Kardeş Kıskançlığı
Kıskançlık; bir kimse üstünlük gösterdiğinde veya sevilen birisinin başkalarıyla ilgilendiği kanısına varıldığında takınılan olumsuz tutumdur.Kıskançlık bütün insanların yaşadığı evrensel ve çok doğal bir duygudur.Kardeş kıskançlığı da çok doğal bir duygudur fakat her çocuk birbirinden farklı yapıda olduğundan yaşadıkları kıskançlığın dışa vurumu ve şiddeti de birbirinden farklıdır.
Çocuk ilk kardeşi olacağı haberini aldığında çok sevinir ve mutlu olur fakat yeni doğan kardeş eve geldiğinde bu duygular yerini kıskançlığa bırakır.O güne kadara bütün ilgi onun üzerindeyken yeni doğan kardeşin eve gelmesiyle ilginin yeni doğan kardeşe yönelmesi çocuğun kendini ikinci plana itilmiş gibi hissetmesine neden olur ve bu çocuğun öfkelenmesine, saldırganlaşmasına ve yeni doğan kardeşinden uzaklaşmasına neden olacaktır.
Bu dönem çok hassas bir dönemdir. Bu dönemde çocuğunuz evden ayrılmak istemeyebilir, okula gitmeyi reddedebilir.Çünkü okulda olduğu zamanlarda yeni doğan kardeşi annesiyle birlikte evde kalmaktadır fakat o okula gitmek zorundadır bu düşünce onun kardeşine karşı olan kıskançlık duygusunun artmasına sebep olur.Bu yüzden okul öncesi dönem çocuklarını kardeşleri olmadan bir süre önce okula başlatmak gerekir.Kardeşin eve gelmesiyle birlikte çocukların davranışlarında değişiklikler gözlenebilir.Bunlardan bazıları şunlardır ;
• Saldırgan, öfkeli ve aşırı sinirli olabilirler.
• Yemek yemeyi reddedebilirler.
• İçe kapanabilirler.
• Alt ıslatma veya parmak emme gibi davranışlar görülebilir
• Kardeşine vurma, kardeşini sever gibi yapıp sıkıştırma davranışları görülebilir.
Bazı çocuklar kardeşlerine olan kıskançlığı anne ve babasının sevgisini kaybetme korkusuyla bastırıp kardeşlerine olan öfkelerini anne ve babalarına yöneltebilirler.Bunun nedeni kardeşlerini eskiden onun üzerinde olan ilgiyi elinden alan biri olarak görmesi yani kıskanmasıdır.Kıskançlık çok doğal bir duygu olduğundan tamamen ortadan kaldırılması da imkansızdır.Fakat kardeş doğmadan önce ve doğduktan sonra yapılacak olan birtakım hazırlıklar ve alınacak olan önlemler kardeşler arasında yaşanacak olan kıskançlığın en alt düzeyde yaşanmasını sağlayabilir.
Anne ve baba olarak sizlerin yapması gereken en önemli şey çocuğunuzu kardeşi doğmadan aylar önce bir kardeşi olacağı fikrine alıştırmaktır.Çocuğu bu fikre alıştırmak için çocuğa doğacak kardeşiyle ilgili bilgiler verilmelidir.Hamilelik süresince kardeşinin annesinin karnında olduğu bir süre sonra aralarına katılacağı belirtilmeli fakat kardeşinin doğar doğmaz onunla oyun oynayamayacağı, bir süre annesinin ve onun bakımına muhtaç olduğu ancak büyüdükten sonra oyun arkadaşı olabilecekleri çocuğa açıklanmalıdır.Çocuğun annesinin karnına dokunmasına, kardeşini hissetmesine izin verilmelidir.Çocuğu annesinden uzak tutmak, karnına dokunmasına izin vermemek kardeşini annesiyle arasına giren biri olarak görmesine neden olacaktır.Kıskançlık duygusu ise tam da bu noktada başlayacak ve artarak devam edecektir.
Bebekle ilgili hazırlıklar yapılırken çocuk da bu hazırlıklara dahil edilmelidir.Örneğin yeni gelecek olan kardeşin odası veya eşyaları seçilirken çocuğa fikri sorulmalı ve onun beğendiği birtakım şeyler odaya alınmalıdır.Yeni gelecek olan kardeşe oda hazırlanırken büyük çocuğunda odasında birtakım yenilikler yapmak oluşacak olan kıskançlığı hafifletecektir.
Doğumdan sonra ise anne ve babalar kadar eve gelecek olan kişilerin de dikkat etmeleri gereken şeyler vardır.Yeni doğan kardeşi görmek için eve gelen misafirler ve akrabalar genellikle gelirken yeni doğan kardeşe hediye getirirler ve diğer çocuğu unuturlar.Bu durum ise çocuğun hiç hoşuna gitmez.Annesi ve babasının ilgisini çekmeyi başaran bu yeni kardeş şimdi de misafirlerin ve akrabaların ilgisini çekmeyi başarmıştır.Bu yüzden eve gelecek olan misafirlerin çocuğunuza vermeleri için evde küçük hediyeler bulundurmalı ve diğer çocukla da ilgilenmeleri için gerekirse eve gelecek olan misafirler ve akrabalar uyarılmalıdır.
Doğumdan sonra anne ve babaların çok dikkatli olmaları gerekmektedir.Anne ve babalar yeni doğan bebekle ilgilenirken büyük çocuğu ihmal etmemeli aynı zamanda büyük çocuğun yanında bebeğe aşırı ilgi ve sevgi göstermekten kaçınmalıdırlar.Bu tür davranışlar çocuğun kıskançlık duygusunun artmasına neden olabilir.Büyük olan çocuk bebeğe zarar verir düşüncesiyle bebeğin yanından uzaklaştırılmamalıdır fakat bir şey yapabileceği göz önünde bulundurularak gözlemlenmeli ve böyle bir davranışa yöneldiğini hissettiğinizde çok sert olmayan uyarılarda bulunulmalıdır.Yeni doğan bebek anne ve babasının odasında olacağından büyük çocuk da anne ve babanın odasında yatma isteğinde bulunabilir buna izin vermek çok yanlıştır.Kardeşinin konuşamadığı ve bu yüzden ihtiyaçlarını söyleyemediği ve bu ihtiyaçların hemen karşılanması için anne ve babasının odasında yatması gerektiğini ona açıklayın.
Bebeğin bakımı konusunda büyük çocuğa sorumluluklar verilmelidir.Örneğin bebeğin bezini diğer odadan getirmesini isteyebilirsiniz.Bu şekilde büyük çocuk sorumluluk almaktan hoşlanacak ve kendisini yararlı hissedecektir.
Bütün bu hazırlıkların ve önlemlerin yanı sıra çocuğunuzun duygularını ifade etmesine izin verin ve onu dinleyin.En önemlisi her koşulda onu çok sevdiğinizi ve yanında olduğunuzu ona hissettirin.Ancak bu şekilde çocuğunuzun yaşadığı kaygı ve kıskançlık duygularını azaltabilirsiniz.Anne ve baba olarak çok sabırlı olmalı ve bu dönemin zor bir süreç olduğunu unutmamalısınız.
Çocuk ilk kardeşi olacağı haberini aldığında çok sevinir ve mutlu olur fakat yeni doğan kardeş eve geldiğinde bu duygular yerini kıskançlığa bırakır.O güne kadara bütün ilgi onun üzerindeyken yeni doğan kardeşin eve gelmesiyle ilginin yeni doğan kardeşe yönelmesi çocuğun kendini ikinci plana itilmiş gibi hissetmesine neden olur ve bu çocuğun öfkelenmesine, saldırganlaşmasına ve yeni doğan kardeşinden uzaklaşmasına neden olacaktır.
Bu dönem çok hassas bir dönemdir. Bu dönemde çocuğunuz evden ayrılmak istemeyebilir, okula gitmeyi reddedebilir.Çünkü okulda olduğu zamanlarda yeni doğan kardeşi annesiyle birlikte evde kalmaktadır fakat o okula gitmek zorundadır bu düşünce onun kardeşine karşı olan kıskançlık duygusunun artmasına sebep olur.Bu yüzden okul öncesi dönem çocuklarını kardeşleri olmadan bir süre önce okula başlatmak gerekir.Kardeşin eve gelmesiyle birlikte çocukların davranışlarında değişiklikler gözlenebilir.Bunlardan bazıları şunlardır ;
• Saldırgan, öfkeli ve aşırı sinirli olabilirler.
• Yemek yemeyi reddedebilirler.
• İçe kapanabilirler.
• Alt ıslatma veya parmak emme gibi davranışlar görülebilir
• Kardeşine vurma, kardeşini sever gibi yapıp sıkıştırma davranışları görülebilir.
Bazı çocuklar kardeşlerine olan kıskançlığı anne ve babasının sevgisini kaybetme korkusuyla bastırıp kardeşlerine olan öfkelerini anne ve babalarına yöneltebilirler.Bunun nedeni kardeşlerini eskiden onun üzerinde olan ilgiyi elinden alan biri olarak görmesi yani kıskanmasıdır.Kıskançlık çok doğal bir duygu olduğundan tamamen ortadan kaldırılması da imkansızdır.Fakat kardeş doğmadan önce ve doğduktan sonra yapılacak olan birtakım hazırlıklar ve alınacak olan önlemler kardeşler arasında yaşanacak olan kıskançlığın en alt düzeyde yaşanmasını sağlayabilir.
Anne ve baba olarak sizlerin yapması gereken en önemli şey çocuğunuzu kardeşi doğmadan aylar önce bir kardeşi olacağı fikrine alıştırmaktır.Çocuğu bu fikre alıştırmak için çocuğa doğacak kardeşiyle ilgili bilgiler verilmelidir.Hamilelik süresince kardeşinin annesinin karnında olduğu bir süre sonra aralarına katılacağı belirtilmeli fakat kardeşinin doğar doğmaz onunla oyun oynayamayacağı, bir süre annesinin ve onun bakımına muhtaç olduğu ancak büyüdükten sonra oyun arkadaşı olabilecekleri çocuğa açıklanmalıdır.Çocuğun annesinin karnına dokunmasına, kardeşini hissetmesine izin verilmelidir.Çocuğu annesinden uzak tutmak, karnına dokunmasına izin vermemek kardeşini annesiyle arasına giren biri olarak görmesine neden olacaktır.Kıskançlık duygusu ise tam da bu noktada başlayacak ve artarak devam edecektir.
Bebekle ilgili hazırlıklar yapılırken çocuk da bu hazırlıklara dahil edilmelidir.Örneğin yeni gelecek olan kardeşin odası veya eşyaları seçilirken çocuğa fikri sorulmalı ve onun beğendiği birtakım şeyler odaya alınmalıdır.Yeni gelecek olan kardeşe oda hazırlanırken büyük çocuğunda odasında birtakım yenilikler yapmak oluşacak olan kıskançlığı hafifletecektir.
Doğumdan sonra ise anne ve babalar kadar eve gelecek olan kişilerin de dikkat etmeleri gereken şeyler vardır.Yeni doğan kardeşi görmek için eve gelen misafirler ve akrabalar genellikle gelirken yeni doğan kardeşe hediye getirirler ve diğer çocuğu unuturlar.Bu durum ise çocuğun hiç hoşuna gitmez.Annesi ve babasının ilgisini çekmeyi başaran bu yeni kardeş şimdi de misafirlerin ve akrabaların ilgisini çekmeyi başarmıştır.Bu yüzden eve gelecek olan misafirlerin çocuğunuza vermeleri için evde küçük hediyeler bulundurmalı ve diğer çocukla da ilgilenmeleri için gerekirse eve gelecek olan misafirler ve akrabalar uyarılmalıdır.
Doğumdan sonra anne ve babaların çok dikkatli olmaları gerekmektedir.Anne ve babalar yeni doğan bebekle ilgilenirken büyük çocuğu ihmal etmemeli aynı zamanda büyük çocuğun yanında bebeğe aşırı ilgi ve sevgi göstermekten kaçınmalıdırlar.Bu tür davranışlar çocuğun kıskançlık duygusunun artmasına neden olabilir.Büyük olan çocuk bebeğe zarar verir düşüncesiyle bebeğin yanından uzaklaştırılmamalıdır fakat bir şey yapabileceği göz önünde bulundurularak gözlemlenmeli ve böyle bir davranışa yöneldiğini hissettiğinizde çok sert olmayan uyarılarda bulunulmalıdır.Yeni doğan bebek anne ve babasının odasında olacağından büyük çocuk da anne ve babanın odasında yatma isteğinde bulunabilir buna izin vermek çok yanlıştır.Kardeşinin konuşamadığı ve bu yüzden ihtiyaçlarını söyleyemediği ve bu ihtiyaçların hemen karşılanması için anne ve babasının odasında yatması gerektiğini ona açıklayın.
Bebeğin bakımı konusunda büyük çocuğa sorumluluklar verilmelidir.Örneğin bebeğin bezini diğer odadan getirmesini isteyebilirsiniz.Bu şekilde büyük çocuk sorumluluk almaktan hoşlanacak ve kendisini yararlı hissedecektir.
Bütün bu hazırlıkların ve önlemlerin yanı sıra çocuğunuzun duygularını ifade etmesine izin verin ve onu dinleyin.En önemlisi her koşulda onu çok sevdiğinizi ve yanında olduğunuzu ona hissettirin.Ancak bu şekilde çocuğunuzun yaşadığı kaygı ve kıskançlık duygularını azaltabilirsiniz.Anne ve baba olarak çok sabırlı olmalı ve bu dönemin zor bir süreç olduğunu unutmamalısınız.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kardeş Kıskançlığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Begüm KODALAK BİLİK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Begüm KODALAK BİLİK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
