Çocuklara Tuvalet Alışkanlığı Edindirme
Bahar mevsiminin gelmesi ve havaların ısınmasıyla birlikte, 2 ve 3 yaş civarında çocuklara tuvalet alışkanlığı edindirme konusu gündeme gelir. Anneleri tatlı bir telaş sarar, ne zaman başlanması, nasıl başlanması konusunda kafalar karışır…
Tuvalet alışkanlığı edindirmek için en uygun zaman 24-36 ay aralığıdır. 24 aylıktan itibaren bir çocuk mesane ve rektum kontrolü sağlayabilir bununla birlikte her çocuğun tuvalet alışkanlığı edinmeye hazır oluş süreci başkadır. Önemli olan çocuktan gelen sinyalleri doğru değerlendirmek ve doğru anı yakalamaktır. Bu sürece hazır olan çocukların fiziksel olarak kasları, büyük ve küçük tuvaletini tutup, uygun zamanda bırakacak güçlülüğe sahip olmalıdır. Bununla birlikte basit komutları anlamak, yerine getirebilmek, kendi kendine basit giysilerini giyip-çıkarabilmek, en az 2 saat kuru kalabilmek, tuvaletini yaparken bir yerlere saklanmak, tuvaletini yaptığında söylemek ya da rahatsız olmak ve değiştirilmesini istemek de diğer hazır oluş göstergelerinden sayılabilir. Bu belirtiler görülmeye başlandığında ebeveyn olarak kendinizi hazır hissettiğiniz en kısa zamanda çocuğunuza bu alışkanlığı edindirmeye başlamanız önerilir.
Tuvalet alışkanlığı edindirmeye başlamadan önce, çocuğa çiş ve kakanın tuvalete yapıldığını anlatmak, bu konuyla ilgili çocuklara kitaplar okumak etkili olacaktır. Devamında süreci çocuklar için daha eğlenceli kılmak için ve çocuğun tuvalet ritüelini oluşturabilmesi amacıyla, tuvalet sonrası el yıkama, sifonu çekmeyi ebeveynlerinden görmesi faydalı olacaktır. Böylece çocuğun hem bu durumun oldukça doğal olduğunu fark etmesi açısından hem de anne-babayı kendisine model alacağından süreci kolaylaştıracaktır. Tuvalet eğitiminden önce, çocuğun tuvalet veya lazımlıkla tanışması önemlidir. Her gün tuvaleti olmasın veya olmasın tuvalete ya da lazımlığa (bezsiz ya da bezini çıkarmak istemiyorsa bezli olarak) oturması konusunda teşvik edilmelidir. Bu tür küçük ön alıştırmalar yapmak çocuğun tuvalet alışkanlığını kazanmasına yardımcı olacaktır ayrıca bez değişimi sırasında kısa süreli bezini bağlamıyor olmak ve bu şekilde evde bir süre dolaşabilmesine izin vermek onu, bezsiz kalma fikrine alıştıracaktır. Tuvalet eğitimine geçmeden hemen önce çocuğunuzu da bu fikre dahil edebilmek için, birlikte külot alışverişi yapmak da bu işin eğlenceli taraflarından sayılabilir.
Ön hazırlık kısmını tamamladıktan sonra tuvalet alışkanlığı edindirmek için şu noktalara ayrıca dikkat edilmelidir: Tuvalet alışkanlığını edindirirken tek bir bakım veren kişinin ilgilenmesi yararlı olacaktır. Özellikle bu sürecin çocuğun kendi konfor alanı olan evinde başlaması ve devam etmesi önerilir. Böylece çocuğun yaşaması ihtimal olan küçük kaçırma kazalarını ebeveynlerinin yanında deneyimlemesi daha sağlıklı olacaktır.
Bu süreçte çocuğunuzu iyi gözlemlemeniz ve çiş ya da kakasını yaparken nasıl davrandığının farkında olmanız ve onu uygun zamanlarda tuvalete yönlendirmeniz yani çocuğunuzla kuracağınız tuvalet iletişimi onun bu alışkanlığı edinmesine kolaylık sağlayacaktır. Örneğin yüzünün şekli değişebilir ya da yürürken bir anlığına durabilir. Bu durumlarda onu hemen tuvalete ya da lazımlığına yönlendirmekle devam edebilirsiniz.
Çocuğa sık sık tuvaleti olup olmadığını sormak yerine, belli aralıklarla (sıvı alımına bağlı olarak) tuvalete birlikte giderek ona eşlik etmeniz doğru olacaktır. Kakası için, her yemek öğününden sonra tuvalete oturtmak sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olacaktır. Ancak oturma süresinin çok uzun olmamasına dikkat edilmelidir ki çocuk kendi isteği dışında uzun oturmasına bağlı olarak sıkılıp, inatlaşmasın. Bu süreçte çocuğun beslenme düzenine de zor ve sert bir dışkılama olmaması için, azami dikkat edilmelidir. Daha çok lifli gıdalar tüketmesi ve bol sıvı alması desteklenmelidir.
Çocuk tuvaletini yaptıktan sonra, onu çişinden ya da kakasından tiksindirecek, yaptığı eylemden utanmasına neden olacak söylemlerden kaçınmalıdır. (Ay ne pis, Çok pis koktu vs.)
Yapılacak olan araba yolculuklarında ya da gidilecek olan küçük ev ziyaretlerinde, küçük kazaların yaşanmaması için çocuğa takılan bez ya da alıştırma külotu onun kafasını karıştıracak, tuvaleti geldiğinde nereye bırakacağı konusunda kararsızlık yaşamasına neden olacaktır. Bu basit ve önemsiz görünen ebeveyn eylemi çocuğa başarılı olma-olamama mesajı gönderebilir. Bu nedenle ev dışındaki ortamlarda dahil olmak üzere, tuvalet alışkanlığı kazandırmaya çalışırken çocuğa kesinlikle bez takılmamalıdır. Bu önerilere ek olarak, bu süreçte ebeveynlerin aşırı titiz davranması (dışarıdayken çocuğun tuvaletini eve kadar tutması yönünde tembihler, dışarıdaki tuvaletin kapısını, musluğu peçeteyle tutmak vs.) çocuğun ev dışındaki bir ortamda tuvaletini bırakması konusunda korku ve zorluk yaşamasına neden olabilir. Ev dışında bir yerde olduğunuzda da aşırı titiz davranmadan temizlik ve hijyen önlemlerinizi almanız önemlidir.
Son olarak bir çocuğun tuvalet alışkanlığı edinme serüveni kendisine özeldir. Bu süreci tamamen kendi kontrolünüzde ve verdiğiniz eğitime göre tamamlanacak bir süreç olarak görmek anne-baba olarak sizleri aşırı bir yük altında bırakır. Bu sürecin sizden çok çocuğunuzun kontrolünde olduğunu unutmamalısınız. Dolayısıyla bir ebeveynin görevi; sorumluluğu tamamıyla almak değil, çocuğuna mümkün olduğunca destek olmak ve yüreklendirici davranmaktır. Bu süreçte yaşanılan ve oldukça doğal olan alta kaçırmaları her defasında sabırla ve anlayışlı karşılamakla devam edilmelidir. Eğer çocuk aşırı tepkiler veriyor ve tuvaletini yapmayı reddediyorsa bir süre ara vermek ve hazır olma sinyallerine göre yeniden başlamak gerekebilir. Yine aynı tepkiler görülüyorsa mutlaka bir uzman görüşü almanız önerilir.
Psk. Rukiye EROĞLU
Tuvalet alışkanlığı edindirmek için en uygun zaman 24-36 ay aralığıdır. 24 aylıktan itibaren bir çocuk mesane ve rektum kontrolü sağlayabilir bununla birlikte her çocuğun tuvalet alışkanlığı edinmeye hazır oluş süreci başkadır. Önemli olan çocuktan gelen sinyalleri doğru değerlendirmek ve doğru anı yakalamaktır. Bu sürece hazır olan çocukların fiziksel olarak kasları, büyük ve küçük tuvaletini tutup, uygun zamanda bırakacak güçlülüğe sahip olmalıdır. Bununla birlikte basit komutları anlamak, yerine getirebilmek, kendi kendine basit giysilerini giyip-çıkarabilmek, en az 2 saat kuru kalabilmek, tuvaletini yaparken bir yerlere saklanmak, tuvaletini yaptığında söylemek ya da rahatsız olmak ve değiştirilmesini istemek de diğer hazır oluş göstergelerinden sayılabilir. Bu belirtiler görülmeye başlandığında ebeveyn olarak kendinizi hazır hissettiğiniz en kısa zamanda çocuğunuza bu alışkanlığı edindirmeye başlamanız önerilir.
Tuvalet alışkanlığı edindirmeye başlamadan önce, çocuğa çiş ve kakanın tuvalete yapıldığını anlatmak, bu konuyla ilgili çocuklara kitaplar okumak etkili olacaktır. Devamında süreci çocuklar için daha eğlenceli kılmak için ve çocuğun tuvalet ritüelini oluşturabilmesi amacıyla, tuvalet sonrası el yıkama, sifonu çekmeyi ebeveynlerinden görmesi faydalı olacaktır. Böylece çocuğun hem bu durumun oldukça doğal olduğunu fark etmesi açısından hem de anne-babayı kendisine model alacağından süreci kolaylaştıracaktır. Tuvalet eğitiminden önce, çocuğun tuvalet veya lazımlıkla tanışması önemlidir. Her gün tuvaleti olmasın veya olmasın tuvalete ya da lazımlığa (bezsiz ya da bezini çıkarmak istemiyorsa bezli olarak) oturması konusunda teşvik edilmelidir. Bu tür küçük ön alıştırmalar yapmak çocuğun tuvalet alışkanlığını kazanmasına yardımcı olacaktır ayrıca bez değişimi sırasında kısa süreli bezini bağlamıyor olmak ve bu şekilde evde bir süre dolaşabilmesine izin vermek onu, bezsiz kalma fikrine alıştıracaktır. Tuvalet eğitimine geçmeden hemen önce çocuğunuzu da bu fikre dahil edebilmek için, birlikte külot alışverişi yapmak da bu işin eğlenceli taraflarından sayılabilir.
Ön hazırlık kısmını tamamladıktan sonra tuvalet alışkanlığı edindirmek için şu noktalara ayrıca dikkat edilmelidir: Tuvalet alışkanlığını edindirirken tek bir bakım veren kişinin ilgilenmesi yararlı olacaktır. Özellikle bu sürecin çocuğun kendi konfor alanı olan evinde başlaması ve devam etmesi önerilir. Böylece çocuğun yaşaması ihtimal olan küçük kaçırma kazalarını ebeveynlerinin yanında deneyimlemesi daha sağlıklı olacaktır.
Bu süreçte çocuğunuzu iyi gözlemlemeniz ve çiş ya da kakasını yaparken nasıl davrandığının farkında olmanız ve onu uygun zamanlarda tuvalete yönlendirmeniz yani çocuğunuzla kuracağınız tuvalet iletişimi onun bu alışkanlığı edinmesine kolaylık sağlayacaktır. Örneğin yüzünün şekli değişebilir ya da yürürken bir anlığına durabilir. Bu durumlarda onu hemen tuvalete ya da lazımlığına yönlendirmekle devam edebilirsiniz.
Çocuğa sık sık tuvaleti olup olmadığını sormak yerine, belli aralıklarla (sıvı alımına bağlı olarak) tuvalete birlikte giderek ona eşlik etmeniz doğru olacaktır. Kakası için, her yemek öğününden sonra tuvalete oturtmak sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olacaktır. Ancak oturma süresinin çok uzun olmamasına dikkat edilmelidir ki çocuk kendi isteği dışında uzun oturmasına bağlı olarak sıkılıp, inatlaşmasın. Bu süreçte çocuğun beslenme düzenine de zor ve sert bir dışkılama olmaması için, azami dikkat edilmelidir. Daha çok lifli gıdalar tüketmesi ve bol sıvı alması desteklenmelidir.
Çocuk tuvaletini yaptıktan sonra, onu çişinden ya da kakasından tiksindirecek, yaptığı eylemden utanmasına neden olacak söylemlerden kaçınmalıdır. (Ay ne pis, Çok pis koktu vs.)
Yapılacak olan araba yolculuklarında ya da gidilecek olan küçük ev ziyaretlerinde, küçük kazaların yaşanmaması için çocuğa takılan bez ya da alıştırma külotu onun kafasını karıştıracak, tuvaleti geldiğinde nereye bırakacağı konusunda kararsızlık yaşamasına neden olacaktır. Bu basit ve önemsiz görünen ebeveyn eylemi çocuğa başarılı olma-olamama mesajı gönderebilir. Bu nedenle ev dışındaki ortamlarda dahil olmak üzere, tuvalet alışkanlığı kazandırmaya çalışırken çocuğa kesinlikle bez takılmamalıdır. Bu önerilere ek olarak, bu süreçte ebeveynlerin aşırı titiz davranması (dışarıdayken çocuğun tuvaletini eve kadar tutması yönünde tembihler, dışarıdaki tuvaletin kapısını, musluğu peçeteyle tutmak vs.) çocuğun ev dışındaki bir ortamda tuvaletini bırakması konusunda korku ve zorluk yaşamasına neden olabilir. Ev dışında bir yerde olduğunuzda da aşırı titiz davranmadan temizlik ve hijyen önlemlerinizi almanız önemlidir.
Son olarak bir çocuğun tuvalet alışkanlığı edinme serüveni kendisine özeldir. Bu süreci tamamen kendi kontrolünüzde ve verdiğiniz eğitime göre tamamlanacak bir süreç olarak görmek anne-baba olarak sizleri aşırı bir yük altında bırakır. Bu sürecin sizden çok çocuğunuzun kontrolünde olduğunu unutmamalısınız. Dolayısıyla bir ebeveynin görevi; sorumluluğu tamamıyla almak değil, çocuğuna mümkün olduğunca destek olmak ve yüreklendirici davranmaktır. Bu süreçte yaşanılan ve oldukça doğal olan alta kaçırmaları her defasında sabırla ve anlayışlı karşılamakla devam edilmelidir. Eğer çocuk aşırı tepkiler veriyor ve tuvaletini yapmayı reddediyorsa bir süre ara vermek ve hazır olma sinyallerine göre yeniden başlamak gerekebilir. Yine aynı tepkiler görülüyorsa mutlaka bir uzman görüşü almanız önerilir.
Psk. Rukiye EROĞLU
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklara Tuvalet Alışkanlığı Edindirme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Rukiye EROĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Rukiye EROĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
