Bir Psikoloji Bölümü öğrencisinin iki önemli sorusuna buradan cevap vermek istedim. Aile Terapisti olmak için gereken mesleki kriterler nelerdir? Hangi kişilik özellikleri bulunmalıdır?

Kimler Nasıl Aile Terapisti Olabiliyor?

Sosyal Hizmet Uzmanları, hemşireler, psikologlar, psikiyatrlar, aile doktorları gibi farklı mesleklerden kişiler Aile Terapisti olmak için eğitim programlarına kabul edilebiliyor. Bu durum tüm dünyada geçerli.

Ya iki senelik yoğunlaştırılmış bir yüksek lisans programı ya da çalışan kişiler için senelere yayılan akşam veya haftasonu eğitimleri ile devam eden yüksek lisans programları oluyor.
Ülkemizde birkaç üniversitede Yüksek Lisans düzeyinde Çift ve Aile Terapileri Programları var. Sayıları oldukça sınırlı olduğu için Aile Terapisti olmak isteyen birçok kişi ya yurt dışında bir üniversiteye gidiyor ya da Klinik Psikoloji Yüksek Lisansı yaptıktan sonra kendilerini sektörde verilen özel eğitimlerle yetiştirmeye çalışıyorlar.

Bürokratik düzenlemelere baktığımızda Aile Danışmanlığı kavramının da son yıllarda birçok kişinin kafasını karıştırdığını görüyoruz.

2012 yılında yayınlanan yönetmelikte ‘sosyal hizmet, psikoloji, sosyoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, tıp, hemşirelik ve çocuk gelişimi alanlarından birinde en az dört yıllık lisans programlarından mezun olanlar … aile danışmanlığı alanında bir eğitim programına katılabilirler.’

Mesleki Kriterler: Aile Terapisti Olmak İçin Gereklilikler

Gene aynı yönetmelikte:

‘Milli Eğitim Bakanlığı, Yüksek Öğretim Kurulu veya üniversitelerden, biri tarafından uygun görülen en az üç yüz saati teorik ve en az otuz saati süpervizyon eşliğinde olmak üzere yüz elli saati uygulamalı toplam dört yüz elli saatlik aile danışmanlığı alanında bir eğitim programını başarıyla tamamladıktan sonra sertifika alanlar, aile danışmanı unvanı alabilir.’ denilmektedir.

Bu kriterler de uluslararası kriterlerle uyumlu.

Asıl sorun, bu eğitimi kaliteli bir şekilde veren kişi ve kurumlarla buluşabilmekte gibi görünüyor. Nitekim Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 2015 yılında Aile Danışmanlığı Sertifika Programları hakkında yayımladığı duyuruda şöyle diyor: ‘

Aile Danışmanlığı Eğitimi ile ilgili ulusal yeterlilik ve sınav-belgelendirme çalışmaları henüz sonuçlanmamıştır. ……. Yönetmeliğe uygun olmayan vaatlerde bulunan eğitim kurumlarına karşı dikkatli olunuz.’

Bir Aile Terapistinde Olması Gereken Kişilik Özellikleri

Bazı kişilerin doğuştan müzik, spor ya da sanat alanında yetenekleri vardır. Ancak bu alanlarda sıra dışı başarılar elde etmeleri için, Malcolm Gladwell’in kitabında örnekleriyle anlattığı gibi şansa ve çok çalışmaya ihtiyaçları vardır.

Buna karşın herhangi bir alanda çok yetenekli olmayan kişilerde, şans ve çok çalışmanın yardımıyla göze görünür başarılar elde edebilirler.

Bu nedenle kişinin yetenekleri kadar kendisine anlamlı gelen, yaparken mutlu olacağına inandığı bir iş için eğitim alması önemli. Mutlu olacağınızı hissettiğiniz size çekici gelen bir meslek seçin. Kişilik sabit değildir, çevreyle ilişkimizde sürekli evrilir. Böylece seçtiğiniz meslekte zaman içinde kişiliğinizi şekillendirecektir.

Bir Aile Terapisti için en değerli mesleki kriterler nedir sorusuna aşağıdaki kişilik özelliklerini geliştirmek cevabını veririm:

Bütünü görebilme
Sistemi sorgulayabilme gücü ve arzusu
Analitik düşünme becerisi, hafif isyankarlık
Okumayı sevmek
Çatışmadan korkmamak
İnsanlık hallerine yönelik yargısızlık
Neden sonuç ilişkilerine döngüsel bakabilme
Esneklik
İçinde bulunduğu ortamlarda farklı olmayı göze alma
Şefkat ve kapsayıcılık
İnsan sevgisi
Yardım almaya açıklık
Kendi ailesine, kendine, hayatına eleştirel bakma becerisi
Çalışma hayatı boyunca öğrenmeyi ve süpervizyon almayı kabul etme
Kendine değer verirken aynı zamanda kendini önemsememeyi başarabilme
Danışanlarıyla birlikte değişebilme
Ayrıca websitemden Yeni Başlayan Terapistin Başucu Rehberi isimli ekitabı okuyabilirsiniz.

Diplomanızı aldıktan sonar yetkinleşmek için desteğe ihtiyacınız varsa, Online Temel Aile Terapisi Eğitimi ve Online Süpervizyon Grubumuza katılmayı düşünebilirsiniz.

Benim aile terapisti olma hikayem de burada.