

Likefaksiyon (Sıvılaşma süresi) :
Normal bir meni oda ısısında 60 dakika içerisinde likefiye olmalıdır. Likefiye olmayan spermlerin incelenmesini kolaylaştırmak amacıyla içerisine bromelin 1g/l, plasmin 0.35-0.50 U/ml veya kimotripsin 150 USP/ml katılabilir. Ancak bu maddelerin sperm fonksiyonları üzerine olumsuz etkide bulunma ihtimalleri vardır.

Görünüm ve Renk:
Meni normalde homojen, gri-opelasan görünümdedir. Opasifikasyonun azalması sperm konsantrasyonunun düşük olduğunun işaretidir. Uzun süreli cinsel perhizlerde sarı görünüm olabilir, kahverengi-kırmızı örnekler ise eritrosit yani kan bulunduğunun göstergesidir. Uzun süreli antibiyotik kullanımı sonrası renksiz görülebilir.

Koku:
Semen prostat bezinin salgıladığı sperminin oksidasyonundan dolayı "at kestanesi çiçeği" gibi kokar.

Viskozite (Kıvam) :
MeniLikefiye olduktan sonra bir pipete çekilip veya cam çubukla kaldırılıp damlaması beklenir. Normalde damla damla gelir. > 2cm uzunluğunda lastikvari uzaması visközitenin arttığını gösterir ki bu durum sperm motilite ve konsantrasyon sonuçlarını olumsuz etkileyebilir. Prostatit, vezikülit gibi kronik enfeksiyonlarda viskozite artmış olabilir. Antisperm antikor testi istemek faydalı olur.

pH:
pH tayini ejakulat alındıktan en fazla 1 saat içerisinde yapılmalıdır. Normali 7.2 - 8.0 dir. 7.0'ın altındaki değerler vaz agenezi veya seminal vezikül agenezini, ejakulatör kanal obstrüksiyonları gibi meni sıvısını oluşturan yapılarda tıkanıklıkları, veziküla seminalisin kronik enfeksiyonlarını ve idrarın semene karıştığı durumları, artmış pH enfeksiyonları veya ölçümün geç yapıldığını düşündürür.

Mikroskopik muayene


Burada önce sperm motilitesi, daha sonra sayı ve morfolojisi incelenir. Ayrıca lökosit veya yuvarlak hücre varlığı da araştırılır. Normalde yuvarlak hücre sayısı 5 milyondan, lökosit sayısı 1 milyondan az olmalıdır.
Ejakulatta sperm dışında uretradan gelen poligonal epitel hücreleri, spermatogenetik germ hücreleri ve lökositler de bulunabilir. Bunların hepsine genel olarak " round” veya “yuvarlak hücre" denir.
Lökospermi durumunda genital sisteme ait bir enfeksiyon söz konusu olabilir. Lökositospermi aynı zamanda oksidatif stres nedeniyle ve/veya sitotoksik sitokinleri ortama vererek meni volümünde azalma, sperm hareketlerinde ve fonksiyonlarında bozulmalara yol açabilir.
Semendeki lökositleri saymak için değişik teknikler mevcuttur. ELISA ile elastaz konsantrasyonunun tayini yapılabilir veya hücre içi peroksidaz ve lökosite spesifik antijen tayinleri kullanılabilir. Burada önemli olan lökositlerin direkt mikroskobi ile sayımının onları spermatid, spermatosit ve spermatogoniumlar ile karıştırmaya neden olabileceği sorunudur.
Sperm sayısı düşük veya sıfır olan olgularda sıvılaşmış meni önce 600 x g'de 10 dakika santrifüj edilerek, fazla seminal plazma atılır, geri kalan sabit volümde semen iyice karıştırılarak tekrar incelenir. Sonuç hesaplanırken, atılan seminal plazma volümü de dikkate alınmalıdır. Sperm motilite ve morfolojisi de santrifüj sonrası örnekte tekrar bakılmalıdır. Sperm yokluğunda santrifüj edilmeden tekrar bakılmadan azospermi tanısı konmamalıdır.

Motilite tayini


Her bir spermin motilitesi 4 derece üzerinden değerlendirilir:
a. ileri-hızlı
b. ileri-yavaş
c. yerinde hareketli
d. hareketsiz (hareketsiz olan spermlerin ölü mü yoksa canlı olduğu halde hareket mi edemediğini direk sayımla anlayabilmek mümkün değildir. Bunun için HOS testi, eozin boyama testi gibi çeşitli testler kullanılarak hareketsiz spermin durumu belirlenir).
İdeali makler kamarasında 100 sperm sayılır. Her bir spermatozoa hangi kategoriye göre hareket ediyorsa kaydedilir. Her kategori için ortalama yüzde değerleri hesaplanır.

Aglütinasyon


Aglütinasyon motil spermlerin birbirleriyle değişik yerlerinden yapışmaları demektir. Bu durum immünolojik nedenli bir infertilite olabileceğine işarettir ve ek testlere gerek kalabilir. Aglütinasyonun yaygınlığı önemli olduğu için, grade 1’den 4’e kadar derecelendirilerek raporda belirtilmelidir.

Sperm sayısı tayini


Sperm sayımını 2 metodla yapmak mümkündür: Neubauer hemositometresi ve Makler kamarası. Neaubauer kan sayma lamı üzerine sperm sulandırıldıktan sonra konularak sayım yapılır. Makler'de ise sulandırmaya gerek yoktur. Makler metodunda bu amaç için özel olarak dizayn edilmiş bir sayım kamarası kullanılır. Makler kamarasında 10 karedeki spermler milyon cinsinden sperm sayısını verir. En az 100 kare sayılıp ortalaması alınmalıdır.

Sperm analizi sonrasında yukarıdaki değerlerin bulunması gebeliğin oluşacağını kesin olarak göstermez. Örneğin; sperm konsantrasyonu 10 milyon/ml olan erkeklerin eşlerinde gebelik gerçekleşebilirken, sperm konsantrasyonu 60 milyon/ml olan erkeklerin eşleri gebe kalamayabilir.

Spermiogram ile ilgili önemli terimler

Azospermi:
Semende hiç sperm olmaması demektir.
Oligospermi:
Sperm sayısının azlığıdır.
Astenospermi:
Hareketlilik oranında azalmadır.
Teratospermi:
Şekil (yapı, morfoloji) bozukluğudur.

Spermlerle ilgili problemler kombine şekilde de olabilir. Örneğin; Asteno-Terato spermi, Oligo-Asteno-Terato spermi gibi. Hatta yaptığım yüzlerce spermiogram deneyimime göre rahatça söyleyebilirm ki çoğu hastada kombine problemler mevcut olmaktadır.


Kruger Metodu Nedir ?


Sperm değerlendirmesinde bir kaç farklı kriter vardır. "Kruger kriterleri" özellikle spermdeki şekil bozukluklarını göz önüne alan mikroskobik bir değerlendirme metodudur. WHO yani dünya sağlık örgütü şekil değerlendirmelerini daha ılımlı kriterlerle belirlemiştir. Oysa kruger tarafından belirlenen kriterlerde spermlerin şekillerinin argo tarifle filinta gibi olması istenir.

Özel bir boyama sonrası sperm şekil (morfoloji) özellikleri incelenerek sperm örneğinin fertilite (doğurganlık) kapasitesi belirlenir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Spermiogram Testi & Spermiogram Normal Değerleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Kemal ASLAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Kemal ASLAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     9 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Kemal ASLAN Fotoğraf
Dr.Kemal ASLAN
Bursa
Doktor "Biyokimya"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Kemal ASLAN'ın Makaleleri
► Smear Testi ,hpv Testi ve Rahim Ağzı Kanseri ÇOK OKUNUYOR Op.Dr.Kenan ERTOPÇU
► Normal Vajinal Doğum Prof.Dr.Alparslan BAKSU
► Normal Doğum ve Seyri Op.Dr.Ayşe DARAMA
► Ağrısız Normal Doğum Op.Dr.Ali Ata ÖZDEMİR
► Normal Doğum mu? Sezeryan mı? Dr.Hasan YILDIZ
► Normal Doğum mu Sezaryen mi ? Op.Dr.Kenan ERTOPÇU
► Normal Doğum ve Sezaryen Dr.Orkun ÇETİN
► Normal Doğumun Evreleri Op.Dr.Şerife Şeniz SÜPÜRTÜLÜ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Spermiogram Testi & Spermiogram Normal Değerleri' başlığıyla benzeşen toplam 63 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:49
Top