Curella Filmi Işığında Bölme Savunma Mekanizması
Son zamanlardaki popüler film kültürü bizleri tartışmasız insanın salt iyi ve salt kötü olmadığı savıyla tanıştırdı. "Joker" filmi ile mercek altına alınan bu kavram "Curella" filmindeki keskin karakter geçişleriyle ruhsal aygıtın bu kadar kötü ve iyiyi aynı bedende nasıl taşıyabildiği sorusunu tartışmaya değer hale getirdi. İyi ve kötü karakterlerin karşı karşıya getirildiği film yapıtlarının aksine, popüler film kültürü artık iyi ve kötü kendiliğin aynı bedende var olma halini seyirciye sunmaya yöneldi. Bu açıdan "Curella" filmi iyi ve kötünün aynı bedende var olma savaşına güzel bir örnek.
Filmin başında siyah beyaz saçlarıyla dünyaya gelen Estalla iyi ve kötünün aynı bedende buluşmuş halidir. Şefkat ile onu büyüten annesinin telkinleriyle Curella'yı (kötü kendiliği) ruhunun derinliklerine gömer. İçindeki yıkıcı çocuğu sürekli susturmaya çalışır. Annesini mutlu etmek için, kötü kendiliğini bastırmakta da ustadır. Ancak bu her zaman mümkün olmaz. Farklı görünüşüyle okulda her zaman başı derde girer. Ötekileştirilen ve dışlanan Estalla kendini Curella haliyle savunur ve en sonunda okuldan atılır. Curella'nın dış dünyaya olan öfkesi filmin tüm akışında yüzünden okunur. Peki Estalla'nın öfkesi neyin eseridir. Esasında bu öfke ona anne rahmine düştüğü günden mirastır. Biyolojik annesi onu doğduğu gün öldürmesi için yardımcısına verip, Estalla'ya hayat vermemeyi seçer. Bir taraftan onu şefkat ile büyüten kalbiyojik annesi diğer tarafta onu ruhen ve bedenen reddeden biyolojik anne figürü. Belki de Estalla'nın içindeki dualite köklerini birbirine zıt iki farklı anne fıgüründen alır. Dünyaya isyanı büyüktür çünkü dünya arkaik olarak onu ölüme terk eden annesinin temsilidir. Anne terk etmişsse, dünya da onu terk edecektir. Curella için dış dünya kötü ve acımasızdır.Ancak bakım veren annenin onu iyi kendilikte tutma çabası bu yönünü derinlere gömmesine neden olur. Ancak filmin sonlarında Estalla intikam peşinde koşarken onca zaman süper egonun ona dayattığı esaretten kurtulur ve bilinç dışında hapsettiği Curella'yı gün yüzüne çıkarır. Bir insanın kendini salt iyi ya da salt kötü algılayış hali ve bu duyguyu yansıtma biçimiyle Curella filmi bölme savunma mekanizmasına güzel bir örnektir.
Peki ruhsal aygıtımızın egoyu korumak için başvurduğu Bölme Mekanizması nedir?
Özellikle duygusal stres düzeyimiz arttığında daha sık kullandığımız bölme mekanizmasını yakından tanımayalım.
Bölme mekanizması aynı nesne tarafından sunulan pozitif ve negatif duygu ve davranışların bebek tarafından ayrı iki birey tarafından gösteriliyormuş gibi algılanmasıdır.
Bir bebeğin hayata dair ilk algıları negatif ve pozitif şeklindedir. Bebeğin dünya ile ilgili algısı henüz gelişmemiştir. Dışarıdan gelen uyaranlar olumlu ise dış dünya olumlu dışarıdan gelen uyaranlar olumsuz ise dış dünya olumsuzdur. Bebek ağladığında eş zamanlı olarak karnını doyuran bir anne var ise, anne olumlu bir nesne dış dünya ise olumlu bir yerdir. Ancak bebek acıktığında anne hemen gelmiyorsa, bebek kızgınlık duyar, acı çeker. Bu bağlamda anne bebek için kötü bir nesneye dönüşür. Bebek anneyi nasıl algılıyorsa, dünyayı da benzer şekilde algılar. Kısacası iyi anne geldiğinde, bebekte iyi kendilik aktive olur, kendini değerli ve yeterli hisseder. Negatif hislerle dolu kötü anne geldiğinde ise kötü kendilik aktive olur ve bebek kendini değersiz, aşağılanmış olarak hissetmektedir.
Bölme mekanizmasi preödipal dönem olarak tanımlanan bebeklik döneminde gelişen bir savunma mekanizmasıdır. Bir bebek dünyaya gözlerini açtığında oldukça savunmasızdır ve dış dünyaya yönelik hiç bir algıya sahip değildir. İhtiyaçlarını kendi başına karşılayamaz. Bebek bu dönemde duygularını iki farklı uç kutupta yaşamaktadır. Karnı acıkır, ağlar ya da altını ıslatır ve ihtiyaçları anında karşılanırsa, kendini tüm güçlü hisseder ancak ihtiyaçları anında karşılanmazsa çaresizliği en derinden yaşar ve yok olma duygusu ile karşı karşıya kalır Ego kapasitesi henüz çok zayıf olan bebeğin dağılmaması için tüm güçlü olduğu yanılsamasına ihtiyacı vardır. Anne nitelikli bir bakım sağlıyorsa, bebek tüm güçlüdür anne ise iyi bir nesnedir. Anne bebeğin ihtiyaçlarını karşılamıyorsa, bebek çaresizdir ve memesini esirgeyen anne ise kötüdür. Bebek büyüdükçe acıktığı anlarda eskisi kadar şiddetli şekilde ağlamaları olmaz. Artık dürtüleriyle daha iyi baş etmeye başlar. Ağladığı anda meme hemen gelmese de eski hissettiği kızgınlık ve acıyı duymaz, bekleme ve sabretme becerisi artar. Ancak bölme mekanizması yaklaşık 3;6 yaş itibari ile adım adım kapanır. Çocuk annenin iyi ve kötü özellikleriyle bir bütün olduğunu idrak etmeye başlar. Artık çocuk iyi ve kötünün aynı insandan gelebileceğini algılar.
Çocuk zaman zaman anneye kızgınlık duyabilir ancak onun olumlu özelliklerini de hatırlar ve bu durum onu anneye karşı nefret dolu olmaktan uzaklaştırır. Anneye karşı hissettiği olumsuz duyguları onun olumlu yönlerini hatırlayarak regüle edebilir.
Ancak bölme mekanizmasının sona ermesi için çocuğun yeterince sevgi ve güven duygusunu deneyimlemesi gereklidir. Bölme mekanizması esasında bir bireyin kendini güvenli tarafta tutmak için geliştirdiği bir mekanizmadır. Yeterince sevgi ve şefkat deneyimlememiş bir çocuk için dış dünya güvensiz bir yerdir. Güvensiz olan dış dünya bilinç dışı olarak tehlikeli ve kötü bir nesnenin temsilidir. Bölme mekanizması iyi olanı içeride tutma kötü olanı ise dışarı atma çabasıdır. Birey dışarıdan gelen olumsuz bir durum karşısında kendini tehdit altında hisseder. Tehdit altında olmanın getirmiş olduğu güvensizlik duygusuyla ise kişi kendini iyi bölgede tutup, karşısındaki kişiyi kötü tarafa atarak baş eder. Birey kendini kötü tarafa çekme riski taşıyan durumları bölme mekanizması ile kontrol altına alır. Kişilik bozuklukları özellikle erken bebeklik döneminde hissedilen duygusal ve fiziksel istismardan kaynaklanır. Bölme mekanizması ise kişilik bozukluğu olan insanların en çok başvurduğu savunma mekanizmalarından biridir.
Bölme mekanizmasının kapanmamasının diğer bir nedeni ise bakım veren annenin kendi bölme mekanizmalarıdır. Bölme mekanizmaları olan anne dış dünyaya karşı güvensizdir. Anne'nin dış dünyaya karşı hissettiği korku ve güvensizlik çocuğa aktarılabilir. Anne çocukla kurduğu ilişkide genellikle çocuğu da ikiye böler. Çocuğu ya çok sever, ya da ona karşı oldukça reddedici olur. Çocuk yaptığı hata karşısında ağır bir duygusal reddedilme ile karşı karşıya kalır. Çocuk uyumlu olduğunda ise anne tarafından yüceltici bir sevgiye maruz kalabilir. Deneyimlenen bu ambivalent tutumlar süper egonun gelişiminde de önemli bir rol oynar. Süper ego ahlaki değerlerin temsilidir. Bölme mekanizmaların hakim olduğu bir süper ego oldukça katı değer yargılarına neden olur. Bölme mekanizmaları olan bir çocuk için bir durum ya çok kötü ya da çok iyidir.
Peki Bölme Mekanizması Yetişkinlik Çağında İlişkileri Nasıl Etkiler?
Peki Bölme Mekanizmasının Kapanması Ne Yapılabilir?
Bu açıdan bölme mekanizmasının kapanması için, bastırılan duygularla yüzleşmek gerekir. Tıpkı Carl Gustav Jung'un 'İçimizdeki karanlığı göze almazsak bütünlüğümüze asla ulaşamayız.' sözüyle ifade ettiği gibi, karanlık tarafımıza bakıp, duygularımıza temas ettikçe, duygularımız dönüşür ve ego eski savunma mekanizmalarına artık ihtiyaç duymaz.
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
