2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Grip Nedir? Belirtileri Nelerdir?Nasıl Bulaşır? Nasıl Yayılır?
MAKALE #13095 © Yazan Dr.Ali MUSLU | Yayın Ağustos 2014 | 3,800 Okuyucu
GRİP NEDİR? BELİRTİLERİ NELERDİR?NASIL BULAŞIR? NASIL YAYILIR?

Grip İnflüenza adı verilen virüsün yol açtığı, özellikle sonbahar sonu ve kış aylarında daha sık görülen, sistemik bulgularla seyredebilen viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Basit fakat izlenmesi gereken bir hastalıktır. Grip genellikle ani yükselen ve 390-400 santigratlara çıkabilen yüksek ateş, baş ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk, eklem ağrıları ve yaygın kas ağrısı ile kendini göstermektedir. Sağlıklı bireylerde grip 2 gün içinde şiddetini azaltır ve 1 hafta içinde iyileşir. Daha sonra anlatılacak olan soğuk algınlığı(common cold) da denilen nezle ise yine virüslerin(farklı grup virüsler) yol açtığı daha hafif seyreden ve genellikle ateşsiz olan üst solunum yolu enfeksiyonudur. Grip enfeksiyonu ise özellikle risk grubu hastalarda daha ağır seyreden ciddi komplikasyon ve ölümlere yol açabilen bir hastalıktır. Ülke çapındaki salgınlara epidemi, dünya çapındaki salgınlara pandemi adı verilir. Epidemilerde toplumun %2-8’i hastalığa yakalanırken ve daha çok risk gruplarında hastalık ölümcül olurken, dünya çapında görülen ve gerçek felaketler olarak adlandırılan pandemilerde ise hastalığa yakalanma oranları %30’lara çıkmakta ve risk grubu dışındaki sağlıklı kişilerde de hastalık ölümcül seyredebilmektedir. 1918 yılında görülen İspanyol gribi salgınında tüm dünyada 20 milyondan fazla insan hayatını kaybetmiştir.

İnflüenza virüsü insandan insana damlacık yoluyla bulaşmaktadır. Hasta kişi öksürme veya hapşırma yoluyla ortama çeşitli büyüklüklerde enfeksiyöz parçacık salmaktadır. Hacimce büyük olanlar ağız ve burunda filtre edilebilirken, küçük partiküller akciğerlerin sonunda yer alan hava keseciklerine(alveollere kadar ulaşmaktadır. Ayrıca ellere bulaşan burun akıntısı da tokalaşma, ortak eşya kullanımı ile kendini ve başkasını enfekte edebilir. Sık El yıkama ve salgın dönemlerinde kucaklaşma ve tokalaşmadan kaçınma ile bunun önüne geçilebilir. Ancak yine de hastalığın yayılması daha çok havada asılı duran zereciklerin solunması ile(damlacık yoluyla) olmaktadır.

GRİBE BAĞLI KOMPLİKASYONLAR NELER?

İnflüenza salgın dönemleri haricinde yıllık 5 milyon civarı ciddi hastalığa ve yıllık yaklaşık 500 bin kişinin ölümüne neden olmaktadır. Enfeksiyon her yaş grubunda görülmekle beraber 65 yaş üstü erişkinlerde, 5 yaş altı çocuklarda ve özellikle de süt çocukluğu döneminde ve yüksek risk grubu olanlarda daha tehlikeli seyretmektedir. 5 yaş altı çocuklarda gribe bağlı hastaneye yatış oranı 100/100000 iken risk grubunda olan çocuklarda bu oran 5 kat yüksektir. Grip hastalığının seyri sırasında virüsün etkisini azaltmaya başladığı 2-4. Günlerde hastalığa yakalanan kişinin bağışıklık sistemi ve vücut direnci ile ilişkili olarak ikincil bakteriyel enfeksiyonlar grip hastalığı üzerine eklenebilir. İkincil bakteriyel enfeksiyonlar(süperenfeksiyonlar) sonucu orta kulak iltihabı, sinüzit ve daha ağır seyreden bakteriyel pnömoni(zatürre) görülebilir. İkincil bakteriyel enfeksiyonlar görüldüğünde gecikilmeden antibiyotik tedavileri başlanmalıdır. Gribe bağlı ölümler önceden var olan hastalığın ağırlaşması sonucu veya grip hastalığının üzerine eklenen ikincil ağır bakteriyel enfeksiyonlar sonucu meydana gelir.

GRİP HASTALIĞINDA ANTİBİOTİK KULLANILMALIMI?

Virüslerin neden olduğu grip, nezle ve soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlarda antibiotik kullanımı gerekmemektedir. Antibiotikler diğer adı ile antibakteriyeller bakterileri öldürür, virüsleri etkilemezler. Bu nedenle antibiotikler sadece bakterilerin neden olduğu boğaz, kulak iltihabı, sinüzit, bakteriyel pnömoni (zatürre) vakalarında doktor tarafından reçete edildiğinde kullanılmalıdır. Çünkü üst solunum yolu enfeksiyonlarının büyük kısmı virüslerce oluşturulmakta ve antibiyotik tedavisi gerektirmemektedir. Yine unutulmamalıdır ki önceden sağlıklı olan bir çocukta yeni başlayan öksürüğün nedeni çoğunlukla viraldir ve hemen antibiotik başlanması gereksizdir.
Hastalığın tedavisinde yatak istirahati, uygun ve yeterli sıvı alınması, ağrı kesici ve ateş düşürücüler kullanılır. Hastalığın seyri sırasında sinüzit, tonsillit orta kulak iltihabı, zatürre saptanırsa o zaman antibiotik başlanmalıdır.
Viral enfeksiyonlar için gereksiz antibiotik kullanmanın birtakım zararları bulunmaktadır. Bunlar;
Artan kişisel ve ulusal sağlık maliyeti
Gereksiz kullanım sebebi ile karşı karşıya kalınan ilaç yan etkileri
Vücudun doğal ve yararlı mikrobiyal florasının yok edilmesi
Çeşitli bakterilerde son yıllarda görülen direnç artışı
Antibiyotiklerin gereksiz yere uygun olmayan doz ve sürelerde kullanımı tüm dünyada antibiotik direncinin hızla artmasına neden olmaktadır. Antibiyotiğe direnç geliştiği zaman bakteriler antibiotik tedavisine rağmen yaşamlarını sürdürür. Bunun sonucunda dirençli bakteriler ile ciddi enfeksiyonlar gelişirse hastalık daha ağır seyreder, tedavisi daha uzun sürer, hastaneye yatış ve daha güçlü antibiotiklerin kullanımı gerektiğinden maliyet çok çok artar. Komplikasyon ve ölüm oranları artar. Ayrıca çocukluk döneminde gereksiz antibiotik kullanımı ileriki yaşlarda alerjik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Gribal enfeksiyonlar esnasında aşılanmamış bireylerde tedavi veya proflaksi(korunma) amacı ile antiviral ilaçlar kullanılmaktadır. Şu anda ülkemizde grip hastalığı etkeni olan inflüenza virüslerine etkili 2 çeşit anti viral ilaç piyasada bulunmaktadır. Bunlarda birisi oral yolla(ağız yoluyla) alınan oseltamivir, diğeri inhalasyon yoluyla(solunum yoluyla) alınan zanamivirdir. Oseltamivir 1 yaştan itibaren, zamanivir 7 yaştan itibaren kullanılabilir. Bu ilaçlar belirtilerin ortaya çıktığı ilk 2 gün içinde başlanırsa daha etkili olmaktadır. Bu ilaçlar erken başlanırsa gribin şiddetini azaltmakta, hastalığın süresini kısaltmakta, ikincil bakteriyel enfeksiyonlara yakalanmayı önlemekte, dolaysıyla antibiotik kullanımına gerek kalmamakta, önemli derecede maliyet ve iş gücü kayıplarını önleyebilmektedir. Günümüzde 1 yaşın altında kullanılabilecek antiviral ajan yoktur.

GRİP AŞISI VE ÖZELLİKLERİ NELERDİR? NASIL, NE ZAMAN VE KİMLERE YAPILMALIDIR?
Gripten korunmanın en etkili yöntemi grip sezonu başlamadan önce aşılanmaktır. İnflüenza aşıları genellikle 2 tip A ve 1 tip B olmak üzere 3 ayrı virüs serotipini içerir. Günümüzde yaygın olarak inaktif tip virüs aşısı kullanılmaktadır. Grip aşısının uygulamaya girdiği ilk yıllarda risk grubundaki kişilerin yıllık aşılanmasına öncelik verilmiş, daha sonra ise yelpaze genişletilerek sağlıklı ve risk altında olmayanlara da aşı uygulanmaya başlamıştır. Ülkemizde yapılan çalışmalarda grip hastalığının en yaygın olduğu dönemin aralık ayı başı ile şubat ayı sonu arasında olduğu saptanmıştır. Bu yüzden grip aşısı ideal olarak ekim ayında, en geç kasım ayında uygulanmalıdır. Ancak aşılanmamış bireyler grip sezonu başlamış olsa bile aşılanabilirler.
Grip enfeksiyonu sonrası yüksek risk altında olan bireyler her yıl düzenli olarak aşılanmalıdır. Çünkü bu aşılar yaklaşık 1 yıl koruyuculuk sağlamaktadır. Risk grubu dışındakilerin aşılanması isteğe bağlıdır.
Mutlaka aşılanması gereken risk grubundaki kişiler;
6-59 ay arası çocuklar
65 yaş üstü erişkinler
Bakım evlerinde kalanlar
Hastane ve/veya bakımevi çalışanları
Yüksek riskli hastalar ile aynı evi paylaşanlar
Grip döneminde hamile olmayı düşünen kadınlar
Uzun süreli aspirin tedavisi almak zorunda kalan hastalar
Solunum sistemi hastalıkları(astım dahil)
Kalp damar sistemi hastalıkları(hipertansiyon hariç)
Diyabetes mellitus
Hemoglobinopatiler(talasemi vb)
Böbrek yetersizliği olanlar
Bağışıklık sistemi zayıf olanlar(kemoterapi, steroid tedavisi alanlar)

ÇOCUKLARA GRİP AŞISI UYGULANIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? AŞI HANGİ SIKLIKTA UYGULANMALIDIR?

Ülkemizde uygulanmakta olan grip aşıları inaktif tipte olup, kas içine uygulanmaktadır. 9 yaşından küçük çocuklar ilk kez aşılanıyorlarsa 2 doz uygulanması(1,5-2 ay ara ile) ve 6-36 ay arası çocuklara yarım doz uygulanması önerilmektedir. Bu aşı 6 ayın altındaki çocuklara önerilmemektedir.

Son yıllarda bazı ülkelerde kullanıma giren zayıflatılmış canlı aşı uygulanmaya başlanmış, 9 yaş altında ilk kez uygulanacaksa 6-10 hafta ara ile iki doz uygulanmalıdır. 5 yaş altında kullanımı henüz önerilmemektedir. Ve canlı aşı olduğu için immün sistemi baskılanmış olan çocuklara uygulanamaz. İntranazal(buruna sıkılarak) uygulanır.

GRİP AŞILARI NE DERECE ETKİN VE GÜVENİLİRDİR?

İnaktif grip aşıları yaklaşık 60 yıldır güvenli ve etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Aşı ile etkinlik %80lere varmaktadır. Yaş ilerledikçe etkinlik %60’lara inmekle birlikte hastalığın hafif geçirilmesini sağlamaktadır. Hastaneye yatışı ve grip hastalığı sonrası can kayıplarını azaltmaktadır. Halen ulusal aşı programına alınmamıştır. Aşı embriyonlu yumurta kesesinden elde edilmektedir. Bu nedenle daha önceden ciddi yumurta alerjisi olduğu bilinenlerde kullanılmamalıdır. İnaktif aşı ile aşılanmadan sonra aşı yerinde hafif kızarıklık, hafif ateşlenme, kırıklık hissi olabilir. Aşı hastalığa neden olmaz. Sadece hafif semptomlara neden olur. Aşıdan sonra febril konvülsiyon ve guillan-barre sendromuna neden olabileceği endişelerine gerçek olmadığı kanıtlanmıştır. Daha etkili olan fakat ilk dozdan sonra yan etkileri daha çok olan canlı grip aşısı her iki burun deliğine sıkılarak uygulanmaktadır. Canlı aşı uygulamasında sonra burun akıntısı, baş ağrısı, kusma, ateş ve karın ağrısı bulunmaktadır.

GRİP HASTALIĞINDA KORUNMADA BAŞKA NELER YAPILABİLİR?

Yeterli ve dengeli beslenme, yeterli sıvı ve C vitamininden yüksek taze sebze meyve tüketimi vücut direncini artırarak gripten korunmada etkili olur. Temas durumlarında aşılanmamış kişilere veya aşı koruyucu etkisi henüz oluşmamış olanlara antiviral ilaçlar korunma amacı ile başlanmalıdır. Kreş bakımevi gibi yerlerde grip olan kişiler izole edilmeli, bu kişilerle ilgilenen görevlilerde ayrılmalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Grip Nedir? Belirtileri Nelerdir?Nasıl Bulaşır? Nasıl Yayılır?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Ali MUSLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Ali MUSLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ali MUSLU Fotoğraf
Dr.Ali MUSLU
Muğla
Doktor "Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi5 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Ali MUSLU'nun Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Grip Nedir? Belirtileri Nelerdir?Nasıl Bulaşır? Nasıl Yayılır?' başlığıyla benzeşen toplam 78 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Anne Sütü ile Beslenme Ağustos 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


05:50
Top