Allerjik Rinit- Astım Birlikteliği ve Tedavisi
ALLERJİK RİNİT- ASTIM BİRLİKTELİĞİ
Yapılan çalışmalarda allerjik rinitli hastaların %20-40'da aynı zamanda astım olduğu saptanmıştır. Ayrıca astımlı hastaların %60-80'de Üst solunum yollarına ait şikayetler ve bulgular bulunmaktadır. Hatta rinit açısından sorgulama biraz daha ayrıntılı yapıldığında allerjik astımlı hastaların %98'de rinit varlığı saptanmıştır. Allerjik rinit hastalarına astım bulguları olmadığı halde solunum fonksiyon testi yapıldığında bronş aşırı duyarlılığının yüksek olduğu saptanmıştır. Rinitli hastalarda astım gelişme riskinin riniti olmayanlardan üç kat daha fazla olduğu ve rinitin astım için bir risk faktörü olduğu düşünülmektedir. Rinitin eşlik ettiği astım hastalarında tedavi edilmeyen allerjik rinitin astım kontrolünü de olumsuz etkilediği saptanmıştır.
Bu nedenle allerjik rinitli hastalar allerjik astım açısından, yine allerjik astımlı hastalar da allerjik rinit açısından incelenmelidir.
TEDAVİ
Allerjik rinit tedavisi
1.Allerjenden kaçınma
Alerjenden kaçınma tedavi stratejisinin ayrılmaz bir parçası olmalıdır
2.İlaç tedavisi
a) Antihistaminik ilaçlar
En sık kullanılan ilaçlar; ağızdan antihistaminik ilaçlar, burundan sıkılan kortizonlu sprey şeklinde kullanılan ilaçlardır. İlaçlar hekim tarafından hastalığın şiddeti ve hastanın durumu değerlendirilerek verilmelidir. Hekim tarafından önerilen sürede düzenli kullanıldığında yararlıdırlar. Bilinen alerjenle karşılaşmadan 2 -5 saat önce verilmeleri durumunda koruyucu etki yaparlar.
b)Burundan sıkılan kortizonlu spreyler
Burundan sıkılan kortizonlu spreyler allerjik rinit tedavisinde çok etkili ilaçlardır. Burundaki kaşıntı, akıntı, hapşırık ve tıkanıklığı giderirler. Baş ağrısı, burunda kuruluk ve %5 oranında burun kanamasına neden olabilmektedir. Bunları önlemek için ilacı uygulamadan önce serum fizyolojikle iyi bir burun bakımı uygulanması önerilir.
c) Lökotrien reseptör antagonistleri
Lökotrien reseptör antagonistleri yeni ilaç grubu olarak, özellikle astım ile birlikte olan allerjik rinit hastalarında çok yararlı olmaktadır. Tedavi sonlandırıldıktan sonra ilaçların etkisi devam etmez. Bu nedenle hastalığı sürekli olanlarda tedavinin devamlılığı gerekir.
d) Anti IgE (Omalizumab)
Allerjik rinit için diğer bir tedavi seçeneği de Anti IgE (Omalizumab)dir. Allerjik reaksiyonu baskılamaya yönelik IgE antikorunu bloke edecek antikorlar geliştirilmiştir. Tedavi 2-4 haftalık damardan enjeksiyon şeklindedir. Sonuçlar yüz güldürücü olmakla birlikte tedavi maliyetinin yüksek(aylık 1000dolar civarı) oluşu kullanımı kısıtlar.
e) Çalışma aşamasında olan DNA aşıları allerjik hastalıkların tedavisinde umut verici görünmektedir.
3. Spesifik immunoterapi (Allerji aşısı)
İmmunoterapi 1900'lerin başında saman nezlesi tedavisinde kullanıma girmiştir. Allerjik hastalıkların tedavisindeki yeri çevre kontrolü ve ilaç tedavisinden sonra 3. sıradadır. Alerjenden korunmanın pek mümkün olmadığı, reaksiyonların hayatı tehdit edici olduğu ve de ilaç tedavisine cevabın az olduğu koşullarda immunoterapi düşünülmelidir. Allerjen immunoterapi allerji semptomlarını kontrol altına almada çok etkili olabilir. Spesifik alerjenin artan dozlarının cilt altına tolere edilebilen maksimum doza çıkılana kadar haftada bir veya iki kez verilmesinden ibarettir. İdame dozuna ulaşıldıktan sonra enjeksiyon aralıkları 1-2 haftadan ayda bir enjeksiyona çıkılarak tedavi 3-5 yıl sürdürülür. İlaç tedavisinden farklı olarak spesifik immunoterapinin etkisi tedavi bitiminden sonra da birkaç yıl boyunca sürer. Uygulanan bu spesifik allerjen immünoterapi programının allerjik astımdan korumada da etkin olduğu düşünülmektedir.
İmmunoterapi konunun uzmanı hekim tarafından uygulanmalı ve hasta uygulamadan sonra en az 20 dakika gözlenmelidir. Çocuklarda da uygun hastalarda spesifik immunoterapi etkili ve yararlıdır. Ancak 5 yaşından önce immunoterapiye başlanması önerilmez.
4. Takip
Uygun hasta takibi şikayetlerde azalma ve yaşam kalitesinde düzelme yaparak hastanın günlük hayatını daha rahat sürdürmesini sağlar. Düzenli kontroller hastalığı kontrol altında tutmayı sağlayacak en düşük ilaç dozunu bulmayı sağlar.
Hasta, aile ve hekim arasındaki etkili işbirliği ile allerjik rinitin başarı ile takibi yapılıp hastanın yaşam kalitesi düzeltilebilir.
Yapılan çalışmalarda allerjik rinitli hastaların %20-40'da aynı zamanda astım olduğu saptanmıştır. Ayrıca astımlı hastaların %60-80'de Üst solunum yollarına ait şikayetler ve bulgular bulunmaktadır. Hatta rinit açısından sorgulama biraz daha ayrıntılı yapıldığında allerjik astımlı hastaların %98'de rinit varlığı saptanmıştır. Allerjik rinit hastalarına astım bulguları olmadığı halde solunum fonksiyon testi yapıldığında bronş aşırı duyarlılığının yüksek olduğu saptanmıştır. Rinitli hastalarda astım gelişme riskinin riniti olmayanlardan üç kat daha fazla olduğu ve rinitin astım için bir risk faktörü olduğu düşünülmektedir. Rinitin eşlik ettiği astım hastalarında tedavi edilmeyen allerjik rinitin astım kontrolünü de olumsuz etkilediği saptanmıştır.
Bu nedenle allerjik rinitli hastalar allerjik astım açısından, yine allerjik astımlı hastalar da allerjik rinit açısından incelenmelidir.
TEDAVİ
Allerjik rinit tedavisi
1.Allerjenden kaçınma
Alerjenden kaçınma tedavi stratejisinin ayrılmaz bir parçası olmalıdır
2.İlaç tedavisi
a) Antihistaminik ilaçlar
En sık kullanılan ilaçlar; ağızdan antihistaminik ilaçlar, burundan sıkılan kortizonlu sprey şeklinde kullanılan ilaçlardır. İlaçlar hekim tarafından hastalığın şiddeti ve hastanın durumu değerlendirilerek verilmelidir. Hekim tarafından önerilen sürede düzenli kullanıldığında yararlıdırlar. Bilinen alerjenle karşılaşmadan 2 -5 saat önce verilmeleri durumunda koruyucu etki yaparlar.
b)Burundan sıkılan kortizonlu spreyler
Burundan sıkılan kortizonlu spreyler allerjik rinit tedavisinde çok etkili ilaçlardır. Burundaki kaşıntı, akıntı, hapşırık ve tıkanıklığı giderirler. Baş ağrısı, burunda kuruluk ve %5 oranında burun kanamasına neden olabilmektedir. Bunları önlemek için ilacı uygulamadan önce serum fizyolojikle iyi bir burun bakımı uygulanması önerilir.
c) Lökotrien reseptör antagonistleri
Lökotrien reseptör antagonistleri yeni ilaç grubu olarak, özellikle astım ile birlikte olan allerjik rinit hastalarında çok yararlı olmaktadır. Tedavi sonlandırıldıktan sonra ilaçların etkisi devam etmez. Bu nedenle hastalığı sürekli olanlarda tedavinin devamlılığı gerekir.
d) Anti IgE (Omalizumab)
Allerjik rinit için diğer bir tedavi seçeneği de Anti IgE (Omalizumab)dir. Allerjik reaksiyonu baskılamaya yönelik IgE antikorunu bloke edecek antikorlar geliştirilmiştir. Tedavi 2-4 haftalık damardan enjeksiyon şeklindedir. Sonuçlar yüz güldürücü olmakla birlikte tedavi maliyetinin yüksek(aylık 1000dolar civarı) oluşu kullanımı kısıtlar.
e) Çalışma aşamasında olan DNA aşıları allerjik hastalıkların tedavisinde umut verici görünmektedir.
3. Spesifik immunoterapi (Allerji aşısı)
İmmunoterapi 1900'lerin başında saman nezlesi tedavisinde kullanıma girmiştir. Allerjik hastalıkların tedavisindeki yeri çevre kontrolü ve ilaç tedavisinden sonra 3. sıradadır. Alerjenden korunmanın pek mümkün olmadığı, reaksiyonların hayatı tehdit edici olduğu ve de ilaç tedavisine cevabın az olduğu koşullarda immunoterapi düşünülmelidir. Allerjen immunoterapi allerji semptomlarını kontrol altına almada çok etkili olabilir. Spesifik alerjenin artan dozlarının cilt altına tolere edilebilen maksimum doza çıkılana kadar haftada bir veya iki kez verilmesinden ibarettir. İdame dozuna ulaşıldıktan sonra enjeksiyon aralıkları 1-2 haftadan ayda bir enjeksiyona çıkılarak tedavi 3-5 yıl sürdürülür. İlaç tedavisinden farklı olarak spesifik immunoterapinin etkisi tedavi bitiminden sonra da birkaç yıl boyunca sürer. Uygulanan bu spesifik allerjen immünoterapi programının allerjik astımdan korumada da etkin olduğu düşünülmektedir.
İmmunoterapi konunun uzmanı hekim tarafından uygulanmalı ve hasta uygulamadan sonra en az 20 dakika gözlenmelidir. Çocuklarda da uygun hastalarda spesifik immunoterapi etkili ve yararlıdır. Ancak 5 yaşından önce immunoterapiye başlanması önerilmez.
4. Takip
Uygun hasta takibi şikayetlerde azalma ve yaşam kalitesinde düzelme yaparak hastanın günlük hayatını daha rahat sürdürmesini sağlar. Düzenli kontroller hastalığı kontrol altında tutmayı sağlayacak en düşük ilaç dozunu bulmayı sağlar.
Hasta, aile ve hekim arasındaki etkili işbirliği ile allerjik rinitin başarı ile takibi yapılıp hastanın yaşam kalitesi düzeltilebilir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Allerjik Rinit- Astım Birlikteliği ve Tedavisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Sevin KARALAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Sevin KARALAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
astım, alerji, rinit, öksürük, alerji aşısı, allerjen, allerjik rinit, allerjik rinit tedavisi, kortizonlu spreyler, lökotrien reseptör antagonistleri, anti ıge, omalizumab, spesifik immunoterapi, immunoterapi, antihistaminik ilaçlar
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
