Trigeminal nevralji, trigeminal sinirin ağrılı hastalığıdır. Bu hastalık olan kişilerde, yüzde, özellikle yemek yerken artan ağrıları olur. Bu ağrılar genellikle tek taraflı olsa da bazen iki taraflı olabilir. Çoğunlukla diş ağrıları ile karışabilir. Bu ağrıları trigeminal sinirin etkilenmesine bağlı olarak yüzün bir tarafını komple tutabilir, yada göz etrafı, üst çene veya alt çene etrafında olabilir. Bu hastalığın nedeni trigeminal sinirin beyin sapından çıktıktan sonra basıya uğramasıdır. Çoğu zaman sinire yakın yerleşmiş damarlar, bazen de tümör basıları trigeminal nevraljiye neden olabilir. Ayrıca vurgulanması gereken multiple skleroz (MS) hastalığıdır. MS hastalığı da trigeminal nevraljiye neden olabilir. Özellikle çift taraflı olan hastalarda MS düşünülür.

Tanı

Tanısı tipik ağırları olan hastalarda beyin manyetik rezonans (MR) çekilerek konulur. Standart MR dışında ince kesit ve CISS MR’lar da gerekebilir.

Tedavi

Medikal tedavi: ilk tanı konulan hastalarda tümör ve MS gibi hastalıklar yoksa hastalara medikal tedavi uygulanır. Önce genellikle tek bir ilaç başlanır. Dozu yeterli olmaz ise yükseltilir yada kombine ilaçlar verilebilir.

Cerrahi tedavi: Tümör hastalarında tümöre yönelik ameliyatlar uygulanır. Tümör saptanmayan ve sinire damar basısı olduğu düşünülen hastalarda mikrocerrahi dekompresyon ameliyatı yapılarak sinire bası yapan damar sinirden uzaklaştırılır.

Radyofrekans (RF), botoks ve gamma knife: yine MR’da tümör ve MS hastalığı yoksa, medikal tedaviden fayda görmeyen, ameliyat için uygun olmayan ve/veya ameliyat istemeyen hastalara uygulanabilir.

Hemifasyal spazm hastalığının etyolojisi, tanı ve tedavisi trigeminal nevralji ile benzerdir. Trigeminal nevraljiye göre daha az sıklıkla rastlanmaktadır. Bu hastalıkta genellikle yüzün bir tarafında, konuşmakla artabilen, uzun süreli spazmlar izlenir. Nedeni fasyal sinirin beyin sapından çıktıktan sonra basıya uğramasıdır. Tanı ve tedavi seçenekleri trigeminal nevralji ile benzer olsa da bu hastalıkta cerrahi dışı tedaviler daha az faydalı olur.